Katalog

Perşembe 4 Ocak 2018 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Bu yıl da tek haneyi Mutfak yangınıylagörmek ehanyal flasyon zirve yaptı Enflasyon aralık ayında gıda ve ulaştırma öncülüğünde 0.69 arttı, yıllık artış yüzde 12’ye dayandı. Çekirdek enflasyon yüzde 12.3 yükseldi Tüketici fiyatları enflasyonu aralık ayında gıda ve ulaştırma kalemleri öncülüğünde beklentilerin üzerinde yüzde 0.69 arttı. Aralıkta enflas 7 yıldır hedef tutmuyor Aralık ayı enflasyon verileri, 2017’de de enflasyonda hedefin tut yona en büyük katkı 0.34 puan madığını gösterdi. Böy ile gıdadan, 0.28 puan ile ulaştır lelikle son 7 yılda Merkez madan geldi. Yıllık enflasyon baz Bankası enflasyon hedefi etkisiyle yüzde 11.92 oldu. Tüketici fiyatlarının aralık ayında yüzde 0.5 gelmesi ve enflasyonun yılı yüzde 11.70 civarında tamamlaması bekleniyordu. Orta Vadeli Program’a (OVP) göre TÜFE’nin yıl sonunda yüzde ni ıskalamış oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yüzde 5 olarak hedeflenen 2017 enflasyonunun yüzde 11.92 gerçekleşmesi nedeniyle hükümete açık mektup gönderecek. TCMB 9.5 olacağı öngörülüyordu. Başkanı Murat Çetinkaya Çekirdekte bozulma ile bir başkan yardımcısının imzalarını taşıyacak mek Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Aralık 2017 verilerini açıkladı. Çekirdek enflasyon tarafında ise bozulma devam etti. Aralıkta çekirdek enflasyon yıllık olarak yüzde 12.30 ola tup, hükümet adına Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’e iletilecek. Böylece TCMB hükümete üst üste 5. mektubunu göndermiş olacak. Banka, açık mektupta enflasyon hedefinden rak endeks tarihinin yani 2004 sapmanın nedenleri ve Ocak’tan bu yana izlenen döne enflasyonun tekrar hede min en yüksek seviyesine çıktı. Tüketici fiyatlarında yıllık bazda ise en fazla artış yüzde 18.24 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. Bu grubu yüzde 13.79 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti. İstatistiki Bölge Birimleri Sı fe ulaşması için alınan tedbirleri açıklayacak. Analistler, 2017 yılında enflasyonun hedefin üzerinde gerçekleşmesinde döviz kurlarındaki yukarı yönlü sert hareketler, emtia ve gıda fiyatlarındaki nıflaması 2. Düzey’de bulunan artış ile fiyat ayarlamaları 26 bölge içinde, bir önceki yı nın etkili olduğunu belirtti. lın aynı ayına göre en yüksek ar tış yüzde 13.59 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 12.79 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde gerçekleşti. Aralık 2017’de endekste kap Maaş ve ücret zamları yıllık enflasyonun altında kaldı Asgari ücret gıdaya gidiyor sanan 414 maddeden, 48 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 242 maddenin Memur ve memur lilerine yapılacak zam 6 ay yonun altında kaldığını da emeklilerine yapılan lık enflasyona göre belirle gösteriyor. artıyor” dedi. Hükümet asgari ücreti ortalama fiyatlarında artış, 124 toplusözleşme zamları enf niyor. Türkiye KamuSen Genel yüzde 14.2 artışla 1404 li maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. lasyonun altında kaldı. Memurlar ve memur emekli Hükümeti kınıyoruz Teşkilatlandırma Sekreteri ve Türk BüroSen Genel radan 1603 liraya çıkarmıştı. Yüksek enflasyon, asga Düşüş zor si yüzde 1.69 Buna göre işçi emeklileri Başkanı Fahrettin Yokuş, ri ücrete yapılan zammı da enflasyon far ne 5.69 zam yapılacak. 6 ay memur ve memur emeklile daha yılın başında eritti. Uzmanlara göre eğer Merkez kı alacak. İş lık enflasyonun memur top rine ek zam yapılmasını is Genel Madenİş Sendikası, Bankası sene içinde 300400 baz çi emeklileri lusözleşme zammını aşma tedi. Yokuş, “Memurları ve Zonguldak’ta yaşayan 1 ça puan faiz artırır da, dolar endek ne ise yüzde sı halinde ise aradaki fark memur emeklilerini yıllar lışan, 1 ev hanımı 2 çocuk si zayıf seyrederse, belki 2018’i yüzde 10 civarında kapatırız. Yani en iyi senaryoda dahi bir se MUSTAFA ÇAKIR 5.69 zam yapılacak. Memur ve memur ve memur emeklilerine veriliyor. Memurlar ve memur emeklileri geçen dır enflasyona ezdiren hükümeti kınıyoruz. Hükümetin yanlış enflasyon hesap lu toplam dört kişiden oluşan çekirdek ailenin aylık gıda harcamasını araştırdı. ne daha çift haneli enflasyona ta memur emeklilerine toplu yılın son 6 ayında yüzde lamaları, ülkemizin içinden Araştırmaya göre, 4 kişilik lim edeceğiz. CHP Milletvekili sözleşme ile 2017’nin ikin 4 zam almıştı. 6 aylık enf geçtiği zor koşullar ve ar ailenin aylık gıda harcama Faik Öztrak’a göre, Türkiye dün ci yarısında yüzde 4 oranın lasyon 5.69 çıkınca memur tan döviz; memur ve memur sı 1502 TL oldu. Yeni asga yanın en yüksek enflasyonuna da zam yapıldı. Dün açıkla ve memur emeklileri için emeklilerinin belini bük ri ücret 4 kişilik ailenin sa sahip 20. ekonomisi. G20 içinde nan verilere göre, geçen yı 1.69 oranında enflasyon far müştür. Hükümetin memur dece mutfak harcamalarını en yüksek enflasyona sahip ikin lın son 6 ayında enflasyon kı oluştu. Bu ayrıca toplu lara ve emeklilere olan enf karşılayabiliyor. ci ülke. l Ekonomi Servisi yüzde 5.69 oldu. İşçi emek sözleşme zammının enflas lasyon borcu her geçen gün l ANKARA 2018 zor bir yıl olacak Uzmanlar 2018’in enflasyon için zor bir yıl olacağını öngörüyorlar. n Alnus Yatırım Araştırma Uzmanı Vahap Taştan: Sonuç, 2018’in enflasyon tarafında kolay olmayacağıdır. Gelecek aylarda zamların alt kalemlerde de artış getireceğinin altını çizelim. Beklentilerimiz yılın ilk yarısında enflasyonun çift haneye yakın bir seyirde devam edeceği yönünde. 2018 Türkiye ekonomisi için enflasyonun konuşulacağı bir yıl olacak ve sadece “sıkı” para politikası ile çözülecek bir sorun olmadığını hatırlatalım. n Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan: Enflasyonda en kötü geride kalmış görünüyor, ancak mevcut seviyeler halen çok yüksek olmaya devam ediyor. Bunun yanında, daha olumsuz olan nokta çekirdek enflasyonun manşet enflasyon üzerine geç miş olması ve yeniden yükseliyor olması. Yıl genelinde inişli çıkışlı seyrederek çift hanede kalmaya devam etmesini öngörüyoruz. n Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Başdanışmanı Cemil Ertem: Enflasyonda gördüğümüz zirve sonrası aralıkta aşağı yönlü düzeltme yaşamaya başladık. Esas gerçek düzeltmeyi ilk çeyrekte yakalayacağız. n Bilgi Üniversitesi CEFİS Araştırma Müdürü Özlem Derici Şengül: Yüzde 12’ye yakın oran, düşürülmesi için mücadele edilmesi gereken bir seviye. Çekirdek enflasyonun daha yüksek olması daha da kötü bir durum. Çünkü, çekirdek enflasyon, para politikasıyla müdahale etmeye çalışacağımız enflasyon. Kurda hafif gevşeme olsa da yüksek seyir devam ediyor. Şampiyon domates Gıdada geçen yıl fiyat artışı en yüksek olan ürün yüzde 71.1 ile domates oldu. Bu ürünün kilogram fiyatı 3.77 lirayı geçti. Domatesi yüzde 67.5 ile limon, yüzde 44.4 ile mandalina, yüzde 43.7 ile antepfıstığı izledi. TÜİK verilerine göre geçen sene bir önceki yıla göre 106 gıda ürününün fiyatında artış gözlendi, 10 maddenin fiyatında gerileme yaşandı. Bu dönemde sarımsak fiyatı yüzde 22.8 azaldı. Sarımsağı yüzde 20.1 ile karnabahar takip etti. 10.5 milyon kişiye zam Memur ve emeklinin 2018 zam oranları belli oldu. 2.4 milyon memur ile 1.7 milyon memur emeklisi ise yüzde 4’lük toplusözleşme zammına ilave ola rak yüzde 1.69 oranında enflasyon farkı alacak. En düşük memur emekli ay lığı 1871 liradan yüzde 1.69’luk enflasyon farkı ve yüzde 4’lük toplusözleşme zammının eklenmesiyle birlikte 1978 liraya çıkacak. En düşük SSK emekli aylığı ise, haziranaralık dönemi, 6 aylık enflasyon olan yüzde 5.69 oranında zamlanacak. Böylece 1485 liradan 1569 liraya yük selecek. En düşük Esnaf BağKur emekli aylığı da yüzde 5.69’luk artışla ise 1330 liradan 1409 liraya çıkacak. Toplamda 6.4 milyon SSK ve BağKur emeklisi, 1.7 milyon memur emeklisi ve 2.4 milyon memur çalışanı olmak üzere 10.5 milyon kişi bu haberi bekliyordu. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 İran’ı düşünürken Geçen hafta İran’da patlak veren eylemler, enerjilerinin aldıkları dinamikler açısından 2009 eylemlerinden önemli farklılıklar sergiliyor. İran’da bu son olaylarda yaşanmakta olanların ayrıntılarını tam olarak bilemiyoruz. Ancak emperyalizm filan demeye başlamadan önce, olup bitenleri, yeni veriler geldikçe anlamlandırmaya yardımcı olacak bir çerçeve kurmayı deneyebiliriz. Ekonomik koşullar... Örneğin ilk bakışta ekonomik koşullar kötü değil. İran ekonomisi, Ruhani iktidara geldiğinden bu yana resesyondan çıktı ve büyümeye devam ediyor; hatta büyüme hız (veriler çok güvenilir olmasa da) bu yıl yüzde 10’un biraz üzerinde. Devlet mülkiyetindeki, petrol ve gaz sektöründeki büyüme hızı mart ayında, yıllık yüzde 62’ye ulaşmış. Ancak yeni istihdam yaratma kapasitesi çok düşük olan bu sektörün etkisini çıkardığımızda, ekonominin geri kalanının büyüme hızı yüzde 3’e düşüyor. İran’ın, Suriye ve Irak’taki askeri operasyonları da, ülke içinde harcanabilecek, milyarlarca doları emiyor. Bu durumda işsizlik, özellikle gençler arasında, yüzde 2530 düzeyine kadar tırmanarak artmaya devam ediyor. Sermaye sahiplerinin faaliyetlerini sınırlayan sendikal haklardan, emek piyasasının katı kurallarından, asgari ücretten çok rahatsız olduğunu sık sık ifade eden Ruhani iktidara geldiğinden bu yana ki bu döneme uluslararası “yaptırımlar sonrası” dönem de diyebiliriz, neoliberalizmi andıran ekonomi politikaları uygulamaya çalışıyor. Ruhani, ekonomiyi yabancı yatırımları cezbedecek biçimde yeniden yapılandırmak için enflasyonu düşürmeye, kemer sıkma politikalarına, sosyal yardım harcamalarını kısmaya, özel girişimci sınıfı teşvik etmeye öncelik veriyor; ancak savunma ve askerin bütçesini yüzde 145 artırmayı da ihmal etmiyor. Ve sınıflar... Ruhani’nin programı, iki sınıfın çıkarlarıyla çatışıyor. Bunlardan birini, petrolgaz rantından, devlet işletmeleri üzerindeki kontrollerinden beslenen, bir devlet kapitalisti sınıfa dönüşmüş Devrim Muhafızlarından ve Şii Ruhban sınıfından oluşan bir ittifak oluşturuyor. İkincisini de Ruhani’nin “reformlarından” en büyük zararı gören işçi sınıfı. İşçi sınıfının 2009 yılında sokaklara dökülen eğitim düzeyi yüksek “yeni” kesimi, bu kez protestolarda henüz etkin değil. Bu kesimin, Ruhani’nin kemer sıkma politikalarına, sosyal hizmetlerde yapılan kesintilere dayanma gücü daha fazla; temel talepleri demokrasi, ruhban sınıfının ve devrim muhafızlarının gücünün kırılması doğrultusunda. İran’ın dünya ekonomisine açılmasının bu taleplerin gerçekleşmesini hızlandırmasını, yeni iş olanakları açmasını bekledikleri de söylenebilir. İşçi sınıfının, eğitim düzeyi düşük, geleneksel kesiminin siyasal İslamın 40 yıllık devlet şekillenmesinin ve dini ideolojisinin etkisi altında, muhafazakâr bir dünya görüşüyle yaşadığını, olaylara da bu görüşünün bilişsel haritası içinde tepki verdiğini, henüz bu haritayı kıramadığını söylemek olanaklı. Son seçimlerde Ruhani’nin rakibi, Devrim Muhafızları ve ruhban sınıfının adayı İbrahim Raisi de 45 milyon yeni iş yaratma, toplumsal yardım harcamalarını artırma vaatleriyle, işçi sınıfının bu kesiminin çoğunluğunun oyunu almıştı. Eylemlerin, enerjilerini geleneksel işçi sınıfının, öncelikle (en azından başlangıçta) Ruhani hükümetine, dünya ekonomisine açılma politikalarına karşı tepkilerinden aldığını söyleyebiliriz. Bu nedenle, bu son isyan dalgası, çok büyük bir yıkıcı potansiyele sahiptir. Bu durum, siyasal İslamın egemen sınıfı açısından, kültürel hegemonyasını yitirme, kendi tabanının rızasını kaybetme riski getiriyor: Bir taraftan, protestoları doğrudan karşılarına almamaya çalışıyorlar. Diğer taraftan, sanayi proletaryasının yıkıcı potansiyelinin, yeni orta sınıf proletaryanın da katılmaya başlamasıyla, gerçekleşmesini, emperyalizm, Suudi (Sünni) komplosu propagandalarıyla ve şiddet uygulayarak önlemeye çalışıyorlar. Dinci rejim, bu kez 2009’dan daha şiddetli olmasa bile, daha derin ve yaygın bir tepkiyle yüz yüze. TL’de kayıp sürecek Küresel ekonomik krizin ardından merkez bankalarının para politikalarında normalleşmeye dönüş adımlarının ivme kazandığı bir yıl olarak kayıtlara geçen 2017’de, dolar endeksi yüzde 10’a yakın değer kaybederek yılı 92.1 seviyelerinden kapattı. Dolar endeksindeki düşüşe karşın yükselen faizler, jeopolitik riskler ve belirsizliklere, yurtiçinde artan enflasyonist baskıların da eklenmesiyle dolar/TL, 3.9830 ile tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Dolar/ TL, 2017’yi yüzde 7.5’lik artışla 3.7905’ten tamamladı. Uzmanlara göre 2018 genelinde TL’nin değer kaybetme eğilimi sürecek. l Ekonomi Servisi C MY B