Katalog

Yedi metre kar Konya’nın Hadim İlçesi’nde Toros Dağları eteklerindeki bazı bölgelerde kar kalınlığı, haziran ayında olmamıza karşın yaklaşık 7 metreyi buluyor. Bölge halkı ise yaylarına, iş makineleriyle açılan, tüneli andıran geçitten gidiyor. Karın ay sonuna kadar eriyeceği tahmin ediliyor. l DHA Perşembe 1 Haziran 2017 EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Trump, Paris İklim Anlaşması’ndan çıkıyor Mumyalara ABD Başkanı Donald Trump, Paris İklim Anlaşması’ndan ayrılmaya karar verdi. Karardan doğrudan haberi olan ancak kimliği açıklanmayan kaynakların bildirdiğine göre detaylar, Çevre Koruma Ajansı (EPA) Yöneticisi Scott Pruitt’i de içerecek küçük bir ekip tarafından belirlenecek. Seçim kampanyası boyunca küresel iklim değişikliğini bir aldatmaca olarak nitelendiren ve 195 ülkenin imzaladığı anlaşmadan çıkacağını bildiren Trump, geçen hafta düzenlenen G7 zirvesinde özellikle Almanya ve Fransa’dan gelen “konuyu yeniden değerlendirme” yönünde bir baskıyla karşılaşmış ve kararını bu hafta vereceğini söylemişti. Birleşmiş Milletler bünyesinde aralarında ABD’nin de bulunduğu 147 ülke tarafından Aralık 2015’te Paris’te ilan edilen anlaşma, imzaya açıldığı 22 Nisan 2016’dan bu yana 195 ülke tarafından imzalanmıştı. Anlaşmadan çıkarsa, ABD, Nikaragua ve Suriye gibi anlaşmayı imzalayan çok az sayıdaki ülkeden biri olacak. Küresel iklim değişikliğini yavaşlatmak için dünya çapında karbon salımını azaltmayı hedefleyen anlaşma çerçevesinde ABD’nin 2025 yılına kadar karbon salımını yüzde 2628 oranında azaltması gerekiyordu. Tarihsel bir dönüm noktası olarak görülen anlaşma petrol ve kömür endüstrileri dışında iş dünyasının da desteğini alıyordu. Çin’den sonra en büyük karbon salımına sebep olan ABD’nin eski başkanı Barack Obama anlaşmanın hararetli bir savunucusuydu. l Dış Haberler genetik inceleme Bilim insanları salı günü, Mısır’ın başkenti Kahire’nin 115 kilometre güne yindeki Abusir elMalek bölge sinde bulunan 90 mumya üze rinde yapılan bugüne kadar ki en büyük mumya geneti ği araştırması gerçekleştirdiklerini açıkladı. Bugüne kadar mumyalardan DNA örneği almanın mümkün olamayacağı düşünülüyordu. Bilim insanlarının bu düşüncesi yumuşak dokular için doğru çıksa da mumyaların dişleri ve kemiklerinde çok sayıda genetik materyale rastlandı. Araştırmanın sonuçlarına göre antik Mısırlıların en fazla genetik paylaşımda bulunduğu topluluklar günümüz Türkiye ve Irak’ında yaşamış olan eski çağ insanları. Bu iki ülkeyi İsrail, Ürdün, Suriye ve Lübnan’da yaşamış topluluk CERN’de çalışan Doç. Dr. Bilge Demirköz Başarısızlıktanartık Türkiye’nin uzay çalışmaları için ter döküyor. Gençlere ‘Denemekten vazgeçmeyin, kendinize KORKMAYINacımayın’ diyor lar izliyor. Bilim insanlarına gö re mumyalar yalnızca bu bölgedeki eski çağ insanlarıyla değil, günümüzde yaşayan insanlarla da genetik benzerlikler taşıyor. Antimadde, karanlık madde gibi evrenin en ulaşılmaz görünen sırları l BBC Türkçe nın peşinde koşan bilim insanla rından biri Doç. Dr. Bilge Demir Kuruma için su sevmeyen bitki diktiler köz, Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi’nde (CERN) yürüttü ğü projelerinin yanında artık Türkiye’nin uzayda söz sahibi olma çabalarına katkı sağlamaya çalışıyor. Bu çalışmalarıyla ge Burdur’da Lisinia Doğa Proje Alanı’nda, Burdur Gölü’ndeki kurumaya dikkati çekmek ve suya az ihtiyaç duyan aromatik bitkiler yetiştirmek amacıyla “dağçayı” olarak da bilinen sideritis bitkisi dikildi. Burdur merkeze bağlı Karakent köyündeki Lisinia Doğa Proje Alanı’nda ve Akçaköy’deki Lavanta Deresi alanında “elduran” ya da “dağçayı” olarak bilinen sideritis bitkisi dikildi. Yaklaşık 100 dekar alanda dikimi yapılan dağçayı, Burdur Gölü’ndeki su çekilmesine dikkati çekmek amacıyla az su kullanan aromatik bitkilerin yetiştirilmesi projesinin bir parçası olarak ve gelir elde etmek amacıyla yetiştirilecek. Lisinia Doğa Proje Sorumlusu Öztürk Sarıca, “Dağçayı olarak da bilinen sideritisi üretmeye başladık. Özellikle Burdur Gölü’nün suyunun çekilmesine Ahkaolasrkusıamrs’aa Danıştay kararıyla yaklaşık 3 yıl önce 1. Derecede Doğal SİT Alanı ilan edilen Alakır Nehri ve vadisi, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin imzasıyla 3 ayrı statüde Doğal SİT alanı ilan edildi. Antalya Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nca 31 Ocak tarihli Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’nda Alakır Nehri ve bölgesi “Kesin Korunacak Hassas Alan”, “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ve “Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” olarak üçe ayrıldı. Komisyon raporunda, doğal SİT statüsü olarak 72 hektarlık bölgeyi “Kesin Korunacak Hassas Alan” olarak gösterdi. uygun olduğu yönünde rapor sunuldu. Rapor Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki tarafından imzalanarak onaylandı. Karar bölgede uzun yıllardır nehir üzerindeki HES’lere karşı hukuki mücadele veren Alakır Nehri Kardeşliği üyelerini sevindirdi. Alakır’da 10 yılı aşkın süredir ekolojik yaşam süren Tuğba Birhan Erkutlu sevinçlerini şöyle dile getirdi: “Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin onayladığı bu alanlardan ‘Kesin Korunacak Hassas Alan’ olan bölge nihai onay için Bakanlar Kurulu’na gönderildi. Şimdiki süreçte bu alanların haritasının Antalya Valiliği’nce duyurularak askıya asılması var. çen yıl UNESCOL’OREAL DENİZ ÜLKÜTEKİN Uluslararası Yükselen Yetenek ödülünün sa hibi olan Demirköz’ün bir amacı daha var. Türk gençle rinin bilime olan ilgilerini artır mak. Demirköz, bu sebeple katıl dığı Uluslararası Araştırma Proje leri Yarışması’nda sorularımızı ya nıtladı. Ödül kazandı n Akademik kariyeriniz nasıl gelişti? Robert Koleji’nden mezun olduktan sonra MIT’te (Massachussests Teknoloji Enstitüsü) matematik ve müzik yan dallarıyla birlikte fizik okudum. Alfa Manyetik Spektrometresi isimli şu anda uzay istasyonu üzerinde bulunan bir deneyde yıllarca çalıştım. Doktoramı Oxford’da Dorothy Hodgkings Bursu’nu alarak üç yılda tamamladım. Ardından CERN’de parçacık fiziğinde ATLAS Deneyi’nin analizinde çalıştım. 2011’de Türkiye’ye döndüm. Şu anda ODTÜ’de UNESCOL’OREAL Uluslararası Yükselen Yetenek Ödülü’nü kazanmama sebep olan projede çalışıyorum. Kendinize acımayın yeniden deneyin n Bilim alanında kariyer yapmak isteyen gençlere ne önerirsiniz? Birinci şart korkmamak. Gençler başta bir şey deniyor, olmuyor ve vazgeçiyor. Siz bana başarılarımı soruyorsunuz, ama başarısızlıklarımı sorsanız, o liste daha uzun. Başarabildiklerim, denediklerimiz yüzde 10’udur belki. Gençler kendilerine acımasın. Bir Türk öğrenci, ABD’li İsviçreli yaşıtından bence üstündür. Daha ilgili, daha zeki. Neden biliyor musunuz? Türk gençliği, sanata, spora, bilime aç. Ancak bizim gençliğimizde, öğretmenimizde bir özgüven sorunu var. Atatürk “Türk milleti zekidir, Türk milleti çalışkandır” diyor ya, abartılı gelebilir ama doğru. Kültürümüzün en kötü tarafı kendimize acımak. Adını koyalım, arabesk kültür. “Abi hep benim başıma geliyor” veya “yaptırtmadılar” anlayışı. Bu bir acımadır aslında. “Acımayın, tek rar başka türlü deneyin” diyorum. karşı yürütmüş olduğumuz aromatik bitki projesi dahilinde yetiştirdiğimiz sideritis ilk dikildiğinde suyla dikiliyor, daha sonra suya gereksinim duymadan yetişebiliyor” dedi. l DHA 832 hektarlık kısmının doğal SİT statüsünü “Nitelikli Doğal Koruma Alanı”, 25 hektarlık kısmının ise doğal SİT statüsünü “Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” olarak tescilin Sürecin takipçisiyiz. Destek olan tüm dostlara, Alakır Vadisi’nde yaşam mücadelesi veren tüm canlılar adına teşekkür ve şükranlarımızla.” l ANTALYA/DHA Boğaz’dan bir kent geçti Uydular için n Projeden bahsedebilir misiniz? Yıllarca uzayda Alfa Manyetik Spektrometresi ile parçacıkları ölçtük. Bu parçacıklar aynı zamanda uzayda radyasyona sebep oluyor. Bizim Göktürk ve Türksat uydularımız da bu parçacıkların içinden geçerken zarar görüyor. Rad Ne yapmak istediğini sorun n Bilimde disiplinlerarası eğitimin önemi giderek artıyor. Bu açıdan eğitim sistemimizi nasıl değerlendiriyorsunuz? MİT’te felsefeden, müzikten ders aldım, bunu engelleyen kurallar yoktu. Bizim sis temimiz ise disiplinlerarası çalışmaya sı yasyondan nasıl etkilendiklerini cak bakmıyor. Bir dönem TÜBİTAK Bilim analiz etmek üzere, şu anda Türkiye’deki ilk parçacık radyasyonu oluşturma labaratuvarını kuruyorum. 7 milyon TL tutarında Kalkınma Bakanlığı destekli bir proje bu. On beş kişi çalışıyoruz. 3 buçuk yıllık bir proje, şu an projenin ortasındayız. Önümüzdeki aylar Kurulu’ndaydım. O dönemde ortaya attığım ve hayata geçen en önemli fikir çift anadal bursudur. Aileler de çocukları çok yanlış yönlendiriyor. “Sen ne olmak istiyorsun” diye soruyorlar. Bunun yerine çocuğa “ne yapmak istiyorsun” sorusu sorul malı. T6saü.5mrdsüaat da ilk elektronik malzeme testlerini yapacağız. Son sistemi kurmaya ise ocak ayında başlayacağız. İstanbul Boğazı’ndan geçişini yaklaşık 6.5 saatte tamamlayan “Pioneering Spirit” adlı dev gemi Karadeniz’e açıldı. Rusya’dan Türkiye’ye direkt doğalgaz akışını sağlayacak gaz boru hattı inşaatında çalışacak olan 444 metre boyunda ve 124 metre genişliğindeki boru döşeme gemisi “Pioneering Spirit”, saat 08.00 sıralarında girdiği İstanbul Boğazı’ndan yaklaşık 6.5 saatte geçti. Gemiye, Boğaz’dan geçişi sırasında Kıyı Emniyeti’ne ait 4 gemi ile 2 kurtarma gemisi eşlik etti. Geminin Sarıyer Rumeli Kavağı hattından Karadeniz’e seyrettiği sırada kıyıdakiler cep telefonlarıyla bu anları görüntüledi. l DHA C MY B