Katalog

Salı 9 Ekim 2018 TASARIM: BAHADIR AKTAŞ O dünya mümkün dizi / haber 7 Che’nin sağ kolu Villegas, onun çıkar gözetmeden savaştığı için gerçek bir efsane olduğunu vurgulayarak, ‘daha iyi bir dünya’ idealini paylaşıyor Bu dizi için yıllarca uğraştım. Bugün Che’nin 51. ölüm yıldönümü. Karısından bile da Ama dünyayı yerinden hoplatacak bir başka özelliği daha var. Pombo, Küba seferi, Kongo seferi ha yakın insanladan Che’yi dinle ve Bolivya seferlerinin her birinde yecek olmak beni çok heyecanlan Che’nin yanı başında, onun sağ ko dırdı. lu ve hatta koruması olarak bulun Karşımda duran yaşlı beyefendi muş biri ve hâlâ yaşıyor! yi, yıllardır arıyorum. 1999’da Küba Devrim Müzesi’nde açılan “Küba 16 yaşında tanışma Devriminin 40. Yılı ve Che” sergim Şu anda 78 yaşında... Ama, Che için geldiğimde, birçok röportaj ger ile henüz sakalı yeni terleyen 16 ya çekleştirdim ama o üst düzey bir as Harry Villegas şında bir gençken tanışmış! Bizi içe ker olarak yurtdışında görevdeydi. ri buyur edip, kim olduğumu reh Nihayet ulaştım Bedri Baykam berden tam olarak bir kere daha öğrendikten sonra, röportaja hazır ol 2015’te, Che hakkında ikinci ki duğunu söylüyor. Bana ayrılan “90 tabımı hazırlamak üzere gittiğim dakika”yı, hayatta en uzatmak iste Küba’da, nihayet ulaşabilmiştim yeceğim maç gibi görüyorum. Canlı kendisine. Javier Dominguez’den tarih Pombo ile geçireceğim her da Froilan Gonzalez’e, rehbe kikaya sonsuz saygım var. rim Julia’dan yazarlar sendikası UNEAC’a uzanan bir çizgide, ni Ve başlıyor hayet onun numarasına ulaşıp, bir Sonuçta bu maçı “uzatmalar, pe randevu koparabildim. Adı Harry Villegas. Gerilla lakabı, Pombo. Evi, Havana’da, merkezin biraz dışında, çok mütevazı bir yerleşim birimin de bulunuyor. Beni bu kadar heyecanlandıran bu değerli insan, aşırı samimi olmadan nazikçe bizi evine kabul ediyor. naltılar ve tören” misali iki buçuk saate çıkarmayı başaracağım röportaja, bir ucundan başlıyorum. Çevirmen: Bilge Cerah Sunal Mükemmeliyetçi biriydi Che Disiplin, zaferin temeli n Verdiği cezalara dair bir anekdotunuz var mı? O mükemmeliyetçi ve yapılması gerekenler yapılmadığında da biraz sert biriydi. Mesela beni defalarca cezalandırdı. Çünkü o genç yaşım n B.B: Che’yle tanıştığınızda yaklaşık 16 yaşındaydınız. Sizi bu direnişe iten neydi? H.V: Temel sebebimiz Batista diktatörlüğüydü ki, iktidarı vahşi bir şekilde ele geçirmişti, darbe yapmıştı. 1940 Cumhuriyet Anayasası’nı devre dı da biraz disiplinsizdim. Mesela, doğudan batıya doğru, binlerce askerle beraber ülkeyi baştan başa geçmemiz gerekiyordu. Che bana talimat verdi, fazladan atımız olana kadar ben ata binmeyecektim. Görevim de yürüyüş halindeki askeri sırayı takip etmekti. Che’nin olduğu yere gidiyor, muhafıza doğru bakıyordum; muhafızın yanı şı bırakmıştı. Gençler, genel na gidip Che’nin verdiği mesajla olarak halk, buna karşı çıktı. rı iletiyordum; onun vaziyetle ilgi Amaç, Batista’yı devirmek, de li raporunu da Che’ye iletiyordum. mokrasiyi yeniden sağlamak Ama ata binemezdim. Yani tüm yo ve 1940 Anayasası’nı yeniden lu ben iki kere gidiyordum. Ama ba tesis etmekti. na bunun karşılığını verirdi: Bana Hep yanındaydım iki kat kumanya veriyordu. Bir gün bitkin düştüm. Yanımdan bir at n Sayın Villegas, siz Che’nin bütün harekâtlarına ve bağlantılı seyahatlerine katılmış, bugün hayatta olan tek kişisiniz. Sierra Maestra, Santa Clara, Kongo, Bolivya, ayrıca Prag vs. Onunla bu kadar zaman geçiren başka biri var mıydı? Benim, mücadelenin tüm aşamalarında Che’nin yanında olma şan lı geçti: San Luis, kendisi sonradan Bolivya’da öldü. Ve ben, verilen emre karşı gelerek, ondan beni atına bindirmesini istedim. Ata bindim ve at tökezledi. Ben de yere düştüm ve silahım ateş aldı ve ben de Che’ye gidip, “Bir silah ateş aldı” diye haber verdim. “Kimin silahı?” diye sordu, “Benim” dedim. Çok zayıftım sım oldu. Onun ideali, toplumu dönüştürme ve daha iyi bir dünya yaratma isteğiydi ki üstelik o dünya mümkündü, o dünya mümkündür. Savaşı veya şiddeti sevdiğinden de n Yani itiraf ettiniz. Taburda “Los descamisados” (Gömleksizler) adı verilen bir grup vardı; disiplinsiz davranan oraya gönderilirdi. O grup tencere gibi pi ğil, amacına ulaşması için başka bir şirme gereçlerini, kısaca ortak olan yol yoktu Küba için. eşyaları taşırdı, üstüne de kendi si n 195767 arası on yıl boyunca lah ve gereçlerini taşırlardı tabii. Che ile beraberdiniz. İlk karşılaş Che, beni oraya yolladı. Bana orada tığınızda onun en yakınındaki ki kocaman bir tencere verdiler. Çok şilerden biri olacağınızı tahmin zayıftım, koca tencereyi sırtıma al etmiş miydiniz? Ben çok gençtim. Che zaten bir ef FİDEL’İ ÖLDÜRMEYE GELDİLERsane haline gelmişti. Sierra Maestra dım, üstüne silah ve diğer gereçlerimi yükledim. civarındaki köylülerin gözünde, bir Arjantinli olarak bizim bağımsızlığımız uğruna savaşmaya gelmişti. Bunda herhangi bir çıkarı yoktu, o yüzden bir kahraman ve efsaneydi. Onu, geçmişten, Başkomutan Maximo Gomez Baez gibi görüyorduk. n Başarılı olmak zorundaydı, başka seçeneği yoktu. Bu nedenle bazen çok sert bir disiplin uyguluyor ve genç gerillalara ceza veriyordu. Mücadelede zor yolu seçmiş biriydi. Bir orduda disiplin çok önemlidir, hele bu bir devrim ordusuysa çok daha fazla önemlidir; çünkü hedefine ulaşmak için eline silah almış bir halktan oluşur. Bilinçli ola n Bazı gerillalar yemekten şikâyet etmiş ve açlık grevi yapmış. Che de “Tamam o zaman, size dört günlük gerçek bir açlık grevi yaptırıyorum, nasıl bir şey olduğunu görürsünüz” demiş. Paylaşacak kadar yemek yoktu ki. Elimizdeki yemek, ne varsa oydu, dağın ortasında ne bulabilirsek, köylülerden ne satın alabilirsek. Tek şart, en iyi şekilde hazırlanmış olmasıydı. n Che, onlara ihanet eden ve rejim güçlerine bilgi veren köylü ya da gerilla hainlerden nefret ederdi. Bu normal bir şey. Adı üstünde zaten hain, asaletten yoksun, mücadele şartlarına saygı göstermeyen biri, gerillayı dağıtmak için bilgi sızdır nefret edildiğini sanmıyorum ama hor görülürlerdi. Fidel’i öldürmek için yanına kadar sızdılar. Bir tanesi Fidel’in yanında bile uyudu ama Fidel sezgileri sayesinde onun bir hain olduğunu anladı. Adam Fidel’i vuracak cesareti kendisinde bulamadı. Sonradan yargılandığında da Che onun aşağılık bir adam olduğunu ifade etti ve idam cezası talep etti, ve ceza kabul edildi. n Che, Eutimio Guerra’yı tek kurşunla infaz ettiğinde orada mıydınız? Hayır, değildim. n Che ve tüm gerillalar ona çok kızgındı. Doğru, sadece Che değil, herkes Castro Che rak uygulanan bu disiplin, zaferin mak üzere gelmiş kimse. Hainlerden ona çok kızgındı. temeliydi. Esirlerle yemeğimizi paylaşırdık Bugün Che’nin 51’inci ölüm yıldönümü. n Öte yandan, Che’nin düşman ordularından alınan esirlere karşı çok saygılı olduğunu biliyoruz. Bu, İsyan Ordusu’nun etik bir değeri, ahlak normudur. Esirlere saygı gösterir, az olan yiyeceğimizi onlarla da paylaşırdık. Bu aynı zamanda bize saygınlık da kazandırıyordu; vahşi savaşçılar değildik, cani değildik. n Sierra Maestra’daki mücadelenin, satranç oynar gibi risk almaya dayalı bir strateji savaşı olduğunu, Che ve Fidel’in üstün zekâ ve sezgileri olduğunu söyleyebilir miyiz? Fidel, Che, Raul, Almeida, devrimin tüm büyük önderleri... Hepsinin aklında mücadelenin çok net bir tanımı vardı, aralarında çok sağlam bir astüst ilişkisi, saygı ve birlik vardı ve hepsi Fidel’i büyük önder olarak görüyordu ve bu nedenle de en önemli kararları da o alıyordu. Hepsi Sierra Maestra’dan çıktılar, çünkü Fidel, İsyan Ordusu’nun ilk grubunun komutanıydı. O adamları Fidel eğitti, hepsi Fidel’in astı ve aynı zamanda da kardeşiydi. n Bu, sizin bir gerilla ailesi olduğunuz anlamına geliyor. Evet, aile. Gerilla yaşamının en önemli unsuru kardeşlikti ve altüst ilişkisi; kişisel çıkarların yerine uğrunda savaşılan amacın kolektif çıkarlarının alması. Bu nedenle büyük ve disiplinli bir aileydi. YARIN: HER KÖYÜ ALDIĞIMIZDA, KÖYÜN HALKI BİZE KATILIYORDU. Konkordato borsası... Ekonomik krizin boyutlarıyla ilgili ek yorum gerektirmeyen verilerin başında, kurulankapanan şirket sayısı ile iflaskonkordato rakamları gelir. Başkent Ankara’dan örnek vermek gerekirse, ağustos ve eylül ayında kapanan şirket sayısı 10 bin. Kurulan şirket sayısı 800. Bu tablo normal düzende açılan şirket sayısının kapanandan biraz fazla olduğu verilerle ifade edilir. Konkordato rakamlarında da ciddi patlama var. Olağanüstü hal döneminde iflas, konkordato yasaktı. Yasağın kalkmasından sonra ülke genelinde konkordato ilan eden şirket sayısı 3 bin 500’e ulaştı. Bunlar arasında kamuoyunun yakından tanıdığı, “o da mı”, “olamaz” tepkileriyle karşılananlar da var.  Konkordato listesinde iktidarla ilişkisi iyi olanlar da var, yakın geçmişe kadar iktidar gücünü arkasında hissedenler de. Bir örnek, 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün yeğenine ait  İzmir’in güçlü mekanik tesisat firması da konkordato listesine katıldı. HHH Konkordatonun basit anlatımı şu; alacakları borçlarından fazla olan, ancak finans yapısını sağlıklı sürdüremeyen firma mahkemeye başvurarak, yeni borç yapılanması istiyor. Bunun için alacakların borçlardan fazla olması, alacaklıların yüzde 60’ının yeni koşulları kabul etmesi gerekiyor. Gerçekten zor durumda olup konkordato ilan edenlere kolaylıklar diliyoruz. Ancak... Bu işin borsasının oluştuğu haberlerini alıyoruz.  Birinci aşama şu; suni olarak alacakları artırmak. İkinci aşama; bunu mahkemeye kabul ettirmek. Üçüncü aşama; burada görev alacak kayyımla birlikte süreçten kârlı çıkmak. Bütün bunları organize etmenin bedelinin 200 ile 400 bin lira arasında değiştiği söyleniyor. Bu tablodan şirketin çok fakir, patronun çok zengin olduğu çarpıklıklar çıkar... Bu tablodan, büyük şirketlerin kendini kurtardığı, onlarla iş yapan küçük şirketlerin battığı hüsranlar çıkar... HHH Yukarıda paylaştıklarımız Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şu sözüne karşılık geliyor: “Her kriz yeni fırsatlar doğurur.” Yeniden altını çizelim; bu ortamda gerçekten zor duruma düşen pek çok firmanın olduğu aşikâr. Ancak krizden yeni iş olanakları yaratanların olduğu da gerçek.  Birinci şıkka bir örnek, yıllarca Türkiye’de iş yapan İtalyan Astaldi firması. Astaldi, Roma’da konkordato ilan etti. Durum gösteriyor ki; Türkiye’deki kriz, sadece Soma’dan değil Roma’dan da hissediliyor. Son olarak enflasyondaki yükselmeye karşı alınan en ciddi önlemi paylaşalım; Türkiye İstatistik Kurumu’nun söz konusu hesaplamalardan sorumlu Başkan Yardımcısı Enver Taştı, görevden alındı. Enver Bey’in soyadı her şeyi özetliyor... Bardak taştı! CHP’li Murat Kantekin: AKP Sultanbeyli’yi kandırmaya devam ediyor CHP Sultanbeyli İlçe Başkanlığı, Sultanbeyli’nin temel sorunu tapu ve imarı, “İmar Barışı ve Mülkiyet” konulu panel ile masaya yatırdı. CHP Sultanbeyli İlçe Başkanı Murat Kantekin, “AKP Sultanbeyli’de yüzde 68 oy alıyor ama sorunu çözmüyor” dedi. Panelde konuşan Kantekin, imar barışı düzenlemesinin ‘tapu veriliyor’ anlamına gelmediğini belirterek “AKP, Sultanbeyli’de her seçim öncesi tapu vaat ediyor, seçim sonrası halkı kandırmaktan öteye geçmiyorlar. Bu kadar muktedirken isteseler çoktan halledilir, Sultanbeyli tapusuna kavuşurdu” diye konuştu. İmar barışı düzenlemesinde verilen belgenin tapu olmadığını, binaların kayıt altına alındığını kaydeden Kantekin, “İnsanlar yıllardır bu evlere emlak vergisi, çöp vergisi ödüyor, ikametgâhı, elektrik, su faturaları var. Yani ev belli, sahibi belli. ‘Yapı Kayıt Belgesi’ adıyla toplanan para karşılığında tapu verilmiyor” dedi. l İSTANBUL/ Cumhuriyet İdil Kültür Merkezi operasyonu Gözaltındaki 5 kişiye tutuklama İdil Kültür Merkezi’ne geçen perşembe dü zenlenen operasyonda aralarında Grup Yorum üyelerinin bulunduğu gözaltına alınan Özgür Zafer Gültekin, Taylan Gültekin, Şirin Ayaz, Hasan Farsak, Gönül Bozkurt çıkarıldıkları Sulh Ceza Hâkimliği tarafından tutuklandı. Dilan Poyraz ve Hasan Özmen ise adli kontrol kararıyla serbest bırakıldı. l İSTANBUL/ Cumhuriyet C MY B