Katalog

DUNYA Pazar 21 Ekim 2018 Seçime Bağımsızlık referandumu talebi Tayvan’ın başkenti Taipei’de binlerce kişi bağımsızlık talebiyle sokaklara çıktı. İktidardaki İlerici Demokrat Parti binası önünde toplanan eylemciler, “bağımsızlık referandumu istiyoruz” yazılı pankartlar açtı. Çin’de 1949’da Mao Zedong’un iktidara gelmesi üzerine kaçan bazı hükü met üyeleri bağımsızlık ilan ettikleri adada Tayvan’ı kurmuştu. Pekin, Tayvan’ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve Çin’e bağlanmasını istiyor. Tayvan ise kendisini egemen bir devlet olarak değerlendiriyor ama şimdiye kadar bağımsızlık ilan etmedi. Pekin yönetimi, Tayvan’ı resmi olarak bağımsızlık teşebbüsünde bulunması halinde güç kullanmakla tehdit ediyor. dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: EMİNE BİLGET kan bulaştı 11 Milletvekillerini belirlemek için sandığa giden Afganistan’da seçimlere şiddet damga vurdu. Yalnızca Kâbil’de düzenlenen bombalı saldırıda 15 kişi yaşamını yitirdi Dünyanın en kanlı coğrafyalarından biri olarak gösterilen Afganistan’da halk milletvekillerini seçmek üzere dün sandık başına gitti. 250 koltuk için 2 bin 500’den fazla adayın yarıştığı seçim sürecine, çatışmaların pençesindeki ülkenin değişimine duyulan umuttan çok kanlı saldırılar damga vurdu. İçişleri Bakan Yardımcısı Ahtar Muhammed İbrahimi, seçimler boyunca ülke genelinde 193 saldırı düzenlendiğini, 27’si sivil toplam 36 kişinin hayatını kaybettiğini, 126 kişinin de yaralandığını söyledi. Reuters’a konuşan bir güvenlik yetkilisi, başkent Kâbil’deki bir seçim merkezine düzenlenen bombalı intihar saldırısında en az 15 kişinin hayatını kaybettiğini belirtti. Kimi seçim bölgelerinde ise bazı teknik ve organizasyon sorunlarından dolayı oy kullanma işlemine bugün de devam edileceği aktarıldı. Taliban vurdu Taliban, yaklaşık üç yıl gecikmeli olarak düzenlenen seçimlerden önce halkı “canlarını korumak istiyorlarsa oy vermemeleri” konusunda tehdit etmişti. Örgüt dün seçim merkezleri, kontrol noktaları ve askeri alanlara 300’den fazla saldırı düzenlediğini duyurdu. 9 milyon seçmen kayıt yaptırsa da Taliban tehdidinin katılımı etkileleyeceği belirtiliyor. Başkanlık sistemiyle yönetilen Afganistan’da halk iki kez ertelenen meclis seçimleri için oy kullandı. Halk meclisi ve senatoyla birlikte başlıca görevleri kabineye güvenoyu vermek ve bütçenin onaylanması olan parlamentonun bileşimi açısından kritik olan seçimlerde oy kullanmak üzere 36 milyona yaklaşan Afgan nüfusunun 9 milyonunun kayıt yaptırdığı belirtilse de şiddet olayları korkusuyla katılımın düşük olması bekleniyor. Halk meclisinin belirlenmesi sırasında kadın gençlik ve etnik köken kotaları da uygulanıyor. 2001’deki ABD müdahalesinin ardından şiddetin sona ermediği Afganistan’da son yıllarda gerek Taliban ve IŞİD kaynaklı cihatçı terör, gerekse uluslararası koalisyonun operasyonları nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısında artış yaşanıyor. 2017’de şiddet olayları nedeniyle ölenlerin sayısının 20 bine yaklaştığı belirtildi. Ge çen yıl ülkede 15 gazetecinin saldırılarda hayatını kaybettiği, bunun son yılların en yüksek rakamı olduğu kaydedildi. Taliban’ın boykot çağrısı yaptığı seçim süreci de çok sayıda kanlı saldırıya sahne olmuştu. Bir kısmı adayların doğrudan hedef alındığı seçim ofisleri, mitingler ve kampanya faaliyetlerine dönük saldırılarda aralarında 10 adayın da olduğu yüzlerce kişi yaşamını yitirmişti. Seçime haftalar kala Kâbil hükümeti ile Taliban temsilcileri arasında, seçim döneminde ateşkes hedefleyen görüşmelerden de sonuç alınamadığı görülmüştü. Ateşkes çabaları Afganistan’da ülke topraklarının yaklaşık yüzde 56’sı Kâbil hükümeti tarafından kontrol edilirken Taliban’ın ve ülkenin doğusunda küçük de olsa IŞİD’in kontrolünde olan bölgeler de mevcut. Ülkede ateşkes ve barışın sağlanması amacıyla sürdürülen çok yönlü çabalar da henüz istenen noktaya ulaşmış değil. Dini bayramlarda Kâbil hükümetinin ilan ettiği tek taraflı ateşkesler uzun süreli olmamıştı. Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani geçen şubatta yaptığı bir açıklamada barış süreci kapsamında Taliban’ın yasal bir siyasi parti olarak kabul edilebileceği yönünde değerlendirmelerde bulunmuştu. ParisRoma hattında göçmen krizi İtalya’da Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini, Fransız polisinin sınırın İtalya tarafındaki Claviere’de göçmenleri bırakıp gittiğinin görüldüğü iddia edilen videoya ilişkin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u hedef aldı. Salvini, “Görüntüler bu sabah Claviere’de çekildi. Bu Fransız polisi de mi arabasıyla yanlış yere geldi? Macron, cevap ver!” ifadelerini kullandı. Videoda, Fransız polisinin, kaçak göçmen olduğu tahmin edilen ve yanlarında sırt çantaları bulunan Afrikalı üç kişiyi yolda araçlarından indirdiği görülüyor. Üniformalı bir kişi Afrikalılara gitmeleri için yolun karşısını işaret ettikten sonra araca binerek uzaklaşıyor. Salvini, İtalyaFransa ilişkilerinin ciddi şekilde zarar görme riski bulunduğunu ve bunun İtalya tarafından kaynaklanmadığını söyledi. Fransa sınırındaki Claviere’de görev yapan İtalyan polisi, geçen cuma günü de Fransız jandarmaların bir araçla gelerek kaçak göçmen olduğu tahmin edilen iki Afrika kökenli kişiyi ağaçlık alana bıraktığını bildirmişti. İtalyan İçişleri Bakanlığı, polisin, göçmenleri bırakan Fransız aracın plakasını not aldığını ve olayla ilgili soruşturma başlatıldığını açıklamıştı. Hırvatistan’da emeklilik protestosu Hırvatistan’da binlerce kişi dün başkent Zagreb’de hükümetin emeklilik yaşını 65’ten 67’ye yükselten, emeklilik maaşlarında kesintiye gidilmesini öngören yasa tasarısını protesto etti. Bağımsız Hırvat Ticaret Birliği tarafından düzenlenen gösteride eylemciler, emekçileri daha da fakirleştireceğini savundukları yasaya atıfla hükümete karşı “Hırsızlar” sloganları attı. Hırvatistan meclisinde dört aydır tartışılan emeklilik paketinin gelecek hafta oylanması bekleniyor. Göçmenler sınırda mahsur kaldı Ülkelerindeki şiddet ve yoksulluktan kaçan binlerce Orta Amerikalı göçmen, Honduras’tan ABD’ye doğru çıktıkları yolculukta önceki gün Meksika’nın güney sınırına ulaştı. ABD Başkanı Donald Trump’ın “kapıları kapatma” tehdidi üzerine Meksika’nın sı nıra gönderdiği yüzlerce polis, 3 binden fazla göçmenin geçişine izin vermedi. Birçoğu geceyi sınırda geçirirken bazılarının da tel örgüleri aşarak tarafsız bölgeye geçtiği ve Meksika güvenlik güçlerinin gözyaşartıcı gazlı müdahalesiyle karşılaştığı bildirildi. Diğer yandan kimi göçmen sallarla Meksika tarafına geçmek için Suchiate nehrine atladı. Trump, göçmenlerin ABD sınırına ulaşması halinde Meksika ile olan sınırı kapatacakları ve Orta Amerika ülkelerine yardımı durduracakları tehdidini savurmuştu. Makedonya’da yeni isme meclisten ilk yeşil ışık Yunanistan ile Makedonya arasında iki ülkenin başbakanlarının uzlaşıya vardığı isim krizinde Atina cephesinde tansiyon yükselirken Üsküp cephesinde ise olumlu sinyaller gündeme yansıyor. Makedonya parlamentosu ülkenin adının “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesine yönelik anayasa değişikliği sürecinin başlatılmasına yeşil ışık yaktı. 120 sandalyeli meclisteki oylamaya katılan vekillerden 80’i sürecin başlatılması lehinde oy kullandı, böylece parlamentoda üçte ikilik çoğunluğa ulaşılmış oldu. Zaev için zafer Ülkenin adının değişmesini sağlayacak anayasa değişikliklerinin onaylanması için parlamentoda bir oylama daha yapılacak. En geç üç ay içinde yapılması gereken bu oylamada da üçte iki çoğunluk aranacak. Halen aşılması gereken engeller bulunsa da bu sonucun Makedonya Başbakanı Zoran Zaev için büyük bir zafer anlamına geldiği yorumları yapılıyor. İsim değişikliği anlaşmasına karşı çıkan milliyet çi VMRODPMNE partisinden oy kazanması gereken Zaev, alınan sonuçla zoru başarmış oldu. VMRODPMNE’li vekillere teşekkür eden Başbakan Zaev söz konusu milletvekillerinin güvenliğini sağlayacağının garantisini verdiğini belirtti. Makedon mevkidaşını oylamadan sonra attığı tweet’le kutlayan Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, “Dostum Zoran Zaev’i tebrik ediyorum! Bu oylama bizim ortak başarımıza, halklarımız için huzurlu ve refah bir geleceğe doğru atılmış çok önemli bir adım “ ifadelerini kullandı. Yunanistan’da geçen çarşam VMRODPMNE lideri Christian Mitskoski değişiklikten yana oy kullanan vekillerden 7’sini ihraç etti. Anayasa değişikliğine karşı olan VMRODPMNE’li vekiller ise yerlerine oturmayarak oylamayı protesto etti. ba günü Makedonya’nın yeni ismi üzerine yapılan anlaşmanın mimarlarından olan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias, Savunma Bakanı Panos Kammenos ile bu mutabakat konusunda girdiği tartışma sonrası istifa etmişti. Geçen haziran ayında Atina ve Üsküp hükümetleri, Makedonya’nın isminin değiştirilmesi konusunda anlaşma imzalamıştı. Makedonya’nın edineceği yeni isim, Balkan ülkesine söz konusu gerginlik nedeniyle Yunanistan’un uzun süredir engellemiş olduğu NATO ve AB üyeliği kapılarını da açmış olacak. Esirler karşılığında 60 IŞİD militanının serbest bırakılacağı ve 27 milyon dolar ödeneceği belirtildi. IŞİD altı Dürzi rehineyi serbest bıraktı Suriye’de IŞİD’in geçen temmuz ayından bu yana rehin olarak tuttuğu altı Dürziyi serbest bıraktığı duyuruldu. Muhaliflere yakın, Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, iki kadın ve dört çocuğun, hükümetle yapılan takas sonucu bırakıldığını açıkladı. Anlaşmanın 60 IŞİD militanının özgür kalmasını, örgüte 27 milyon dolar fidye ödenmesini öngördüğü, halihazırda 9 IŞİD militanının 7 çocukla birlikte örgüte teslim edildiği belirtildi. IŞİD, Suveyda kentine temmuzda düzenlediği baskında kadın ve çocukların çoğunluğunu oluşturduğu 30 kişiyi kaçırmıştı. Siviller hedef oldu Öte yandan ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun, Suriye’nin Deyr ez Zor bölgesinde yer alan iki köye düzenlediği hava saldırılarında 62 sivilin öldüğü belirtildi. Suriye devlet haber ajansı SANA’nın yerel kaynaklara dayandırdığı haberinde, sivillerin uluslararası koalisyonun, Deyr ez Zor’un doğusunda bulunan El Susa ve El Bubadran köylerine düzenlediği saldırılarda yaşamını yitirdiği kaydedildi. Hava saldırılarının ne zaman düzenlendiğine ilişkinse detay verilmedi. Suriye Dışişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler’e gönderdiği mektupta, saldırıyla ilgili soruşturma talep ederek, koalisyonda yer alan ülkeleri uluslararası hukuku çiğnemekle suçladı. ABD’den Rus vatandaşına soruşturma ABD’de Adalet Bakanlığı’nın, gelecek ay düzenlenecek kongre ara seçimlerine müdahale etme amacındaki bir şirkette “mali açıdan kilit rol” oynadığı gerekçesiyle bir Rus vatandaşı hakkında soruşturma başlattığı bildirildi. İsmi Elena Alekseevna Khusyaynova olarak açıklanan 44 yaşındaki kadının, sosyal medya aracığıyla ve diğer yolları kullanarak “ABD aleyhine bilgi savaşı yürütmek ve adayları itibarsızlaştırmakla” suçlandığı öğrenildi. Halihazırda ABD’deki 2016’daki seçimlerine Başkan Donald Trump lehine müdahale etmekle suçlanan Rusya’nın son gelişmeye tepkisi ise gecikmedi. Rusya’nın ABD Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, Rus vatandaşına yönelik suçlamasının asılsız olduğu belirtildi. Geçen şubat ayında, Rusya’nın başkanlık seçimlerine müdahil olduğu soruşturmasını yöneten özel yetkili savcı Robert Mueller, Rus oligark Yevgeni Prigozhin’in de aralarında bulunduğu 13 Rus vatandaşı ve milyarderin sahibi olduğu şirketler hakkında soruşturma başlatmıştı. Bu kişi ve kurumlar, son başkanlık seçimleri öncesinde Trump’ın lehine, Demokrat Parti adayı rakibi Hillary Clinton karşıtı manipülasyonda bulunmakla suçlanıyordu. MattisŞoygu’dan ASEAN teması Singapur’da düzenlenen 5. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Savunma Bakanları Zirvesi, Rusya ve ABD Savunma Bakanları Sergey Şoygu ve James Mattis’i ilk kez buluşturdu. İki bakan zirveden önce toplantı salonu girişinde el sıkıştı. Şoygu’ya Kırım’ın Kerç kentinde geçen çarşamba yaşanan, 21 kişinin yaşamını yitirdiği okul saldırısı için başsağlığı dileyen Mattis, “ABD’de buna benzer olayların sıklıkla yaşandığını ve bu yüzden Rusların duygularını iyi anladıklarını” ifade etti. C MY B