Katalog

12 Brüksel’in ‘yHeorirta’ mimari! Brüksel’i gezme ye gelen konukları mı mutla ka, hatta ERDİNÇ UTKU bazen ne redeyse zorlayarak Brüksel Çizgi Ro man Müzesi’ne götürüyorum. Müze, Victor Horta (1906) tarafından ta sarlanan Yeni Sanat (Art Nouveau) yapıtlarından sayılan daha önce ma ğaza olarak kullanılmış (Magasins Waucquez), Horta’nın Brüksel’de ta sarladığı diğer 3 özel ev ile birlikte UNESCO dünya mirası olarak kabul edilen mimari harikası. Müzede çiz gi romanın başlangıç yıllarından gü nümüzdeki son gelişmelere varan bir yelpazede çizgi ile ilgili örnekleri görmek mümkün. Hayal gücünün, yaratıcılığın ve güzelliğin buluştuğu Çizgi Roman Müzesi’nin giriş katında “Horta Brasserie” adında Brüksel tarzın da güzel bir lokanta var. Çıkışta bir Belçika birası içmek ya da Belçika çikolatasıyla kahve molası vermek için ideal bir yer... Brüksel’de dolaşırken binala rın duvarlarında aniden karşını za çıkan çizgi roman kesitleri gi bi, ünlü Belçikalı Mimar Victor Hor ta adı ve yapıtları da sizi büyüle yebilir. Brüksel’de yaşayıp da Hor ta adını duymamak mümkün de ğil. Bir yerde metro durağı adı olarak çıkar görünür, saygın sa nat mekânlarından Güzel Sanat lar Sarayı’nda (Bozar) onlarca kon sere gider veya tiyatro oyunu izler siniz de yıllar sonra binanın Hor ta tarafından tasarlandığını öğ renirsiniz. Brüksel Merkez Tren İstasyonu’nun ilginç mimarisi mut laka dikkatinizi çekecektir. Bu ya pıt Victor Horta’nın son ürünü olup inşaatı öldükten sonra tamamlan mıştır. Demircamla yaratıcılık... Evinizden çıktınız, Brüksel’in Türk caddesi Chaussée de Haecht’a gideceksiniz. Kiliseye varınca sola dönerseniz, 10 ev sonra solda 266 numaradaki Horta’nın yarattığı ilk binalardan olan Autrique Evi belki bu kez dikkatinizi çeker. Diyelim ki hastalandınız ve Brugmann Hastanesi’ne kaldırıldınız, büyük bir olasılıkla Horta tarafından tasarlanan bir bölümde tedavi göreceksiniz. Brüksel Serbest Üniversitesi ULB’de mimarlık okuyacaksınız, fakültenizin adında mutlaka Horta adı geçecek. Peki kim mi bu Horta? Victor Horta, 18611947 yıllarında yaşamış, 1890’larda Art Nouveau sanat akımına öncülük etmiş, dünya çapında bir Belçikalı mimar ve tasarımcı. Horta, demir ve camın yapım olanaklarını ve biçimleme koşullarını keşfeden öncü mimarlardan olmuş, bu yeni gereçleri kullanarak eğri ve eğik öğelerle sınırladığı geniş ve aydınlık mekânlar oluşturmuş. Bitkisel biçimlerden esinlenen, açılıp kapanarak, bükülüp kıvrılarak bütün yapı öğelerini, hatta mobilyaları saran çizgisel ve iki boyutlu bir süsleme geliştirmiş, bu yaklaşımıyla çağının mimarlarını derinden etkilemiş ve sanat anlayışına damgasını vurmuş. İşi rastlantıya bırakmayıp Brüksel Art Nouveau haritasını elinize alıp Brüksel’de bir iz sürebilirsiniz. Ya da mart ayındaki BANAD ( Brussels Art Nouveau and Art Deco) festivalinde, Yeni Sanat’ı, sadece mimaride değil, tüm sanat dallarında daha ayrıntılı keşfetme fırsatı bulursunuz. Brüksel, dikkatli ve istekli bakana, kendisine emek verene, her keresinde başka güzel bir yüzünü gösteren, daha iyi keşfedilmeyi hak eden bir kent! Brüksel’e biraz zaman ayırın, şimdi Horta Müzesi olarak hizmet veren Art Nouveau’nun dorukta olduğu örneklerden içeren Horta’nın evini gezin örneğin. İç dekorasyonu, mobilya mozaikleri, vitraylar ve duvar süslemeleriyle uyumlu ve zarif bir bütün oluşturuyor. Müzeyi başlamadan önce sunulan kısa animasyonda Horta’nın hayatı bir film şeridi gibi gözünüzün önünden geçiriliyor. Eski köye, “Yeni Sanat” getiren mimarlık dahisinin yaşadığı ve yaratıcılığını ortaya döktüğü ortamda nefes almanın ayrıcalığını hissederken burada da bir “Horta Brasserie” olmamasının, müzeyi gezdikten sonra bira içememenin eksikliğini duyumsuyorsunuz. [email protected] PAZAR YAZILARI [email protected] Pazar 21 Ekim 2018 Filler ve eşekler... Zeki olan mı kazanır, yoksa kuvvetli olan mı? Ya da şöyle sorayım. Fil mi kazanır, eşek mi? ABD’de 6 Kasım’da seçim var. Temsilciler Meclisi’nde 435 milletvekilinin tamamı, 100 üyeli Senato’nun da üçte birinde (35) senatör yenilenecek. Milletvekilleri 2 yılda, senatörler ise 6 yılda yenileniyor. Milletvekili olma yaşı 25, senatör yaşı ise 30. Başkan olmanın şartları ise farklı. ABD’de doğmak, en az 35 yaşında olmak ve 14 yıl bu ülkede oturmak. Oy kullanma yaşı ise 18. Amblemi eşek olan Demokratlarla, amblemi fil olan Cumhuriyetçiler arasında çok önemli bir ara seçim var. Başkan Trump olunca seçim daha da önemli hale geldi. Çünkü Kongre seçimi 2020 yılında yapılacak Başkanlık seçimini de etkileyecek. Demokratlar sembolleri olan eşeği 1800’lerde benimserken eşeğin “zeki” bir hayvan olduğunu düşünerek aldılar. Cumhuriyetçiler ise “gücü, kuvveti” temsil eden fili benimsedi. İki parti sembolünün ilginç bir hikâyesi var. 1828 yılında başkan adayı olan Demokrat Andrew Jackson, rakipleri kendisine hakaret edip eşek anlamına gelen “jackass (a donkey)” yakış tırması yapınca, kampan milletvekili var. Demokratla yasında zeki hayvan imajı rın sandalye sayısı ise 195. nı kullanmaya başladı. Ka 218’i bulan çoğunluğu sağ rikatürüst Thomas Nast, Harper’s Weekly gazete YILMAZ POLAT layacak. Senato’da şu anda Cumhuriyetçiler 51, Demok sinde hayvanat bahçesin ratlar 49 sandalyeye sahip. de aslan postuna girmiş bir eşeği çizerek 35 aday yarışacak. Seçime girecek adayla eşek figürünü demokratların sembolü ha rın 9’u Cumhuriyetçi, 26’sı Demokrat. line getirdi. Bu tabloda Demokratlar, Senato seçim Nast, Cumhuriyetçi Parti’nin amble lerinde çoğunluğu sağlamada fazla avan mi “fil”in de yaratıcısı. Nast’ın hayvanat tajlı görünmüyor. Demokrat senatörler bahçesindeki karikatüründe, filin üzerin arasında seçime girecek en renkli aday de “Cumhuriyetçiye Oy” yazdı. Böylece fil Bernard Sanders. Vermont Eyaleti’nden Cumhuriyetçilerin sembolü haline geldi. katılacak olan Sanders, Demokrat Başkan Gözler Sanders’te aday adaylığı yarışında Hillary Clinton’la mücadele etmişti. Sol görüşleriyle özel Şu sırada birçok evin bahçesinde bu likle gençlerin sempatisini kazanan sembollerden birine rastlamak mümkün. Sanders’ın yeniden kazanması bekleniyor. Demokrat ve Cumhuriyetçi adaylar için Demokratların Temsilciler Meclisi’nde ço çalışan gönüllüler adayları anlatıyor, bro ğunluğu sağlama avantajları daha fazla. şürler dağıtıyor. Sadece Kongre’ye aday ABD’de 200 milyonun üzerinde seçmen olan siyasetçiler değil, vali, belediye mecli var. Birçok kolaylık sağlanmasına rağmen si üyesine kadar seçime katılan herkes se oy kullanma oranı yüzde 50 civarında olu ferber oldu, kampanya yapıyor. yor. Demokratlar genellikle siyah, Hispa Cumhuriyetçi Parti, Temsilciler Meclisi nik, Asya ve öteki azınlıklarla genç seçme ve Senato’da çoğunlukta. 435 üyeli Tem nin büyük bölümünün oyunu alıyor. Cum silciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilerin 240 huriyetçilere giden oyun çoğu Beyaz Ame rikalı seçmenden. ABD’de yaşayan Türklerin seçimi etkileyecek bir çoğunluğu bulunmuyor. Resmi kayıtlar Türklerin daha çok New York, New Jersey ve Washington civarında toplandığını gösteriyor. Bu bölgelerde yaşayanların sayıları bile bölgelerinde seçim sonucunu etkileyecek kadar yeterli görünmüyor. Türk asıllı seçmenin siyasi tercihi konusunda da yapılmış sağlıklı bir araştırma yok. 6 Kasım Salı günü yapılacak başkanlık seçimi için oy verme işlemi başladı. Yasalara göre, seçmen 40 eyalette erken oy kullanabiliyor. Birçok seçmen erken oy kullanmayı tercih ediyor, Sandık başına gitmek istemeyenler ise resmi formları doldurarak postayla oy kullanıyor. Kongre seçimleri Başkan Trump’ın geleceğini de belirleme açısından önem taşıyor. Cumhuriyetçiler Kongre’de çoğunluğu kaybederse Trump’ın “azil” durumu gündeme gelecektir. Demokratlar bir kanatta kazansalar bile 2020’de yapılacak başkanlık seçimi öncesi Trump’ı ikinci dönem seçtirmemek için “azil” yolunu deneyecektir. [email protected] Brexit karşıtlarından gövde gösterisi İngiltere’de iktidar ve muhalefet partilerinden ve çok sayıda sivil toplum kuruluşundan Avrupa Birliği’nden ayrılma (Brexit) karşıtları, dün başkent Londra’da büyük bir yürüyüş düzenledi. Brexit konusunda yeni bir re ferandum yapılmasını talep eden gruplar başkentin merkezindeki Park Lane bölgesinde toplanıp, parlamentoya doğru yürüyüşe geçti. “Geleceğe Bizimle Yürü. Halk Oylaması İstiyoruz” başlığıyla düzenlenen eyleme, arala rında iktidardaki Muhafazakâr Parti’nin yanı sıra, ana muhalefet İşçi Partisi ile Yeşiller Partisi, Liberal Demokrat Parti, STK temsilcileri, Londra Belediye Başkanı Sadıq Khan’ın da olduğu yaklaşık 600 bin kişinin katıldığı belirtildi. Endonezyalı Lintang’ın hayatını bir Türk değiştirdi Cakartalı Lintang Amara Dewi 14 yaşında. Sol gözünün üs zı Cakarta’da ameliyat eden Dr. Mahendran’la görüşmemizde şunları tünde Hemongiama denilen küçük söylüyor: “Lintang’daki çok az rast bir tümörle doğmuş. Tümör zaman lanan bir vaka, kalıtımsal Hemorajik la büyüyerek neredeyse yüzünün ya Telangiectasia olduğunu düşünüyo rısını kaplamış. İlk başta kanser sa ruz ki bu ilk etapta teşhiş edileme nılarak bir süre tedavi edilmiş an miş... İlk teşhiste düşünüldüğü gibi cak hiçbir düzelme olmadığı gibi tü kanser değildi. On binde bir rastlanı mör büyüyerek sol gözünü tamamen lan bu anomalinin başta doğru teş kapatmış, görme yetisini kaybetmiş. his edilip ameliyat yapılması halinde Sonuç alınamayan çeşit gözü kurtarılabilirdi.” li tedavilerden bıkan ai Mahendran ve eki le ve Lintang iyileşmek binin operasyonuyla ten umudu kesip köşele genç kızın yüzündeki rine çekilmiş. Çünkü ar kitle alınıyor. tık ne maddi ne de manevi olarak hastanelerde uğraşacak güçleri kalma GÜLSEREN TOZKOPARAN JORDAN Dr. Mahendran, Kamboçya, Vietnam ve Endonezya’da, mış! Lintang eve kapan yoksul hastalar için mış, okulunu bile bırakmış... elinden geldiğince yardım işleri yap Durum böyle hazin ve umutsuzken makta. “Gerçekten maddi gücü olma aniden ortaya çıkan gelişmeler so yan kişiler için becerilerimi kullanma nucu Lintang kısa süre önce ameli yı, bilgi ve tecrübemi Endonezya’da yat oldu. Sol gözü üzerindeki büyük yaptığım gibi yerel doktorlara aktar tümör alındı ve estetikle mümkün ol mayı seviyorum” diyor. duğunca düzeltildi. Sıradaki dudak Kendisini Cakarta’da tanıdığım ha ameliyatından sonra yüzünün daha yırsever, Atatürkçü Türk kadın ise da düzelmesi bekleniyor. Lintang ar Lintang’ın mucizesi! İş için bulunduk tık aynaya rahatlıkla bakabiliyor. Ve ları Cakarta’da uzun süre yardım ya bu mucizeyi gerçekleştiren iki farklı pabileceği yerel bir kuruluş arıyor ve milletten insanı her aynaya baktığın sonunda kanserli çocuklarla ilgile da anımsayacak! nen Komunitas Taufan’u buluyor. Bu Ameliyatı yapan Dr. Mahendran dernek hasta çocukların evlerine he Nadarajah. 20 yıldır uluslararası ça diye ve maddi yardımı da içeren mo lışan bir endovasküler sinir cerrahı, ral ziyaretleri düzenliyor. Türk kadın nöroşirürji ve diagnostik sinir rad genç kızla tanışmasını şöyle dile ge yoloğu. İngiltere’de uzmanlığını alıp tirmekte: “Lintang dernek aracılığıy yıllar sonra Singapur’a gitmiş, ora la ziyaret ettiğim ilk çocuktu; 14 ya da hizmet veriyor. Zaman zaman ci şındaydı, tedavisini bırakmıştı. Yü var ülkelere danışmanlık yapıyor. zünün yarısını kaplayan kütleyle her Lintang’a teşhisi koyan ve genç kı gün yaşamak zorundaydı. O da oku la gitmek, arkadaşlarıyla gezmek istemez miydi? Tek eğlencesi olan telefonuna baktı ziyaretim boyunca... Baba güvenlik görevlisi, anne ev kadını. Orada bir karar verdim. Başka çocuk görmeyecek, beyhude ev ziyaretleri yapmayacak, Lintang’ın sesini duyurmaya çalışacaktım.” O kararla doktor aramaya başlıyor. Cakarta’da bir göz ve beyin cerrahına danışıyor. Doktorlar umut vermeyince genç kızın bütün dosyalarını alıp sağlık alanında iyi olan komşu ülke Singapur’da alıyor soluğu! Öylesine bulup gittiği nörolog hikâyeyi dinledikten sonra kendisini Dr. Mahendran’a yönlendiriyor. Süreç Mahendran’nın birkaç kez Cakarta’da hastayı görmesi ve hastanenin doktora ameliyathaneyi ücretsiz açmasıyla ve gerçekleştirilen başarılı ameliyatla sona eriyor. Hayata sarıldı... Dr. Mahendran bu ameliyatı tamamen gönüllü, maddi karşılık beklemeden yapıyor. Bütün organizasyonu yapan, gerekli masrafları karşılayan hayırsever Türk kadın ise sonuçtan çok memnun. Tümörün alınmasından sonra Lintang’a takma göz takıldığını ve yakında dudağındaki fazlalığın alınacağı bir ameliyattan sonra sürecin tamamlanacağını söylüyor. Yeni yüzüyle Lintang’ın hayati tehlikeyi atlatıp tekrar yaşama umutla sarıldığını, okuluna kaldığı yerden devam edeceği müjdesini veriyor. [email protected] Atina’da konut tartışması Sonbahar serinliğinin hissedildiği şu günler de, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nın pazartesiye denk gelme AYŞE FERLİEL BAROUNOS sini fırsat bilip, komşu Yunanistan’da güzel bir hafta sonu geçirme hayalleri kuruyorsanız, kalacak yer aramaya çoktan başlamış, belki de rezervasyonunuzu yaptırmışsınızdır. Atina’yı ziyaret etmeyi planlamışsanız “paylaşım ekonomi si” temelli, popüler konut kiralama internet sitelerin den birinden de faydalanmış olabilirsiniz. Bu siteler den birinin kullanıcı rezervasyonlarından yola çıkarak geçen yıllarda yaptığı bir araştırmada, Akropol’e yü rüme mesafesindeki Koukaki bölgesi dünyadaki en gözde 16 semt arasında beşinci sırada yer almıştı. Koukaki’nin turistlere neden bu kadar çekici gel diğine şaşmamak gerek. Hâlâ görkemli bir şekilde ayakta duran neoklasik binalarla, 196070’lerin mi marisiyle inşa edilmiş küçük, sevimli apartmanla rı, bir yanda geleneksel kahvehaneleri ve lokantaları (taverna), diğer yanda da Hindistan’dan Meksika’ya kadar uzanan farklı ülkelerin mutfaklarını barındı ran “hip” (havalı) yemeiçme mekânlarının bulundu ğu renkli bir mahalle burası. Ancak son zamanlar da, Koukaki’deki kiralık evlerde barınan yerli halkın bir bölümü, mahallede adeta bir sığıntı gibi yaşamak durumunda kalıyor. Çünkü her an, kiralama internet platformlarına katılmak üzere, ev sahiplerinin, kendi lerini evden çıkarma riskiyle karşı karşıyalar. Yabancı yatırımcı arttı Bu sadece bir semtin değil, aslında bütün bir şehrin çehresini de değiştiriyor. 8 Ekim’de Yunan Kathimerini gazetesinde yayımlanan bir analizde, özellikle Atina’nın merkezine, yabancıların yoğun bir şekilde yatırım yapmayı sürdürdüğü belirtildi. Yazıda da aktarıldığı gibi, Çinli, Rus ve Türklerin ağırlıkta olduğu bir kitle, satın aldıkları konutları, kısa dönemli kiralama platformları üzerinden piyasaya sunuyor. Yabancı yatırımcıları Atina’ya çeken faktörlerin başında, makul fiyatlarda emlak bulma şansı olması geliyor. Emlak haberleri portalı “The Greek Guru”ya göre, merkezde 5 yıldan eski olan konutların metrekare fiyatının, 450 Avro ile 3 bin 500 Avro arasında değiştiği görülüyor. Bazı semtlerde, tek odalı ve eski bir daireyi 10 bin Avro’dan ucuza almak bile mümkün! Atina’da konut alan yabancı yatırımcıların bir bölümü, ülkede 5 yıllık oturum izni sağlayan “Altın Vize” programından da yararlanıyor. 2012’de başlatılan ve en az 250 bin Avro’luk gayrimenkul satın alan Avrupa Birliği dışındaki ülkelerin vatandaşlarına ve ailelerine oturum hakkı tanıyan bu programın kapsamının, önümüzdeki aylarda genişletilmesi hedefleniyor. Hazırlanan tasarı çerçevesinde, “Altın Vize”nin, gayrimenkul yatırım ortaklıkları ya da ülkedeki bankaların mevduat hesaplarına en az 400 bin Avro yatıranların yanı sıra, 800 bin Avro’luk Yunan devlet tahvili alanlara da verilmesi planlanıyor. 2010’da patlak veren borç krizinin ardından gelen ve ağır kemer sıkma tedbirleri içeren üç kurtarma paketinin sonuncusundan ağustosta çıkan ve ekonomik çöküşün yaralarını hâlâ sarmaya çalışan Yunanistan’da, Airbnb gibi kiralama platformlarını, “Altın Vize” türü uygulamaları savunanlar olduğu gibi, karşı çıkanlar da var. İktidardaki Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA) partisinden 45 milletvekili, eylül sonunda, Maliye Bakanı Efklidis Çakalotos ile Turizm Bakanı Elena Kuntura’ya yönelttikleri soru önergesinde, kısa dönemli konut kiralama piyasasındaki hızlı büyümenin etkilerine işaret etti. Soruda, turistik yerlere yakın bölgelerde, artan kiralar nedeniyle, geçici yedek öğretmenler, öğrenciler, genç çiftler gibi, toplumun bazı kesimlerinin, konut bulmakta zorlandığının altı çizildi. Turizm sektöründeki büyümenin süreceğini vurgulayan SYRİZA milletvekilleri, yerel halkın yaşam kalitesini dengeleyecek, aynı zamanda, turistik amaçlarla kullanmak üzere yer arayanların ihtiyaçlarını da karşılayacak özel bir kurumsal çerçeve oluşturulması çağrısında bulundu. Bunun nasıl gerçekleştirilebileceği henüz belli olmasa da bir yandan da mülteci ve göçmenleri barındıran Atina’nın, artık çok daha kozmopolit bir şehir haline geldiği tartışılmaz. [email protected] C MY B