Katalog

Perşembe 8 Haziran 2017 EDİTÖR: NECDET ÇALIŞKAN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Şirketlerin borçları dizginlenmeliOdEeCğDe’rdleenndTirümrkeiysie: Türkiye’deki enflasyon ve kura bağlı risklere dikkat çeken OECD, “Merkez Bankası faizi artırmalı. Şirketlerin borçları kontrol altında tutulmalı” uyarısı yaptı Ekonomik Kalkınma ve İktisadi İşbirliği Örgütü (OECD), enf yüksek olmasıyla politika faizinde doğrudan artırıma ihtiyaç olduğunu belirtti. lar itibarıyla işsizlik oran politikası duruşu sıkılaştı, nı tarım ve hizmet sektörle larının yüzde 10.8 ve yüzde ancak politika faizinde açık rini kapsayacak şekilde de 10.9 olarak açıkladı. Rapor ça artırım gerekiyor. rinleştirmeli. lasyon ve ku OECD dün yayımladığı Glo da, şu tespitlere yer verildi: n Türkiye, cari açığı artır n Türkiye’de şirket bilan ra bağ bal Ekonomik Görünüm ra n Türkiye’de alınan mali madan istihdam yaratmak çolarındaki artan borçluluk lı risk porunda, Türkiye için 2017 tedbirler ve ihracat talebin için küresel ve Avrupa’da riski etkin ihtiyati kurallar lerin ve 2018 büyüme beklenti deki artış özel tüketimi ve ki değer zincirlerine enteg la kontrol altında tutulmalı. sini sırasıyla yüzde 3.4 ve yatırımları destekledi. Ka re olarak ihracatı artırmalı. n Uzun süredir geciken yüzde 3.5 olarak açıkladı. mu finansmanına ve kredi n Türkiye bu amaç doğ ekonomik reformlar uygu Türkiye için 2017 ve 2018 kalitesine etkisi izlenmeli. rultusunda uzun zamandır lamaya konursa güven ar yılı enflasyon beklentilerini n Kurdaki keskin yükse planlanan ancak şu an hak tacak, ekonomik büyüme yüzde 10.4 ve yüzde 8.1 ola liş ve enflasyon beklentile kında belirsizlik olan AB ile güçlenecektir. rak duyuran OECD, aynı yıl rindeki artış sonucu para gümrük birliği anlaşması l Ekonomi Servisi ‘Yatırımcılar kaygıyla izliyor’ Uluslararası Finans Enstitüsü Sermaye Piyasaları Bölüm Başkan Yardımcısı Emre Tiftik, finans kesimi dışındaki firmaların borçlanmasındaki artışın yatırımcıların Türkiye’ye ilişkin kaygı duymasına neden olduğunu söyledi. BusinessHT’ye konuşan Tiftik, “Şüphesiz ki, Varlık Fo nu ve Kredi Garanti Fonu gibi düzenlemeler yabancı yatırımcılar açısından pozitif algılandı ve Türkiye’ye olan sermaye akımlarını kısa ve orta dönemde güçlendirecektir. Ancak, bazı yatırımcılar finansal kesim dışındaki firmaların borçlarındaki hızlı artışı kaygıyla izlemekteler” dedi. ‘Reformlarla yüzde 5 büyürüz’ Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, büyümenin OECD’nin 2017 yılı için öngördüğü yüzde 3.4 beklentisinden daha da yüksek olacağını söyledi. Şimşek, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “OECD, Türkiye için 2017 büyüme tahminini yüzde 3.4’e yükseltti; gerçekleşme daha yüksek olacak, reformlarla yüzde 5 olası” dedi. Fiyat artışları incelenecek. Gıda mercek altına alınacak Gıda fiyatlarında yaşanan artış kamuoyunda rahatsızlık yaratırken, büyük gıda tedarikçileri mercek altına alınacak. Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Rekabet Kurumu’nun gıda tedarikçilerini inceleyeceğini belirtti. Tedarikçilerin bölgeleri paylaşarak fiyatları belirledikleri yönünde duyumlar aldıklarını söyleyen Tüfenkci, şunları söyledi: “Büyük firmalarla ilgili mesela bölgeleri bölmüşler mi, kâr marjları ne, anlaşıp tek fiyat mı belirliyorlar, yoksa rekabet şartlarını oluşturuyorlar mı? Bunların hepsine bakacağız. Mesela Mersin bölgesinde sen ol, ben Antalya’da olayım gibi bir anlaşma mı yapmışlar? Böyle duyumlar var. Bunların hepsine Rekabet Kurumu aracılığıyla bakılacak.” l Ekonomi Servisi Kaynak’a FETÖ operasyonu Kayyum atanan Kaynak Holding’e bağlı şirket, vakıf ve derneklerin üst düzey yöneticilerine düzenlenen FETÖ operasyonunda haklarında gözaltı kararı bulunan 103 kişiden 38’i yakalandı. İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma kapsamında holding bünyesinde faaliyet gösteren 19 şirket, 1 vakıf ve 1 derneğin eski idarecilerinin de aralarında olduğu 103 şüpheli hakkında gözaltı kararı verildi. İstanbul merkezli 7 ilde eşzamanlı operasyon düzenlendi. Şüphelilerden 38’i yakalanırken, 11’inin yurtdışında olduğu belirlendi. l İSTANBUL / Cumhuriyet Karşılıksız çek karekodla azaldı Yılbaşında zorunlu hale gelen karekod uygulaması ile karşılıksız çek tutarının ilk dört ayda yüzde 25, karşılıksız çek adedinin yüzde 27 azaldığını belirtildi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, ilk dört ayda ibraz edilen toplam çek tutarı yüzde 11 artışla 236 milyar TL’ye çıktı. l Ekonomi Servisi ‘İdam fermanıdır’ ‘Sattıklarınız yetmedi’ CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, zeytin yasasını Twitter hesabından şu sözlerle eleştirdi: “Ülkenin tüm kaynaklarını sattığınız yetmedi, şimdi zeytinliklere göz diktiniz. 15 yıldır doymak bilmeyen bir hükümet ile karşı karşıyayız. Zeytin, Kuranıkerim’de geçen bir ağaçtır. Nurdur, berekettir, hayattır. ” Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Başkanı Tansel Çölaşan, TBMM’de zeytinliklerin geleceğini de ilgilendiren torba yasaya tepki göstererek “İktidar, rant sağlayacak tüm doğal alanları talan planına zeytinlikleri de eklemiş, gözünü zeytinliklere dikmiştir. Zeytin yasası, Anadolu’nun simgesi olan zeytinliklerin idam fermanıdır” dedi. AKP, zeytinlikte de ‘Gezi’yi gördüG‘DTİAÖYRERAÜEFRŞLTÜAELRLSLEÜANND’İ EMİNE KAPLAN Zeytinlerin sanayi tesislerine açılmasına ilişkin yasa tasarısına yönelik tepkiler üzerine, AKP MYK’de alınan kararla düzenlemenin görüşülmesi ertelendi. MYK’de ‘CHP, zeytin konusunu istismar ediyor. Bir Gezi ortamı yaratılmaya çalışılıyor” değerlendirmesi yapıldı. Dün sektör temsilcileriyle yapılan toplantıdan ise bir karar çıkmadı. AKP MYK’de, TBMM Genel Kurulu’nda CHP’nin konuyu istismar ettiğini belirten bazı MYK üyeleri, “Sosyal medyada taraflar oluştu. Bir Gezi ortamı yaratılmaya çalışılıyor. Büyük bir algı oluşturuldu. Bu şartlarda TBMM’de her gün kavga olur” görüşünü dile getir di. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Konunun anlatılmasında bir eksiklik varsa, tüm taraflarla bir araya gelin ve orta bir yol bulun. Bu işin CHP’nin dediği gibi olmadığını anlatın” dediği öğrenildi. Yapılan müzakerenin ardından tasarının görüşmelerine ara verilmesi ve taraflarla görüşülmesi kararlaştırıldı. Muhtarlar istiyor Ulusal Zeytin ve Zeytinyagı Konseyi İcra Direktörü Mustafa Tan, “‘istemezük’ tavrı içinde değiliz. Tekrar değerlendirilsin” derken; AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, “Bütün tarafları memnun etmek istiyoruz. Mesela muhtarlar geliyor, ‘yasayı çıkarın’ diyorlar” dedi. Vedat ARIK ‘Zeytin ağacını savun’ Kuzey Ormanları Savunması üyeleri, Galatasaray Meydanı’nda bir araya gelerek zeytin ağacını savunma” çağrısı yaptı. Çevreciler adına açıklama yapan Çağdaş Öztürk, başbakan Binali Yıldırım’ın “Zeytin mi, tesis mi” sözlerini hatırlatarak “Biz, ‘zeytin’ dedik ama bu soruyu soranlar ‘demokrasi mi diktatörlük mü’ sorusunu soranlarla aynı kişilerdir... Bilsinler ki demokrasiden yanayız” dedi. Üyeler, “Ben zeytin ağacıyım. Binlerce yıllık varlığım, Anadolu’nun beşiğinden sökülmek isteniyor” açıklamasını yaptı. l İSTANBUL/Cumhuriyet Yoksulluk sınırı 6732 TL’ye çıktı Birleşik Kamuİş Konfederasyonu’nun araştırmasına göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için tüketmesi gereken gıda miktarlarını kapsayan açlık sınırı Mayıs’ta 1712 liraya gerilerken, gıda ve gıda dışı gereksinimlerin insan onuruna yaraşır bir şekilde karşılanabilmesi için gereken toplam aylık harcama tutarını gösteren yoksulluk sınırı 6 bin 732 liraya çıktı. 2017 Mayıs’ta açlık sınırı yüzde 1.2 azalırken, yoksulluk sınırı yüzde 0.2 arttı. Yılın ilk beş aylık döneminde açlık sınırı yüzde 11.3, yoksulluk sınırı ise yüzde 6.6 artış gösterdi. Açlık sınırında yılın ilk beş aylık döneminde yaşanan artış, bu yılbaşında memur maaşlarına ve memur emeklilerinin aylıklarına yapılan yüzde 3 oranındaki zammmın üç katına ulaştığı belirtildi. MemurSen’in “açlıkyoksulluk” araştırmasının Mayıs ayı sonuçlarına göre ise Türkiye’deki dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 1696 TL, yoksulluk sınırı ise 4 bin 722 TL oldu. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 Katar, nereye kadar? Realite, AKP rejimini bir kez daha darp etti. AKP Türkiye’sinin “yakın dostu” Suudi rejimi yanına Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirliği’ni de alarak AKP Türkiye’sinin, “nefes borusu” (Yusuf Kaplan) Katar’ı ekonomik ve siyasi ablukaya aldı. AKP Türkiye’sinin payına da stratejik derinlikte boğulma riski kaldı. Fantezi ve gerçek Siyasal İslamın liderliğinin fantezisine göre, Osmanlı mirası, AKP Türkiye’sine, Sünni Müslüman dünyaya liderlik etme, 900 milyon mazlumu temsil etme, böylece dünyada söz sahibi olma olanağı veren bir stratejik derinlik anlamına geliyor. Gerçekteyse, Sünni Arap dünyası, Osmanlı deyince, talan, baskı, şiddet, aşağılanma, İngiliz emperyalizmiyle iş birliği yaparak isyan ettiği bir yönetim anımsıyor. Dahası, Sünni Arap dünyasında, gerçekten stratejik derinliğe sahip bir başka ülkenin, Suudi Arabistan’ın kendi hegemonya projesi var. Suudi Arabistan’ın stratejik derinliği, petrol ve gazdan, ABD ve İngiltere ile çok sıkı ilişkilerinden, İslamın Vahhabi yorumunun üzerindeki tekelinden, Osmanlı’nın aksine Arap dünyasının parçası olmasından kaynaklanıyor. Dahası Suudi rejimi kritik bir dönüm noktasında. Ekonomik geleceği enerji piyasalarındaki gelişmelerden, genç deneyimsiz bir liderin başlattığı ekonomik reformların toplumsal etkilerinden kaynaklanan risklerle karşı karşıya. Batı’ya açılmaya başlayan, Suriye ve Irak’ta etkisini arttıran Şii İran’ı ve Vahhabi düşüncenin ürettiği El Kaide, IŞİD gibi canavarlar da siyasi geleceğini tehdit ediyor. Avrupa’da, IŞİD’in sıklaşan saldırıları, dikkatleri, İslamcı terörizmin ideolojisi, İslamın Vahhabi yorumunun kaynağı Suudiler üzerinde yoğunlaştırıyor. Bu koşullarda Suudi rejimi, Sünni Arap dünyasında bir hegemonya kuramazsa kendini koruyamayacağını düşünüyor. Hegemonya hareketleri Suudi rejimi, bu hegemonya atılımında, Katar rejiminin, hemen her cephede karşısına çıktığını görüyor; Asharq Al Awat’ta, Salman Al Dossary’nin deyimiyle Katar’ın “Körfez ülkelerinin, bölgenin güvenliği ve istikrarı pahasına, bölgesel güç olmaya çalıştığını” düşünüyor. Suudi rejimi, Katar’ın İran’la askeri diplomatik ilişkilerinden, Vahhabi ideolojisinin İslam dünyasındaki etkisini tehdit eden Müslüman Kardeşleri, Hamas’ı korumasından, El Cezire gibi yayınların Suudi rejimini İsral ile işbirliği yapmakla suçlamasından, Suriye’de Kuzey Afrika’daki ElKaide türü örgütlerle ilişkisinden son derecede rahatsız. Katar rejiminin, Irak’ta avlanırken tutsak alınan bir kraliyet ailesi grubunu El Kaide’nin, İran’lı milislerin aracılığıyla kurtarmak için toplam 1 miyar (!) dolar fidye ödemesi bardağı taşıran son damla olmuş (Financial Times, 05/06/2017). Foreign Policy’den Simon Handerson’a göre, Suudi rejiminin Katar’a sınırlarını, hava sahasını, denizden transit geçiş yolunu kapatması bir bölgesel büyük savaş için mükemmel bir casus belli yaratıyor. Katar Emiri’nin Suudi hanedanına hakaret eden sözlerine ilişkin “Fake news”, “Hacking” iddiaları Rusya’yı bu fırtınanın içine çekiyor. İran meclisine, Humeyni’nin mezarı civarındakilere yönelik saldırılar, Katar krizinin tırmanmaya devam ettiğini düşündürüyor. Siyasal İslamı (Müslüman Kardeşler, Hamas), cihatçı çeteleri desteklemesi, hem ABD hem İran’la iyi geçinmeye çalışması, dev bir ABD askeri üssüne ev sahipliği yapması, Katar’ın da Türkiye gibi bütün iskemlelere birden oturmaya çalıştığını, boyunu çok aşan liderlik hevesleri olduğunu gösteriyordu. Bu hevesler, bölgede çok daha büyük kaynaklara, uluslararası ilişkilere sahip Suudi rejiminin yaşamsal gördüğü çıkarlara çarpınca sönmeye başladı. Bu gelişmeler, AKP Türkiye’sinin dış politikasını bir kez daha mercek altına aldı; AKP rejiminin iktidarsızlığını, artmakta olan tehlikeli yalnızlığını da gözler önüne serdi. Şimdi, panik, paranoya: “Katar giderse, Türkiye gider” filan... Çelik üreticilerinden vergi tepkisi: Rencide olduk Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin duyurduğu, inşaat çeliği ithalatında uygulanan yüzde 30’luk gümrük vergisinin yarıdan fazla indirilmesi için başlatılan çalışmaya çelik üreticileri tepki gösterdi. Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, “Kararın inşaat müteahhitlerinin açıklamalarından sonra gelmesi bizi biraz rencide etti. Sanki yapılan açıklamalara hak verilmiş gibi bir durum oldu” dedi. Yayan, “Türkiye’deki fiyatlar küresel düzeydeki fiyatların altında. Gümrük vergileri indirilerek aciliyet gerektirmeyen bir duruma müdahale ediliyor” diye konuştu. l Ekonomi Servisi C MY B