Katalog

DUNYA Bangladeş’te basına ‘ajan suçlaması’ Bangladeş Cumhurbaşkanı Abdül Hamit, hükümetin protestolara neden olan tartışmalı “dijital güvenlik yasasını” onayladı. Bir hükümet binasına giren ve elektronik cihaz kullanarak bilgi toplayan gazetecilerin “ajanlık” suçlamasıyla 14 yıla ka dar hapis cezasıyla yargılanmasını öngören yasa, bu yılın başında parlamentodan geçmişti. Gazeteciler ve insan hakları aktivistleri, basın özgürlüğüne darbe olarak gördüğü yasaya karşı aylardır protestolar düzenliyor. Salı 9 Ekim 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 11 İdlib’de geri sayım Türkiye ile Rusya arasında sağlanan İdlib’de silahsızlandırılmış bölge uzlaşısının ardından gözler 1015 Ekim olarak çerçevelenen çekilme takviminin nasıl işleyeceğinde. AA’nın muhalif kaynaklar ve süreci koordine eden Türk yetkililere dayandırdığı haberine göre, Özgür Suriye Ordusu’na (ÖSO) bağlı grupların yanı sıra diğer silahlı muhalif gruplar, Suriye yönetimi ile cephe hattı durumundaki alanlardan havan, top, Grad rampaları ve orta menzilli isabet edebilme imkânına sahip füze rampalarını çekti. ‘Rusya da izliyor’ Sputnik’e konuşan ÖSO’dan üst düzey bir komutan ise İdlib’in güneyi, güneybatısı ve doğusunda “Heyet Tahrir El Şam (HTŞ), Huras El Din, Ensariddun Cephesi ve Ulusal Özgürleştirme Cephesi’nin ağır silahlarını Türk askerinin gözetiminde çektiklerini” öne sürdü. “Türk askeri çekilme işleminin her aşamasında yer alıyor, uygulama tutanak altına alınıyor. Ayrıca, çekilme işlemini Rusya da havadan takip ediyor” dedi. TSK’nin, ÖSO bağlantılı grupların tampon bölgeden ağır silahlarını çektiği duyurulurken kimi kaynak HTŞ’nin de uzlaşıya uyduğunu savundu Suriye ordusunun kuşatması altındaki İdlib’de muhalif silahlı gruplar ve Nusra bağlantılı militanların çıkışı için verilen süre doluyor. Soçi mutabakatı kapsamında başlatacağı devriyeler için ağır silahlardan arındırılan bölgeye çeşitli silah ve zırhlı araçlar sevk ettiği de gelen bilgiler arasında. Ulusal Özgürleştirme Cephesi ağır silahlarını çekmeye başladığını geçen cumartesi açıklamıştı. İdlib uzlaşısının geleceğini ise HTŞ’nin kararının belirleyeceği gündeme yansımıştı. HTŞ’den henüz bir açıklama ise gelmiş değil. Suriye İnsan Hakları Gözleme vi, uzlaşı çerçevesinde bazı muhalif grupların TSK’nin talimatıyla Hama kırsalından çekildiğini öne sürdü. Soçi’de geçen ay Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında varılan mutabakat, yarına kadar 15 ila 20 kilometrelik bir hatta silahsızlanma bölgesi oluşturulmasını, denetimin Türk ve Rus yetkililerce yapılmasını, radikal grupların ise 15 Ekim’e kadar çekilmesini öngörüyor. Bu arada, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Türkiye ile Rusya’nın İdlib’de oluşturulması üzerinde anlaşılan silahsızlandırılmış bölgenin sınırlarını belirlediğini söyledi. Verşinin “İki ülke orduları arasında çok iyi işbirliği sağlandı” ifadesini kullandı. Soçi uzlaşısı çerçevesinde binlerce cihatçının nereye, nasıl gideceği merak konusu. Kimi grupların Afrin ve Fırat Kalkanı bölgesine gittiği, bazılarının ise Türkiye’ye geldiği iddiaları gündeme yansımıştı. Esad: Geçici bir önlem Öte yandan, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’dan İdlib mutabakatının “geçici bir önlem” olduğu çıkışı yükseldi. Esad, “Mutabakat, devletin kan gölünü durdurmak da dahil olmak üzere cephede pek çok kazanım elde etmesini sağlayan geçici bir önlem. İdlib ve teröristlerin kontrolü altında olan diğer Suriye toprakları da Suriye devletine dönecek” dedi. Sandıktan ayrılıkçı Sırp lider çıktı Balkanlar’da karmaşık siyasi yapısıyla bilinen Bos na Hersek’te önceki gün ülke nin en üst makamı olan Başkan lık Konseyi’nin Boşnak, Hırvat ve Sırp üyelerini belirlemek için ya pılan seçimlere milliyetçi partiler damga vurdu. Bosna Hersek Merkezi Seçim Komisyonu tarafından yayımlanan ilk resmi sonuçlara göre, Sırpla rın temsilciliğine Rusya’yla ya kın ilişkisi olan ve “ülkenin çök mesi nedeniyle” Sırpların birlik ten ayrılması gerektiğini savu nan milliyetçi lider Milorad Do dik seçildi. 2006’dan beri Sırp Cumhuriyeti’nin lideri olan Dodik, Banya Luka’da seçim zaferini ilan ederken “Ana önceliğim Sırp hal kının ve Cumhuriyeti’nin konumu olacak. Herkese saygı gösterilir se Bosna Hersek’in ilerlemesi de mümkün” dedi. Sonuçlara göre, Bosna Hersek’te Müslümanların temsilcisi, seçim lerde yeniden aday olmayan De mokratik Eylem Partisi (SDA) li deri İzzetbegoviç’in partidaşı Şe fik Caferoviç oldu. Baş kanlık konseyinde yıl lardır Hırvatların li derliğini yapan Dra gan Covic’in yerine ise Dodik’e ya kın isimlerden Zeljko Komsic Dodik seçildi. Rusya’dan Hollanda’ya nota Rusya Dışişleri Bakanlığı, Hollanda Büyükelçisi Rene JonesBos’a siber saldırı suçlamaları ile ilgili nota verdi. Bakanlık, Hollanda’nın siber saldırı iddialarını provokasyon olarak nitelendirerek “4 Ekim’de alınan notaya yanıt olarak bir Rusya notası verildi. Bu girişim, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi ve BM ilkelerini ihlal eden bir provokasyon olarak görülüyor” açıklaması yaptı. Hollanda Savunma Bakanlığı, 4 Ekim’de Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’ne siber saldırı düzenlediğini iddia ettiği 4 Rus vatandaşını sınır dışı etmişti. Rusya ise suçlamaları reddetti. l İHA Brezilya’da Trump gölgesi Başkanlık seçimlerinin ilk turunu aşırı sağcı Bolsonaro’nun Bolsonaro, destekçileriyle buluştu. kazanmasıyla ülkede demokrasi tartışmaları alevlendi Yeni devlet başkanını seçmek için önceki gün sandık başı ki Devlet Başkanı Lula’nın çekilmesinin ardından yarışa girmiş leceği yorumları yapılıyor. Zira dün taraftarlarına seslenen Had na giden Brezilya’da seçimlerin ilk ti. Brezilya’nın yolsuzluk suçlama dad, ikinci turu “altın bir fırsat” turunu aşırı sağcı lider Jair Bolso larıyla görevden alınan devlet baş olarak nitelendirirken rakibini bir naro kazandı. Hiçbir adayın yüz kanı Dilma Rousseff’in yerine ge tartışma düzenlemeye çağırdı. de 50’lik oy barajını aşamadığı se çen yardımcısı sağ kanattan Mic Aşırı sağcı lider ise ilk tur zafe çimlerin 28 Ekim’de gerçekleşe hel Temer de yolsuzluk suçlamala rinin ardından verdiği demeçte so cek ikinci turunda Bolsonaro, İşçi rının hedefi olmuştu. lu hedef gösterdi. Bolsonaro, “Ül Partisi’nden Fernando Haddad ile Kamuoyu anketlerine ve kimi kenin sonunun ekonomik krizdeki sandıkta kozlarını paylaşacak. analistlere göre Bolsonaro ikinci komşu Venezüella’ya benzememe “Brezilya’nın Trump’ı” olarak turda da avantajlı ancak seçim ya si gerektiğini” söyleyip, “Sola doğ adlandırılan eski yüzbaşı Bolsona rışında ilk turda havlu atan diğer ru bir adım daha atamayız” dedi. ro, ABD Başkanı’na hayranlığıyla adayların Haddad’a destek çıkabi Bolsonaro elektronik oy kullanma biliniyor. Parlamentonun alt kana sisteminde sorun yaşandığını, bu dında 27 yıldır milletvekilliği ya nun ilk turda kazanmasına engel pan Bolsonaro, ülkenin 19641985 olduğunu öne sürerken kimi des arasındaki diktatörlük rejimini tekçileri Ulusal Seçim Komisyonu savunan, ayrıca insan hakları ve önünde “Sahtekâr” sloganları attı. LGBT aktivistlerine karşı da saldırgan söylem kullanan bir isim. Yolsuzlukla ve suçla mücadele konusundaki sert söylemleriyle de tartışma yaratmıştı. İlk turda oyların yaklaşık yüzde 46’sını alan Bolsonaro’nun ikinci turdaki rakibi sandıktan yüzde 29 destek alan İşçi Partisi’nden Haddad olacak. Lula yerine aday oldu Sol cephenin adayı Haddad, hakkındaki yolsuzluk suçlamasından aldığı 12 yıllık hapis cezası nedeniyle adaylıktan men edilen es ‘OSMANLI TORUNU’... Eski Sao Paulo belediye başkanı olan İşçi Partisi adayı Haddad, dedesinin 1. Dünya Savaşı sırasında Antakya Ortodoks Kilisesi papazlığı yaparken Fransa’ya karşı Osmanlı saflarında yer almasından dolayı Türk medyasında “Osmanlı Torunu” olarak biliniyor. ‘Daha dengesiz’ ABD’de Brown Üniversitesi’nin Brezilya Girişimi Direktörü James N. Green, Bolsonaro’nun göreve seçilmesi halinde Trump’tan daha dengesiz ve ideolojik olacağı kanısında. Sağcı adayın oğlunun Twitter’da Trump’ın seçim zaferinin mimarlarından, eski başstratejisti, Avrupa’da AB’ye muhalif, sığınmacı karşıtı sağ hükümetlerle yakın ilişki kuran Steve Bannon ile fotoğrafını paylaşması büyük tepki çekti. Trajedinin kurbanları sık sık protestolar düzenliyor. ‘Çalıntı bebek’ davasında zamanaşımı İspanya’da diktatör Franco döneminde binlerce bebeğin ailelerinden çalınması olayına ilişkin açılan ilk davada sanık, zamanaşımı nedeniyle ceza almaktan kurtuldu. Madrid Mahkemesi, şimdi 49 yaşında olan Ines Madrigal’ın doğduğunda kendisini annesinden alıp başka bir kadına vermekle suçladığı doktor Eduardo Vela hak kındaki davada kararını verdi. Mahkeme, savcılığın hakkında 11 yıl hapis cezası istediği sanığı suçlu buldu ancak zamanaşımı nedeniyle ceza verilemeyeceğine hükmetti. Madrigal’ın avukatı, karara itiraz edeceklerini söyledi. Franco döneminde solcu muhaliflerin yanı sıra evlenmemiş veya yoksul çiftlerin yeni doğan bebekleri annele rinden koparılıp başka ailelere verilmiş veya satılmıştı. Annelere ise bebeklerinin öldüğü söylenmişti. Franco’nun 1975’te ölümünün ardından da süren bebek hırsızlığı evlat edinmeyi daha sıkı şekilde düzenleyen yeni bir yasanın yürürlüğe girdiği 1987’de sona ermişti. Bu süre zarfında, on binlerce bebeğin ailelerinden çalındığı tahmin ediliyor. YOLSUZLUKLARI SORUŞTURUYORDU Bulgar gazeteci katledildi Marinova Bulgaristan’da Avrupa Birliği (AB) fonları ile na olayın yolsuzluk araştırması ile ilgili olup olmadı ilgili yolsuzluk iddialarını ğını inceliyor ancak henüz araştıran gazeteci Viktoria bu yönde bir bulguya rast Marinova’nın, Ruse ken lanmış değil. tinde öldürüldüğü bildirildi. Polis 30 yaşındaki gazetecinin geçen cumartesi AGİT: Sorumlular bulunmalı günü Danube kasabasın Marinova, Avrupa’da bir daki bir parkta cansız be yıl içinde öldürülen üçün deninin bulunduğunu duyururken ilk bulgulara göre ölüm nedenini tecavüz cü gazeteci. Malta’da ve Slovakya’da da benzer yolsuzluk araştırmaları yapan ve boğulma olarak açıkla iki gazeteci öldürülmüştü. dı. Bölge savcısı, “cep telefonu, gözlüğü, arabasının anahtarı ve bazı kıyafetleri Malta’da gazeteci Daphne Caruana Galiza, Ekim 2017’de otomobiline yer kayıp” bilgisini paylaştı. leştirilen bombanın infilak TVN televizyon kanalında muhabirlik ve sunuculuk yapan Marinova, öldü ettirilmesiyle yaşamını yitirmiş, Slovak gazeteci Jan Kuciak ise geçen şubatta rülmeden bir hafta önce evinde nişanlısı ile birlikte son programını yayımlamış ve bu programda AB fonlarının yerel yöneticiler tara suikasta uğramıştı. Cinayetle ilgili ilk tepki lerden biri de Avrupa’dan fından rüşvet için kullanıl geldi. Avrupa Güvenlik ve dığı iddialarını mercek altına almıştı. Bu programın ardından gelen ölüm habe İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) Medya Özgürlüğü Temsilcisi Harlem Desir, cinayete ri, cinayetin gazetecilik fa ilişkin olarak sorumluların aliyetiyle bağlantılı olup olmadığı konusunda şüphe uyandırdı. Emniyet yetkili derhal adalet önüne çıkarılması için Bulgaristan’a çağrıda bulunarak tam ve etkin leri cinayetin işlendiği cu bir soruşturma yürütülmesi martesi gününden bu ya talebinde bulundu. Uluslararası diplomasi çamura saplanırken... MİNE ESEN ri yoksa kendi Uluslararası diplomasinin kapalı kapılar konsolosluk, elçiliğine giderken düşeceği kaygı, te ardında çetin kapışmala dirginlik hissi... Kuşkusuz rı, casusluk filmleri misa tamiri zor... li çok köşeli gri alanları malum ama ya dış vitrin? Ha Interpol krizi ni o bizim bildiğimiz görün Bir başka diploma tüde de olsa diplomatik te tik skandal da Çin’den... amüller, ülke liderlerinin gö Uluslararası Polis Teşkila rece kibar üslubu, uluslara tı Interpol’ün Çinli Başkanı rarası örgütler ve bir bütü Meng’in kurumun merkezi nün parçası olarak ulusla Fransa’dan ülkesine geçen rarası hukuk çerçevesinde ay sonu gitmesiyle kayıplara ki uyulması beklenen yasa karışması. Interpol’ün, seçil lar... Görünen artık uzakta miş kendi başkanı için ade bir yerlerde oldukları... “Za ta “kırmızı bülten” çıkara ten yoktu” diyorsunuz de cak hale gelmesi. Eşinin ka ğil mi. Doğru ama böylesine yıp ihbarı, Fransa’nın açık aleni kuralsızlığın da ulusla lama talebine karşın sessiz rarası dış vitrin camının par liğini koruyan Pekin’den bir çalanmasıyla dünyayı daha hafta sonra gelen “gözaltın da öngörülemezlik girdabı da” yanıtı. Yolsuzluk iddiala na sokacağı ortada... rının merkezinde Çin’in sor Suudi Arabistanlı muhalif guladığı Meng’in, kendi or gazeteci Kaşıkçı vakası iş tada gözükmeden istifa etti te bu vahşi tablonun örne ği açıklamasının basına du ği. Bir başka ülke toprağın yurulması... Interpol’ün ise da uluslararası diplomasi sıradanmış gibi en azından çerçevesinde dokunulmaz görüntüde olağan akışına lık zırhının bulunduğu bir ül devam edip, geçici başkan ke misyonunun binasında ataması... karanlık bir hikâye. İddialar Dış dünya penceresin havada uçuşuyor, suçlama den bakarsak “yerli ve milli lar, yalanlama leri” bir kenera lar... Ağır ger bırakalım, bu çek ise ister öngörülemez gazeteci ister lik, kuralsızlık se sıradan va akımının kan tandaş bir kişi uyuşmasında nin Türkiye’de, ABD Başkanı kendi ülkesi Trump’ın namı nin toprağı ola malum. Kendi rak adlandırıla seçtiği ekibini bilecek konso bırakın, başka losluk binasına ülke liderleriyle girip bir daha kendinden haber alınamaması. Katledildi mi, “kaybedildi” mi, orası hâlâ sır. Aslında sadece iki ülke ara POMPEO’DAN PEKİN ÇIKARMASI Interpol başkanının Çin’de yolsuzluk suçlamaları çerçevesinde sorguya alındığı haberleri gündeme yansırken ABD Dışişleri Bakanı Pom hakarete varan söz dalaşlarıyla bir twitter fenomeni! Kuzey Kore liderine “roket adam” derken kısa sü sında diploma peo da Pekin’de te rede hasma tik kriz konu maslardaydı. Çin ne ilişkiyi “aşk su olarak sınırlı da değil... Yeniden kartların li mevkidaşıyla gündem ticari rekabet ve Kuzey Kore’ydi. yaşıyoruz”a eviren de o, kendi İsrail siyaseti karıldığı dün ne uymuyor di ya düzeninde kural dışılığın ye ülkesinin ana gövdelerin yeni normal olarak karşıla den olduğu pek çok BM olu nabilme riskini barındırıyor. şumuna diklenen hatta ki Gözler her iki tarafın yürüt minden çekilen de... tüğü soruşturmadan çıka Siyaset arenasında dö cak sonuçta. Ama can alıcı nem arkadaşları bol. sorulardan biri de şu: Eğer Rusya’nın son dönemde Ba Kaşıkçı’nın Suudiler tarafın tı ile geriliminde Soğuk Sa dan öldürüldüğü kesinleşir vaş dönemini canlandı se ya da ikna edici bir açık ran zehirleme vakaları, giz lama ortaya konulmazsa li servis operasyonları, si Riyad’a yönelik gerek Türki ber saldırı iddialarıyla beze ye gerekse uluslararası top li bol aksiyonlu gelişmeler... lumun nasıl tavır alacağı, AB’de uluslararası yasaları Ankara’nın Suudi konsolos oyun alanı yapan otokratik ya da elçiyi “istenmeyen ki liderler, aşırı sağpopülist şi” ilan edip etmeyeceği, di iktidarlar. Filipinler’de yargı ğer ülkelerin tepkileri... Ve sız infazları alenen savunan tüm bunlarla birlikte kamu bir Devlet Başkanı... oyunda yabancı misyonla Uluslararası diplomasi ra yönelik bakışın nasıl ya çoktandır batağa saplanmış ra alacağı. Başka bir ülke misali, içerik zaten parçalı de yaşayan bir kişinin hak bulutlu, şimdilerde ise vitrin kında aramatutuklama em de tuz buz... C MY B