Katalog

Cumartesi 20 Ekim 2018 [email protected] TASARIM: SERPİL ÜNAY Devlet kasayı içki ve petrolle dolduracak Devletin kasasına 2019’da ÖTV’den 164 milyar lira girecek. Gelir vergisinden 176.7 milyar TL, kurumlar vergisinden de 81 milyar liralık kaynak hedefleniyor Cumhurbaşkanlığı sisteminin ilk bütçe teklifi TBMM’ye sunuldu. Devletin kasasına gelecek yıl ÖTV’den 164 milyar lira girmesi planlanırken, gelir vergisinden 176.7 milyar lira, kurumlar vergisinden de 81 milyar liralık kaynak hedefleniyor. TBMM Başkanlığına sunulan 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nden derlediği bilgilere göre, toplam bütçe gelirinin gelecek yıl 966 milyar 672 milyon 787 bin lira olması bekleniyor. Gelirlerde ret ve iadelerin de 99 milyar 376 milyon 384 bin lira olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Enflasyonu artıracak Alkollü içkilerde ÖTV yüzde 23.9 artacak. Bu artışlar enflasyonu da yukarı yönde etkileyecek. Alkollü içkilerde bu yılın başında 10.5 milyar lira öngörülen gelir yıl sonunda 12.3 milyar lira olacak. Böylece alkollü içkilerden 2.3 milyar lira daha fazla vergi elde edilmiş olacak. Enflasyon sepetinde etkili olan sigara üzerinden alınan ÖTV 2019 yılında yüzde 2.8 oranında artacak. Bu yılın başında 37.7 milyar lira olarak öngörülen sigara üzerinden alınan ÖTV yıl sonunda 44.4 milyar lirayı bulacak. Sigaradan alınan ÖTV ge lirleri yılın başında tahmin edilenden 6.9 milyar lira daha fazla gelir getirecek. Gelecek yıl bütçesinde ÖTV’den 164 milyar 31 milyon 56 bin liralık, 2020’de 193 milyar 745 milyon 951 bin liralık tahsilat öngörülüyor. ÖTV’nin dağılımına bakıldığında, 2019’da petrol ve doğal gaz ürünlerinden 68 milyar 743 milyon 839 bin lira, motorlu taşıtlardan 24 milyar 36 milyon 32 bin lira, alkollü içkilerden 15 milyar 309 milyon 448 bin lira, tütün mamullerinden 45 milyar 655 milyon 442 bin lira, kolalı gazozlardan 936 milyon 945 bin lira, dayanıklı tüketim ve diğer mallardan 9 milyar 349 milyon 350 bin lira gelir hedefleniyor. Gelecek yıl bütçesinde gelir vergisinden 176.7 milyar lira, kurumlar vergisinden 81 milyar liralık gelir bekleniyor. Gelir vergisinin 2020’de 206.2 milyar liraya, 2021’de de 230.2 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. Kurumlar vergisinden de devletin 2020’de yaklaşık 96.8 milyar liralık, 2021’de de 109.3 milyar liralık gelir hedefi bulunuyor. Dahilde alınan KDV gelirinin gelecek yıl yaklaşık 153 milyar lira, 2020’de 178.7 milyar lira, 2021’de de 200.2 milyar lira olması bekleniyor. l Ekonomi Servisi k3.i4şimyiolykasrul Dünya Bankası, dünya nüfusunun neredeyse yarısı olmak üzere, 3.4 milyar kişinin temel ihtiyaçlarını karşılamada güçlük çektiğini ve günde ortalama 5.50 dolar ile geçinmeye çalıştığını vurguladı. Yoksulluk ve Paylaşılan Refah Raporu’na göre yoksulluk sınırını orta gelir seviyesi ve altındaki ülkelerde günlük 3.20 dolar kazanç, üst orta gelir seviyesi ve altındaki ülkelerde ise günlük 5.50 dolar kazanç belirliyor. Dünya Bankası, günlük 1.90 dolar ile belirlenen aşırı yoksulluğu 2030 yılına kadar sonlandırmayı hedeflediğini duyururken, aşırı yoksulluk sınırında yaşayan kişi sayısının 2015’te dünya genelinde yüzde 10’a gerilediğini fakat aşırı yoksulluğun azalma hızının yavaşladığı uyarısında bulundu. Rapor, en yoksul yüzde 40’lık kesimin, gözlemlenen 91 ülke arasından 70’inde oluştuğunu belirlerken, dünya genelindeki ekonomilerin yarısından fazlasında gelirlerin ortalamadan hızlı yükseldiğini ve böylece milli gelir pastasının daha fazlasını oluşturduğunu ortaya koydu. l Ekonomi Servisi S&P: Türkiye kırılgan Kepenk indiren şirket sayısı ağustosta yüzde 28 arttı. Her ay 1000 şirket kapandı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), 2018’in dokuz ayında kepenk indiren şirketlerin toplamının 9 bin 60 olduğunu duyurdu. 2018 Eylül ayına ilişkin kurulankapanan şirket istatistiklerini açıklayan TOBB’a göre, 2018 Ağustos’ta kurulan şirket sayısı yüzde 16, kapanan şirket sayısı ise yüzde 28 arttı. Buna göre, ağustosta kapanan şirket sayısı 866 iken, bu sayı geçen ay 1.110’a yükseldi. Eylülde kapanan şirket sayısı geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 25.57 arttı. Kapanan kooperatif sayısı yüzde 17.05, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı da yüzde 46.02 oranında azaldı. Diğer yandan, yılın dokuz ayında kurulan şirket sayısı ise 65 bin 638 oldu. Yalnızca 2018 Eylül’de 6 bin 394 şirket kurulduğunun duyurulduğu TOBB istatistiklerinde, bu şirketlerin toplam sermayesinin ise 2 milyar TL ’ye yakın olduğu görüldü. l ANKARA OPEC hedefi tutturamayacak OPEC’in, hazirandaki üretim artırma vaadini yerine getirmekte zorlandığını gösteren bir belgede Suudi Arabistan’ın yaptığı artışın İran, Venezuela ve Angola’da üretimlerin düşmesiyle etkisiz kaldığı ifade ediliyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın üreticileri İran’a yönelik yaptırımların yol açtığı zararları telafi etmeye ve yükselen fiyatları düşürmeye çağırması üzerine Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü üyeleri ve müttefikleri haziranda üretimi artırma konusunda anlaşmışlardı. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halid el Falih, OPEC ve OPEC üyesi olmayan ülkelerin anlaşma uyarınca günde yaklaşık 1 milyon varil fazla üretim yapacaklarını açıklamıştı. l Ekonomi Servisi Dolar/TL’deki düşüşün kaderini uzmanlara göre ABD’nin İran yaptırımlarının devreye girmesinin yansımaları belirleyecek. Liranın değer kaybı sürecek STAR İÇİNAliyev Erdoğan ABDli rahip Andrew Brunson’ın serbest bırakılmasının ardından ABD ile ilişkilerin iyileşeceğine yönelik piyasalarda esen iyimser hava ile dolar/TL 5.55’e kadar geriledi. Ancak bu iyimser havanın kalıcılığı konusunda endişeler var. Dolar dün yine 5.60’ı aşarak yeniden yükseleceği sinyallerini verdi. Uzmanlar, gelecek dönemde TürkiyeABD ilişkilerinin ne yönde şekilleneceğinin ve yaptırımlarla ilgili gelişmelerin belirleyici olacağını söylüyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s ise (S&P), Türkiye’nin dış kredi koşullarında bozulmaya karşı kırılgan olduğunu kaydetti. TL’de düşüş sürecek 6.3 milyar dolar yatırım Azerbaycan’ın kamu petrol ve doğalgaz şirketi Socar’ın iştiraki Socar Türkiye tarafından 6.3 milyar dolara inşa edilen STAR Rafinerisi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından açıldı. 2011’de yapımına başlanan ve STAR Rafinerisi’nin devreye girmesiyle, Türkiye’nin işlenmiş petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25’ini karşılayacağı ve yüzde 80 olan LPG ithalat oranının yüzde 70’e düşeceği belirtiliyor. Yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesi bulunan tesis, doğrudan 1.100 kişiyi istihdam sağlayacak. İzmir Aliağa’da gerçekleştirilen törende ayrıca Petkim Rüzgâr Enerjisi Santrali, Petlim Konteyner Limanı ve Aliağa Genel Müdürlük binasının açılışları da gerçekleştirildi. Erdoğan, rafineriyle petrol ürünleri ithalatında her yıl 1.5 milyar dolar civarında tasarruf edilmesinin ve dışa bağımlılığın azaltılmasının hedeflendiğini söyledi. Socar Türkiye Dış İlişkiler Başkanı Murat LeCompte, şirketin 2019’da da yatırımlarına devam edeceğini söyledi. Lecompte, Türkiye’de Petkim gibi petrokimya ürünleri üretecek ikinci bir tesisin yatırımı için fizibilite çalışmasının bittiğini belirterek, “Yatırım kararını gelecek yıl almayı düşünüyoruz” diye konuştu. l İZMİR ABDTürkiye ilişkilerinde Brunson gerilimi geride kalırken, gözler Donald Trump yönetiminin 4 Kasım’dan sonra başlayacak İran yaptırımlarına ve bu yaptırımların Türkiye’ye olası etkileri ile Ankara’nın alacağı tutuma çevrildi. Uzmanlar ABD’nin yaptırım tehdidi ortadan kalkmadan piyasalardaki çalkantının dinmeyeceğini ve gelecek dönemde TürkiyeABD ilişkilerinin nasıl şekilleneceğinin ve yaptırımlara yönelik gelişmelerin yön belirleyici olacağına işaret ediyor. Capital Economics’ten ekonomist Jason Tuvey, “Önümüzdeki dönemde TL’nin düşüş eğilimine devam edeceğini düşünüyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Oyak Renault motor bloku üretecek Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nın Bursa’da alüminyum motor bloku üretmek üzere 100 milyon Avro yatırım için düğmeye bastı. 2020’de faaliyete başlayacak olan tesiste en az 100 kişiye istihdam sağlanması hedefleniyor. Yeni enjeksiyon tesisinin temel atma töreninde konuşan Oyak Genel Müdürü Süleyman Savaş Erdem, Yüksek Basınçlı Alüminyum Döküm yöntemi ile motor blok üretimi yapıla cağını, bunun da Türkiye’de ilk kez geliştirileceğini aktardı. Halihazırda 7 bin 100 kişiye istihdam sağladıklarını, yıllık 378 bin otomobil ve 920 bin motor üretim kapasitesi ile 70’ten fazla ülkeye ihracat yaptıklarını anımsatan Erdem, “Bu temel atma, OYAK’ın Türk sanayisindeki konumunu pekiştirecektir” dedi. Yeni tesis, 8 bin metrekaresi kapalı olmak üzere, 10 bin metrekarelik bir alan üzerine inşa edilecek. l Ekonomi Servisi Fabrikanın temeli Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın katılımıyla atıldı. Bursada’ki Oyak Renault fabrikası yıllık 378 bin otomobil ve 920 bin motor üretiyor. ekonomi 13 Müjdat GezenYaman TüzcetSavaş Dinçel... 1960’lı yolların Türkiye’sinde, yaşamın her alanında aydınlanmacı toplumsal birikimlerin, örgütlülük, sola, insana açılım patlamasının yaşandığı süreç içinde, tiyatro dünyasının içinden fışkıran, üç birbirinden yetenekli, bir o kadar delidolu, sanatın pek çok alanına, en anlamlısı da toplumsal sorumlulukla yüklenen üçlüsü... Yolları yaşamlarının çeşitli dönemlerinde, başta Muhsin Ertuğrul ekolü, Türk tiyatrosunu dünya ölçeğinde en yükseklere çıkartan sayısız usta, ekollerin en büyükleriyle ortak çalışmaların içinde oluyorlar... Odakta tiyatro, sinema, çizgi, şiir, kitap, gösteri sanatları, müzik, sirk, siyasal, sendikal, sol toplumsal örgütlenmelere katkı içerikli çalışmaların akla gelebilecek hepsine birden soluksuz katkı çalışmaları var... Üçü ile bazen bir arada, bazen başka arkadaşları ile tanışmam lise yıllarından. Sadece edebiyatım iyi olduğu için, sıfır tiyatro yeteneğimle, günümüzde de tiyatro ile yandaş sanatlara, toplumsal yaşama katkıda önde sanatçılar dünyasına girmek, günümüz dünyasına birbirinden değerli tiyatrocuları yetiştiren kardeş okullar ortak gösterileri, provalarının içinde olmak yaşamımda anıları katkılarıyla çok değerli bir şans. Sanatın yeteneğin çok üstünde, tutku, emek, toplumsal sorumluluk, soluksuz emek, bedel isteyen dünyasından dersler çıkarmak... Yenikapı grubunun dünyasından anılar tek başına kitaplara sığmaz. Yaman’la ayrıca Gazetecilik Enstitüsü öğrencilik yollarını paylaştık. Müjdat’la birlikte Cumhuriyet gazetesinin zorlu 90’lı yıllarında arka sayfada mizah, çizgi ağırlıklı yazılarıyla gönüllü katkı yaptılar. İlhan Ağabey’e “En yeteneksizimizi size gazeteci olarak yetiştirdik” diye takılmışlardı.. HHH Dün Yaman için düzenlenen etkinlikte, söz alan sanatçılar dünyasının gönüllülerinden, sevenlerinden, kendisinin “anılmam neşeli olsun” vasiyetine uyma çabası içinde, paylaşılmaların güzellikleri de köşe yazısına aktarılamaz. Olsa olsa bir ömür, özünde çok zorlu, çok özverili koşullarda hep vermeyi, hep gülümsemeyi başarmış, insanı çok sevmiş, ülkemiz insanının çok zorlu, olumsuz yaşam koşullarındaki çoğunluğunun gülemeyen yüzlerini biraz olsun güldürebilmeyi kafasına takmış bir sanat ustasının ne çok şeyleri başarabilmiş olmasına tanıklık ediyorsunuz... İster istemez bu üç sevgili dost, sanatçının yaşamları, dönemin okul olmuş büyük sanatçılarını yetiştirmiş olması üzerinden, sanatın toplumsal yaşamla ilişkisi, anlamlı kılınarak üzerinden sonuç çıkarımlara ulaşıyorsunuz... Ülkenin gerçekten toplumsal örgütlülüklerde, elbette kazanımlarda da patlamalar yaşanan süreçlerinde, koşullar insana dönük sanatçıların sanatın gücü ile ön almalarıyla da çakışıyor. Saatlerce anlatılarak gerçeklere ulaşmada verilen çaba, bazen bir usta sanatçının, sesi, şiiri, beden diliyle yaratacağı etki gücüne ulaşamıyor. İşçilerin hakları için toplandıkları bir meydanda Genco Erkal’ın okuduğu Nâzım Hikmet’in dizelerinin etkisiyle, Timur Selçuk’un sesi, bestesi, piyanosu ile, Fazıl Say konseriyle yarışabilir misiniz? Dünya çapında pandomim ustası Yaman Tüzcet’in gülerken ağlayan palyaço gösterisinde çocuklar üzerindeki etki gücünün üzerine çıkabilir misiniz? Tarık Akan, Rutkay Aziz, Işık Yenersu’nun seslendirmesini yapmadıkları bir Cumhuriyet belgeseli düşünebilir misiniz? Çelmak’ta konkordato Tarım makineleri üretiminde Türkiye’nin önde gelen şirketlerinden Çelmak, konkordato başvurusunda bulundu. Mahkeme Çelmak’a üç ay geçici mühlet kararı vererek komiser heyeti atadı. 1970 yılının başında kurulan Çelmak halihazırda 30 ülkede ihracat faaliyetlerini yürütüyor. Türkiye genelinde 98 adet bayisi bulunan Çelmak’ın bünyesinde 200 kişi çalışıyor. Şirket silaj grubu, biçme grubu, yem karma grubu, römork grubu, tırmık grubu ve toprak işleme grubu olmak üzere altı ana grupta tarım makineleri üretiyor. KISA... KISA... l Almanya, Yemen iç savaşındaki rolü nedeniyle eleştirdiği Suudi Arabistan’a 2018 OcakEylül döneminde yaklaşık 417 milyon Avro’luk silah sattı. l Isparta’da, Gül, Gülyağı ve Yağlı Tohumlar Kooperatifi, 2018 gül çiçeği kilogram fiyatını 9.20 lira olarak belirledi. C MY B