Katalog

DUNYA Trump’tan Körfez’e: Eller cebe ABD Başkanı Trump, Suriye’de güvenli bölge talebini bir kez daha gündeme getirirken faturayı Körfez ülkelerine kesti. Suriye ve savaşlardan etkilenen diğer ülkelerde “güvenli bölgeler” oluşturmak istediğini söyleyen Trump, masrafların Körfez ülkelerince ödenmesini istedi. Körfez ülkeleri için “Paradan başka bir şeyleri yok” dedi. Suriye’de 4 Rus askeri öldü Rusya, 16 Şubat’ta Suriye’de bir aracın patlaması sonucu 4 askerinin öldüğünü, 2’sinin yaralandığını açıkladı. Uzaktan kontrol edilen bombayla gerçekleşen saldırının Humus’a giden konvoyu hedef aldığı kaydedildi. Ganimet oldu ticaret...8 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM:MÜGEKAYGUSUZ IŞİD’e yönelik Musul operasyonunda yeni aşamaya geçilirken ABD Savunma Bakanı Mattis Bağdat’a gitti. Trump’ın petrole işaretle ‘ganimet galibindir’ sözlerinin dumanı tüterken Mattis ise ‘kimsenin petrolüne el koymak için burada değiliz’ dedi ABD’nin “çılgın köpek” lakaplı Savunma Bakanı James Mattis, Irak ordusunun Batı Musul operasyonunu başlatmasından bir gün sonra Bağdat’a sürpriz bir ziyarette bulundu. 2003’teki işgalinde görev yaptığı Irak’ı yeni koltuğunda ilk kez ziyaret eden emekli general, ABD Başkanı Donald Trump’ın çıkışlarının aksine Amerikan ordusunun “kimsenin petrolüne el koymak için” Irak’ta olmadığını iddia etti. Geçen hafta Avrupa ve Körfez’deki müttefiklerinin yeni ABD yönetimiyle ilgili endişelerini gidermeye çalışan Mattis, Musul operasyonunu değerlendirmek için gerçekleştirdiği Irak ziyaretinde de Trump’ın “arkasını toplamayı” sürdürdü. Daha önce başkanın işkence, NATO, Rusya ve medya konusundaki görüşlerine katılmadığını ifade etmiş olan Mattis, Bağdat’a inmeden önce kendisine eşlik eden gazetecilere yaptığı açıklamada, “ABD’de herkesin kullandığı petrolün ve doğalgazın parasını ödediğini düşünüyorum. Bunu gelecekte de yapmaya devam edeceği Irak ordusu, polis güçleri ve Haşdi Şabi milisleri 650 bin sivilin mahsur kaldığı tahmin edilen IŞİD’in elindeki Batı Musul’a doğru ilerlemeyi sürdürüyor. Kimi kaynağa göre, bölgede 2 bin IŞİD militanı var. mizden eminim. Kimsenin petrolüne el koymak için Irak’ta değiliz” dedi. ‘Bir dahaki sefere’ Halbuki kampanyası sırasında “Irak petrolüne el koysaydık IŞİD var olamazdı” tezini savunan Trump, geçen ay CIA genel merkezinde yaptığı konuşmada doğrudan “Ganimet galibindir” diyerek petrole el konulması gerektiğini yinelemiş ve “Belki bir dahaki sefere” diye eklemişti. Venezüella, Suudi Arabistan, Kanada ve İran’ın ardından beşinci büyük petrol yataklarına sahip ülke olan Irak’ın 153 milyar varillik petrol rezervi, Amerikalı şahinlerin iştahını onlarca yıldır kabartıyor. II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Ortadoğu enerji kaynaklarının sıkı Amerikan kontrolünde kalmasını garantilemek adına politika yürüten Washington’ın ARAMCO’nun kurulması, İran’daki CIA destekli 1953 darbesi, Körfez Savaşı gibi hamlelerinin gerisin de aynı politika yatıyor. Öte yandan ABD Savunma Bakanı Mattis’in Irak ziyareti sırasında ABD destekli Irak ordusunun Musul’u IŞİD’den geri alma operasyonundaki son durumu yerinde değerlendireceği belirtildi. Kimi yorumlarda da ABD Başkanı Trump’ın ülkeye Irak vatandaşlarını da kapsayan nüfusunun çoğu Müslüman 7 ülkeye geçici giriş yasağı girişiminin Bağdat’la görüşmelerin odak noktasını oluşturacağı da kaydedildi. 15 köy kurtarıldı Bu arada Irak ordusu, federal polis güçleri ve Haşdi Şabi milisleri, yarısından fazlası çocuk 650 bin sivilin mahsur kaldığı tahmin edilen Batı Musul’a doğru ilerlemeyi sürdürüyor. Operasyonun başladığı önceki gün IŞİD’in elindeki 15 köyün kurtarıldığı belirtiliyor. Bağdat’ın kuzeybatısındaki El Bağdadi Mattis Irak’ta temaslarda bulundu. BAĞDATTAHRAN İŞBİRLİĞİ Irak ve İran, Kerkük petrolünü İran üzerinden ihraç edecek bir boru hattının inşasını incelemek üzere mutabakat anlaşması imzaladı. İki ülkenin petrol bakanları tarafından Bağdat’ta imzalanan anlaşmada, ortak petrol sahalarıyla ilgili çatışmayı çözmek için komisyon kurulması ve Irak ham petrolünün İran’ın Abadan rafinerisinde işlenmesi ihtimaline de yer verildi. Kerkük petrolünün nasıl ihraç edileceği, ErbilBağdat arasında tartışma konusu. şehrinde cihatçıların yola döşediği bombaya basan üç çoban çocuğun yaşamını yitirdiği, Ramadi’de ise bir Amerikan askerinin çatışma dışında bilinmeyen bir sebeple öldüğü duyuruldu. Türkiyeİran gerilimi artıyor Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun İran’ın bölge politikalarını eleştirmesinin ardından iki ülke arasında başlayan sözlü gerilim artıyor. Tahran hükümeti, Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin’i Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak tepkisini dile getirdi. Erdoğan’ın “Birileri hem Suriye’nin hem Irak’ın bölünmesini istiyor. Çünkü Pers milliyetçiliği olayı var” ifadelerinin ardından Çavuşoğlu da İran’ı “Irak ve Suriye’yi Şii devletine dönüştürmek istemekle” suçlamıştı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasım önceki gün yaptığı açıklamada “Sabrımızın sınırı var. Türk dostlarımız ifadelerini tekrarlarsa karşılık vereceğiz” demişti. Kasım “gerilimi artıranların oynadıkları kanlı oyunların sorumluluğundan kaçamayacaklarını” söylemişti. Kasımi’nin açıklamalarına dün akşam yanıt veren Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Müftüoğlu “İran’ın kendisini eleştiren ülkeleri itham etmek yerine, bölgesel politikalarını gözden geçirmesi beklenir” dedi. Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş ise gerilime ilişkin olarak “Bunları büyütmemek lazım. Zaman zaman olur” açıklamasını yaptı. Rusya BM Temsilcisi yaşamını yitirdi Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Da imi Temsilciliği gö revine 2006 yılında atanan Vitali Çurkin New York’ta yaşamı nı yitirdi. Rusya Dı şişleri Bakanlığı’nın resmi internet site Vitali Çurkin sinden yapılan açıklamada, Çurkin’in gö rev başında hayatını kaybettiği belir tildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcü sü Mariya Zaharova, Facebook hesabın dan, “Bugün New York’ta Vitali İvanoviç Çurkin vefat etti. Yarın 65’inci yaş gü nünü kutlayacaktı. Büyük diplomat. Sı ra dışı bir kişilik. Parlak bir insan. Sevdi ğimiz bir kişiyi kaybettik” açıklamasını yaptı. Rus yetkililer deneyimli diploma tın, makamında rahatsızlandıktan son ra kaldırıldığı hastanede yaşamını yitir diğini söyledi. New York Post gazetesi, Çurkin’in kalp rahatsızlığından öldüğünü bildirdi. BM Genel Sekreteri Antonio Gu terres Rus daimi temsilcinin ölümüyle il gili bağsağlığı dilerken, BM’deki oturum 1 dakikalık saygı duruşuyla başladı. B? M Genel Sekreter Yardımcısı Farhan Haq “Büyükelçi Çurkin için yas tutuyoruz” dedi. Çurkin, görev süresi boyunca BM Güvenlik Konseyi’ne damga vuran Suri ye, Ukrayna ve Libya tartışmalarında ön planda bir isimdi. l Haber Merkezi Brüksel’le imaj çalışması Seçim kampanyası sırasında ve başkan seçildikten sonra NATO ve AB eleştirileri yaşlı kıtada endişe ve şaşkınlık yaratan ABD Başkanı Donald Trump’ın ekibinin Avrupa’da güven tazeleme çalışmaları devam ediyor. Münih Güvenlik Konferansı’nda Avrupa’ya bağlılık mesajı veren ABD Başkanı Yardımcısı Mike Pence, önceki gün geldiği Brüksel’de Avrupalı liderler ile temaslarını dün de sürdürdü. Pence, önce Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile ABD elçiliğinde bir araya geldi. ‘Yapacak çok iş var’ Pence, “AB ile ilişkileri derinleştirmenin yollarını araştırma fırsatından” dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdi. On gün önceki Washington ziyaretinde ABD Başkanı Donald Trump’ın Brexit ile ilgili açıklamaları nedeniyle Avrupa’nın ABD’nin içişlerine karışmadığı ve Trump yönetiminin de AB’nin içişlerine karışmaması gerektiği çıkışını yapan Mogherini ise Pence’in ziyaretini “önemli bir politik işaret” olarak nitelendirirken Avrupa ve ABD’nin yapacak çok işi olduğunu söyledi. Pence, AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada ise Trump adı PROTESTOLU KARŞILAMA... Pence ve Mogherini’nin görüşmesi sırasında bina dışında ise Trump karşıtı protesto gösterileri vardı. na ABD’nin AB ile işbirliği ve ortaklığa bağlılığını ifade ettiğini belirtirken Tusk ise Avrupa’nın kesin ABD desteğine güvendiğini kaydetti. ABD Başkan Yardımcısı Pence’in Brüksel temaslarında bir araya geldiği bir diğer isim ise Avrupa Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker oldu. Güney Sudan’da açlık alarmı Dünya genelinde altı yıldan sonra ilk kez, Güney Sudan’ın bazı kesimlerinde açlık yaşandığı ilan edildi. 100 bin kişinin açlıkla boğuştuğu Güney Sudan’da acil eylem planına geçilmezse temmuz ayına doğru yaklaşık 5 milyon kişinin kıtlıktan etkileneceği uyarısı yapıldı. İnsani felaket durumundan iç savaş ve ekonomik çöküş sorumlu tutuldu. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FOA) Güney Sudan Başkanı Serge Tissot, “Korktuğumuz başımıza geldi. Çok sayıda aile hayatta kalmak için sahip olduğu her şeyi tüketti” dedi. Yemen, Somali ve kuzeybatı Nijerya’da da açlık uyarıları var ancak Güney Sudan resmen açlık ilan edilen ilk ülke oldu. Açlıktan 250 bin kişinin yaşamını yitirdiği Somali’de 2011’de kıtlık ilan edilmişti. UKRAYNA KONUSUNDA ‘ELDEN ZARF’ İDDİASI Rus elçiyle yaptırımları görüştüğü iddialarıyla birlikte Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanlığı koltuğunu bırakmak zorunda kalan Michael Flynn’a, istifasından bir hafta önce yine Moskova ile ilişkilere yönelik elden mühürlü bir zarf sunulduğu iddia edildi. New York Times’ın haberine göre, zarfta Rusya yaptırımlarının nasıl kaldırılabileceğine dair bir plan vardı. UkraynaRusya barış planı olarak tasarlanan teklifi ABD başkanlık seçiminden önce Prag’da Demokrat Parti’ye yapılacak siber saldırıları konuşmak için Ruslarla buluştuğu da öne sürülen Trump’ın avukatı Michael Cohen, Trump’ın Rusya’daki yatırımlarına arabuluculuk eden Felix Sater adlı işadamı ve Ukrayna muhalefetinde yükselmeye çalışan milletvekili Andrii Artemenko hazırlamıştı. Bu amatör diplomatlar, amaçlarının üç yıldır süren savaşı bitirmek olduğunu savunsalar da planda barıştan fazlası olduğu iddialar arasında. ‘Poroşenko’yu devirebilir’ NY Times’ın haberine göre, Artamento, elinde Ukrayna lideri Poroşenko’yu devirebilecek yolsuzluk belgeleri olduğunu ve bu plan için Rus lider Putin’in üst düzey danışmanlarınca cesaretlendirildiğini söylüyor. Haberde, borsacı Sater’in eski bir hükümlü olduğuna, Artemenko’nun ise Kiev’de dolandırıcılık suçundan 2.5 yıl hapis yattığına, daha sonra ise suçlamaların düşürüldüğüne dikkat çekildi. RusyaUkrayna ilişkilerinin normalleşmesi hedeflenen plan “Ukrayna’nın doğusundaki tüm Rus güçlerinin geri çekilmesi, Ukrayna’da Kırım’ın 50100 yıllığına Rusya’ya kiralanıp kiralanmamasına dair bir referandum yapılmasını” öngörüyor. ‘Kabine seçimi daveti’ Trump’ın kabine seçimine yönelik iddiaların da ardı arkası kesilmiyor. Golf kulübünde arkadaşlarına konuşan Trump’ın Politico’ya sızan ses kaydına göre ise yeni başkan, misafirlerini de kabine görüşmelerine davet ediyor. Salı 21 Şubat 2017 Türkiye 6. sırada Silahlanmada rekor artış Küresel silah ticaretinin son beş yılda Soğuk Savaş’tan beri görülen en yüksek seviyeye ulaştığı ortaya çıktı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre silah ticareti, silah bağışları ve lisansa dayalı üretimleri kapsayan “uluslararası silah dolaşımı”, 201216 döneminde bir önceki beş yıla oranla yüzde 8.4 arttı. Özellikle Ortadoğu’daki talep patlamasıyla, silah ihracatı 1990’dan beri en büyük hacmine ulaştı. Rapora göre, dünyanın en büyük silah ihracatçıları sıralamasında ABD birinciliğini korudu. Pazarın yüzde 33’ünü elinde tutan ABD, 100’ü aşkın ülkeye silah tedarik etti. Yüzde 22’lik pay ile ikinci sıraya yerleşen Rusya’nın ana müşterileri Hindistan, Vietnam, Çin ve Cezayir. Çin yüzde 6.2 ile üçüncülüğe yerleşirken onu Fransa ve Almanya izledi. Küresel ağır silah ihracatının yüzde 75’ini bu beş ülke gerçekleştirdi. En büyük ithalatçılar listesinde yüzde 13’lük pazar payı ile Hindistan birinci olurken asıl dikkat çeken gelişme düşük petrol fiyatlarına rağmen Ortadoğu ülkelerinin silah ithalatını yüzde 86 artırmasıydı. Suudi Arabistan, yüzde 212 artışla ikinci büyük ithalatçı olurken onu BAE izledi. SIPRI silah ve askeri harcamalar programı şefi Aude Fleurant konuyla ilgili endişelerini dile getirerek “Birçok bölgede gerginlikler tırmandı. Bu da silahlanmaya neden oldu. Silahlar çoğaldıkça bunların kullanılma riski her zaman vardır” diye konuştu. Türkiye Ortadoğu’da 3. Rapora göre, PKK, YPG ve IŞİD’e karşı kullanmak üzere savaş uçakları, helikopterler, tanklar ve mühimmat satın alan Türkiye ise 201216 döneminin en büyük ithalatçıları listesinde 6. sıraya yerleşti. Bir önceki beş yıllık döneme göre silah ithalatını yüzde 42 artıran Türkiye, Ortadoğu’da en çok silah alan üçüncü ülke oldu. Türkiye’nin en büyük tedarikçileri ABD, İtalya, İspanya ve Güney Kore olarak sıralandı. Türkiye ihracat listesinde de 16. sırada yer aldı. Önceki beş yıla göre ihracat hacmini yüzde 180 artıran Türkiye’nin en büyük müşterileri Türkmenistan, BAE ve Suudi Arabistan oldu. Malezya’nın Kim resti: Elçiyi çekti Kuzey Kore lideri Kim Jongun’un üvey kardeşi Kim Jong nam’ın Malezya’da öl dürülmesinin ardın dan iki ülke arasında gerilim artıyor. Malez Elçi Kang ya Kuzey Kore’deki elçisini geri çağır dı. Kuzey Kore’nin Malezya büyükelçi si Kang Chol da açıklamaları nedeniyle Malezya Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Malezya, Kuzey Kore’yle diplomatik iliş kisi bulunan az sayıda ülkeden biri. Ül ke, geçen hafta boyunca Kuzey Kore’den gelen “cesedin otopsi yapılmadan Kuzey Kore’ye teslim edilmesi” talebini reddet mişti. Bunun üzerine elçi Kang Chol, Malezya’yı “düşman güçlerle işbirli ği yapmakla” suçlamış ve Malezya’nın saklayacak şeyleri olduğunu, kendi temsilcilerinin bulunmadığı bir ortam da yapılan bu otopsinin sonucunu tanı mayacaklarını açıklamıştı. Öte yandan Washington Post gazete sinin haberinde, Pyonyang’dan üst dü zey yetkililerin ABD’ye giderek temas larda bulunabileği iddia edildi. Moreno Heyecanlı bekleyiş Latin Amerika ülkesi Ekvador, önceki gün yapılan devlet başkanı seçimlerinin sonuçlarını diken üstünde bekledi. Sekiz adayın katıldığı seçimlerde iktidardaki sol partinin adayı Lenin Moreno yarışı önde götürse de, 2. tura kalmamayı garantileyecek kadar oy alıp almadığı son ana dek belirsizliğini korudu. Oyların yüzde 88’si sayılmışken Moreno’nun yüzde 39.09, en yakın rakibi Guillermo Lasso’nun ise yüzde 28.28 oy aldığı bildirildi. Moreno’nun yüzde 40 oya ulaşması ve Lasso’ya yüzde 10 fark atması halinde 2 Nisan’daki ikinci tura gerek kalmayacak. C MY B