Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 17 Aralık 2017 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, 19522013 yılları arasında yaşayan ve gazetemizdeki çevre sorunlarını konu alan yazılarıyla da tanınan mimar ve yazarımız... Genellikle 510 cm uzunluğunda, bir ucundan ipe bağlı ve havada çevrildiğinde ses dalgaları yayan düz tahta parçası. 2 Hatay yöresine özgü bir zeytin cinsi... ABD’de Teksas eyaletinin merkezi olan kent... Tuğralarda, padişahların ve babalarının yanında tamamlayıcı olarak kullanılan şekil ve işaretler. 3 Elazığ ilinde bir baraj... Afrika’ya özgü telli bir müzik aracı... Kuzey Amerika yerlileri arasındaki en yaygın yerel dinsel hareket... Toprak sahibine gelirden verilen belirli bir pay. 4 Gizli görevli... Hastalığın başlangıcı ile iyileşme safhası arasındaki döneme verilen ad... “Bir yağmuru gibi geçiverdi aşkımız” (Şarkı). 5 Hindistan ve Güneydoğu Asya’da yaşayan bir geyik... Hicap... Japonya’da bir kent. 6 Antalya ilinde bir ilkçağ kenti... Katı, eğilip bükülmez olan... Bir meyve. 7 Sert buğdaydan elde edilen, iri taneli un... Bir malın satış ve sürüm değeri... Eski Mısır dininde bereket ve hasat tanrısı... Sinema yapıtı. 8 Bir kimseyle birine gönderilen para ya da eşya... Beli ince göstermek için kadınların kalça üzerine bağladıkları yastık... Bir peygamber. 9 Modası geçmiş bir şeyin yeniden moda olması... “Türkiye’de Sol Akımlar”, “Bilineceği Bilmek” gibi yapıtlarıyla tanınmış tarihçimiz. 10 Avustralya’da yaşayan bir cins devekuşu... Gözyaşı... Kayısı, erik, zerdali gibi meyvelerin kurusu... Sakarya iline özgü bir tür tatlı. 11 Şaşma belirten bir ünlem... “ile zeri kendine kat kat siper ettin / Merg okunu geçmez mi sanırsın siperinden” (Bağdatlı Ruhi)... Basket Bu haftaki bulmaca ödülü Küresel Tarihçe, 194579 Oktar Türel Yordam Kitap 3 ARALIK 2017 1653 KAZANANLAR: Abdurrahman Tanrıöğen, DENİZLİ, Gürol İlhan, Mehmet Ali Çıra, Durdu Avdan, Şaziye Gül Türk, ANKARA, Yurtseven Baş, ÇORUM, M. Okyay Ülgen, Hikmet Uğurlu, Hicran Karabudak, ANTALYA, İsmail Akyol, Müyesser Akman, Nesim Niso Toledo, Metin Uyar, İZMİR, Cemal Nalbant, Akın Çamcı, ZONGULDAK, Bilal Yeşilöz, Zerrin Uyanık, Sibel Fadıllıoğlu, Cihan Kalay, İSTANBUL, Sadettin Önver, ÇANAKKALE, Gülten Pirge, MANİSA, Mehmet Zafer, BURSA, Nadide Arslan, Hasan Lağap ADANA, Taner Dağkıran, ERZURUM Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle [email protected]. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 03.12.2017 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Samir Amin’in Kapitalizmden Uygarlığa (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 J OHANC RUY F F S TRAP L E S 2ARUS İ Y E ALACA OVA MA 3 HUBUK KA TAKU L A A L E UT 4 EN RAKOR MORMON L A R R 5AÇ I T A R AMA NOR A N E Ş A 6U S TOR MAN S AR T AKMAN 7 SOKAR L İ G ATE URA İÇ 8 TRAK KA SN I A J AN S MR 9E T AM İ K ALA OR AHU İ 10 N E S UK AC I KA ME TAT E Z 11 F A N İ R B A C K R A V A T O H 12 T E N N U R İ RAP S OD İ ROKA 13 A M A T İ SOT T E NOÇ KA L A R 14 Ç E Ç E KOL AL İ İR 15 E R GS TE OYUN 16 K A R A P E T B RAK H 17 R AÇ E ROLA LULU 18 A N H Rİ İ LT İ BAS 19 Ç E V R İ N C E ANE Z E 20 E T A N ÇED İ K TAR bolda topu sertçe sepetten geçirme... Erzincan ilinde bir kanyon. 12 Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınır kapısı... Satrançta bir taş... Kömürleştirilecek ağaç ya da pişirilecek tuğlalarla dolu olan ve dışı çamurla sıvanan kümbet. 13 Akciğerleri dinlerken hekimin duyduğu patolojik ses... İlk Doğu kiliselerinin kurulduğu ağaçlıklı kutsal avlu... Vatanı Antil Adaları olan ve “Barbados kirazı” da denilen meyve... Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı. 14 Aslan takımyıldızının Latince adı... Yırtıcı bir kuş... Kötülük, fenalık. 15 Anadolu’nun yerel buğday türlerinden biri... Özbekistan’ın plaka imi... Yemin. 16 Başlangıçta yer alan... Alp Arslan’ın oğlu olup döneminde devleti en geniş sınırlarına ulaştırmış Büyük Selçuklu hükümdarı. 17 Zen Budizm’de, aydınlanmanın içsel ve sezgisel deneyimi... Romanya plaka imi... Yardım amacıyla toplanan para. 18 Boru sesi... Kişinin kendi bedensel ve ruhsal benliğine karşı duyduğu hayranlık. 19 Bir göz rengi... Orta Asya’da eski Türk mezarlarının üzerindeki türbe türü yapılara verilen ad... İtalya’da bir ırmak. 20 Osmanlılarda, sınır boylarında görev yapan bir sınıf asker... “Mesele düşmekte değil / teslim olmamakta bütün mesele” (Nâzım Hikmet)... Notada durak işareti. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 19072012 yılları arasında yaşayan, özellikle ülkenin yeni başkenti Brasilia ile ilgili çalışmalarıyla tanınan Brezilyalı mimar... Kıbrıs’ta ıspanağa benzer bir ota verilen ad. 2 Güney Amerika’da yaşayan bir maymun... Madagaskar’ın plaka imi... Geleneksel Hint mutfağında kullanılan, çeşitli baharatların karışımına verilen ad... Ettore Scola’nın bir filmi. 3 Peru köylülerinin İspanyol egemenliğine karşı giriştiği başarısız ayaklanmanın önderi olan Perulu yerli devrimci... Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir yayla... Bir renk. 4 Güzel sanat... Şemsiye biçiminde toplu çiçekler açan, soğanlı bir süs bitkisi... Kalay elementinin simgesi... 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... Yapay dokuma ipliğine ve bu iplikle dokunmuş kumaşa verilen ad. 5 Taraf, yön... Özellikle bit, pire gibi böceklerde asalak olarak yaşayan bakterilerin ortak adı... Hısım. 6 Geleneksel Japon evlerini dört yanından çevreleyen balkon... Birbirine koşut üç gövdeden oluşan ve özellikle açık deniz yelken yarışlarında kullanılan tekne... Asya’da bir ülke. 7 Yalova’nın Çınarcık ilçesinin eski adı... Zorluk, güçlük... Önü hendekli siper... Babası ölmüş olan çocuk... Stronsiyum elementinin simgesi. 8 Bahamalar’ın başkenti... Müslümanlık... Gelinlerin oturması için hazırlanmış süslü sedir. 9 Kuran’da adı geçen sekiz cennetten dördüncüsünün adı... Düşünce birliği içerisinde olma... Eski Yunan’da kullanılan, genellikle iki borudan oluşan nefesli çalgı. 10 Bakır elementinin simgesi... Açık, doğru ve düzgün biçimde konuşan... Eski Mısır inancında insan ruhu... Tasavvuf içerikli şiirleriyle tanınan, 19. yüzyıl divan şairi... Uluslararası Basın Enstitüsü’nün kısa yazılışı. 11 At ya da araba uşağı... Sibirya halklarının geleneksel çadırı... Gürcistan’a özgü, alkol derecesi yüksek bir votka... Köy muhta rı yardımcısı. 12 Mısır İmparatorluğu’nun en parlak döne mindeki başkenti... Düz ve ensiz kılıç... Bir cetvel türü... Önem ya da değer bakımından gitgide yükselen bir dizi basamağın her biri. 13 Doğadaki canlıları taklit bilimi... Eleştirel felsefe okulunun öncülerinden olan Fransız düşünür ve tarihçi... Bir bağlaç. 14 Şarapları inceleyen bilim dalı... Yer’in çevresini hesaplayan ilk kişi olan eski Yunanlı gökbilimci ve filozof. 15 Burun iltihabı... Bir işte bir kimse ya da şeyin üstüne düşen görev. 16 Bir göz hastalığı... Osmanlı Devleti’nde okul kitaplarının genel adı. 17 Arjantin’in plaka imi... Gümüş elementinin simgesi... Hava ve gaz akımları oluşturmakta kullanılan aygıt... Olumsuzluk belirten bir önek. 18 Japon müziğine özgü bir tür davul... Kısa konçlu çorap. 19 Kuzey Amerika’da yaşayan ve “vapiti” de denilen bir geyik... Eyerin ya da palanın üzerine örtülen kilim, halı gibi örtü. 20 19. yüzyıl ortalarında seçim sisteminde reform yapılmasını amaçlayan İngiliz işçi sınıfı hareketi... Tek, eşsiz, biricik. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Briç ve Etik Yılın Sporcusu: Briç eğitmeni, milli oyuncu Süleyman Kolata Briç, sporu karakterize eden tüm unsurları içer mektedir: dürüst oyun, disiplin, kurallar, etik, katılım, eğitim, rekabet, performans. Briç “beyin sporu” olarak tanımlanmıştır, ancak sadece beyin için bir spor değildir; belirli bir konsantrasyon, mücadele ruhu, hızlı refleksler ve dayanıklılık gibi sadece fiziksel zindelikle kazanılabilen özellikleri gerektirmektedir. Oyunun temeli çiftlerdir ve bu kural insanlar arasında ortaklık kurulmasına yol açar. Briçte, ortaklar arasında kurulan anlaşmalar büyük önem taşımaktadır ve bu sebeple iletişim, uyum ve dayanışma ön plandadır. Briç bir zihin jimnastiğidir ve sosyalleşme olanağı doğurmaktadır, bu sebeple özellikle yaşlılık dönemi için yararlıdır. Briç sadece kurallara bağlı kalınmasının ötesinde, çok daha fazla anlam ifade eden dürüst oyun temeline dayanmaktadır. Bu sadece bir davranış şekli değil, aynı zamanda bir düşünce bir yaşam şeklidir. Briç kuralların tam anlamı ile kabul edilmesi ve bu kuralların da ötesinde etik kurallara bağlılık anlamına gelmektedir. Bricin gençlerde önemli derecede eğitici bir fonksiyonu vardır. Briç konsantrasyon sağlama, sebep sonuç ilişkisi kurma, analiz yapma, karar verme hususlarda öğrencilerin kapasitelerini geliştirir, en önemlisi ortağa, rakiplere ve çevreye saygıyı öğretir. Maalesef zaman zaman oyuncular hırslarına yenilerek etik kuralları unutuyor, hatta bunun da ötesine geçerek hileye başvuruyorlar. Boye Brogeland adlı oyuncunun takımındaki bir çiftin (FisherSchwartz) hile yaptığını ortaya çıkarmasından sonra birkaç çiftin daha hile yaptığı ortaya çıktı, 45 yıl briçten men edildiler ve ömür boyu birlikte oynamama cezası aldılar. Ülkemizde de böyle bir durum oldu. Bir sponsor suçlu bulundu, mevcut yasalar çerçevesinde cezası verildi. Fakat sonuçta ceza sadece altı ay oldu. Tabii bu ceza hiçbir briççinin vicdanını rahatlatmadı Dünyada emsalleri 5 yıl ceza almışken. Ve tabii yarışmalar devam ediyor ve bu kişi eski takımını tekrar kurmak istiyor. (Takım maçlarında bir takım 46 oyuncudan oluşur.) Takımdaki bazı profesyoneller (!) profesyonellik kisvesi altına sığınarak bu kişiyle tekrar takım oldular. Fakat Süleyman Kolata işine saygılı, etik ve evrensel değerlere önem veren birisi olarak gerçek profesyonelliğin nasıl olduğunu gösterdi: Ortağı İsmail Kandemir ile bu takıma girmedi, Türkiye’de yılın sporcusu oldu. Yazımız baskıya girdiğinde oynanan karışık takımlar turnuvasına da katılan bu oluşum, Türkiye’den kadın oyuncu bulamayıp yurtdışından getirdi. Bu takıma dahil olmayan, erkeklere erkekliği öğreten tüm Türk kadın oyuncularını kutluyor, onların hepsini de yılın sporcusu olarak kabul ediyoruz.. Ortağa Antre Yaratmak İmp DB zonda D: Güney ¦ D9873 ¦ V10 ¦ A74 ¦ V85 ¦ A102 ¦ 65 ¦ DV96 ¦ K1063 B K D G 1Trf Pas 1Karo 2Kör Pas Pas 3Trf Pas 3SA Kör Valeyi atak ediyorsunuz ve el sizde kalıyor. Kör devamını Damla alan deklaranın Dama doğru oynadığı karoyu ortağınız Rua ile alıp küçük kör oynuyor. Savunmayı planlayın. Analiz ve Çözüm: Oyunu yapmak için deklaranın As trefliyle birlikte pik Rua veya trefl Damına sahip olması gerekir. Bu iki kombinasyondan birisi onu dokuz löveye getirir. (Kırmızı renklerden ikişer ve siyah renklerden beş löve.) Oyunun batması için ortakta karo 10’lunun olması gerekiyor. Bu 10’lunun işe yaraması için de sizin üçüncü kör üzerine karo Asını atmanız gerekiyor! Bu şekilde deklaran ikinci karo lövesini yapamadan ortak el tutar ve sağlam körlerini çeker. İşte dört el: ¦ A102 ¦ 65 ¦ DV96 ¦ K1063 ¦ D9873 ¦ V10 ¦ A74 ¦ V85 ¦ V6 ¦ R98732 ¦ R102 ¦ D2 ¦ R54 ¦ AD4 ¦ 852 ¦ A974 Haftanın Problemi İmp DB zonda Dağıtan: Batı ¦ V8754 ¦ AV10 ¦ 108 ¦ 543 Batı 1Karo 3Karo Herkes Pas ¦ A93 ¦ RD8642 ¦ ¦ RDV7 Kuzey Pas 3Kör Doğu 1SA Pas Güney 2Kör 4Kör Atak trefl 6’lı. Doğu Asla alıp trefl 10’luyu dönüyor. Siz Ruayı koydunuz, Batı 7’li ile çakıp karo Asını çekiyor. Kontratı nasıl yapmayı planlıyorsunuz? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK [email protected] Umut Atakişi Belgrad Kupası 24/Kasım2/ Aralık 2017 tarihleri arasında Belgrad’ın Rakovica ilçesinde oynandı: 12) GM Branko Damljanoviç, IM Umut Atakişi 7,5 puan, 35) GM Dejan Antiç, IM Mihajlo Radovanoviç, GM Boşko Abramoviç 7 puan, 614) FM Velimir İviç, GM Dragişa Blagoyeviç, GM Goran Todoroviç, FM Danilo Çeroviç, GM Suat Atalık, Nikos Gulutis, FM Dimitriyos Papakonstantinu, Stamatis KurkulosArditis, Vuk Corceviç 6,5 puan. IM Umut Atakişi’nin bugüne kadar almış olduğu en byük başarıda 8. turdaki oyunsonunun önemi büyüktü: GM Todoroviç (2441)IM Atakişi(2366). Konumumuzda Beyazların en çok korktuğu Kale+File karşı Kale Finali oynamak. Bu korkunun haklı tarafı finalin pratikteki zorluğu olsa da belki bu oyunun gidişatında bu olasılığın yeri yoktu. 1.Ka8! Şg3 2.Kg8 Şh2 3.Kg2?? (Kale ve Fil finallerinde Beyazın zorlanacağı belli. İşin ilginç tarafı 3.Kh8! Şg1?? 4.Kh1 mat olduğundan ötürü arkadan kişlere karşı Siyah Şah geldiği tüm yolu geri katetmeli!) Kg2 4.Fg2 Şg3 5.Fc6? (Fil piyonlarıyla gelen bu finalde Siyah Şah g1 karesine yürürse ne olursa olsun kazanır. 5.Şe4!! Fd3 6.Şe5 Fa6 7.Fh1= olağan dışı bir mekanizma.) Ff3! 6.Fe8 Fb7 7.Fh5 Fc8 8.Şe4 (8.Fd1 Fg4) Fg4 9.Fe8 Fe2 (Oyunu fazla uzatan hamlelerden biri. 9...f3! 10.Şe3 f2 11.Fb5 Şg2 12.Şf4 Fh3 13.Fc4 Şg1 14.Şg3 Ff1 15.Fe6 Fd3 16.Fh3 Ff5 17.Fg2 ve Beyaz Fil için diyagonal kısa olduğundan c8g4 diyagonali üzerinde herhangi bir Fil hamlesine oyun biter. Örneğin 17...Fg4!?) 10.Ff7 Fd1 11.Fc4 Fc2 12.Şe5 f3 13.Fd5 f2 14.Fc4 Şf3 15.Şd4 Fd1 16.Fd5 Şe2 17.Fg2 Fa4 18.Fh3 Fc6 19.Fg4 Ff3?! (Kazanç için Şf1g1 oynamak gerektiğini 9. hamlenin analizinden biliyoruz.) 20.Fh3 Fb7 21.Fg4 Şd2?! 22.Fh3 Fc6 23.Ff1 Ff3 24.Fh3 Şe2 25.Fd7 Şe1?! 26.Fh3 Şd2 (26...Fe2?? 27.Şe3= sonrası f1h3 diyagonali Beyaz Fil için kısa değildir.) 27.Ff1 Fc6 28.Fh3 Şe2 29.Fg4 (29.Şc5 Fh1!? 30.Şd4 Şf3 31.Ff1 Fg2 32.Fa6 Fh3 sonrası Şg2g1 kazanır.) Şf1 30.Şe3 Fb5 31.Fh3 Şg1 (Tehdit 32...Fd7) 32.Şf4 (32.Şf3 Ff1 33.Fd7 Fg2 kişle kazanır.) Fd7 Beyaz terk eder. 01 Sırbistan’daki open turnuvaların her birini en az bir kez kazanmış olmama rağmen Belgrad Kupası bunların arasında yer almıyor. Yine de Belgrad GM Ljubojeviç’le senede en az bir kez de olsa buluşma noktam. İsveç Büyükelçisi Jan Lundin’de Ljubojeviç gibi ‘Beyaz Şehir’de bir araya geldiklerimden: GM Suat Atalık (2545)FM Jan Lundin (2299), Belgrad 2017, Kabul Edilen Vezir Gambiti 1.d4 d5 2.c4 dc4 3.Af3 (3.e3 e5!? ilginç bir varyant) Af6 4.e3 Fg4!? (En sağlam açılışlar arasında olan Kabul Edilen Vezir Gambitinde tercihim 4...e6 5.Fc4 c5’den yana.) 5.h3 Fh5 6.Abd2!? (Bu hamlenin fikri 6.Fc4 e6 7.Ac3 a6 8.g4 Fg6 9.Ae5 Abd7 10.Ag6 hg6 11.Ff1g2 varyantına oranla Ac4 alarak tempo kazanmak.) Ac6 7.Ac4!? Yenilik (Bu hamlenin daha önce hiç oynanmamış oluşu dikkat çekici. 7.Fc4 e6 dönüşüm gösterir.) e6?! (7...Vd5! 8.Fe2 Ff3 9.gf3 ve Beyazların açılış avantajı tatminkârdır.) 8.a3! Fd6 9.b4 a6 (Belki Siyah bu hamle olmaksızın da devam edebilir.) 10.Fe2 00 11.Fb2 Ad5! 12.Afe5! (Siyahın is tediği 12.00 f5 idi.) Fe2 13.Ve2 Oyunun en kritik konumların dan biri.13...f5?! 14.Ac6 bc6 15.g3! sadece oyun esnasında hoşuma gitti.13...Ae5 14.de5 Fe7 15.Kc1! Siyahın Vezir Kanadı aktivitesini önlemeye yöneliktir.) 13...Fe5?! 14.de5 Vh4 15.Kc1 (15.Vg4? Vg4 16.hg4 b5!) Kfd8 16.00 (16.Vg4?! Vh6! 17.00 Ae3! ve 16.Ad2 Kd7 17.Vg4? Ae3!,e3 karesinin zafiyetini vurgular.) Kd7 17.Ad2! Ab6 18.Ab3 Kad8 19.Fa1! Aa4 20.Kc4! (20.Kc6?! bc6 21.Va6 Ab6 22.Fd4 Ka8 23.Vb7 Ka3 24.Fb6 Kb3 25.Fc7 Vd8! 26.Ka1 Kb4 27.Vb4 Kc7= feda için erken olduğunu gösterirken, 20.b5 ab5 21.Vb5 Ab6 22.Ac5 Kd5 tarzım değil.) Ve7 21.Vc2! (21.Kfc1 Ab6 22.Kc6 ve 21.Kc6 bc6 22.Ad4 arasında bence en iyisi oyundaki.) Aa7? (21...Ab6 22.Kc6! bc6 23.Fd4’e razı olmak gerekirdi.) 22.Aa5 c6 (22... b5 23.Kd4 ve 22...Ab6 23.Ab7 Ac4 24.Vc4! (24.Ad8?! Ad2 25.Kd1 Vd8 26.Fd4 Ab5 lüzumsuzdur.) 23.Fd4 b5 24.Ac6 (24.Kc6? Kd4 25.ed4 Ac6 26.Vc6 karşı şans tanır.) Ve8 25.Aa7 (Beyaz bu noktadan itibaren Aa4’ün oyun dışı olmasından yararlanıyor. 25.Ad8 Vd8 26.Kc1!) Ka7 26.Kc6!? Kaa8 27.Kc1 h6 28.Kc7 Kdb8 29.Vc6 Vf8 30.Vd6!? a5 31.Fa7 Kd8 32.Vf8 Şf8 33.ba5 Kd3 34.Kc8 Kc8 35.Kc8 Şe7 36.Fd4 Şd7 37.Kf8 Ac3 (37...Şe7 38.Kb8 (38.a6? Kd4) her zaman son ana kadar dikkatli olmak gerekir.) 38.a6 Ae2 39.Şf1 Ad4 40.ed4 Ka3 41.a7! Siyah terk eder 10 C MY B