Katalog

Perşembe 17 Ağustos 2017 EDİTÖR: NECDET ÇALIŞKAN TASARIM: SERPİL ÜNAY ekonomi 9 Yerlinin bayram niyeti yabancıya kısmet oldu 4 Bayram tatilinin 10 güne uzatılması 4 Türkiye’deki tatilcilerin en çok tercih yurtdışına olan talebi artırdı. En fazla ettiği Ege ve Akdeniz’de ise 4 kişilik bir talep Avrupa ve Yunan adalarına. ailenin bir haftalık tatil 3 bin TL’yi aşıyor Türkiye’ye gelen yabancı turistlerin dramatik bir şekilde azaldığı 2016’nın yaralarını sarma ya çalışan turizm sektörü, yerli turis tini de yurtdışına kaçırıyor. Sezonun son tatil döneminin Kurban Bayramı tatiliyle birleştirilip 10 güne uzatılma sı turizm sektörünü hareketlendirir ken, Türkiyeli turistlerin ise yurtdışı na olan ilgisini artırdı. 9 taksit yapılan yurtdışı ta til turu fiyatları ortalama 199 600 Avro arasında seyrediyor. GAMZE BAL Prontotour Genel Müdür Yardımcısı Gürkan Erol, “Uzak rotalara, 6 veya 7 geceli tur paketlerine talep artı şı yaşandı. Yazın belki de son tatil dö nemini seyahatseverler farklı coğraf yaları keşfederek değerlendirmek is tiyor” dedi. Erol, kendilerine gelen ta leplere göre İtalya, Orta Avrupa, İspan ya, Benelüks ve Yunanistan’ın bayram tatili için en çok tercih edilen yurtdışı rotaları olduğunu aktardı. Tercihler değişmedi Yurtiçinde ise en fazla rağbet gören Bodrum, Antalya ve İzmir’in gecelik fiyatlar ortalama 200 TL’den başlarken, bayramda bir kişinin 5 yıldızlı bir otelde yapacağı 5 günlük tatilin maliyeti 3 bin TL’yi buluyor. Türkiye’de tatilciler daha çok deniz, kum ve güneş arıyor. Yurtiçinde en fazla Antalya, Bodrum, Marmaris, Çeşme, Alaçatı, Ayvalık ve Bozcaada tercih ediliyor. Bayram döneminde kültür turlarında ise en fazla yoğunlaşılan bölge Karadeniz. Yüzde 80’i satıldı Yurtiçi kişi başı her şey dahil bir gecelik oda fiyatları içerik ve tur sürelerine göre ortalama 75 TL’den başlayıp 600 TL’ye çıkıyor. Tatilin uzatılmasıyla deniz kıyısı tatil bölgelerinde yoğunluk görüleceğini belirten sektör temsilcileri kontenjanlarının yüzde 80’inin satıldığı bilgisini verdi. En fazla talep gören yerlerden Orta Avrupa’da fiyatlar 199799 Avro arasında değişiyor. Fiyatlar, İspanya’da 299729 Avro, İtalya’da 199799 Avro arasında değişiyor. Gürkan Erol, “4 kişilik bir aile toplam 670 Avro’ya Yunanistan’da, 596 Avro’ya Balkanlar’da güzel bir tatil yapabilir. Bu rakam İtalya veya İspanya’da toplam 15002 bin Avro, Orta Avrupa’da ise 1300 Avro civarında.” Komşu Türkleri bekliyor eEmrkeeknliöadyelıknleacrıek öKeBetÇBtöBABEag2tauaaçyy0rmueaaöaddğarrktıllykk1rllyeekıiiuüa7mıeekhhbaarşllmnslreaalknliannmoaeıen2tmnmmlcnellroilsyd0rııamadeığkiiniaısaBşen1dratı7vnirdpayadzaö2ökoeeeoekaaıitynei0nlndslmlaa,dkarSgade1meya“rcöl7c3eenoaeüi1mammaha,di.nlşkslz9pa5ğ4iktiieiılyıreennyrkiaıtımlöEnaanvdvnaaliıtgen2rlymıneeiylnei2”leülGalclmyKöü9dedı5aynnoçkeaüuldöyseamiüıllAEsrlk2vraaeilyznn;ıbiylğeT0inrkgnıoamş1eilıla,lLluınl1ndüedtdnaam72nelisılerırriirn..kletaiı2.venok0e2resei18n73n Türkiye’den yurtdışına bayram tatili için talep artarken, en fazla tercih edilen Yunan adalarına bu yıl Türkiye’den gidecek turistlerin sayısının bir milyon olması beklenirken, bazı sektör temsilcilerinin tahminlerine göre bu sayı 1.5 milyona çıktı. Yunanistan’a giden Türkiyeli turistlerin harcamasının yüksek olduğuna değinilirken, Sakız adasının eski Ticaret Odası Başkanı Andonis Zanikos’un, “10 Türk turisti, bir charter uçağı dolusu (ortalama 150 yolcu ) Kuzey Avrupalı’ya tercih ederim” diyor. Midilli’deki bir otel sahibi ise Yunan adalarına gelen Türkiye’li turist profilini şöyle an latıyor: “Amerikalılar, Ruslar ve Türkler. İyi müşteriler bunlar. Avro’ya geçtikten sonra Avrupalılar değişti. Türkiye’den gelenler ise dükkâna giriyor, beğeniyor, fiyatını soruyor, mantıklı bir indirim istiyor ve alıp gidiyor. Bu kadar basit.” Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Hanehalkı Yurtiçi Turizm verilerine göre, 2016 Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarından oluşan III. çeyrekte, yurtiçinde ikamet eden 24 milyon 14 bin kişi seyahate çıktı. Seyahate çıkanların bir ve daha fazla geceleme kaydı ile ülke içinde yaptıkları toplam seyahat sayısı 32 milyon 987 bin oldu. TÜİK, bu çeyrekte seyahate çıkanların 349 milyon 223 bin geceleme yaptığını belirterek, seyahat başına yapılan ortalama harcamanın ise 466 TL olduğunu belirtti. İthal sığırın kilosu 3.95 dolar Kartta onay 31 Aralık’a bırakıldı İnternetten yapılan kartlı alışverişlerde tüketicilerden onay alma zorunluluğu uygulamasında süre uzatıldı. Daha önce 17 Ağustos 2017’de (bugün) başlayacağı duyurulan uygulamaya, 2018 yılı başında geçilmesine karar verildi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, kredi kartlarında internet alışverişine onay şartını 31 Aralık’a kadar uzattıklarını açıkladı. Banka kartlarının elektronik ticarette kullanılabilmesi için kart hamilinin talebinin alınması şartı getirdiklerini ve bankalardan 17 Ağustos’a kadar bunun tamamlanmasını istediklerini hatırlatan Akben, “Eticarette herhangi bir yavaşlamaya sebebiyet vermemek için hem bankalarımızın görüşlerini hem de gelen taleplerini aldık ve kurul olarak bu süreyi 31 Aralık 2017’ye kadar uzattık” dedi. l Ekonomi Servisi Sıfır gümrükle sığır ithalatı için Bakanlar Kurulu’ndan yetki alan Et ve Süt Kurumu, kilosu 3.95 dolardan talep toplamaya başladı Bakanlar Kurulu kararı ile sıfır gümrükle 500 bin büyükbaş sığır ithalatı için yetkilendirilen Et ve Süt Kurumu (ESK), Güney Amerika’dan sığır ithal etmek için üreticilerden talep topluyor. Besilik sığırlar, kilo başına 3.95 dolardan ithal edilecek. ESK’den besilik sığır almak isteyen yetiştiricilerin 1525 Ağustos tarihleri arasında şahsen başvurarak talepte bulunmaları gerekiyor. Güney Amerika’dan besilik sığır ithalatı ile ilgili ESK’den yapılan açıklamada “Besilik sığırlar, etçi ve kombine ırkların saf veya melez erkekleri olacak. Hayvan almak isteyen yetiştiricilerin 1525 Ağustos 2017 tarihleri arasında Et ve Süt Kurumu işyerlerine ‘Talep Formu’ imzalayarak bizzat başvurmaları gerekiyor. Talepler, 1 Ekim31 Aralık 2017 tarihleri arasında teslim edilecek.” 29 Temmuz 2017’de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile ESK’ye 31 Aralık 2018 tarihine kadar geçerli olmak üzere, sıfır gümrükle 500 bin baş canlı büyükbaş, 475 bin baş canlı koyun ve keçi, 75 bin ton büyükbaş hayvan eti ithalat yetkisi verilmişti. l Ekonomi Servisi Tgüükveetniicaiznainlıyor Tüketici Güven Ön Endeksi, ağustos ayında bir önceki ayın nihai endeksine göre yüzde 0.89 azalarak 79.87 değerini aldı. Bloomberg HT tarafından yayımlanan endeksi oluşturan soruların detaylarına bakıldığında, endeksteki düşüşün ağırlıklı olarak geleceğe ilişkin beklentiler ve tüketim eğilimindeki gerilemeden kaynaklandığı görüldü. Jeopolitik gelişmeler ve özellikle ABD ve Kuzey Kore arasında yaşanan gerginliğin dünya genelinde yarattığı tedirginlik ve bunun piyasalara yansıması gerilemedeki önemli faktörler olarak öne çıktı. Geleceğe ilişkin beklentilerdeki bozulma Bloomberg HT Tüketici Beklenti Ön Endeksi’ni yüzde 3.20 gerileterek 87.92 seviyesine indirdi. İçinde bulunulan dönemin başta konut ve otomobil olmak üzere alıveriş için uygunluğunu ölçmeye çalışan Bloomberg HT Tüketim Eğilimi Ön Endeksi’nin ağustos ayı ön anketinde yüzde 10.71 azalarak 48.14 değerini aldığı görülüyor. Endeksin eğilimi ise önümüzdeki dönem için iç talepte yavaşlama sinyali verdi. l Ekonomi Servisi Venezüella üzerine... Venezüella’da halk Chavez döneminde kazandıklarını hatta fazlasını kaybetme riskiyle yüz yüze. Sosyalistler olarak bu krizden öğrenmemiz gereken çok şey olacak sanırım. Ben Venezüella “sosyalizminin” cazibesine, en “parlak” döneminde bile kapılmamıştım. Bana göre Chavez deneyimi, Bolivarcı “ulusal proje” yanlısı entelijansiya ile halk sınıfları arasında, birincisinin liderliği (hegemonyası) altında kurulmuş bir ittifakın ürünüydü. Chavez rejiminin, antiemperyalist duruşu, ülkenin doğal kaynaklarının gelirini halkçı bir yaklaşımla paylaştırmaya başlaması desteklenmeliydi. Sosyalistler Chavez rejimini desteklediler. Ancak bu özellikler Chavez rejimini, kapitalizmden çıkarak bir başka üretim tarzına (komünizme) geçişin bir ara biçimi olarak, sosyalist yapmıyordu. Bu nedenle, “Bir gün biterse? Venezüella halkı kim bilir ne acılar yaşamak zorunda kalır?” korkusuyla bekliyordum. Kapitalizm sosyalizm Kapitalizm özel mülkiyete dayalı, tarihsel olarak özgün bir meta üretimi tarzıdır. Bu üretim tarzında işgücü metaya dönüşmüştür, üretim kâr maksimizasyonu önceliğine tabidir. Kaynakların dağılımı, yaşamın her alanına gittikçe daha fazla nüfuz eden piyasa ilişkilerince belirlenir. Kapitalist devlet (ordusu, polisi, yargısı, yürütmeyasama organlarıyla, bürokrasisiyle, ideolojisiyle) bu üretim tarzının temel ilişkilerini korur, yeniden üretir, genişletir. Sosyalizm, kapitalizmin ufkunun ötesine geçerek, “şeylerin bugünkü durumundan farklı” bir üretim tarzına doğru yola çıkmaya ilişkindir. Bu yola çıkış ancak var olan kapitalizmin özelliklerinin, bu özellikleri yadsımaya uygun yöntemlerle aşılmaya başlanmasıyla mümkün olabilir. Var olan kapitalizm, hidrokarbon tüketimi üzerinde yükselmiş Fordist sermaye birikim rejiminin krizini yaşarken finansallaşmış bir kapitalizmdir; gittikçe dijitalleşen, ağlara bağlanan bir sanayi üretimine, bunu destekleyen bir kültür endüstrisine dayanır! 19. yüzyıldan bu yana, merkez (rekabet içindeki emperyalist) ve çevre (paylaşım konusu ve az gelişmiş) ülkelerden oluşan bir “dünya ekonomisi” söz konusudur. Aşılması gereken bu kapitalizmdir. Ve yeniden dağılım Sosyalizm, toplumsal artığın yeniden dağılımına, yoksulları doyurmaya ilişkin bir model değildir! Sosyalizm “toplumsal artık”ın üretiminin kapitalist biçiminin değiştirilmesine (sermaye birikim sürecinin toplumsal yaşam üzerindeki çok boyutlu egemenliğinin kırılmasına) ilişkin bir süreçtir. Bu süreç ülkedeki kapitalist sınıfların, emperyalist sistemin direnişine karşın ilerleyebilmeli, var olan kapitalizmden çıkarak, insan yaşamının maddi ve ruhsal gereksinimlerini karşılama açısından daha “ileri”, daha arzu edilir bir üretim tarzını, kültürel ve toplumsal yaşamı inşa etmeye başlamalıdır. Bu aynı zamanda mülkiyet sisteminin, devletin ve siyaset yapmanın temel özelliklerinin (konuşabilenlerin ve konuşulabilenin özgürlüklerin sınırlarının genişletilmesi anlamında) değişmesi demektir. Venezüella’da olduğu gibi doğal kaynakların gelirinin emekçi sınıfların (halkın çoğunluğunun) yaşam koşullarını iyileştirmekte kullanılması önemlidir. Ancak, mülkiyet biçimi, devletin ve siyaset yapmanın temel özellikleri, devletten sorumlu sınıflar değişmedikçe, devlet “ulusal projeye sadık Bolivarcı entelijansiyanın” elinde kalmaya devam ettikçe, geçiş süreci de başlayamazdı. Başlayamamıştır da. Chavez’in kurduğu rejim, giderek bir taraftan, kapitalist insanın arzuları altında dejenere olmaya (yolsuzluk, güç istismarı gibi) başlamış, diğer taraftan, doğal kaynakların fiyatlarının dünya ekonomisindeki dalgalanmalarına, sermaye birikim sürecinin dinamiklerine, emperyalizmin manipülasyonlarına, yerel kapitalist sınıfın giderek artan direnişine çarpmaya mahkum olmuştur. Bu krizde, var olanı korumaya kalkmanın yenilgiyle sonuçlanması kaçınılmazdır. Tek yol, geçiş sürecini yeniden başlatarak/ tasarlayarak yeni bir atılım yapmayı denemekten geçiyor. Çok geç olup olmadığını ancak tarih gösterebilir. Napolyon’un dediği gibi “on s’engage et puis on voit” (önce bir girişelim sonra görürüz). Türk Telekom’da bankalara yeni kredi teklifi verildi Saudi Telecom (STC) Türk Telekom’un büyük ortağı Otaş’a ait 4.75 milyar dolarlık kredi sorununun çözülmesi için şirkete 750 milyon dolarlık sermaye enjeksiyonu ve kalan tutarın 2 dilimde yapılandırılmasını bankalara teklif etti. Konuya yakın kaynakların Bloomberg’e verdiği bilgiye göre temmuz sonunda yapılan yeni teklif, Otaş’a sermaye enjeksiyonu sonrası kalacak 4 milyar dolarlık kalan kredinin 10 yıla ulaşan vadelerle yapılandırılmasını öneriyor. Hazine, ağustosun ilk haftasında Otaş’a gönderdiği mektupla kredi sorununun çözümü için 60 gün süre tanımıştı. Otaş, Türk Telekom’un yüzde 55 ortağı durumunda. Saudi Telecom ise Otaş’ın tamamına sahip olan Oger Telecom’un yüzde 35 hissedarı. l Ekonomi Servisi C MY B