Katalog

‘Silahsız bölge’de anlaştılar Kuzey ve Güney Kore arasındaki tampon bölgede yer alan Panmunjom köyünün silahlar ve askeri kontrol noktalarından DUNYA arındırılması kararlaştırıldı. Ay başında iki ülkenin orduları sınır bölgesindeki 800 bin mayını kaldırma çalışmalarına başlamıştı. Güney Kore Savunma Bakanlığı, BM’nin de desteklediği karar uyarınca yarına kadar Panmunjom’daki işlemlerin tamamlanacağını, bu tarihten sonra BM görevlileri ve iki ülkeden yetkililerin denetim gerçekleştireceğini duyurdu. Pekin’in ‘kontrol’Çarşamba24Ekim2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13 köprüsü WashingtonPekin hattında ticari gerilim sürerken Çin, ülkenin güneyindeki ekonomik gelişmenin kalbi olarak gösterilen İnci Nehri Deltası’nda adımlarını hızlandırıyor. Pekin, dün ABD’deki Silikon Vadisi’ne rakip olması amaçlanan Büyük Körfez Bölgesi yaratma planı kapsamında önemli bir adım atarak dünyanın deniz üzerindeki en uzun köprüsünü açtı. Açılışını Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yaptığı, 55 km uzunluğundaki, 20 milyar dolara malolan köprü ile Çin, Zhuhai kenti üzerinden, İnci Nehri Deltası’nın kapsadığı alanlardan olan, özerk statüye sahip, dünyanın finans merkezlerinden Hong Kong ve bir başka özerk statüdeki serbest ticaret bölgesi Makau’yu birbirine bağlamış oldu. Büyük Körfez Bölgesi projesiyle ekonomik kalkınmanın artırılmasının hedeflendiği belirtiliyor. Daha önce Zhuhai ve Hong Kong arasında seyahat 4 saati bulurken köprü sayesinde bu sü 55 km.’lik dünyanın deniz üzerindeki en uzun köprüsünün açılış törenine Çin Devlet Başkanı Şi de katıldı. re 30 dakikaya inecek. Hong Kong’a baskı Araç geçişinin sınırlı olacağı köprünün maliyetinin nasıl çıkarılacağı sorgulanırken amacın Hong Kong’un “anavatan Çin ile fiziksel bağlantısını göstermek” olduğu yorumları da yapılıyor. Hong Kong’da, 2014’te Pekin’in hâkimiyetine karşı Şemsiye Devrimi hareketi başlatılmıştı. Köprü projesinde, gemilerin geçmesi için 6.7 kilometrelik bölüm iki yapay ada arasında deniz altı tünel olarak inşa edildi. Geriye ka lan kısmı ise bağlantı yolları, viyadükler ve kara tünelleriyle Zhuhai ile Hong Kong’u köprünün ana gövdesine bağlıyor. Yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı köprüden geçecek sürücülerin kalp atışlarına ilişkin değerlerin de merkezi sistem tarafından izleneceği belirtiliyor. ‘Ölüm köprüsü’ Yapımına 2009’da başlanan köprü inşaatının güvenliği tartışma konusu olmuş, resmi açıklamalara göre, projede 18 işçi hayatını kaybetmiş, yüz lercesi yaralanmıştı. Bölgedeki deniz yaşamını tehlikeye attığı gerekçesiyle köprü çevreciler tarafından “ölüm köprüsü” olarak adlandırılıyor. Asya Pasifik’te etkinliğini artıran, “Tek Kuşak Tek Yol” girişimi kapsamında projeler inşa eden, ağlarını genişleten Pekin ilk denizaşırı askeri üssünü ise iki yıl önce Cibuti’de kurmuştu. İsrail’in Akdeniz’deki en önemli limanlarından Hayfa’nın 2021’de 25 yıllığına bir Çin şirketinin yönetimine gireceği İsrail basınına yansımıştı. Nükleerle tehdit etti AB’DEN ROMA’YA RET ÇIKTI Avrupa Birliği (AB) konusunda eleştirel tutuma sahip, Giuseppe Conte liderliğindeki aşırı sağsağ popülist koalisyon hükü Conte metinin iktidarda olduğu İtalya’nın hazırladığı 2019 bütçe tasarısı Avrupa Komisyonu tarafından reddedildi. Komisyon tarihinde ilk kez, Avro bölgesinde bulunan bir ülkeden bütçe revizyonu istendiği duyuruldu. Borçların milli gelire oranının 2017 yılında yüzde 131.2 düzeyine ulaştığı İtalya için AB, bütçede yapısal açığın düşürülmesi çağrısında bulunmuştu. Roma ise sunulan tasarının AB kriterlerine uymadığının farkında olduklarını belirtmiş ancak bütçede ısrarını ifade etmişti. Avrupa Komisyonu, bütçe tasarısında revizyon yapılmadığı takdirde İtalya’ya yaptırımda bulunacağını bildirdi. ‘B planı yok’ İtalya’nın aşırı sağcı İçişleri Bakanı Matteo Salvini, bütçe tasarısının reddedilmesinin herhangi bir etkisi olmayacağını savunarak bütçenin arkasında duracaklarını belirtti. Başbakan Conte de bütçe konusunda “Bir B planımız yok” dedi. Soros’a saldırı girişimi Avrupa’da dağıttığı fonlar ve kurucusu olduğu Açık Toplum Vakfı’nın faaliyetleri nedeniyle tartışmaların odağındaki ünlü ABD’li yatırımcı, finans spekülatörü George Soros’un New York’taki evinin posta kutusunda patlayıcı cihaz bulunduğu bildirildi. Polis, patlayıcının Soros’un evde olmadığı bir saatte, bir çalışanı tarafından fark edildiğini açıkladı. Macar kökenli Soros, son dönemde göçmenlerle ilgili açık kapı politikasına destek verdiği için, Macaristan Başbakanı Viktor Orban başta olmak üzere Avrupa’daki aşırı sağcı politikacıların hedefindeydi. Musul’da pazar yakınına bomba Irak’ın Musul kentinin Gayara bölgesinde dün bombalı araçla gerçekleşen saldırıda ikisi asker en az 6 kişi yaşamını yitirdi. Yetkililer 30 kişinin yaralandığı saldırının, bir pazarın yakınındaki aracın havaya uçurulmasıyla gerçekleştirildiğini belirtti. Saldırının arkasında IŞİD olabileceğine işaret edildi. ABD Başkanı Trump, RusyaÇin’i hedef alarak nükleer silah üretimine yeniden başlayabileceklerini söyledi Ulusal güvenlik stratejisinde Rusya ve Çin’i rakipler hazır olduklarını da vurguladı. Öte yandan, iki günlük resmi olarak tanımlayan ve o tarihten ziyaret için Moskova’da bulunan bu yana üst üste ekonomik yap Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Da tırımlarla bu ülkeleri hedef alan nışmanı John Bolton, Rusya Dı ABD Başkanı Donald Trump, re şişleri Bakanı Sergey Lavrov ve kabeti silahlanma alanında da Savunma Bakanı Sergey Şoygu kızıştırıyor. Trump, önceki gün ile temaslarda bulundu. yaptığı açıklamada nükleer silah deneme ve üretimine yeniden başlama niyetinde oldukla Putin ile Bolton. Paris’te buluşabilirler Rusya Devlet Başkanı Vladi rını ve kendi cephaneliklerini oluşturacaklarını ilan etti. ABD’nin Rusya ile imzaladığı daki nükleer dengeyi korumak için harekete geçeceği uyarısın 1987 tarihli Orta Menzilli Nük da bulunmuş, Çin Dışişleri ise leer Kuvvetler Anlaşması’ndan Washington’ın karara ilişkin “iki (INF) çekilme kararına sert tep kere düşünmesini” istemişti. ki gösteren Moskova ve Pekin’e Bu arada, ABD’nin INF anlaş işaret ederek “Başkalarının ak masından çekilmesine karşı olan lı başına gelene kadar nükle Almanya’nın Dışişleri Bakanı er silahlanmayı sürdürecekle Heiko Maas, konunun NATO’nun rini” söyledi. Kremlin, ABD’nin anlaşmadan çekilmesi halinde gündemine getirilmesi önerisinde bulundu. INF’yi kurtarmak kendilerinin de iki ülke arasın için hâlâ şansımız var” diyen Maas, Rusya ile gö NATO dev Soğuk Sa rüşmeye vaş döneminin karşıt cephele tatbikata rinden gerilimi tırmandırıcı askeri ham lelere yenileri ekleniyor. NATO’nun, Soğuk hazırlanıyor Savaş’tan bu yana düzenleyeceği en büyük tatbi kat olacağı bildirilen “Trident Juncture 18” yarın baş lıyor. Rusya’nın Baltık Denizi’nden komşusu Norveç’te yapılacak ve 7 mir Putin ile de dün bir araya geldi. Toplantıda, Putin’in 11 Kasım’da I. Dünya Savaşı’nın yıldönümünde Paris’te yapılacak anma etkinliklerine Trump’ın da katılacağına işaretle “görüşebiliriz” önerisi gündeme yansıdı. Bolton’ın bunu Trump’ın da isteyebileceğine işaret eden sözleri dikkat çekti. INF’den çekilme konusunda ısrarcı isimlerden olduğu yorumlarının merkezindeki Bolton’ın, Moskova ziyaretinde anlaşmayla ilgili ABD kararını Rus yetkililere ileteceği açıklanmıştı. Bolton’ın temaslarında ABD ile Rusya arasında 2010’da imzalanan ve 2021’de süresi dolacak Stratejik Silahların Azal Kasım’da sona ermesi planlanan tatbikata 50 bin askerin katılacağı belirtildi. tılması anlaşmasının uzatıl Rusya da geçen ay Çin ve Moğolistan’ın da destek verdiği yaklaşık 300 bin aske ması ile Suriye’deki durumun rin katıldığı dev Vostok2018 tatbikatını Doğu Sibirya’da düzenlemişti. da gündeme geldiği bildirildi. Suriyeli sivillerin İdlib’den Şam kontrolündeki bölgelere geçişleri sürüyor. ABD’nin İran’a karşı Tanf hamlesi Suriye’de İran varlığını istemeyen ABD’nin bu amaçla ülkenin güneyindeki El Tanf üssünü kullandığı belirtiliyor. Washington Post gazetesinin haberine göre, önceki gün üssü ziyaret eden ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General Joseph Votel, El Tanf’ı, IŞİD’in geri dönüşünü engellemek için önemli olarak nitelendirdi. Buradaki ABD varlığı nın Tahran’ın Suriye’de askeri etkinliğini artırması açısından engel oluşturduğuna da dikkat çekti. Votel, “Bu durumun ABD’li yetkililerin savaşa siyasi bir çözüm bulma çabalarını güçlendireceğini” savundu. Öte yandan ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı uluslararası koalisyonun, Suriye’nin Deyr ez Zor bölgesindeki camiyi vurduğu belirtilirken gerekçe ola rak, IŞİD’in burayı karargâh olarak kullanması gösterildi. Votel, caminin vurulmasına ilişkin “Hiçbir karar aceleyle verilmedi” dedi. Bu arada El Masdar gazetesi Rusya’nın Suriye Uzlaşı Merkezi’ne dayandırdığı haberinde, çatışmasızlık bölgelerinden İdlib’deki militanların Lazkiye ve Halep’te ateşkes ihlallerinde bulunduğu iddiası aktarıldı. KAŞIKÇI VAKASI SONRASI DENGELER Bir cinayet, bin bir hesap... Suudi Arabistan yönetimi gazeteci Cemal lını kurcalıyor, işte onlardan Kaşıkçı’nın katledilmesi vaka bazıları.. sını kraliyet sarayına iz düşü n Deneyimli münün önünü kesme çabaları bir gazeteci ola eşliğinde doğruladı. Cinayetin rak Kaşıkçı’nın konsolosluğa adli boyutuna ilişkin soruştur gitmeden önce Riyad dışın ma sürerken da itimat ettiği bir yerden gü gözler Riyad’ın venlik garantisi almış olması son dönem si güçlü olasılık. Peki bu odak yasetine mu kim, ABD’den mi Türkiye’den halif çizgide mi... Riyad “aracılı” bir ga ki bir gazete ranti vermişse, dünya önün MİNE cinin, tehditle de kendisini zora sokacak bir ESEN rin merkezine hamleye girişebilir mi. Yok kendi isteğiy sa o “güvenilir” başından so le gitmesinin arkasındaki ne nuna olayın bu noktaya ge denlerden Suudi yönetimine lebilme hesabını da katarak uluslararası diplomaside na Kaşıkçı’yı bir anlamda “yem” sıl karşılık verileceğine bir di olarak mı kullandı. zi sorunun yanıtında... n Washington’da kimi odak Ve madalyonun diğer yü tan Riyad’ın bölgede artan et zü olarak Suriye, İran, Yemen, kinliğine karşı Kaşıkçı üzerin Libya başta olmak üzere küre den Veliaht Selman’a “patron sel çaplı “çıkarlar savaşı”nın kim” mesajı verilmiş olabilir bölgesel, uluslararası aktör mi... Basına yansıyan kimi id leri arasındaki çekişmede ca diaya göre, ABD istihbaratının susluk romanı misali bir “ci Selman cephesinin Kaşıkçı’yı nayet anatomisi” üzerinden hedef alma planından haberi var olan ittifaklıkların duru vardı. ABD’de kimi cephe, İran munda... Çökme, yara alma Suriye konusunda Türkiye’yi ya da yeni güç bileşenleri, ka kendi politika eksenine kay palı kapılar ardındaki “kirli pa dırmaya ikna hesaplarıyla zarlıklar” olasılıklarında. Körfez’de oluşan Ankara karşı Kısa bir hatırlatmada fayda tı bloka “sarı kart” mı çıkarmış, var. Kaşıkçı, Suudi Krallığı’nın Ankara’ya “manevra alanı” sağ önde gelen isimleriyle yakın lama planına mı girişmiştir... dı, özellikle de Veliaht Prens n Ankara; İran, Katar, Filis Selman’ın gücü iyice ele al tin, Suriye, İhvan politikalarıy ması öncesindeki iktidarla. la son dönemde BAE ile ara Veliaht Selman’ın “Arap Ba sı açılırken Riyad’la daha giz harı” sonrası ekonomik, sos li kapılarda yaşanan gerilim yal dalgalanma de bu vaka daki ülkede çıkış yı “koz” olarak yolu olarak, içe kullanma çaba ride halka bas sına girmiş ola kı, dışarda mülti bilir mi... Riyad milyarlarıyla Ba ile BAE arasına tılı yaşamlarıyla “mesafe” soku bilinen kendi gibi labilir mi... kraliyet üyeleri n Ankara’nın ni yolsuzluk suç Trump, göreve gelmesinin ittifakta olduğu lamalarıyla içeri ardından ilk ziyaretini Riyad’a Moskova’nın ye atıp, paraları yapmıştı. Kral Selman ve tüm bu kriz ha nın bir kısmına el koyması, İhvan Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile ittifaklık mesajı vermişti. vasına karşın Riyad’la ticari karşıtı siyaseti işbirliğini sür daha keskinleştirip BAE ile it dürme hamleleri ilişkilere na tifaklıkla Katar’ı hedefe oturt sıl yansır... ması biliniyor. n Katar ile Riyad bloku ara Suriye, Yemen üzerinden sındaki krizde Körfez’in “ılımlı İran’la kapışma, bunun için de kanadı” vitrinindeki Kuveyt’in İsrail’in yanı sıra ABD ittifaklı atacağı adımları da yakından ğını petrodolar kartıyla güçlen izlemek gerek. BAE ile birlikte dirme hamlesini de içeren taht özellikle Yemen’de askeri ola oyunları sürerken İhvan yanlısı rak sahada deneyim kazanan Kaşıkçı’nın ise kendini muha Suudilerin etkinliğine karşı lefet tarafında bulduğu yoru Kuveyt’in Katar sonrası yeni mu pek de yanlış değil. Suudi hedef olmaktan kaygı duydu Arabistan, BAE, Mısır ve İsrail ğu yorumları dikkat çekici. hattının Ankara ile yüksek tan n Riyad saraylarında Prens siyondaki ilişkilerinde Trump Selman karşıtı bloğun kar yönetiminin bu blokla İran kar şı darbeye, intikama giriştiği şıtlığı çerçevesinde buluşma savları da gözden kaçırılma sı da, savaş sonrası çıkarla ması gereken unsurlardan. ra ilişkin masanın kurulduğu n Hırslı Veliaht Prens Suriye’de YPG politikası üze Selman’ın iktidarı elinde tut rinden Körfez dolarlarının he ma hesaplarında, Trump’ın sabını yapması da ortada... yaklaşan kongre ara seçimle Riyad’a ‘sarı kart’ mı... rine kadar Riyad’a yarı sert, yarı destek söylemine sessiz Riyad denince muhalifle kalıp top çevireceği de bek re yönelik baskı, kaçırma, in lentilerden. Ortadoğu “saray faz haberleri ilk değil. Ama ci larının” entrikaları düşünü nayetin “uluslararası canlı ya lürse uzun vadeli çıkarlarda yın” misali tuhaflıklar örgü düşük de olsa kralın veliah sünde zihni sinir sorular, iddi tı gözden çıkarma olasılığı da alar, yorumlar çoğumuzun ak diğer yorumlardan. Filistin’e ‘sistematik işkence’ suçlaması Gazze’de mart ayından bu yana devam eden İsrail şiddeti nedeniyle gözlerin üzerinde olduğu Filistin, bu kez cezaevlerindeki insan hakları ihlalleriyle ilgili suçlamaların hedefi oldu. Merkezi New York’ta bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından hazırlanan bir raporda, Filistinli güvenlik görevlilerinin cezaevlerindeki mahkumlara kötü muamele ve sistematik işkence uyguladığı savunuldu. Batı Şeria ve Gazze’de toprak bölünmesinin yanı sıra siyasi bölünme de yaşanan Filistin’de muhalif unsurlara dönük tehdit, keyfi tutuklama, dayak ve elektroşok gibi uygulamalara tanık olunduğu bildirildi. Raporun 150 civarında tutukluyla görüşülerek hazırlandığını belirten İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrailFilistin Direktörü Ömer Şakir, “Filistinli liderlerin dünyada haklarını savunurken kendi topraklarında ise bir baskı mekanizması kurduklarını” iddia etti. Trong, yüzde 99.8’le başkan Vietnam’da geçen ay yaşamını yitiren Tran Dai Quang’dan boşalan Devlet Başkanlığı koltuğuna, Komünist Parti’nin lideri Nguyen Phu Trong seçildi. Parti Merkez Komitesi tarafından tek aday gösterilen Trong’un, mecliste yapılan seçimde oyların 99.8’ini aldığı bildirildi. Trong, 1945’te Fransa’dan bağımsızlığını ilan ederek sosyalist yönetimi kuran Ho Şi Min’den bu yana parti liderliği ve devlet başkanlığı görevini birlikte sürdürecek ilk kişi olacak. C MY B