Katalog

MTV, PTT’den ödenecek PTT AŞ, Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ödemelerini kabul etmeye EKONOMİ başladı. DOLAR 3.7590 0.1 kuruş AVRO 4.4820 0.4 kuruş FAİZ 13.41 0.08 puan 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Enflasyon alarm veriyor BORSA 115.022 1.282 puan ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1066.44 2.77 lira 158.70 41 kuruş Çarşamba 10 Ocak 2018 Hazine’nin net borçlanma ve nakit açığı rekoruna ulaştığı geçen yıldan bu yıla sirayet edecek zorlukların yanı sıra enflasyon da baş ağrıtmaya devam edecek Üst üste açıklanan veriler, ekonomide işlerin pek de parlak gidemeyeceğinin işareti niteliğinde. Global Menkul Değerler, 2018 Türkiye Strateji Raporu’nda, enflasyonun baş ağrıtacağı belirtilirken, “BIST100 için 12 aylık süreçte yeni hedefimizi yüzde 9 potansiyel ile 126 bin olarak belirliyoruz. En iyi senaryo 145 bin, en kötü senaryo 101 bin olacaktır” denildi. Diğer Yandan, CHP milletvekili Faik Öztrak, Hazine’nin net borçlarma ve nakit açığının da teh likeli boyutlara ulaştığına dikkat çekti. Öztrak attığı tweet’lerle ‘coşan’ ekonominin ‘coşan’ verilerinin altını çizdi. 2017’de Hazine nakit açığının, bir önceki yıla göre, yüzde 58.2 artarak 60.5 milyar lira olduğunu aktaran Öztrak, “Veri tarihinin açık rekoru 2017’de kırıldı” dedi. Bir diğer coşan veri de Öztrak’a göre, Hazine’nin net borçlanması. Net borçlanma da geçen yıl yüzde 168 artarak 78.4 milyar lira oldu. Bu borçlanmanın da yine bir rekor olduğu belirtildi. Özt rak, “Sorulması gereken soru, 2017’de Hazine net açığı 60.5 milyar lira iken, neden 78.4 milyar lira net borçlanma yapıldı” diye sordu. Hisse getirisi yüksek Öte yandan Global Menkul Değerler (GMD) raporuna göre, Türk hisse senetlerinin, bir önceki yıla göre yüzde 47.6 yükseliş ile güçlü bir getiri sağladığı kaydedilirken, enflasyonun bu yıl da baş ağrıtmaya devam edeceği belirtildi. Raporda, özetle şu tespitlere yer verildi: 4 Jeopolitik riskler ve ABD’de devam eden davayı bir kenara bırakırsak, çift hanelerde seyreden enflasyonu göz önünde bulundurduğumuzda enflasyon gelişmeleri TCMB için baş ağrıtan konular olmaya devam edecek gibi görünüyor. 4 Dışsal ve kontrol edilemeyen faktörlerden dolayı, risk algısı hızlı salınımlar gösterebilir. Özellikle, mevcut ortamda, yatırımcı duyarlılığı piyasanın iki yönü için de ana sürükleyici olmayı sürdürecek. 4 Kurumsal yatırımcıların uzun vadede risk alma iştahının yüksek kalması beklenebilir. Yine de mevcut piyasa dinamikleri nedeniyle kazanç ve kayıplar arasında dalgalanmalar devam edebilir ve bu fiyat hareketleri yıl ortasına kadar görülebilir. Öncelikli konu Ayrıca, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, hükümet olarak fiyat istikrarının önemli olduğunu belirterek, “Enflasyonun tekrar aşağı doğru bir trende sokulması bizim için kritik öncelik” dedi. l Ekonomi Servisi Makina mühendisleri seçime çağırıyor Demokrat Makina Mühendisleri başkan adayı Battal Kılıç, “1314 Ocak’taki genel kurul ve seçimlere bütün meslektaşları çağırıyoruz” dedi. ZEHRA ÖZDİLEK Makina Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şubesi 1314 Ocak tarihlerinde seçimlere gidiyor. MMO İstanbul Şube Yönetim Kurulu’na aday olan Demokrat Makina Mühendisleri, 13 Ocak’ta Şişli Cemil Candaş Kültür Merkezi’nde yapılacak olan genel kurul ve 14 Ocak’ta Mimarlar Odası İstanbul Şubesi’nde yapılacak seçimlere üyelerini çağırdı. Yurt yapacağız Makina Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şubesi seçimlerinde Demokrat Makina Mühendisleri adına seçime giren Yönetim Kurulu Başkan Adayı Battal Kılıç ile başkanlığı dönemin de yaptığı icraatları MMO’nun halk için neler ifade ettiği ve nasıl bir düşünceyi savunduğu konuları üzerine konuştuk. MMO İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı iki yıldır yürüttüklerini söyleyen Kılıç 48 yıldır demokrat geleneğin odalarında değişmeden devam ettiğini belirtti. Başkanlığı boyunca önemli icraatler yaptığını dile getiren Kılıç, “Tuzla’da Suat Sezai Gürü Uygulamalı Eğitim Merkezi’ni hayata geçirdik. İkitelli Uygulamalı Eğitim Merkezimiz de yakında hizmete girecek. Kadıköy’deki Anadolu Yakası Eğitim Merkezi’ni yaptığımız yenileme çalışması ile haftanın 7 günü eğitim veren bir merkez haline getirdik... Çocuklarımızın tarikat ve cemaat yurtlarında tacize uğradığı ve yanarak öldüğü bir ortamda Beylikdüzü Belediyesi ile görüşmelerde bulunup 33. Dönem’de TMMOB Öğrenci Yurdu’nu hayata geçirmeyi planlıyoruz. Özet olarak bahsettiğim bu çalışmaların hepsini birlikte üretme ve birlikte yönetme anlayışımız ile 33. Dönem’de de sürdüreceğiz” dedi. Geleneğin devamı Battal Kılıç Demokrat geleneğin devamı olduklarına değinen Kılıç, “Hükümet tarafından destek alan diğer liste; gerici, yobaz ve baskıcı sistemin taşeronluğunu yapmaktadır. Bu anlamda o listeye oy verilmesini doğru bulmuyor; tüm demokrat arkadaşlarımızı ‘Demokrat Makina Mühendisleri’ listesini desteklemeye davet ediyoruz” ifadelerini kullandı. Kılıç, her türlü haksızlığa karşı seslerini yükselttiklerin söyleyerek, “Gezi Direnişi örgütlü bir isyan dışında kendiliğinden gelişen bir direnişti ve bizler de bunu destekledik. Aynı zamanda tek adamlık referandumu ve Adalet Yürüyüşü’nde de aynı tavır içine girdik halkımızın çıkarları doğrultusunda çalışmalar yaptık. Şimdi ise KHK’lerle OHAL’le yönetilen şartlarda mesleğimizi icra etmeye devam ediyoruz” diye konuştu. l İSTANBUL Perakende toparlandı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), perakende satış hacminin 2017 Kasım ayında 2016’nın aynı ayına göre yüzde 4.1; mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende cirosunun da kasımda yıllık bazda yüzde 19.3 yükseldiğini açıkladı. Bu dönemde gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 17.6, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 16.6, otomotiv yakıtı satışları yüzde 27.3 artış kaydetti. Perakende satış hacmi 2017 Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 4.1 artış gösterdi. l Ekonomi Servisi Akakfmeelerrkieyzık’inılalcüakks Beşiktaş Belediyesi, İstanbul Etiler’deki Akmerkez AVM’de bulunan altı lüks restoran ve kafenin bazı bölümleri için yıkım kararı aldı. İmar Kanunu’na aykırı yapıldıkları gerekçesi ile yıkımın yapılacağı yerler arasında Papermoon Restoran ve Vakko Patisserie de bulunuyor. Konu ile ilgili Akmerkez GYO’dan yapılan açıklamada ise, yapılan işlemlerin mevzuat çerçevesinde olduğu belirtilerek “Hukuka aykırılık söz konusu değildir” denildi. l Ekonomi Servisi Agâh Uğur, iki yıl önce ABD’de yapılan yatırımla, kaya gazı ve ABD’deki koşullar nedeniyle ilk yıllar zarar edilse de geleceğe yatırım yapıldığını belirterek, “Zararın büyük bir kısmı geçen yıl telafi edildi. Yüzde 7’lik pazar payı yüzde 18’e çıktı” diye Agâh Uğur Zafer Atabey kGbonuştu. oermulyika’etıryımenı i Borusan Mannesman, 75 milyon dolarlık yatırımla üretim kapasitesi ni yüzde 55’e çıkarmayı, 250 kişiye de istihdam yaratmayı planlıyor Borusan Mannesmann otomotiv sektörü odak tırım yaptığını belirterek; 2011’de Gemlik’teki ener ri 260 milyon dolar, otomotiv 150 milyon dolar şeklin lı 75 milyon dolarlık yatırım ji hat yatırımı ve 2013’te de. Otomotiv biraz geride kal kararı alırken; Gemlik’te ye ABD Houston’daki sondaj dı. 75 milyon dolarlık yatı ni bir fabrika kurulması, Hal borusu yatırımının ardın rım bu dengeyi biraz daha kalı fabrikasında da kapasite dan alınan bu son yatırım oturtmak için yapılan, oto artışı öngörüyor. Söz konusu kararının üçüncü adım ol motiv sektöründeki satışla yatırım ile otomotiv borusu duğunu söyledi. rımızı destekleyecek bir ya segmentinde yüzde 55 kapasite, 130 milyon dolar da ciro Yedinci tesis tırım” dedi. Zafer Atabey’in verdiği bilgiye göre, Borusan artışı hedefleniyor. Söz konu Toplantıda verilen bilgi Mannesmann’ın 1.2 milyon su yatırımın finansmanı için ye göre, Borusan Mannes ton toplam global üretim ka 60 milyon dolar civarı kredi mann mevcut durumda Tür pasitesi; Türkiye dahil 35 ül kullanmayı planlayan şirket, kiye, ABD ve İtalya’da toplam keye satışı var. Cironun pa şubat ayında bankalarla gö altı üretim tesisi ile faaliyet zar dağılımı yüzde 30 Türki rüşmelere başlayacak. gösteriyor. Yeni fabrika yatı ye, yüzde 50 Kuzey Ameri Konuya ilişkin düzenle rımı ile 7. üretim tesisini ha ka, yüzde 18 AB ve yüzde 2 nen basın toplantısında ya yata geçireceklerini belirten diğer pazarlar tırım kararını değerlendiren Borusan Mannesmann Genel şeklinde. Borusan Holding Üst Yöne Müdürü Zafer Atabey, “Boru l Ekonomi ticisi (CEO) Agâh Uğur, kat san Mannesmann’ın 2017 yı Servisi ma değeri yüksek, daha tek lı konsolide cirosu 770 mil nolojik ürünler üretilmesi yon dolar. Toplam cironun ne yönelik olarak Borusan sektörel dağılımı, enerji seg Mannesmann’ın son beş yıl menti ürünleri 360 milyon da 350 milyon dolarlık ya dolar, inşaat ve genel endüst Akbank: OTAŞ kredileri yakın izlemeye alındı Kredi ve mevduatta yüzde 1315 büyüme beklediklerini açıklayan Akbank, Türk Telekom’un ana hissedarına verilen kredileri de yakın takibe aldı. Bu yıl sonunda aktif, kredi ve mevduatta laşık yüzde 15, takipteki kre Standartı’nın (TFRS 9) krediler oranı yaklaşık yüzde 2.1 di karşılıklarına etkilerini de yüzde 1315 büyüme bekle olarak öngörüyor. Açıklamayen Akbank, geri ödemeleri da ayrıca bankanın 1 Ocak ğerlendirmek üzere yapılan testlerde, sektörde 20 banka yapılmayan OTAŞ kredile 2018’den itibaren özel kredi rini de 2017 sonu itibarıyla karşılık oranının yüzde 80’e nın ayırdığı toplam karşılık miktarı 2.57 milyar TL azaldı ‘yakın izlemedeki krediler’ altında sınıflandırdı. Bankanın KAP’a açıkladı düştüğü belirtilerek, bunun 2018 için özsermaye kârlılığı üzerindeki pozitif etkisinin ğı görülmüştü. Geri ödenmiyor ğı 2018 beklentilerine gö re, 2018 sonunda yaklaşık yüzde 1.8 aktif kârlılığı ile yüzde 15.516 özserma ye kârlılığının beklendi ği belirtilerek, net üc ret ve komisyonda yak laşık yüzde 15 artış ön görüldüğü ifade edil di. Akbank yıl sonunda sermaye ye terlilik oranını yak Hakan Binbaşgil de yaklaşık 40 baz puan olduğu ifade edildi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun açıklamasına göre bankalar için 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek olan Türkiye Finansal Raporlama Ojer Telekomünikasyon AŞ (OTAŞ), yüzde 55 Türk Telekom hissesini teminat vererek 2013 yılında aldığı 4.75 milyar dolar krediyi geri ödeyemiyor. Krediyi veren 30’a yakın banka arasında en büyük payı Akbank, Garanti Bankası ve İş Bankası alıyor. Son bilançolara göre Akbank’ın kredide 1.5 milyar dolar, Garanti’nin 951 milyon dolar ve İş Bankası’nın 1.9 milyar lira karşılık payı bulunuyor. l Ekonomi Servisi Sürdürülebilir yoksulluk Dünkü Resmi Gazete’de “muhtaçlar” ile ilgili bir Bakanlar Kurulu kararnamesi yayımlandı. Muhtaç ailelere ısınma amaçlı kömür yardımı öngören bu düzenleme 81 ilde milyonlarca eve, 500’er kg kömürün bedelsiz dağıtımını sağlayacak. Türkiye’yi 16 yıldır AKP yönetiyor. “Muhtaçlık” bu uzun zamanda bitmek bir yana çoğalırken iktidarın değişmemesinin izahı tek: AKP için yoksulluğun bitirilmesi değil sürdürülebilir ve yönetilebilir olması önemli. Bu tercih, iktidar aygıtlarına, bürokrasi ilişkilerine ve mevzuatın kullanılma ve uygulanma biçimlerine baktığımızda apaçık görünüyor. Böyle olmasa 2000’li yılların başında vergi rekortmeni listesinde üst sıralarda yer alan bir kamu kurumu olan Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) her yıl artan görev zararlarıyla boğuşmak zorunda kalmazdı. Böyle olmasa TKİ ve TTK’nin görev zararları büyürken, onların kiracısı konumundaki özel kömür şirketleri (ki, çoğu da işçileri önlem almadan yerin altına indiriyor) devlet eliyle, yoksullara bedava dağıtılacak kömür satın alınarak zenginleştirilmezdi. Eğer muhtaçlara kömür dağıtımı, yoksulluğu yönetmek değil de sosyal politika aracı olsaydı, partili müteahhitlere bütçe kaynaklarından yarışmasız, kuralsız ihale vermek üzere sistem kurulmazdı. (Dünkü yazım üzerine gelen bir okur mesajında, 10 bin nüfuslu ilçesindeki genç müteahhidin Passat’a bindiği yazıyordu.) HHH Muhtaçlara kömür dağıtımı, muhtaçlara kömür dağıtımından fazlasını ifade ediyor. Yukarıdan aşağıya doğru lütfeden el, ülke geneline yayıldıkça, verme işi devamlılık kazanınca minnet ve şükür ilişkisi de sürekli kılınmış oluyor. (Bakanlar Kurulu kararname ekindeki illerin, hangi ayda kömür alacağını resmeden ayrıntılı çizelgedeki itinaya göz atmanızı öneririm.) Varsın Türkiye Taşkömürü ve Türkiye Kömür İşletmeleri milyarlarca lira görev zararı yazsın. HHH Muhtaç ailelere kömür dağıtımı, AKP’nin icat ettiği bir uygulama değil. Tarihi Özal dönemine uzanıyor. AKP, bu uygulamayı “işledi.” Görev zararlarına aldırmayarak sürekli kılarken, kamu işletmelerinden çıkıp partili müteahhitleri içine alacak biçimde genişletti. 2005 yılından bu yana, parasız dağıtılan kömür, TKİ’nin kendi işlettiği sahalara ek olarak, bağlı ortaklık ve iştiraklerini rödovans yoluyla kiralayan şirketlerden de satın alınıyor. Bu kömürlerin bedeli görev zararı yazılıyor. Görev zararları da bütçeden ödeniyor. Resmi verilerle bitirelim: Sayıştay’ın Kamu İşletmeleri Genel Raporu’na göre, 2012 yılında 1.5 milyar TL olan görev zararı ve sübvansiyonlar, 2016’da 3.3 milyar TL’ye yükseldi. Hazine’den KİT’lere ödenen görev zararının 1.3 milyar TL’si TKİ, 426 milyon TL’si Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’na (TCDD) ödendi. (TCDD muhtaç ailelere dağıtılacak kömürün ulaştırılmasından sorumlu.) Hazine bu ödemeleri kamu işletmelerine tam ve zamanında yapamıyor. Bu da kamu işletmelerinin finansman dengesini bozarak, kredi kullanmak zorunda bırakıyor. Kamu işletmelerinin zarara girmesinin ise iktidar açısından önemli olmadığı ortada. Önemli olan, muhtaçlara yardım adıyla uygulandığı halde sadakaya dönüşmüş minnet ilişkisinin sürdürülebilir olması. Minnet ilişkisinin sürdürülebilirliği de partili müteahhitlere, kolaylaştırılmış yollarla aktarılan kaynakların “akıllıca” (!) kullanımından geçiyor. KISA... KISA... l Emlak Konut GYO, 2017’de 7.7 milyar liralık satış yaparak son iki yıldır takıldığı 6 milyar lira eşiğini geçti. 2018 beklentisi 7.25 milyar lira. Satışların 472 adedi 415.14 milyon liralık kısmı yabancılara yapıldı. l Sermaye Piyasası Kurulu’nun hakkında soruşturma açtığı Çiftlik Bank yeni üye alımını durdurdu. Çiftlik Bank tarafından yapılan açıklamada, yeni üye alımının kurumun Ponzi veya saadet zinciri olmadığını göstermek için durdurduğu iddia edildi. l Çin, yuan sabitlemesinde “konjonktür karşıtı faktör” kullanımını askıya aldı. Konjonktür karşıtı faktör, otoritelere yuan sabitlemesinin belirlenmesinde daha fazla kontrol veriyor ve piyasa fiyatlaması üzerindeki etkiyi güçlendiriyordu. l 50 milyon liralık AVM zararına satıldı. KDV hariç 52 milyon liralık değerlemesi bulunan 34 bin 664 metrekarelik AVM, şirketin bilançosunda 7.72 milyon lira zararla satıldı. C MY B