Katalog

Merkel’e cinsiyet eşitliği ödülü Almanya Başbakanı Angela Merkel, Finlandiya’nın Uluslararası Cinsiyet Eşitliği Ödülü’ne layık görüldü. Bu yıl ilk kez verilen ödüle Merkel’in “küresel ölçekte insan hakları ve insanlık onuru DUNYA nu savunması, kadın ve kız çocukları için gösterdiği çabalar” nedeniyle layık görüldüğü açıklandı. Merkel, “Ödülü, eşitliği daha da fazla sağlamak üzere bir teşvik olarak kabul ediyorum” dedi. Brexit’te ikinci aşamaya geçiliyor Avrupa Birliği, Britanya’nın AB’den ayrılması (Brexit) görüşmelerinin ikinci aşamasının başlaması için iki gün süren zirvenin ardından onay verdi. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Twitter hesabından paylaştığı mesajında Britanya Başbakanı Theresa May’i kutladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un zirvede dünkü aile fotoğrafı öncesi keyifli halleri ise objektiflere yansıdı. Cumartesi 16 Aralık 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ IŞİD’i herkes ‘beslemiş’ nilgun@cumhuriyet.com.tr 7 Irak ve Suriye’de etkinliğini yitiren ancak bu kez de Avrupa’ya dönen militanların saldırı düzenleme olasılığı ile güvenlik endişesi yaratan IŞİD’in bugüne kadar eksikliğini hissetmediği tek konu belki de silah oldu. Küresel çapta pek çok kez tartışılan ve farklı kurumların raporlarına konu olan Suriye ve Irak’ta muhaliflere gönderilen silahların IŞİD’in eline geçtiği iddiası, Avrupa Birliği’nin (AB) görevlendirdiği Britanya merkezli Çatışma ve Silahlanma Araştırmaları (CAR) örgütünün incelemesinin sonuçlarının açıklanmasıyla bir kez daha gündeme geldi. ‘Türkiye rotası kullanılıyor’ CAR denetçilerinin Suriye ve Irak’ta üç yıl boyunca 40 binden fazla cephane parçası ve silahı belgeleyerek hazırladığı “IŞİD’in Silahları” başlıklı rapora göre, bölgede kullanılan silahların büyük bir bölümü AB ülkelerinde üretildi. Raporda IŞİD’in eline geçen silahların geldiği muhtemel ülkeler arasında Türkiye’nin de adı geçiyor. Araştırmacılar Washington ve Riyad’ın Doğu Avrupa ülkelerinden satın aldığı, resmi belgelere göre ABD ve Suudi Arabistan silahlı güçlerinde Bitcoin ile cihatçılara destek iddiası ABD’de bir kadın, Bitcoin ve diğer sanal para birimleri üzerinden IŞİD’e para göndermek suçlamasıyla gözaltına alındı. Pakistan asıllı ABD vatandaşı Zoobia Shahnaz’a (27) mahkemede kredi kartları üzerinden hileli bir biçimde kredi çektiği, bir bölümü sanal paradan elde edilen 85 bin doları Türkiye, Pakistan ve Çin’deki paravan şirketler üzerinden IŞİD’e gönderdiği suçlaması yöneltildi. İstanbul’dan aktarmalı olarak Pakistan’a uçmak için gittiği New York’taki John F Kennedy Havaalanı’nda gözaltına alınan Shahnaz’ın Pakistan’dan Suriye’ye gitmeyi planladığı iddia edilirken elektronik cihazlarında yapılan incelemelerde IŞİD’le bağlantılı birçok arama yaptığı ortaya çıktı. Kara para aklama suçlamalarından 20 yıl, banka dolandırıcılığı suçlamasından ise 30 yıl hapsi istenen Shahnaz’ın avukatı suçlamaları reddederek müvekkilinin yalnızca Suriyeli mültecilere para göndermeye çalıştığını savundu. Trump’a destekte ciddi düşüş ABD’de Başkan Donald Trump’a yakınlığıyla bilinen Fox News kanalının izleyicileri arasında düzenlediği bir anket Trump’ın taraftarları arasında da popülerliğini yitirdiğini gösterdi. Ankete göre, Trump’ın geçen haziran ayında yüzde 90 düzeyinde olan popülerliği yüzde 58 seviyesine düştü. Geçen hafta Cumhuriyetçilerin Alabama gibi çok güçlü oldukları bir eyalette senatörlük seçimini kaybetmeleri de Trump’a desteğinin azalmakta olduğu yönünde yorumlanmıştı. Putin’e teşekkür etti Geleneksel yıl sonu basın toplantısını önceki gün düzenleyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e, Trump’tan teşekkür telefonu geldiği bildirildi. Kremlin, görüşmede ikili ilişkilerdeki “ivedi konular” ve Kuzey Kore geriliminin ele alındığını duyururken Beyaz Saray, ABD Başkanı’nın Putin’e “ABD’nin ekonomik göstergelerini kabul ettiği için” teşekkür ettiğini duyurdu. Putin basın toplantısında Trump için “görevi başındaki kısa sürede çok önemli başarılar elde etti” ifadelerini kullanmış, ayrıca borsa endeksindeki yükselişin yatırımcının ABD ekonomisine ve Trump’ın icraatlarına güvendiğini gösterdiğini söylemişti. Rus generalden sürpriz ziyaret Genelkurmay Karargâhı’nda önceki gün gerçekleşen güvenlik zirvesinin ardından Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valeriy Gerasimov dün Ankara’ya sürpriz ziyarette bulundu. Gerasimov, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’la bir araya gelirken görüşmeye ilişkin ayrıntı açıklanmadı. Akar önceki gün Irak Genelkurmay Başkanı Osman Ganimi, ABD Avrupa Kuvvetler Komutanı Curtis M. Scaparrotti ve ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Joseph L. Votel’in katılımıyla güvenlik zirvesi gerçekleştirmişti. l ANKARA / Cumhuriyet Çatışma ve Silahlanma Araştırmaları örgütünün raporuna göre, Irak ve Suriye’de muhaliflere gönderilen silahlar IŞİD’in eline geçti Muhaliflere giden ancak IŞİD’in eline geçen silahların gönderilmesinde Türkiye ve Ürdün rotasının sıkça kullanıldığı iddia edildi. kalması gereken milyarlarca dolarlık silahı AB hukukunu kısmen çiğneyerek, bazen gizli operasyonlarla Özgür Suriye Ordusu gibi gruplara aktardığını öne sürdü. Silahların gönderilmesinde Türkiye ve Ürdün rotasının sıkça kullanıldığı da iddia edildi. IŞİD’in silahların bir kısmını aynı çatı altında birleşen Suriye’deki muhalif gruplarla çatışmalar sırasında ele geçirmiş olması güçlü ihtimal olarak nitelendirildi, rapora göre cihatçı militanlar Irak ve Suriye ordularının cephaneliklerini de yağmaladı. Ancak yine bu muhalif grupların “değişen kimlik ve sadakatleri, Ürdün ve Türkiye’deki sınır bölgelerinden geçiş yapmanın mümkün olması” göz önüne alındığında IŞİD’in bu silah ve muhimmatı doğrudan temin etmiş olabileceği ifade edildi. Raporda ayrıca 22 Mayıs 2017’de Irak’ın Musul kentinin batısında bir evde Bosna Hersek menşeli ve Türkiye’ye ihraç edilmiş iki kasa mühimmat ele geçirildiği kaydedildi. Sözü geçen mühimmatın 1997 ve 1998 yıllarında Bosna Hersek’te üretilmiş olup, ele geçirilen iki kasanın Türkiye’ye gönderi len 5 milyon şarjörlük sevkıyatın bir parçası olduğu tahmin ediliyor. Bosnalı yetkililer o yıllarda Türkiye İçişleri Bakanlığı’nın talebiyle böyle bir sevkıyatın yapıldığını doğrularken, rapora göre CAR’ın Türkiye’den yaptığı resmi açıklama talebine henüz bir yanıt verilmedi. CAR, bu mühimmatın Türkiye’de silah pazarında erişilebilir olmadığına ve Musul yakınlarında ele geçirildiği sırada bölgede bu mühimmata sahip başka silahlı grupların bulunmadığına dikkat çekti. Sadece 59 gün sürdü Raporda ABD ve Suudi Arabistan’ın sağladığı silahların bazılarının sadece haftalar içinde IŞİD’in eline düştüğüne de vurgu yapıldı. Örneğin Bulgar simsarlar tarafından ABD’ye satılan tanksavar füzesi parçaları yalnızca 59 gün sonra örgütün eline geçmiş. Rapora göre silahların yüzde 30’undan fazlası Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Almanya’daki fabrikalarda üretilmiş, silahların yarısından fazlası ise Rusya ve Çin yapımı. Trump’ın kararını protestolar sırasında dün dört kişi hayatını kaybetti, bir Filistinlinin vurulma anı ise kameralara yansıdı (altta). Filistin’de kanlı cuma ABD Başkanı Donald Trump’ın geçen hafta açıkladığı Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararının ardından protestolar dinmezken dün Filistin’deki “Öfke Cuması” gösterileri sırasında en az dört kişinin hayatını kaybettiği, 150 kişinin yaralandığı duyuruldu. İsrail polisi, etrafı surlarla çevrili Kudüs’ün ana girişi olan Şam Kapısı’nın önüne metal bariyerler yerleştirerek girişlere izin vermedi. Filistinliler ise Mescidi Aksa önünde eylem yaptı. AFP’nin haberine göre Filistinli yetkililer, Gazze’de biri tekerlekli sandalyede olmak üzere iki göstericinin, Kudüs’ün kuzeyinde bir, Batı Şeria’da da bir başka göstericinin İsrail askerleri tarafından öldürüldüğünü açıkladı. İsrail güvenlik güçleri, Batı Şeria’da öldürülen göstericinin bir askeri bıçaklamasının ardından vurulduğunu aktardı. Filistinli gencin İsrail askerleri tarafından vurulma anı kameralara da yansıdı. Gencin elindeki bıçağın yanında patlayıcı veya patlayıcı süsü verilmiş bir mekanizma olduğu da öne sürüldü. AB: Duruşumuz değişmedi Bu arada Avrupa Birliği (AB), Kudüs kriziyle ilgili bir kez daha “pozisyonumuzu değiştirmedik” mesajı verdi. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Brüksel’de AB liderlerinin Kudüs’le ilgili yaptığı toplantının ardından, “AB liderleri iki devletli çözüme sıkı sıkıya bağlı olduk larını tekrarladı ve bu bağlamda AB’nin Kudüs’ün durumuyla ilgili pozisyonunda değişiklik yok” açıklamasını yaptı. Trump’ın Kudüs kararının ardından AB’nin Dış Politika Şefi Federica Mogherini barışın ancak “1967 sınırlarında iki devletli ve Kudüs’ün her iki devletin de başkenti olduğu modelle sağlanabileceği” yönündeki görüşlerinin hala geçerli olduğunu söylemişti. Bibi’ye yine sorgu Öte yandan Trump’ın kararı nedeniyle gözlerin üzerinde olduğu İsrail’in “Bibi” lakaplı Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkındaki iki ayrı yolsuzluk suçlaması nedeniyle dün polis tarafından yedinci kez sorgulandı. Netanyahu, ABD’li ve Avustralyalı bazı milyarderler de dahil zengin destekçilerinden pahalı hediyeler kabul etmekle ve Yediot Aharonot gazetesi ile kendisi hakkında olumlu haberler verilmesi karşılığında anlaşma yapmakla suçlanıyor. Eski bakana YOLSUZLUKTAN sekiz yıl hapis Rusya’nın eski Ekonomik since de siyaset yasağı koydu. En bü Kalkınma Baka yük hissedarı Krem nı Aleksey Ulyu lin olan petrol şir kayev, rüşvet al keti Rosneft’in, dev makla suçlandığı let kontrolündeki bir davada 8 yıl hapis başka petrol şirke ve yaklaşık 2.2 ti Başneft’in hissele milyon dolar para rini satın almasına cezasına çarptırıldı. 14 Kasım’dan beri ev hapsinde tutulan Ulyukayev Para cezasına da çarptırılan onay vermesi karşılı Ulyukayev, ayrıca 8 yıl si ğında 2 milyon dolar yasetten men edildi. rüşvet almakla suçla nan Ulyukayev, Rusya hakkında dün kararını açıklayan Devlet Başkanı Vladimir Putin’in mahkeme heyeti, eski bakana ha 17 yıllık iktidarı boyunca tutukla pisten çıktıktan sonraki 8 yıl süre nan en üst düzey yetkili oldu. Hollanda’da bıçaklı saldırgan vuruldu Avrupa terör saldırıları nedeniyle diken üstündeyken dün Hollanda’nın Amsterdam Schiphol Havalimanı’nda, bıçaklı bir saldırganın güvenlik güçlerince vurularak etkisiz hale getirildiği bildirildi. Kraliyet Asker Polisi tarafından yapılan açıklamada, bıçakla çevreye tehditler savuran kişinin vurularak etkisiz hale getirildiği, ardından gözaltına alındığı kaydedildi. Olay nedeniyle havalimanındaki restoranlar ve alışveriş merkezinin geçici süreyle kapatıldığı ifade edilen açıklamada, havalimanında güvenliğin kontrol altına alındığı belirtildi. l Haber Merkezi ‘Çılgın Kral’ Trump İçinde yaşadığımız zamanın siyaset kodlarını çözümlemek için kullanılan başlıca rehberlerden biri “Taht Oyunları/Game of Thrones” isimli bir televizyon dizisi… Dizide Aerys Targaryen adlı demir bir tahtta oturan, kafasının tası attı mı, “Yakın hepsini/burn them all!” emirleri yağdıran bir “deli kral” var… Washington da son dönemde sıklıkla kendisinden “deli, çatlak/madman” göndermesiyle bahsedilen Başkan Trump, giderek işte bu Aerys Targaryen’e benzetiliyor. Başkan Trump için kullanılan “taht oyunları” alegorisini bu güz başında ilk kez ABD Başkanı’nın, Kuzey Kore diktatörü Kim JongUn’a nükleer programı nedeniyle yaptığı “Kuzey Kore’yi yerle bir ederiz!” atarlanmasıyla duymuştum. Derken sonra “The Atlantic” ve “Foreign Policy” gibi Washington’ın etkili siyaset ve dış politika dergilerinde bu “madman stratejisi” hakkında art arda çarpıcı değerlendirmeler çıktı. Başkanın çevresi ve adamları anlaşılan, bir “deli adam teorisini/ madman theory” maksatlı biçimde teşvik etmekte, Beyaz Saray’da “delidir ne yapsa yeridir” bir Başkan’ın oturduğu fikrini işlemekte; bu Başkan’ın hiçbir “kırmızı çizgi” karşısında asla geri durmayacağını, ABD’nin geleneksel diplomasinin çıtaları önünde gerilemeyeceğini, dosta ve düşmana ilan etmekteydi. Öngörülmezlik stratejisi “Foreign Policy” Beyaz Saray’ın bu yeni öngörülmezlik stratejisine ayırdığı bir yazıda, Trump’ın başkanlık kampanyasından beri bu konuya takık olduğunu, kampanyada ısrarla “Bizim sorunumuz fazla öngörülebilir olmak” diyerek yakındığını, “Her bir naneyi anlatıyoruz. Oysa öngörülemez olmalıyız!” dediğini mesela hatırlatıyordu. Başkanın adamları diğer deyişle başkana “deli” yakıştırmasını, bilinçli bir strateji gereğince yapmaktaydı. Stratejinin temelinde Trump’ın inatla altını çizdiği “öngörülemezlik” vardı. Trump’ın bu “öngörülemez çılgın başkan” olma iddiasının gerisinde de Kissinger’a dek dayanan bir arka plan bulunmaktaydı. Watergate’le Beyaz Saray’dan atılmış olan Nixon, ’70 lerde bu stratejiyi Kissinger rehberliğinde birebir uygulamaya koymuştu. Nixon ve Makyavelist Ulusal Güvenlik Danışmanı Henry Kissinger, esas olarak Doğu blokuna korku salmak için, “Bu başkan başkalarına benzemez! Sağı solu belli olmaz. Sigortaları attı mı, nükleer bombayı bile ateşleyebilir” tehdidini yaymışlardı. Tehdidin amacı özellikle ABD’nin o yıllarda savaşta olduğu Vietnam’a baş eğdirmekti… Nixon gerçekte geçmişte de bir sonuç almayan ve son kertede başarısız olanbu “çılgın adam” stratejisiyle Vietnam’a koşulsuz olarak o tarihte nasıl diz çöktürmeye çalıştıysa; Trump bugün aynı yöntemle Filistin’e mutlak bir hezimet dayatmaya çalışıyor. Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımak suretiyle Filistinlilere koşulsuz boyun eğdirmeye, Filistin’e salt İsrail şartlarını yamamaya çalışıyor. ‘Taht oyunları’ düzeyi Trump’ın “Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımak kararına” beri yanda bir Ortadoğu barış planının eşlik ettiği iddia ediyor. Şimdiye dek başarısız olduğu görülen Oslo barış süreci çöplüğe atılırken, sözde yeni bir vizyon/açılım başlatılıyor… Ancak sonuç olarak vizyon bu: geçmiş müktesebatı yok sayan “çılgın bir Başkan stratejisiyle” Filistin’e tarihi hezimet kabul ettirilmek isteniyor. ABD’li analistler Nixon döneminde bile bu “delinin çomarı” yönteminin çalışmadığını; arzu edilen neticeyi sağlamadığını söylüyorlar. “ABD o yıllarda gücün zirvesindeydi” diyorlar; “Nixon’a bu karanlık akılları veren Kissinger, sıra dışı bir diplomasi dehasına sahipti ama buna rağmen ‘çılgın başkan’ dayatmaları dünyaya kabul ettirilemedi” diyerek üsteliyor; Trump’ın çevresinde ise Kissinger kalibresinde kimsenin bulunmadığına dikkat çekiyorlar. “Sonuçta ‘çılgın adam’ doktrinini bugün hayata geçirmek, strateji değil çılgınlıktır!” diye uyarıyorlar. Bu uyarılara kulak asmadan bir yanında Sisi, bir yanında Suudi Kralı ile Ortadoğu’da küreye el basmakta ısrar eden Trump; Kissinger’ın öğrencisi Nixon’dan da çok bu yüzden bugün “Taht Oyunları”ndaki Aerys Targaryen’e benzetiliyor. Ortadoğu’yu anlayacağınız, Kissinger falan deği, artık “Aerys Targaryen” kıstasları yönetiyor. Puigdemont’u sevindiren karar Katalonya’da 21 Aralık’ta yapılacak kritik seçimlere bir hafta kala, Brüksel yargısı Belçika’ya sığınan Katalan politikacılar Carles Puigdemont ve diğer dört siyasetçinin sınır dışı edilmesiyle ilgili davayı düşürdü. Avukatların ayrılıkçı Katalan politikacılar hakkındaki iddiaların Belçika yasalarında suç olmadığı yönünde savunma verdiği davada mahkeme İspanya yargısının Puigdemont ve arkadaşları hakkındaki yakalama emrini kaldırmasını gerekçe göstererek takipsizlik kararı verdi. C MY B