Katalog

Salı 15 Ağustos 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Turizme virüs bulaştı ekonomi 9 2016 krizinden bu yıl gelen Rus turistlerle çıkmaya çalışan turizmciler, Koksaki virüsü ile sarsıldı. Türkiye olayı doğrularken, Rusya tur iptallerine dikkat çekti 2016 yılındaki krizin yaralarını bu yaz sezonu gelen Rus turistlerle sarmaya çalışan turizm sektörüne şim di de “Koksaki” virüsünün gölgesi düş tü. Rusya İnsan Sağlığı ve Tüketiciyi Koru ma Kurumu’nun (Rospotreb nadzor) Türkiye’deki bazı ta til bölgelerinde Koktasi virü sü bulunduğu yönünde açık lama yapmasının ardından, Rusya Federal Turizm Ajansı GAMZE BAL Rosturizm Türkiye’ye tur paketi satın alan vatandaşların, parasını nasıl geri alabilece ği veya tur paketini nasıl değiştirebilecek lerini açıklayan bir bildiri yayımladı. Rusya Tur Operatörleri Birliği ise Türkiye’ye yöne lik rezervasyonların yüzde 0.17’inde (1000 tur) iptal yaşandığını duyurdu. ‘Abartılacak bir durum yok’ Münferit birkaç vakanın olduğunu belirten Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, “İyi incelemek lazım. Basında yer aldığı kadar büyük bir olay değil. Olayın büyük etki yaratmaması için Sağlık Bakanlığı mutlaka açıklama yapmalı” dedi. Ayık, kayda değer bir tur iptalinin söz konusu olmadığını ifade etti. Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı açıklamada ise “Ruslar gönül rahatlığıyla Türkiye’ye gelebilir” denildi. Rusya’daki iddiaların birkaç vakayla sınırlı da olsa yaşanmış olduğunu belirten Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Erkan Yağcı ise “Vakalar için yok demiyorum, olmuştur. Ancak abartılacak bir durum yok. Önlem alıyoruz” dedi. Yağcı, şöyle konuştu: “Ne salgın hastalık gibi bir durum ne de iptaller de söz konusu. 2016 sektör için çok zor bir yıldı. Bu sene geçen senenin olumsuz tablosundan sıyrılmamız gerek. Bu şekildeki haberlerin sezonun ortasında çıkması işimizi zorlaştırıyor... Antalya’da 1 Ağustos 2017’ye kadar 2 milyon yabancı turist ağırladık. Münferit olayları genele yaymayalım.” Koksaki nedir? Koksaki virüsü, insanların sindirim sistemlerinde yaşayıp çoğalan ve dışkı ile yayılan bir virüs ailesinin üyesi. Virüs, çiçek hastalığının viral bir türü olarak biliniyor. Muğla ve Antalya gibi illerin yanı sıra Trabzon ve civarında yapılan turizm yatırımlarının da artması dikkat çekti. Karadeniz’de oteller atıl kalabilir Türkiye’deki otel yatırımları geçen yılki duraklamanın ardından yeniden yükselişe geçerken, 2017’nin ilkyarısında teşvik belgesi alan projelerin yatırım tutarı yüzde 13.5 artışla 1.68 milyar TL oldu. Türkiye Otelciler Birliği’nin (TÜROB) açıklamasına göre, ilk altı ayda 38 ilde toplam 101 otel, 16 bin yatak kapasitesi ile 1.68 milyar TL’lik yatırım tutarı karşılığında teşvik belgesi aldı. Ancak rekor yılı olan ve ilkyarısı itibarıyla 2.75 milyar TL’lik yatırıma imza atılan 2014 rakamlarına hâlâ ulaşılamadı. Yatırımlarda bu yıl asıl yükseliş haziranda gerçekleşirken, haziran ayı özelinde yatırımlar da yüzde 190 artış kaydetti. Arz talebi geçebilir Yılın ilk yarısında yapılan yatırımlarda Antalya, İstanbul, İzmir ve Muğla öne çıkarken; bu illerde dokuzar otel projesi teşvik aldı. Ortadoğu’dan gelen turist sayısındaki artışla birlikte Karadeniz’deki yatırımlardaki sıçrama dikkat çekerken, ilk altı ayda Trabzon’da yatırım tutarı 100 milyon lirayı bulan yedi otel projesi için teş vik başvurusunda bulunuldu. Karadeniz’de önümüzdeki dönem de otel arzının talebin üzerin de olabileceğine dikkat çe ken TÜROB Başkanı Timur Bayındır, bu durumun bir çok yatırımın atıl kalması na neden olabilece ğini belirterek, bu bölgedeki yatırım ların kontrollü şekilde yapıl ması uyarısı da bulundu. l Ekonomi Servisi Timur Bayındır Açık davranmak önem kazandı Koksaki virüsü ve Rus turistlere ilişkin bilgisine başvurduğunuz sektör temsilcileri ve konunun uzmala rı, söz konusu vakaların az olmakla birlikte alınan tu EDNİTOÖTRUÜN tum almak. Zira, konuyu zaten muhatapları biliyor ve ken tumun çok daha önemli ol di yurttaşlarına bilgilendirmele duğunu dile getirdiler. Ve ri yapıyor. Bu aşamada, Türkiye ye rilen bilgiye göre salgın olmamak ni bir sorun istemiyorsa, konuyu ve la birlikte vakalar doğru ve bu aşa haber yapılmasını yasaklamak yeri mada önemli olan olayı saklamak ne muhatapların güvenini kazana değil, ilgili kurumlar olarak açık tu cak bir strateji geliştirmek.. Esnaf borçlarına yeni af geliyor Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, esnaf ve sanatkârın toplam 786 milyon lirayı bulan anapara borçlarının yapılandırılacağını söyledi. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği’nin (TESKOMB) toplantısında konuşan Tüfenkci, “TESKOMB’a bağlı kredi kefalet kooperatiflere borçları bulunan esnaf ve sanatkârımızın borçlarını yapılandırıyoruz. 31 Temmuz 2017’den önce kredi borcu kooperatif takibine intikal eden esnaf ve sanatkârlar 29 Eylül 2017’ye kadar başvurmaları halinde yeniden yapılandırmadan faydalanacaklar” dedi. Uygulamadan toplam 200 bin 919 esnaf ve sanatkârın yararlanacağını belirten Tüfenkci, “204 milyon lirayı bulan gecikme cezası borcunun da silinmesine imkân sağlanmış olacak” diye konuştu. Borç tutarı defaten ödenmek istendiği takdirde faizsiz tahsil edilecek ve borcun 12 aya kadar taksitlendirilmesi talep edildiği takdirde, asıl alacak tutarına taahhüt tarihinden itibaren yüzde 8 faiz oranı üzerinden 12 aylık basit faiz hesaplanacak. l Ekonomi Servisi Akbank KOBİ’lere mobilden ulaşacak Akbank, geliştirdiği uygulama ile KOBİ’lerin bankacılık ihtiyaçlarını mobil olarak karşılayacak. Akbank KOBİ Bankacılığı’ndan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz, “KOBİ sahipleri yoğunluktan bankaya gitmek için zaman bulmakta zorlanıyorlar. KOBİ müşteri ilişkileri yöneticilerimiz müşterilerinin bilgilerine mobil cihazlardan erişebiliyor. Böylece KOBİ’lerin bankaya gitmesine gerek kalmıyor” dedi. l Ekonomi Servisi İşgücü azaldı kayıtlı işsiz sayısı yüzde 26 arttı Türkiye’deki kayıtlı işsiz sayısı temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 537 binden fazla artışla 2 milyon 586 bin 446’ya çıktı. Türkiye İş Kurumu’nun (İşkur) yayımladığı Aylık İstatistik Bülteni’nin temmuz ayı sonuçlarına göre kayıtlı işsiz sayısında son bir yıldaki artış yüzde 26.2’yi buldu. Geçen yıl temmuz ayında 4 milyon 650 bin seviyesinde olan kayıtlı işgücü sayısı 4 milyon 349 bine geriledi. Kadınlarda kayıtlı işgücü sayısı 1.8 milyondan 1.9 milyona çıkarken, erkeklerde ise 2.8 milyon seviyesinden 2.4 milyona düştü. Yılın ilk 7 ayında kuruma yapılan iş başvurusu sayısı 1 milyon 789 bin 710’dan, 2 milyon 780 bin 917’ye çıktı. Ancak İşkur, 2.8 milyona dayanan bu iş başvurularından sadece 643 binini işe yerleştirebildi. l Ekonomi Servisi 3 milyon kişinin borcu takipte TBB’nin verilerine göre yılın ilk 6 ayında 376 bin kişi kredi borcunu, 497 bin kişi ise kredi kartı borcunu ödeyemedi Türkiye Bankalar Birliği’nin Risk Merkezi Aylık Bülteni’nin sonuçlarına göre haziran ayında 70 bin 987 olan bireysel kredi borcunu ödeyemeyenlerin sayısı temmuz ayında 73 bin 443’e çıktı. Aynı dönem itibarıyla bireysel kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı ise 91 bin 289’dan 80 bin 680’e geriledi. İlk altı aylar karşılaştırıldığından 2016’da toplam 366 bin olan kredi borcunu ödeyemeyenlerin sayısı bu yıl 376 bine çıktı. 514.5 bin olan kredi kartı borcunu ödeyeme yenlerin sayısı 497.5 bine düştü. İlkyarı itibarıyla bireysel kre di veya kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin toplam sayısı ise 699.6 binden 711.5 bine çıktı. Haziran 2017 itibarıyla bireysel kredi veya kredi kartı borcunu ödeyemediği için yasal takipte olan gerçek kişilerden halen borcu devam edenlerin sayısı ise 3 milyon oldu. 2.2 milyon kişi kredi kartı borcu, 1.9 milyon ise bireysel kredi borcunu ödeyemeyediği için yasay takipte. l Ekonomi Servis AKP’de 16 yıllık metal yorgunluğu AKP’nin profesyonel medya güdüleme sanatının başarılı bir örneği olduğundan izlemeden kuşku duymadığım dün geceki yıldönümü kutlama etkinlikleri, tarihine ilişkin video gösterileri, katılımcı görüntülerinden sonra ukalalık yapmak haddim değil. Bana ABD’de medya güdüleme sanatı üzerinden 1983’te gösterilmiş bir dersten alıntıları sizlerle paylaşmak gereğini anımsattı. Çağımızda, silahlı gücün, ekonomik çarkları elde tutmanın caydırıcılığı yanında, en etkin aracın medyatik güdüleme olmasının keşfinden sonra, bu alandaki profesyonelik sınır tanımıyor. İşin en öngörülemeyen garabet boyutu ise dünyayı yöneten emperyal güç odakları ile, kendi çaplarında yarışan boyutlarda iletişim teknolojisini kullanabilmeleri ile bağlantılı, sosyal medyanın önlenemez gelişimi, yalanla gerçeklerin tersyüz edilebilmeleriyle.. ortaya çıkan sonuçlarda... Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçilirken ettiği yemini yok saymanın çok ötesinde, herkesin Cumhurbaşkanı olma iddiasından vazgeçmiş olması, belki de artık sadece yandaşlığına biat etmemiş olanlar için anlamlı bir sorun.. Halen yürürlükte olan laik Cumhuriyet, parlamenter rejimin, hukuk devleti, anayasal düzenin fiili dayatmalarla ayaklar altına alınmasıyla;16 yıldır İktidar erkini elinde tutan AKP İktidarı, gerçekten Liderlik ekseninde ayakta duran aynı İktidarları erki mi? 1983’te bize verilen medya güdülemesi dersinde, gerçeklerin tersyüz edilmesi sahnelerine tanıklık edince, dersi veren medya güdülemesi şirketinin yöneticilerine, Özal’ın 24 Ocak kararlarının uygulanabilmesi seferberliğinde 12 Eylül askeri darbe yönetiminin içinde sermaye gruplarının temsilciliğinden sonra, sivil demokratik lider olarak pazarlanıp sandıktan çıkması..12 Eylül belgeselleri ile tıpatıp benzerlikler üzerinden.. “Yoksa Özal’ın seçim kampanyası, 12 Eylül’e geliş belgesellerini de siz mi yapmıştınız” sorusunu yönelttiğimde, gülerek verilen, “Hayır ama bizim gibi profesyonel bir şirket yapmıştır” yanıtını almıştım. HHH Son haftanın ülkemiz, Ortadoğu, İslam dünyası, dünya emperyal, süper güç savaşları üzerinden yaşanan en çarpıcı çatışmaların, tartışmaların haberlerini, kafamızı karıştıran boyutları, çelişkileri ile yeniden düşünmeye çalışalım.. ABDKore ilan edilmiş nükleer çatışmaya gün kala, çoğunluk hâlâ nükleer tehdit gücünün her iki tarafça da bir savunma refleksi olarak ortaya atıldığını savunmaktalar. Ortaya çıkacak yıkım, insan kaybının kendi cephelerindeki güçlü diğer ülkelerde yaratacağı dehşet boyutlarının caydırıcılığının, öngörülmeyen yeni adımlar, ataklar üretebileceği savları ağır basıyor... ABD’de ırkçılık, korumacı ekonomik siyaset vaatleriyle seçilmiş çılgın Başkan söylemlerindeki saldırganlık üslubunu tırmandırırken, Virginia’da yaşanan kanlı ırkçı terör eyleminde, ırkçılığı hâlâ kınamadığı için, kendi partisi dahil her kesimden tepki alıyor. Irkçılık yanlıları ile karşıtları arasında çıkan çatışmada, bir ölü 19 yaralanmada, araçlı saldırıyı düzenleyen saldırgan Nazi sempatizanı, Hitler hayranı çıkınca Vali; “Evinize gidin, size burada, Amerika’da yer yok” çıkışını yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bir biçimde anayasal değişiklik metnine dönüştürülmüş olduğu resmen ilan edilen, dünyada bir örneği olmayan, siyasi parti liderliği ile devlet başkanlığını tek adamda toplamayı amaç edinen tek adam rejimi üzerinden attığı adımlar, öncelik sıralamaları üzerinde düşünmek gerek. Sadık kalmadığı yemini tümden yok ilan eden herkesin Cumhurbaşkanı, partiler üstü vitrinden vazgeçip, AKP üyeliğine, AKP Genel Başkanlığı’na dönüşe öncelik verdi. Sürpriz değildi, 15 Temmuz FETÖ’cü darbe girişimi, direnişe çağrılan sivil halkın sokaklardaki demokrasiye sahip çıkışları, şehit ve gazileriyle verdikleri güçlü direnişin üzerine, Meclis’teki siyasi partilerin bombalanmaya karşı onurlu duruşları da yetmeyecekti... İçdış odaklı kaostan çıkışta aciliyet, iç hesaplaşmanın yapılamayacağı siyasal iktidarları erki üzerindendi. 20 Temmuz süreciyle, KHK’lerle, geçmişle, iktidar ortaklığı seçimleriyle hesaplaşmadan, Liderlik karizması üzerinden yeni bir AKP yaratma önceliği, zorunluluğu 1. Silivri sürecinin sivil darbe sürecinden baskın 2. Silivri sivil darbe hukuku sürecini, daha da acımasız sivil diktatörleşmeyi getirmişti... Bilanço açıklamayan şirketlere ceza Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 2016 bilançosunu açıklamayan üç, 2017 ilk çeyrek bilançosunu açıklamayan bir şirkete para cezası verdi. Borsada işlem gören 4 şirkete bilançolarını açıklamakta geç kalmaları nedeniyle idari para cezası veren SPK’nin haftalık bülteninde yer alan bilgiye göre bu 4 şirketin aldığı toplam ceza 135 bin 235 TL oldu. Menba ve Egeli&Co 2016 yıl sonu bilançolarını, Salix ise 2017 ilk çeyrek bilançosunu açıklamamıştı. l Ekonomi Servisi C MY B