Katalog

DUNYA Pyongyang’da önceki gün Kim yönetimine destek için binler meydandaydı. ABD’den Kuzey Kore’ye gözdağı ABD Savunma Bakanlığı, ABD Hava Kuvvetleri’ne ait B1B Lancer bombardıman uçakları ile onlara eşlik eden jetlerin, Kuzey Kore’nin doğusundaki uluslararası hava sahası üzerinde uçtuğunu duyurdu. Pentagon Sözcüsü Dana White açıklamasında, ABD Başkanı Donald Trump’ın askeri seçe nekleri olduğunu göstermek için uçuşun yapıldığını kaydetti. Öte yandan, dün Kuzey Kore’de 3.4 şiddetinde bir depremin meydana gelmesi yeni bir hidrojen bombası mı denendi sorusunu beraberinde getirdi. Güney Kore bunun doğal bir deprem olduğunu duyurdu. Çin ise ilk açıklamasında yeni bir hidrojen bombası denemesinden kaynaklanabileceği olasılığını dile getirdi. Ardından ise doğal bir deprem dedi. Pazar 24 Eylül 2017 İran dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: EMİNE BİLGET meydan okudu nilgun@cumhuriyet.com.tr 7 Washington yönetimi sert suçlamalar eşliğinde, Tahran’la nükleer anlaşmaya yönelik muhalefetini yüksek sesle dile getirirken dün İran’ın füze denemesi yaptığı haberi gündeme düştü. İran, orta menzilli yeni füzesinin denemesini başarıyla gerçekleştirdiğini açıkladı. Yaklaşık 2 bin kilometrelik menzile sahip olan Hürremşehr füzesinin fırlatılması devlet televizyonundan yayımlandı. Denemenin ne zaman yapıldığı konusunda ise bilgi verilmedi. Füzenin birden çok savaş başlığı taşıma kapasitesine sahip olduğu savunuluyor. p‘Yraobgaranmcııbmaıszkı ıelatkrifleümzee z’ Yeni teknolojilerle donatıldığı kaydedilen Hürremşehr füzeleri önceki gün başkent Tahran’da İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin de katıldığı, ülkenin Irak’la sekiz yıl süren savaşının yıldönümü çerçevesinde düzenlenen askeri törende sergilenmişti. Ruhani, törendeki konuşmasında caydırıcılık vurgusuyla İran’ın füze kapasitesini güçlendireceklerini söylemişti. Füze denemesinin ardından ise İran Savunma Bakanı Emir Hatemi, “Bazılarının sözleri tehdide dayalı Trump yönetimi, Tahran’a yönelik söylemlerini sertleştirip nükleer anlaşmayı sorgularken İran yeni füze denemesi yaptı İran’ın denediği Hürremşehr füzesi önceki gün Tahran’da askeri törende sergilenmişti. olduğu sürece İran’ın savunma gücü artacaktır ve İran füze, kara, deniz ve hava savunma sistemleri için kimseden izin almayacaktır” dedi. Yabancı güçlerin baskısının ülkenin füze programını etkilemeyeceğini belirtti. Tahran’ın füze denemesine ABD’den tepki gecikmedi, bunun İran’la yapılan nükleer anlaşmaya ilişkin BM kararının çiğnenmesi olduğu kaydedildi. İran ise bunu reddederek füzenin nük leer başlık taşımadığına işaret etti. Tahran’ın füze adımı, son dönem de ABD Başkanı Donald Trump’ın Kuzey Kore’nin yanı sıra İran’a da sert çıkışlarının, yaptırım hamlelerinin ardından geldi. New York’ta hafta arasındaki BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada Trump, Tahran’la Obama döneminde ülkesinin de aralarında olduğu uluslararası güçler arasında 2015’te varılan nükleer anlaşma ya ağır eleştiriler getirmiş, bunun revize edilmesi ya da yırtıp atılması gerektiğini savunmuştu. Ayrıca İran’ı “Ortadoğu’yu istikrarsızlaştırmak, şiddet, koas ihraç eden haydut devlet olmakla” suçlamıştı. Gözler Kongre’de İran’la ticari ilişkilerini geliştiren ülkelerden Fransa revize edilmesi önerisine yarı kapı aralarken Almanya kırmızı ışık göstermişti. AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ise var olan anlaşmada ihlalin yaşanmadığını, bir ikinci anlaşmaya gerek olmadığını dile getirmişti. ABD yönetiminin 15 Ekim’de Kongre’ye İran’ın nükleer anlaşmaya uyumlu davranıp davranmadığıyla ilgili değerlendirmesini ve anlaşmanın yürürlükte kalıp kalmayacağına yönelik tavsiyesini bildirmesi öngörülüyor. Birleşik Arap Emirlikleri, önceki gün İran’ın uluslararası güçlerle vardığı nükleer anlaşmanın “ruhunu bozduğu, düşmanca tavırlarını, nükleer programını geliştirmeyi sürdürdüğü” çıkışını yapmıştı. Muallim: Zafer yakın Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, altı yıldır savaşın sürdüğü ülkede hükümet güçlerinin kazanımlarının ardından zaferin yakın olduğunu savundu. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda konuşan Muallim, “Halep ve Palmira’nın özgürleştirilmesi, Deyr ez Zor’daki kuşatmanın kırılması ve Suriye’deki pek çok bölgede terorizmin kökünün kurutulmasının Suriye’de zaferin mümkün olduğunu gösterdiğini” söyledi. Ülkesinin toprak bütünlüğüne yönelik herhangi bir ihlâl yaşanması durumunda karşılık verme haklarının saklı olduğunu ifade eden Muallim, “Suriye’nin geleceği hakkında sadece Suriyelilerin karar verme hakkı var” dedi. Suriye’de kurulan “gerilimi azaltma bölgeleri”nin geçici bir önlem olduğunu kaydeden Muallim, “IŞİD Karşıtı Koalisyon’un ülkede teröristlerden daha çok sivil öldürdüğünü” öne sürdü. Deyr ez Zor’da enerji savaşı... Öte yandan hem Suriye ordusu, hem de ABD’nin desteklediği Suri ye Demokratik Güçleri’nin (SDG) iki koldan ilerdiği enerji zengini Deyr Ez Zor’da kritik bir gelişme yaşandı. Ankara’nın terör örgütü olarak gördü ğü YPG’nin ana unsurunu oluşturdu ğu SDG’nin, SDG, Rakka Fırat’ın do çevresinde ilerliyor. ğusunda ki Conoco isimli doğal gaz sahası nı IŞİD’den al dığı bildiril di. SDG Ko mutanı Ahmed Ebu Kavla, önemli do ğalgaz yatakları bulunan sahanın gün ler süren çatışmalar sonrasında alın dığını söyledi. SDG Sözcüsü Talal Si lo ise çatışmalarda 65 IŞİD’linin öldü ğünü, 100’den fazlasının ise teslim ol duğunu aktardı. SDG yetkilisi Nasır Hac Mansur da yakınlardaki alIzba doğalgaz sahasının da alındığını du yurdu. Deyr ez Zor’da IŞİD kuşatma sını kıran Suriye ordusu Teym petrol sahasını ay başında IŞİD’den geri al mıştı. Deyr ez Zor’da IŞİD militanla rı hem Suriye ordusu hem de SDG ile savaşıyor. Ebu Kavla, Suriye ordusu ve müttefiklerinin SDG mevzilerine 4 km. mesafede olduğunu da kaydetti. MELENCHON EYLEMDE... Fransa’da son seçimlerde radikal solun cumhurbaşkanı adayı olan JeanLuc Melenchon’un Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi’nin destekçileri dün başkent Paris’te Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un tartışmalı çalışma yasası reformuna karşı sokağa çıktı. Melenchon’un da katıldığı eylemde “Zenginlerin cumhurbaşkanı Macron”, “Direniş!” sloganları atıldı. Merkel dün Greifswald kentinde bir Reanimasyon (yeniden canlandırma) dersine katılınca ilginç görüntüler ortaya çıktı. Öte yandan Yeşiller Eşbaşkanı Cem Özdemir de kampanya boyunca çeşitli kentlerde destekçileriyle bir araya geldi. gözler kararsızların oyunda Almanya’da seçmenler Fede iki puan düşerek yüzde 34’e geriledi, dığı aynı anket yüzde 51’e 22 oranıyla ral Meclis’in yeni üyelerini be Schulz’un SPD’si ise 1 puan ile yüz Merkel lehineydi. Seçim sonuçları bu lirlemek için bugün sandık başı de 21’e düştü. yönde olduğu takdirde Merkel’in dör na gidiyor. Hıristiyan Birlik partileri (CDU/CSU), Sosyal Demokrat Par AfD kaygısı düncü kez başbakan olması bekleniyor. Ancak koalisyon pazarlıklarının ti (SPD), Yeşiller, Hür Demokrat Par Almanya İçin Alternatif (AfD) ise çetin geçeceği yorumları da dikkat çe ti (FDP), Sol Parti ve Almanya İçin yüzde 13 ile 2. Dünya Savaşı’nın so kiyor. Bu arada Merkel ile Schulz dün Alternatif’in (AfD) yüzde 5 barajını nundan beri meclise girecek ilk aşı son kez seçmenlere seslendi. aşarak meclise girmesi bekleniyor. rı sağcı parti olacak gibi görünüyor. Merkel kararsız seçmenlerin oyuna Bild gazetesinin yayımladığı INSA Ankete göre Almanların yüzde 45’i yoğunlaşırken Schulz Merkel’e eleşti Enstitüsü’nün anketine göre, Alman Merkel’i, yüzde 32’si Schulz’u baş riler yöneltti. Schulz, Sosyal Demok ya Başbakanı Angela Merkel’in par bakan olarak görmek istiyor. Gazete ratlar olarak “son dakikaya kadar sa tisi Hıristiyan Demokratlar’a destek nin bundan tam bir ay önce yayımla vaşacakları” mesajını verdi. ‘Akp yanlısına ev vermiyorlar’ GÜLRİZ ERGÖZ Hem iş hem eğitim hayatında iliş Son dönemde AnkaraBerlin hattında yaşanan yüksek tansiyon, Almanya’da Türki kiler çok gerildi. Böylesi hiçbir zaman olmamıştı. Görüşünü dile getiren sade vatandaş bile Türkiye ile ilişkilerde sorunlar yaşıyor. Korku ye kökenlileri de yakından etkili dan konsolosluklara gidilemiyor, yor. Almanya Kürt Toplumu (KGD) Türkiye’ye seyahat edilemiyor. Başkanı Ali Ertan Toprak, “Türkiye, Almanya’ya değil, her şeyden ‘Kriz uzun zaman sürecek’ önce kendi vatandaşlarına zarar n Türkiye kökenliler arasında veriyor” diyor. ki kutuplaşma zaman zaman ça n Almanya’da Türkiye kökenli tışmaya dönüşüyor. Bir diyalog lere karşı tavırda bir deği çabası var mı? şiklik var mı? Eylül 2015’te ilk defa Kürt İlişkilerdeki son krizden toplumu ile Türk toplumu, Almanya’daki Türkiye kö ortak açıklama yaptık. De kenliler bugüne değin hiç mokratik tartışma kültürü olmadığı kadar kötü etkilen ne davet ettik. Ama darbe di. Almanlar Türk lokantası girişimi ve OHAL’den sonra na gidince önce “AKP yanlı süreç daha kötüye gitti. sı mısınız” diye soruyorlar, evet yanıtı alırlarsa orada Ali Ertan Toprak n Almanya ile Türkiye arasındaki siyasi kriz, siz yemiyorlar. Alman dostlarım “han ce seçimleri nasıl etkiliyor? gi restoran Erdoğan yanlısı” diye ba Birinci gündem maddesi. Mer na telefon açıyor. Türkler ev kirala kel ile Schulz arasındaki TV düel mak istediğinde Alman ev sahibi ay losuna Türkiye damga vurdu. İki nı soruları soruyor. İşler bu nokta si de AB’ye üyelik sürecini bitirmek ya geldi. Türkiye, Almanya’ya değil, istediğini söyledi. Almanya’da se her şeyden önce kendi vatandaşları çim bitince bunların geçeceğine ke na zarar veriyor. sinlikle katılmıyorum. İlişkiler cid n Almanya’da MİT adına casus di biçimde zedelen luk davası görülüyor. Kendinizi di. Kriz uzun za güvende hissediyor musunuz? man sürecek. Ta Güvende hissetmiyoruz. Çok te rih, Erdoğan’ı AB dirginiz. 2 yıldır Erdoğan taraftar sürecine, Batılılaş ları, muhalifleri izliyor, diğerlerini ma serüvenine bal ispiyonculuğa zorluyor. Bu durum tayı indiren lider toplumsal barışı tehlikeye atıyor. olarak yazacak. SEÇİME PARODİ PARTİ DE KATILIYOR Almanya’da sistem karşıtlığı, gerçekten seçimlere katılan ve parlamenter çıkaran bir parodi parti de yarattı. Adı Die Partei (parti). 2004’te mizah dergisi Titanic’in ekibi tarafından kuruldu. 2014’te lideri Martin Sonneborn Avrupa Parlamentosu’na seçilince temsiliyet kazanan ilk parodi parti oldu. Diğer tüm partileri açık saçık bir üslupla hicvediyorlar. “Berlin Duvarı’nı yeniden inşa edip parasını Doğu Almanlara ödetmek, başarısız darbe girişiminde bulunmak, seçmenlerin ‘Paris’in başkenti neresidir’ gibi basit soruları cevaplayamaması halinde referandum sonuçlarının iptal edildiği bir sistem getirmek, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı kaçırmak” vaatlerinden sadece birkaçı... Erdoğan kampanyada önemli yer tutuyor. Merkel’in çifte standardı... Başbakan adayları, Hitler’le ilgili kabareleriyle tanınan, İstanbul doğumlu komedyen Serdar Somuncu. “Kançler” (Baştakan), “Schulz’dan daha kel, Erdoğan’dan daha Hitler“, “Bu seçimde sahtekârlık yapılıyor, üstelik bizim tarafımızdan“, “Neden bir Türk olmasın” yazılı posterleri her yeri saran Somuncu, Trump’ın Charlottesville’deki ırkçı saldırı hakkındaki açıklamasına atıfla “(Aşırı sağcı) AfD partisinde de çok iyi insanlar var. Şiddetten her iki taraf sorumlu” diyor. Gerçek rakiplerinin AfD değil, Erdoğan olduğunu söylerken “İktidara gelince Türkiye’nin Alman Futbol Federasyonu’na üyelik müzakerelerini sona erdirip Ermenistan’ı AB’ye almayı” vaat ediyor. Merkel’in çifte standardına dikkat çekiyor: “Erdoğan’la sığınmacı anlaşmasına varıp üyelik müzakereleriyle il gili pazarlık yürütüyor, sonra seçim tartışmasında ‘Türkiye AB üyesi olamaz’ diyor.” AfD’ye yakın kayıtlı üyesi, sosyal medyada ise daha fazla takipçisi olan Die Partei, protesto oylarını cezbederek aşırı sağın hızını kesme potansiyeliyle ana akım partilerin bile umudu. Almanya: ‘En alttakiler’in oyu Almanlar bugün sandık başında. Seçimlerin en akılda kalan olaylarından biri, aşırı sağ AfD (Almanya için Alternatif) Partisi liderlerinden Alexander Gauland’ın, “Uyum Bakanı” Aydan Özoğuz’a “Alman kültürünün ne olduğunu daha anlamamış, ona bunun ne olduğunu iyi anlatın ki bir daha buralara gelemesin. Böylece Tanrı’nın yardımıyla kendisini Anadolu’ya gönderir, başımızdan defederiz” demişti. Alice Weidel ile partinin eşlideri konumunda görünen siyasetçinin bu sözleri skandal olmuş, “Gizli Führer, Nazi gibi konuşuyor” yorumlarına yol açmıştı. Bugün sandıklar açıldığında Almanya’yı bekleyen en büyük kâbus, işte bu profildeki bir partinin beklendiği üzere 3. sıraya oturması olacak. Kamuoyu yoklamalarına göre Merkel’in Hıristiyan Demokratlarının (CDU) 1., Martin Schultz’un Sosyal Demokratlarının (SPD) 2. olması beklenirken, Liberaller (FDP), sol kanattaki Linke ve aşırı sağ AfD “3. sıra” için yarışıyor. Kamuoyu yoklamalarında yüzde 1215 bandındaki AfD, “3. parti” olmaya en güçlü aday olarak görülüyor. Bu, 100’e varabilecek büyüklükte bir milletvekili ekibi demek. Böylece II. Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez Alman Parlamentosu’na bu büyüklükte Nazi mirasçısı bir parti girecek. 1930’lardaki gibi Tarihin garip tecellisi şu ki Almanya’da oy kullanan Türklerin bir kısmı, Erdoğan’ın da teşvikiyle, bu Nazi artığı partiye oy verecek. Erdoğan, Nazi benzetmeleri kullanarak esip üfürdüğü Merkel’in partisi başta olmak üzere, koalisyon ortağı Sosyal Demokratlara, muhalefetteki “Yeşiller”e oy vermeyin demişti. Bu şekilde Türklerin oylarını, aşırı sağ AfD ile aşırı sol uçtaki Die Linke misali partilere yönlendirmişti... Die Linke, malum... AKP’nin Türkiye’de savunduğu değerlerle taban tabana zıt değerleri savunuyor. Beri yanda, “Nazi pratikleri uygulayan Merkel’e oy vermeyin” diyerek seçmenleri AfD’ye yönlendirmek, yağmurdan kaçarken doluya tutulmak oluyor. AfD’nin bir numaralı ismi Alexander Gauland’ın skandal açıklamaları, sırf “Aydan Özoğuz’u defetmek” temennisiyle sınırlı değil. O aynı zamanda “Almanya’nın I. ve II. Dünya savaşlarındaki askerleriyle gurur duyması gerektiğini” söyleyen biri. Araştırmalar ayrıca, 4 yıl önce kurulan AfD’nin en güçlü olduğu kentlerin, 30’lardaki Nazizm destekçisi kentler olduğunu gösteriyor. Bu, partinin, gerek tarihi gerek coğrafi açıdan Nazi geçmişle bir devamlılık çizgisi arz ettiğini gösteriyor. Türklerin ufak bir kesiminin de olsa oylarını “propaganda” etkisiyle böyle bir partiye yöneltecek olması, “En Alttakiler” kitabının yazarı Günter Wallraff’ın ifadesine başvurarak söylemek gerekirse, en hafif deyimle “trajik”. Erdoğan’ın Alman seçimlerine ağır biçimde müdahil olduğunu belirten Almanya’nın tanınmış gazetecisi, ülkesinde Erdoğan propagandasının en etkilediği kesimin, gettolaşmış, Almanca bilmeyen Türkler olduğunu söylüyor ve bu Türklerin, oyunun ortasına sıkışmış olmasını “trajik” sözcüğüyle niteliyor. “En alttakiler” dışındaki Türklerin büyük çoğunluğunun beri tarafta, Türkiye’de Erdoğan’a oy kullanmalarına karşın “acı vatan”da, pragmatik bir tercihle, başta SPD olmak üzere çıkarlarını temsil eden partilere yönelmeleri bekleniyor. 2017 seçimlerinin biricik soru işareti AfD’nin ürkütücü yükselişi ardında 30’lardaki gibi gene ırkçılık ve ekonomik faktörler var. Merkel döneminde işsizlik rakamlarının düşmesine karşın, zenginfakir uçurumunun büyümesi, göç ve küreselleşme olgusunun mağdurlarının çoğalması, orta sınıfın daralması bu partiye ilgiyi artırıyor. Bu iki faktöre ilaveten “Alman kimlik sorununun” öne çıkması da AfD’ye yarıyor. AfD’nin başarısının çapı kadar Merkel’in başarısının çapı da bu seçimde çok büyük önem taşıyacak. Hıristiyan Demokratların 1. parti çıkacağından ve Merkel’in 4. kez başbakanlık koltuğuna oturacağından kimse kuşku duymuyor. Ama Alman Şansölyesi’nin sandıkta elde edeceği yüzdenin oranı, Merkel’in Almanya ve Avrupa’daki gücünün ölçüsü sayılacak. Almanya’nın markası haline gelen Merkel’in, yıldızının aynı güçle parlayıp parlamayacağını bu geceden sonra görüp izleyeceğiz. Trump’tan küfürlü tepki Tartışmalı açıklamaları ile gündemden düşmeyen ABD Başkanı Donald Trump, önceki gece Alabama’da yaptığı konuşmada ırkçılığı protesto için milli marşı protesto eden Ulusal Amerikan Futbol Ligi (NFL) oyuncusu Colin Kaepernick’i hedef aldı. “Kulüp sahiplerinin biri bayrağımıza saygısızlık ettiği zaman, ‘alın o o..... çocuğunu sahadan. Kovuldu!’ demesini görmek istemez miydiniz”dedi. San Francisco 49ers’in eski oyuncusu Kaepernick, siyahilere uygulanan şiddet, ayrımcılığa tepki amacıyla marş okunurken diz çökmeye başlamıştı. C MY B