Katalog

Afganistan’a ek birlik önerisi NATO ülkeleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın müttefiklerini Taliban’la mücadeleye daha fazla katkı vermeye çağırmasının ar DUNYA dından Afganistan’daki asker sayısını artırmayı tartışıyor. Independent’a göre Britanya, 650 askerinin bulunduğu Afganistan’a 450 asker daha göndermeyi planlıyor. NATO Ortak Kuvvetler Komutanlığı’nın Britanyalı eski komutanı Richard Barron da, “planın son dönemlerde ülkede şiddeti artıran Taliban’ı diyaloğa zorlayabileceği” yorumunu yaptı. İran’a yardım kartıPazartesi21Mayıs2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13 AB, Çin ve Rusya’nın Tahran’a ekonomik destek vermeyi tartıştığı öne sürüldü ABD’nin İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan (JCPOA) lik şirketi Maersk ve Fransız enerji devi Total’in İran’daki yatırımlarından çekilebile ye çalışacak. Yeni maddelerin, İran’a milyarlarca dolar finansal yardım yapılmasına ilişkin çekilmesinin ve bu ülke cekleri yönünde geçen hafta bir madde içerebileceği belir ye yeni ekonomik yaptırım yaptıkları duyuruların ardın tildi. Reuters ise bir AB kay lar uygulamasının ardından dan geldi. nağının bu tür bir girişim ol Tahran’la ticari ilişkilerini sürdürmenin yollarını arayan Brüksel’in finansal yardım ko ‘ABD, ekonomik polis olamaz’ duğu yönündeki haberleri yalanladığını bildirdi. Fransa Maliye Bakanı Bru zunu da masaya sürmeye hazırlandığı öne sürüldü. Öte yandan Alman basını, JCPOA’nın tarafları olan no Le Maire ise C News TV ve Europe 1 radyosuna yap ‘Yeterli değil’ AB, Çin ve Rusya’nın, nükle tığı açıklamada “Amerika’nın er programını sınırlandırması dünyanın ekonomi polisi ol İran’la yaklaşık 30 milyar karşılığında Tahran’a finansal masına izin vermeyeceğiz” dolara ulaşan ticaret hacmini ve bu ülkeden aldığı petrol yardım yapılmasını öngörecek ifadelerini kullandı. Le Maire yeni bir anlaşmayı görüşmek AB’nin 1996 yılında ABD’nin ve doğalgazı kaybetmek istemeyen Avrupa Birliği (AB) ön Avrupa Enerji Komiseri Canete, İran Dışişleri Bakanı Zarif’le görüştü. te olduklarını yazdı. Alman Küba yaptırımlarını engelWelt am Sonntag gazetesinin lemek üzere koyduğu kural ceki gün Avrupa Komisyonu Enerji ve İklim Komiseri Miguel Arias Canete’yi Tahran’a göndermişti. Canete, önceki gün İran Atom Enerjisi Kuru Cevad Zarif ve İran Petrol Bakanı Bican Zanganeh ile görüşmeler yaptı. İRNA’nın haberine göre, Canete ile görüşmesinde, “ABD’nin çekilmesi li olmadığını” söyleyen Zarif, büyük Avrupa şirketlerinin İran pazarından olası çekilme açıklamalarının da AB’nin JCPOA yaklaşımıy üst düzey Brüksel kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, gelecek hafta Viyana’da buluşacak Avrupalı, Çinli ve Rus yetkililer, JCPOA’ya yeni lara atıfta bulunarak, bu düzenlemelerin Avrupalı şirketleri korumak için güvence sağladığını söyledi. Maliye Bakanı, Fransa’nın Avrupa mu Başkanı’yla yaptığı görüş nin ardından Avrupa’nın an la uymlu olmadığını vurgu maddeler ekleyerek Trump’ı, Birliği’nin bu konudaki tutumenin ardından dün de İran laşmayı ayakta tutmak için ladı. Zarif’in bu açıklamaları, İran’a yeniden getirdiği yaptı munu sertleştirmesini istedi Dışişleri Bakanı Muhammed verdiği siyasi desteğin yeter Danimarka’nın büyük denizci rımları kaldırmaya ikna etme ğini de sözlerine ekledi. Selanik’te ırkçı saldırı Yunanistan’da Türkiye, Makedonya ve İsrail’e karşı diyalogdan yana tutumu nedeniyle aşırı sağcıların tepkisini çeken Selanik Belediye Başkanı Yiannis Boutaris, önceki gün katıldığı etkinlikte ırkçı bir grubun saldırısına uğradı. Selanik’te düzenlenen “Pontus Soykırımı”nı anma etkinliğine katılan Boutaris, yaklaşık 10 kişiden oluşan aşırı sağcı bir grup tarafından darp edildi. Başından ve bacaklarından tekmelenen 75 yaşındaki Boutaris, geceyi hastanede geçirdi. Belediye görevlileri tarafından saldırganların elinden kurtarılan Boutaris, olayı “Kâbus gibiydi. Her yerime vuruyorlardı” diye anlattı. Milliyetçilik karşıtı görüşleriyle ve TürkYunan yakınlaşmasına desteğiyle bilinen Boutaris’e yönelik saldırı Yunanlı siyasetçiler tarafından kınandı. Başbakan Aleksis Çipras, saldırganları “Aşırı sağcı kabadayılar” olarak nitelendirirken iktidardaki Syriza Partisi de saldırıyı “Belediye Başkanı’nı yıldırmaya yönelik faşist bir girişim” diye tanımladı. İskoç tribününden Filistin’e destek İsrail’in Gazze saldırısına dünyanın dört bir yanından tepkiler gelmeye devam ediyor. İskoçya Kupası finalinde Motherwell takımını sahasında ağırlayan Celtic’in taraftarları Gazzelilere destek için “Soykırıma son, Siyonizme son” yazan pankart ve Filistin bayrakları açtılar. ‘ABD vetosuna karşı genel kurul’ ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşıdığı 14 Mayıs’ta Gazze’de onlarca Filistinlinin İsrail askerinin ateşiyle yaşamını yitirmesi olayının Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’na götürüleceği öne sürüldü. BM İnsan Hakları Komisyonu’nun cuma günü aldığı, olayla ilgili soruşturma komisyonu kurma kararının nasıl uygulanacağı hakkında tartışmalar sürerken BM Genel Sekreteri Sözcü Yardımcısı Ferhan Hak, konuyla ilgili açıklamalarda bulundu. İnsan Hakları Komisyonu kararının bağlayıcı olmadığı, BM Güvenlik Konseyi’nde ise ABD vetosuyla karşılaşılabileceği hatırlatılan Hak, soruşturma komisyonu için BM Genel Kurulu’nu adres olarak gös terdi. BM üyesi ülkelerin konuyu genel kurula getirip bir karar alması halinde BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in üye ülkelerden gelen bu talebi yerine getireceğini söyledi. Öte yandan 1415 Mayıs tarihlerinde İsrail ateşi sonucunda ölen Filistinlilerin sayısı 65’i buldu. Filistin Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, saldırıda ya ralanan 21 yaşındaki Ahmed elAbd Ebu Semra’nın da öldüğü belirtildi. Bu arada, kronik kalp rahatsızlığı bulunan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın bu hafta üçüncü kez hastaneye kaldırıldığı duyuruldu. Abbas’ın daha önce kulak rahatsızlığından şikâyetçi olduğu açıklanmıştı. Yiannis Boutaris ‘İlinden’ ismine itiraz Yunanistan’la Makedonya arasındaki isim tartışmasında Üsküp tarafından gelen yeni isim önerisi, Yunan muhalefetinin itirazıyla karşılaştı. Kathimerini gazetesine göre Yeni Demokrasi’den komünistere kadar geniş bir kesim, Makedonya’da ulusal bayram olarak kutlanan “Cumhuriyet Günü”, yani “İlinden” ismine, 1903’te Osmanlı Devleti’ne isyanı hatırlattığı gerekçesiyle karşı çıkıyor. Kim, tesisi kapatmıyor Kore Yarımadası’nda zirveye çıkan yakınlaşma adımlarının ardından geçen hafta Pyongyang’ın WashingtonSeul ortaklığındaki askeri tatbikatı gerekçe göstererek süreci kesmesi, nükleerden arındırma faaliyetlerini de etkiledi. Kuzey Kore geçen ay kapatılacağını açıkladığı Punggyeri nükleer tesisiyle ilgili kararını ertelediğini duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jongun arasında yapılması planlanan tarihi buluşmanın ise akıbeti henüz kesinleşmedi. Trump ve Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jaein’in, Kim’le yapılacak zirve hakkında telefonda görüştüğü bildirildi. Seçime muhalif boykotu Siyasi ve ekonomik krizdeki Venezüella’da halk, yeni devlet başkanını belirlemek için sandık başına gitti. Sandık güvenliğinin sağlanmadığı gerekçesiyle ana muhalefetin boykot ettiği seçimlerde Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun karşısında eski ordu mensubu ve eyalet valisi Henri Falcon ile rahip Javier Bertucci yarıştı. Seçim Kurulu’nun iki ayrı muhalefet liderininin aday olmasını engellemesi ve muhalefetin boykotu nedeniye Maduro’nun yeniden seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. 55 yaşındaki eski otobüs şoförü Maduro 2013 yılında Cumhurbaşkanı Hugo Chavez tarafından desteklenerek ilk kez seçilmişti. Maduro, kendisini ülkenin ilk “işçi cumhurbaşkanı” olarak tanımlıyor. Yeni yaptırım gelebilir Sosyalist hükümetle muhalefet arasındaki iktidar mücadelesi nedeniyle siyasi kriz içerisindeki Venezüella, petrol fiyatlarının düşmesi nedeniyle aynı zamanda tarihinin en ağır ekonomik krizini yaşıyor. Muhalefet devlet başkanını, karşıtlarını suçlu gibi göstermekle ve ülkeyi dikta rejimine sürüklemekle suçluyor. Maduro ise sağ muhalefet liderlerinin kaosa yol açmak istediklerini ve ABD’nin yar Başkent Caracas’ta Maduro destekçileri sokağa çıktı. Maduro ise oy kullanırken görüntülendi. dımıyla hükümet darbesine hazırlandıklarını iddia ediyor. Maduro’nun yeniden seçilmesinin, Venezüella’ya karşı ABD hükümeti tarafın dan uygulanacak bir petrol ambargosuna neden olabileceği düşünülüyor. Ayrıca, seçimlerin adil şartlarda yapılmadığı endişesi AB ülkeleri tarafından eleştirilere neden oluyor. Malezya eski Başbakanı Rezak, Pekan kentinde destekçileriyle buluştu. Polis koruması istedi Malezya’da adı yolsuzluk skandalına karışan eski başbakan Necip Rezak, geçen hafta evine düzenlenen polis baskınının ardından “can güvenliğinden endişe duyduğu” gerekçesiyle koruma istedi. Sözcüsü, Rezak ve eşinin çok sayıda tehdit aldığını söyledi. Ülkeyi yaklaşık 10 yıl boyunca yöneten Rezak, geçen hafta görevini eski akıl hocası, 92 yaşındaki Mahathir Muhammed’e devretmişti. Muhammed, hapisteki muhalif lider Enver İbrahim’i kraliyet affıyla serbest bırakmıştı. “1MDB” adlı kamu fonun daki milyarlarca doları şirketler, bankalar ve kuruluşlar aracılığıyla hesabına aktarmakla suçlananan eski başbakan Rezak’ın evine cuma günü düzenlenen polis baskınında, içerisinde para, mücevher ve lüks eşyaların bulunduğu 284 kutuya el konulmuştu. Suriye ordusu IŞİD’in çekildiği iddia edilen Yarmuk çevresinde kontrolü sağlamıştı. ‘Şam’la IŞİD anlaştı’ iddiası Suriye’nin başkenti Şam’ın güneyinde haftalardır süren çatışmaların ardından IŞİD ve ordu güçleri arasında anlaşma yapıldığı, böylece örgütün bölgeden tamamen çekildiği öne sürüldü. Muhaliflere yakınlığıyla bilinen Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Yarmuk Mülteci Kampı’nda ve komşu yerleşim Hecr Asvad’da önceki gün varılan 5 saatlik ateşkes anlaşması sırasında IŞİD ve ailelerini taşıyan 6 otobüslü konvoyun bölgeden ayrılarak doğu çöllerine doğru yola çıktığını duyurdu. Şam’dan ise iddialara yalanlama geldi. Suriye resmi haber ajansı SANA, operasyonların sürdüğünü aktarırken Rus Sputnik haber sitesine konuşan Suriyeli askeri bir kaynak da tahliye anlaşması konusunda müzakereler yürültüldüğü haberlerini yalanladı. IŞİD’in elindeki son stratejik nokta olan Hecr Asvad, Suriye’de 7 yılı aşkın süredir devam eden iç savaşta zaferini ilan etmeye yaklaşan Beşşar Esad hükümeti açısından önem taşıyor. Suriye’de geçen ekim ayında Rakka kentini IŞİD’in elinden alan Ankara’nın terör örgütü saydığı YPG öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri’nin örgütle anlaşma yaptığı, 250 militan ve ailelelerinin anlaşma kapsamında bölgeden tahliye edildiği ortaya çıkmıştı. ‘400 kişi evlerine döndü’ Bu arada Rusya’nın Suriye’deki ateşkesi izleme merkezi başkanı Yuriy Yevtuşenko, Humus, Deyr ez Zor ve Doğu Guta bölgelerinde önceki gün yaklaşık 400 kişinin evlerine döndüklerini duyurdu. Suriye’nin Halep, Lazkiye, Hama ve Der’a bölgelerinde ateşkes ihlallerinin devam ettiğini söyleyen Tümgeneral Yevtuşenko, şöyle konuştu: “İranRusyaTürkiye ortak koordinasyon merkezi, son 24 saat içinde Halep, Lazkiye, Hama ve Der’a eyaletlerinde yasadışı silahlı gruplar tarafından ateşkes ihlallerini kaydetmeye devam etti.” Öte yandan SDG’nin, Deyr ez Zor’da ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyonun desteğinde örgüte yönelik yeni bir operasyon başlattığı belirtildi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre dün Heccin ve El Şefa bölgelerinde şiddetli çatışmalar yaşandı. Sadr İbadi İbadi’den Sadr’a yeşil ışık Irak’ta geçen hafta yapılan parlamento seçimlerinden zaferle çıkan ancak kabineyi kurmak için yeterli çoğunluğu sağlayamayan Sairun hareketinin lideri Şii din adamı Mukteda el Sadr koalisyon için zemin yokluyor. Sürpriz şekilde komünistlerle ittifak yaparak mecliste 54 vekillik kazanan Sairun’un lideri Sadr dün Başbakan Haydar İbadi ile görüştü. Önceki dönem kabinesine bir süre destek veren Sadr’la yaptığı görüşmenin ardından açıklamalarda bulunan İbadi, “Yeni Irak hükümetini oluşturma sürecinde birlikte ve diğer partilerle çalışma konusunda mutabık kaldık” açıklamasını yaptı. İbadi, yeni kurulacak hükümetin “vatandaşlarına hizmet, güvenlik ve ekonomik refah sağlayacak, güçlü bir hükümet olacağını” savundu. Sadr ise, “bağımsızlık” vurgusu yaparak, bu çerçevede herkese kapılarının açık olduğunu söyledi. Seçimlere doğrudan katılmadığı için başbakanlık yapamayacak olan Sadr, Washington ve Tahran etkisine karşı bağımsız, Arap milliyetçisi bir çizgiyi izliyor. Kerkük’te tepki sürüyor Öte yandan, Irak’ta Kerkük Valisi Rakan Said bir kez daha, genel seçimlere şaibe karıştırıldığı iddiasını dile getirdi ve seçim sonuçlarını reddettiklerini söyledi. Kerkük’te 3 vekillik kazanan Türkmen Cephesi, Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) hile yaptığını savunuyor. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin iki güçlü partisi Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile KYB’nin de Bağdat’a karşı ortak bir tutum belirlemek üzere görüşmelere başladıkları bildirildi. Edinburgh’dan referandum sinyali İskoçya Birinci Bakanı Nicola Sturgeon, Britanya’nın Avrupa Birliği’nden çıkışının ardından yeni bir bağımsızlık referandumu yapmayı düşündüklerini söyledi. Sturgeon, üyesi olduğu İskoç Ulusal Partisi’nin AB’den çıkış (Brexit) oylamasına engel olmayacağını, ancak AB’den ayrılmanın ülkenin farklı yerlerinde yaratacağı sorunlardan endişe duyduğunu belirtti. Sturgeon, ABBritanya ilişkilerinin ilerleyişine göre karar vereceklerini belirtti. 2014’te yapılan referandumda “bağımsızlık” diyenler yüzde 44’te kalmıştı. C MY B