Katalog

Cumartesi 16 Aralık 2017 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: SERPİL ÜNAY ‘İtşicgaarledtetvıkleırtıni’ dileavSdAdETeürıeöKrdarPdrtkoddeiidğyğeareiöaöbİk’snnnraor’eiıdantnrmliuealt‘iinşvilhicengldaeadaıtrt.eleti’ıtviar Fitch: Merkez’in adımı etkin değil Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye hakkında makroekonomik tahminlerini güncellediği bir araştırma raporu yayımladı. Raporda şunlar yer aldı: 4 TCMB’nin dünkü faiz artırımı, zorlu dış koşullar karşısında adım atacağına ancak bunu en etkin şekilde yapamayacağına işaret ediyor. 4 Ekonomik döngüyü tersine çevirmeyi amaçlayan desteklerin ardından maliye politikasındaki sıkılaşma mali disipline bağlılığı gösteriyor. 4 Para politikasındaki karmaşık çerçeve politika aktarım mekanizmalarını zayıflatıyor. 4 Merkezin dünkü faiz artırımı, uzun vadede döviz talebi üzerinde etkili olabilecek bazı idari tedbirleri izliyor, ancak TCMB’nin faiz artırımlarından kaçındığı izlenimi yaratıyor. 4 Türkiye’nin 2018 ekonomik büyüme tahminini yüzde 3.9’a indirdi. 4 Kurum ayrıca kur tahminlerini düşürdü, enflasyon tahminlerini yükseltti. Büyüme yüzde 4 Öte yandan Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Başdanışmanı Hatice Karahan, bu yıl sağlanan teşviklerin 2018’de bir miktar azalmasına paralel olarak büyümenin bu yılki yüzde 67 bandından, önümüzdeki yıl yüzde 45 bandına gerilemesinin beklediğini söyledi. l Ekonomi Servisi Kudüs gerilimi sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan İsrail için “terör devleti” ve “işgal devleti” nitelemeleri geldi ancak Türkiye ile İsrail arasındaki ticari ilişkiler artarak sürüyor. Son bir yılda iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi yüzde 14 artarken, İsrail’den Türkiye’ye doğalgaz boru hattı projesi için de görüşmeler sürüyor. Uzmanlar Kudüs geriliminin bu projeyi etkilemeyeceği görüşünde. 2017’de yüzde 14 artış Ekonomi Bakanlığı verilerine gö re, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yı lında 1.4 milyar dolar olan İsrail ile Türkiye arasındaki ticaret hac mi, 2014 yılı itibarıyla dört katına çıkarak 5.8 EMRE DEVECİ milyar dolar ile zirveye ulaştı. 2016 yılında bu rakam biraz düşerek 4.3 milyar dolar olarak gerçekleşti an cak 2017’de tekrar yükselişe geçti. 2016 OcakAğustos döneminde 2.8 milyar dolar olan hacim, 2017’nin ay nı dönemine göre yaklaşık yüzde 14 artarak 3.2 milyar dolara ulaştı. Mavi Marmara da etkilemedi 2009 yılında 2.6 milyar dolar olan hacim, 2010 yılında İsrail’in imza attığı Mavi Marmara katliamı ve sonrasındaki siyasi krize rağmen 2014’te 5.8 milyar dolar ile zirveye ulaştı. Son Kudüs geriliminin de sert söylemlere rağmen ticari ilişkileri etkilemesi beklenmiyor. Yuval Steinitz Berat Albayrak üiKhzörearrfcieanztd’eeİsnrail lnKdÖeyHrdrkktsiiairöoeaeröeehanteeyynynEbreacit2lfıhlufnnarkreeKe5gaeraşerimkaz’alökasaikeLrnitcutnıjnülimzngiiTemarndlv,BduİküütreseeaEiıİeaalnrnnrsdunrrkkkalNirıdieşSiıninlaiaiğydüluoüruiniieiyliİliknzkğius’ğıİşeü’lleiindaYaeikznübrinafiiinisil’leni’eatınsöyledi. Kudüs krizi boru hattını etkilemez Temmuz 2017’de Türkiye’ye gelen İsra il Enerji, Altyapı ve Su Kaynakları Bakanı Yuval Steinitz, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ile doğalgaz bo ru hattı projesi konusunda üç tur görüş me gerçekleştirdiklerini belirterek “Gö rüşmeleri hızlandırmaya ve yıl sonundan önce boru hattının inşa edilmesini sağ layacak çatı anlaşmayı tamamlamaya karar verdik” demişti. Son Kudüs krizinin, müzakerelerin sürdüğü söz konusu projeyi na sıl etkileyebileceğini enerji uz manları Cumhuriyet’e değer lendirdi: n Dr. Filiz Katman (İstanbul Aydın Üniversitesi Ener ji Politikaları ve Pi yasaları Uygulama ve Araştırma Mer kezi Müdürü): Ön ceki yıllarda ya Filiz Katman şanan yol kaza larına bakıldığında Türkiye ve İsrail tica ri ilişkilerine olumsuz yansımaları olmadı ğı görülüyor. Yapılan açıklamalar da hali hazırda etkilenmeyeceği yönünde. Bu rada daha çok İsrail’in Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile Doğu Akdeniz’deki rezerv ler hususunda yürüttüğü süreç etki li olabilir. n Dr. Volkan Ediger (Kadir Has Üni versitesi Enerji ve Sürdürülebilir Kal kınma Merkezi Direktörü): Etki leyeceğini sanmıyorum. Mavi Marmara bile etkilemedi. İs rail, Güney Kıbrıs ve Yunanis tan ile gaz anlaşması imza ladı. Türkiye ile de görüşü yor. Farklı seçenekleri ma sada tutuyor. Yunanistan üzerinden giderse mali yet yüksek, Türkiye daha avantajlı. Ancak İsrail’in ne kadar gazı olduğu henüz net değil. Volkan Ediger Kayıt dışı 10 milyon Yüzde 65’i mavi yaka Kariyer.net Genel Müdürü Fatih Uysal, Türkiye istihdam piyasasına bakıldığında işsizliğin yüzde 65’ini mavi yakalılardan oluştuğunu söyledi. Kariyer.net’in, mavi yaka çalışanlar ve işverenleri bir araya getiren uygulaması ‘İşin Olsun’ uygulamasının tanıtım toplantısında konuşan Uysal, diğer taraftan, 2017 başından bu yana Kariyer.net’te gerçekleşen 100 milyonun üzerindeki başvurunun yüzde 10’u mavi yaka adaylardan, yüzde 90’ı da beyaz yaka adaylardan geldiği bilgisini verdi. İşin Olsun uygulaması adaylara, evlerinin yakınındaki işleri kolayca görme, seçtikleri iş ilanlarına yönelik işverenlerle doğrudan görüşme ve hızlıca iş bulma fırsatı sunuyor. İşin Olsun, Android ve iOS tabanlı akıllı telefon ve tabletlere ücretsiz indirebiliyor, ayrıca web üzerinden de kullanılabiliyor. Mavi yaka istihdamına katkı sağlamayı hedefleyen “İşin Olsun” uygulaması, dört ayda 700 bini aşkın kişi tarafından indirildi; uygulamayı kullanan firma sayısı da 35 bini geçti. l Ekonomi Servisi ‘Rekor büyüme’ söylemine rağmen eylülde işsizlik yüzde 10.6’da kaldı. Kayıt dışı çalışan sayısı 10 milyonu geçti. Genç işsizlik yüzde 20’ye yükseldi Genç ve kadın işsizliği arttı Genç ve kentsel kadın işsizliği ile üniversite mezunları arasında işsizlik artmaya devam ediyor. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSKAR) TÜİK’in eylül işgücü verilerini değerlendirdi. TÜİK verilerine göre dar tanımlı ve mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 10.7, mevsimsel etkilerden arındırılmış işsiz sayısı ise 3 milyon 410 bin olurken, DİSKAr geniş tanımlı işsiz sayısının 5.9 milyon, geniş tanımlı işsizlik oranının ise yüzde 17.2 olarak gerçekleştiğini belirtti. Kadın işsizliğinin yüzde 14.9, genç kadın işsiz lik oranının yüzde 26.7 olduğuna dikkat çeken kurum, yükseköğrenim işsizliğinin geçen yılın aynı döneminde göre 2 puan yükselerek yüzde 13.9 olduğuna işaret etti. En çok iş güvenliği, sosyal hizmet ve gazetecilik mezunları işsiz kaldı. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı 1 milyon 444 bine yükseldi. Çalışmaya hazır olan ama iş bulamayan grubu ifade eden bu sayının 1 milyon 4 bini ise kadın işsizler oluşturuyor. Eylül 2017 verilerine göre 609 bin işsiz ise iş bulma ümidini kaybetmiş durumda. İşsizlik, ağustosta olduğu gibi eylülde de yüzde 10.6 oldu. Ekonomi 3. çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.1 büyüdü ancak eylülde işsizlik bir önceki aya göre değişmedi ve çift hanede kalmayı sürdürdü. Bir önceki yılın aynı dönemine göre düşüş, 0.7 puan oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, dar tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 419 bin kişi oldu. Aynı dönemde genç nüfusta (1524 yaş) işsizlik oranı 0.1 puanlık artış ile yüzde 20’ye ulaştı. İstihdam oranı eylülde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.1 puanlık artış ile yüzde 47.9 oldu. İşgücüne katılım oranı ise 0.8 puan artarak yüzde 53.6 olarak gerçekleşti. Ne eğitimde ne işte Eylül 2016Eylül 2017 döneminde toplam istihdam 1 milyon 233 bin artarken kayıt dışı istihdam 491 bin arttı. Yani, yeni yaratılan istihdamın yaklaşık yüzde 40’ı kayıt dışı oldu. Kayıt dışı çalışan sayısı 9 milyon 530 binden 10 milyon 21 bine, kayıt dışı oranı ise yüzde 34.6’dan yüzde 34.8’e yükseldi. Kadınlarda kayıt dışı oranı yüzde 45.3’ten yüzde 46.3’e ulaştı. Aynı dönemde “ne eğitimde ne istihdamda” (NEET) olan gençlerin oranı yüzde 25.8’den yüzde 26.1’ yükseldi. Kadınlarda ise bu oran yüzde 35.3’ten yüzde 36.3’e ulaştı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, TÜİK’in işsizlik verilerinin “makyajlı” ve “şaibe li” olduğunu, gerçekleri yansıtmadığını söyledi. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 Otoriterlerin kanlı çatışmalar tuzağında Sınır tanımayan doktorların Myanmar katliamında öldürülen Müslümanların saptanmasına yönelik, Bengladeş kamplarına sığınanların tanıklıklarına dayalı araştırma sonucuna dayalı raporu, 14 Aralık tarihli açıklama sonucuna göre 730’u 5 yaş altı çocuk olmak üzere, 6 bin 700 Rohingya katledilmiş. 25 Ağustos 24 Eylül tarihleri arasında yaşamlarını kaybedenlerin sayısı 9 bini aşmış. Dünyayı yöneten otoriter güç odakları, emperyal, enerjiyi de kapsayan çıkar savaşları kapsama alanının dışında kaldığı için ancak satır arası haber değeri taşıyor. Kuşkusuz Amerikan Başkanı’nın Kudüs’ün İsrail için başkent yapılmasının yürürlüğe girmesini isteyen kararı, Ortadoğu’da yeni dehşet dengelerinin oluşması, kanlı çatışmalar, otoriterleşme dengelerinde, bölgenin yangın yerine dönüşmesinde fitilin yakılması sonuçlarıyla, ülkemiz içinde, diktatoryal boyutları katlanmış otoriterleşmenin dayatılmasında basamak yapılıyor. Bir yanı ile de tarihin acı deneyimleri, halklara ödetilen ağır bedellerin bilinçaltlarında yarattığı insan hakları, demokrasiden yana tepkiler, reflekslerle demokrasiden, barıştan yana arayışları en umulmayan bölgelerde filizlendiriyor... Hiç unutamadım, yeri geldikçe de hep altını çizerek anımsatmaya çalıştım... Hani Amerikan Başkanı Clinton başrolde, İsrail ile Filistin arasında propagandası çok yapılmış olarak bir barış anlaşmasıyla sözde barış sürecine geçilmişti ya... İsrail’in Barış Örgütü’nün başkanı fizik profesörü ile Filistin’in Ankara temsilcisi, bir Taksim toplantısında bizimle barış sürecini değerlendirmek üzere bir araya gelmişlerdi.. İkisi birden nerede ise aynı cümlelerle “Barış için atılan adımlar, yapılanlar çok az ve çok geç” cümlesinde görüşlerini özetleyivermişlerdi.. Öyle de olduğunu çok kısa süreçlerde yaşananlarla, yeniden kanlı çatışmalarla öğrenmek zorunda kaldık. Hamas bölgesi travması, Filistin’in parçalanması, tüm bölgeye, Mısır’a kadar uzanan sonuçlarıyla yeni çok ağır bedeller ödendi.. HHH Her emperyal kirli çıkarlar adına oynanan kirli oyunlarda, her çıkar odağının kendisi için kurdurduğu terör örgütleri, kullanılmaları süreçlerine bir köşe yazısında görebilecek halimiz yok. Çarpıcı sonuçlarıyla Afganistan’da Taliban, El Kaide türevleri terör örgütlenmeleriyle, Pakistanlaştırma travmaları da içinde, kuralsız düzenlerin kuralsız savaşlarında Amerika’nın 11 Eylül’ü zirve, Irak, Afganistan işgalleri, sonrasında Suriye, Libya doğrudan işgalleri.. derken bir koldan Soros, demokrasi fonlarıyla Ukrayna, Sırbistan, kırmızıturuncu karanfil darbeleri, diğer yanda ılımlı İslam modeli, Gülen’li iktidarları ortaklıkları.. Maya tutmayınca, esnek, hızlı yeni proje geçişleri.. Ayak uyduramayanların kendi içlerinden çok da fark etmeden askeri ya da sivil yeni darbelerle değişimin odağına oturtulmaları.. Elbette ırklar, dinlermezhepler, hele de kendi iç reformunu gerçekleştirememiş İslam dünyası içinde, şeriat düzeninden de alınan güçle, sık sık yüzyıllar da değil, çağlar gerisine bile sürüklenişler.. Çok sık adı geçen terör örgütlerini kurmuş ülkeler için bile ellerinde patlayan bombalara dönüşüveriyor. Filistin’i bölmek üzere Hamas, Afganistan’da Taliban, El Kaide türevleri, en sonlarda Irak işgalinde beklenen petrol yataklarını paylaşım dengeleri kurulamayınca, rafineri yangınları zengin kuzey dünyasının ekonomik krizini üretince, ılımlı İslam, Osmanlıcılık arayışları da sonuç vermeyince, dengeler adına IŞİD’in gönderilmesi.. Suriye, Esad operasyonunu düşünün, üzerine göç yangını ile yine zengin kuzey dünyasının zorlanması, Rusya, İran toparlanmasında, hele de Çin, Hindistan ekonomik güç patlamaları, sosyal dampinginde yeni sıkışmalarla AB’nin göçle de zorlanması. Amerika’nın farklı çıkış yollarına geçişiyle kurulan yeni dengelerde, baş döndüren hızlı değişimlerde Ortadoğu için yeni haritalar arayışları öncelik alınca, gönderilmiş terör örgütü IŞİD operasyonu, hedef alınan tek örgüt, canavara dönüşmüş oluyor.. Ortadoğu’da halkların dehşet, kanlı çatışmalara kurban olmadan kurtulabilmelerinde tek yol, tarihten, yaşanmışlıklardan ders alınarak, diktatörleşme tuzaklarına karşı içeriden, demokratikleşme, hakhukuk düzenleri arayışlarıyla çözüm üretebilmek, barışla oyunu bozmak kalıyor.. İsrail de içinde, canı yanan tüm bölge halklarının içinden gelen barış seslerine kulak verile.. Merkez faiz artırmalı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) dün geç likidite penceresinde (GLP) 50 baz puan ile beklentilerin altında gerçekleştirdiği faizi artırımı ardından Goldman Sachs ve JP Morgan’dan açıklama geldi. Yatırım bankası Goldman Sachs’ın iki analisti, Zach Pandl ve Kamakshya Trivedi imzalı rapor da Türk Lirası’nda yeniden pozisyon almayı değerlendirmek için faiz koşulu verildi. Goldman Sachs, “Reel faiz anlamlı şekilde artarsa TL’de yeniden pozisyon alabiliriz” dedi. JP Morgan açıklama sında da, “TCMB’den 2018’in ilk iki toplantısında 50’şer baz puanlık faiz artırımları bekliyoruz” denildi. Açıklamada, “Sıklık ve büyüklük piyasa reaksiyonlarına ve enflasyon görünümüne bağlı olacak. Eğer baskı çok büyük olursa gelecek faiz artırımı 100 baz puan olabilir” ifadesine yer verildi. Kurulan şirket azaldı Kasımda kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre yüzde 0.56 oranında azaldı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2017 Kasım ayı kurulan ve kapanan şirket istatistiklerini açıkladı. Buna göre, kurulan kooperatif sayısında yüzde 27.27 gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 0.42 oranında artış oldu. Kapanan şirket sayısı bir önceki aya göre yüzde 11.71 oranında azaldı, kapanan kooperatif sayısı yüzde 3.19, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 11.86 arttı. Kurulan şirketlerin sermayelerinin toplamı, ekime göre yüzde 5.29 azaldı. lEkonomi Servisi Yurtdışı yükümlülük arttı Türkiye’nin yurtdışı varlıkları ekimde 2016 sonuna göre yüzde 8.4 artarak 233.5 milyar dolar, yükümlülükleri de yüzde 15.4 artışla 667.6 milyar dolar oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ekim sonuna ilişkin Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verileri açıklandı. Türkiye’nin yurtdışı varlıkları ile yurtdışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, ekimde 434.1 milyar dolar açık verdi. Söz konusu açık, geçen yılın sonunda 363.1 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu. Rezerv varlıklar kalemi 2016 sonuna göre yüzde 10.8 artışla 117.8 milyar dolar, diğer yatırımlar kalemi yüzde 6.8 artışla 73.1 milyar dolar oldu. Yabancı para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları, geçen yılın sonuna göre yüzde 6.8 artışla 32 milyar dolar oldu. l Ekonomi Servisi Bütçe kasımda fazla verdi Merkezi yönetim bütçe gelirleri kasım ayında 65.2 milyar lira, giderleri ise 56.7 milyar lira olarak hesaplandı. Bütçe, kasımda 8.5 milyar lira fazla, ocakkasım döneminde ise yaklaşık 26.5 milyar lira açık verdi. Maliye Bakanlığı, kasım ayı ile ocakkasım dönemine ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna göre, kasımda bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7.3 artarak 65.2 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 11.8 yükselerek 56.7 milyar lira olarak gerçekleşti. Bütçe gelirleri ocakkasım döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 13 artışla 574.6 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 17.7 yükselişle 601.1 milyar lira oldu. Böylece merkezi yönetim bütçesi kasımda 8.5 milyar lira fazla, ocakkasım döneminde ise yaklaşık 26.5 milyar lira açık verdi. l Ekonomi Servisi C MY B