Katalog

KULTUR Salı 9 Ağustos 2016 Sanatın16 EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK kultur@cumhuriyet.com.tr OHAL’leri Tülay Günal ve Genco Erkal, açıkhava tiyatrosuna dönüştürdükleri İstanbul Kadıköy Lisesi’ne ait Mahmut Muhtar Paşa Konağı’nda... Kültür sayfamızın yazarları günlerdir, ‘darbe’ girişiminin getirdiği bunalımı aşmamız yolunda Festivaller ve başka etkinlikler olağanüstü durum nedeniyle iptal ediliyor. Oysa sanat, yaşama nitelikli şüncesini doğurmaktadır. ‘Kaos’a ‘kaos’ katmak önemli bir seçenek olarak, sanat etkinliklerinin ve bu etkinliklere katılımın biçimde tutunabilmemiz için önemli bir önkoşul. 20 dolayındaki sanat örgütünün, ‘temizlik operasyonu’yla ilgili ortak açıklama önemini vurgulamayı görev bildi. Çün sında, bu olasılık açık seçik vurgulanmak kü festivaller ve başka etkinlikler olağa sı önerilmiş, Sanatçılar Girişimi’nin bil yandırılan ‘açığa alma’ işlemleri, ‘dar tadır: ‘(...) darbe girişiminde bulunan her nüstü durum nedeniyle iptal edilmek ce pay aldığını biliyoruz. OHAL koşulla dirisinde de OHAL’in takipçisi oldukla be girişimi temizliği’nin bir parçası mı kes yargı karşısına çıkartılmalı ve yasala teydi. Oysa sanatı, yaşama nitelikli bi rında gazete, kitap, dergi, vb. yayımla rı, OHAL uygulamaları sürecini dikkat dır, yoksa darbe girişimi bahanesiyle, rın öngördüğü biçimde cezalandırılmalı çimde tutunabilmemiz için önemli bir ma ve dağıtma işlemlerinin durdurula le izleyerek toplumsal vicdanın sözcü İBBŞT’deki ‘muhalif’ sesler ‘cadı avı’nın dır. Ancak, bu durumu fırsat bilen iktidar, önkoşul saymaktayız. bileceği, sahne oyunlarının ve filmlerin sü olmayı sürdürecekleri belirtilmiştir. hedefi mi olmaktadır? muhalif gördüğü herkesi tasfiye etmek Ne ki, 15 Temmuz’da yaşadığımız denetlenebileceği ve/ya da yasaklanabi (Cumhuriyet, 23 Temmuz) Çoğunun sanata katkısını yıllardır iz için adımlar atmakta, darbenin savuştu ‘kaos’u noktalamak amacıyla ilan edilen OHAL ortamında sanatın da hırpalanaca leceği düşünülünce kaygılanmanın yersiz olmadığı ortaya çıkar. ‘Temizlik’ mi ‘kıyım’ mı? lediğimiz bu sanatçıları –kimi yayın organları şimdiden ‘Fetöcü’ yaftasını ya rulmasını politik güce dönüştürmektedir.’ Dünkü Cumhuriyet’in 3. sayfasında ğı ortaya çıkmıştır. Leman dergisinin da Bu nedenle, sanatçı kuruluşları, OHAL OHAL’i getiren 667 sayılı Kanun Hük kıştırmış olsa da darbeci takımıyla iliş da, Dostlar Tiyatrosu’nun İstanbul Kadı ğıtımının OHAL öncesinde engellenmesi ortamına geçilmesi bağlamındaki dü mündeki Kararname’nin 24 Temmuz ta kilendiremeyeceğimize göre, yapılmak köy Lisesi’ne ait Mahmut Muhtar Paşa önemli bir göstergeydi. şüncelerini gecikmeden dile getirmiş rihli Resmi Gazete’de yayımlanmasının ta olan, İBBŞT ile daha önce kesilememiş Konağı’nda oluşturduğu açıkhava tiyatro ‘Muhalif’in cezalandırılması tir. UNESCO’ya bağlı Plastik Sanatlar Derneği’nin yayımladığı bildiride, suç üstünden çok geçmeden İstanbul Büyük birtakım hesapları sonuçlandırma işlemi sunda Tülay Günal ve Genco Erkal’ın yoşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın 7 midir? Bu olasılık siyasal erkin istemine rumuyla sunulmakta olan ‘Güneşin Sofra Doğası gereği ‘muhalif’ olan sanatın, ül lu arayışının bir ‘muhaliflere cadı avı’ kadrolu sanatçısının ve bir memurun açı ters düşmüş, ‘muhalif’ sanatçıların ve – sında–Nâzım ve Brecht’ başlıklı müzikal kenin uzak/yakın geçmişte yaşadığı top sendromuna dönüşmemesi için ‘OHAL’ ğa alındığı, ‘hizmet alımı’ bağlamında gö Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi söyleşinin durdurulduğunu okudunuz. lumsalpolitik bunalım aşamalarında, bağlamındaki her uygulama ve düzen revlendirilmiş 20 sanatçının da işten çı gibi bir süredir statüsü eritilmek istenen ‘Kaos’u yok etmenin yolu yeni bir kaos Nâzım Hikmet Nesin ‘Biz ne istersek,baskıcı yaptırımlardan her zaman yüklü lemede özenli ve dikkatli davranılma kartıldığı öğrenildi. OHAL koşullarına da sanat kurumlarının da hedefte olduğu dü yaratmaktan geçiyorsa vay halimize... Vakfı’ndan Genco reddederler’Erkal’a destek Sivil destekle, çoksesli akademik eğitim veren Nesin Vakfı Köyleri, felsefe ve sanata da kapısını açtı Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı, Dostlar Tiyatrosu’nun İstanbul Kadı gellenme gerekçesi olamaz. Güvenlik güçlerinin görevi tiyatro yasaklamak değil, tiyat Prof. Ali Nesin, köyün ihtiyaçlarının bir elektronik toplu bağış kampanyası ile sağlanabilmesi olasılığı hakkında, şu yorumda bulunuyor: “Bize izin vermezler... Bazılarına ne isterlerse köy Lisesi bahçesinde gerçek roların, oyunlarını serbestçe leştirdiği ‘Güneşin Sofrasın halka sunabilecekleri koşulda Nâzım ile Brecht’ adlı açık ları yaratmaktır. verirler, ama biz ne istersek reddederler. Vakfın önünde vızır vızır işleyen virajlı bir yol var. Senelerdir, yetkililerden bir ‘Dikkat çocuk’ tabelası istiyoruz. Vermiyorlar!” hava tiyatrosunun, OHAL kapsamında alınan güvenlik tedbirleri gerekçe gösterilerek iptal edilmesi üzerine bir açıklama yaptı. Vakıf, Başbakan Binali Yıldırım’ın önceki gün Yenikapı’da Nâzım okuduğu gün, Kadıköy’de sahnelenen oyunun yasaklanmasını kınayarak, şunları aktardı: “Hiçbir güvenlik gerekçesi bir tiyatro oyununun en Genco Erkal’ın uyarlayıp yönettiği ve oynadığı ‘Güneşin Sofrasında Nâzım ile Brecht’ adlı oyun, 20. yüzyıl edebiyatının iki önemli ismi Nâzım Hikmet ile Bertolt Brecht’in şiirlerinden oluşmaktadır. Nâzım Hikmet’i, şiirlerini ve sanatı her koşulda, bütün yasaklara ve engellemelere karşı destekleyecek ve yaşatacağız.” Ressam ve akademisyen Tanju Demirci’ye veda Yazar Aziz Nesin’in matematikçi oğlu Prof. Ali Nesin’in, İzmir’in Selçuk ilçesine bağlı Şirince köyünün 1 kilometre uzağında ‘imece’ usulü ile kurduğu Nesin Vakfı Matematik Köyü, etkinliklerine, ‘kapalı gişe’ devam edi nedenden bir artezyen kuyusu daha açmak gerekiyor. Sanırım 500 600 bin lirayla, bu ihtiyaçların üstesinden gelebiliriz.” Prof. Nesin’e ‘niçin felsefeye ihtiyaç duyalım ki?’ diyoruz. Adeta babadan kalma bir izah ve mizah duygusu ile, aktarıyor: “Ne ihtiyacı? Felsefeye ihtiyaç yoktur ki... SANAT KÖYÜnde Birçok ulusal ve uluslararası ödül kazanmış soyut dışavurumcu ressam, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Resim Bölümü Öğretim Üyesi Yardımcı Doçenti Tanju Demirci (Keşan, 1961) önceki gün hayata veda etti. Kariyeri ve sanat anlayışının oluşumunda Prof. Ad nan Çoker ve Devrim Erbil gibi figürlerin de etkisi bulunan, geriye dönük akademik eğiti minde İtalya’da araştırmalar da yapmış sanatçı, dün İstanbul Göztepe Tütüncü Mehmet Efendi Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından, Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi. Bilgi: www. tanjudemirci.com İçiKndaenklı iCGaenzlı mOleanMHikerrokbeuseHâlâ Mustafa Dermanlı’nın insanı peşinden sürükleyen gezi notları bazen sokak aralarında kalmış restoranları bizlere anlatır, bazense sadece huzura kavuşabileceğimiz, doğanın o temiz kokusunu içimize çekebileceğimiz saklı kalmış mekânları… EN KEYİFLİ ROTALARLA TÜRKİYE GEZİ NOTLARI Mustafa Dermanlı 240 sayfa internet satış: www.saykitap.com yor. 30 dönümü zeytinlik olmak üzere, 55 dönümlük alandaki 500 kişi kapasiteli yerleşkeler, taş, çamur ve samandan. Yalnızca ağustos böceklerinin ‘gürültü’ yaptığı mekânda, TV yok, müzik yayını yok. Ama, elektrik, sıcak su ve internet gibi, uygarlığın ‘kimi’ izleri de, yok değil. Köyün halihazırdaki programına baktığımızda, öncelikli hedef kitlesi 18 22 yaş üniversite öğrencileri olan ‘yaz okulları’ arasında bu yıl, 2016 Felsefe ve Yaz Okulu da dikkat çekmekte. Bu okullara başvurular, çoktan dolmuş ve dersler de, aslen 14 Ağustos’ta bitiyor. Son dönemde Aslıhan Lodi’nin hazırladığı Doğan Kitap etiketli ‘Matematik Köyünün Delisi’ kitabıyla gündeme gelen Prof. Nesin’e, hal böyle iken köyün takvimi ve ihtiyaçlarını soruyoruz. Anlatıyor: “Felsefe Köyü artık bitti sayılır. Sırada, Sanat Köyü var. Burada seramik atölyesini tamamladık. Şu anda resim atölyesini yapıyoruz. Sonra sıra heykel atölyesine gelecek. Bağışta bulunanların adlarını mermer bir plakete yazıyoruz. Binalar dışında başka inşaat giderleri de var. Örneğin, su sıkıntısından dolayı yağmur suyunu toplayan bir göl yapmak elzem oldu. Aynı nedenden su arıtma tesisine ihtiyacımız var. Bir tane yaptık, ama yetmiyor, bir İhtiyaç olsaydı bu ihtiyaç çoktan giderilirdi. İnsan karnı felsefesiz de doyar. Felsefesiz de insan ısınabilir, odun yakabilir, çocuk yapabilir. Felsefe bir ihtiyaç değildir, lükstür!” Bunun akabinde, kendisine, “Okurlara ‘yazlık’ felsefe kitapları tavsiyeniz var mıdır?” gibisinden bir soru yöneltince de, şu uyarısıyla besleniyoruz: “Yazlık felsefe kitabı diye bir şey olmaz. Ayrıca ben felsefeci değilim. Ama, Kant ve öncesinin felsefesi anlaşılması kolaydır, bunu biliyorum, tek başına anlaşabilir, ama Kant sonrası imkânsızdır, ben anlayamamıştım!” felsefe KAMPI Köyün geri sayım yaptığı ilginç bir kamp daha var: “Evrim Kampı”. Buna göre, 29 Ağustos 4 Eylül arasında sürecek program boyunca, 5 hoca ile evrim teorisi tarihsel, kavramsal ve biyolojik düzlemlerde incelenecek. ‘Osmanlı’da gelişen evrim algısı’ gibi konu başlıklarıyla da dikkat çeken kampta, bir güncelleme olmadığı takdirde Prof. Dr. Suavi Aydın, Doç. Dr. Mehmet Öznur Alkan, Doç. Dr. Ergi Deniz Özsoy, Alâeddin Şenel gibi isimlerin öğrencilerle buluşması bekleniyor. Ali Nesin, vaktiyle Milli Eğitim Bakanı olan, bugünkü Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı’nın da yakın ilgi göste rip ziyaret ettiği köye destek için, sembolik bir para ile ‘millî’ bir kısa me saj telefon destek kampanyası yapılıp yapılamayacağı yönündeki sorumuza şu karşılığı veriyor: “Bize izin vermezler... Bazılarına ne isterlerse verirler, ama biz ne istersek reddederler. Çok basit bir örnek vereyim: Vakfın önünde vızır vızır işleyen virajlı bir yol var. Senelerdir yetkililerden bir ‘Dikkat çocuk’ tabelası istiyoruz. Vermiyorlar!” Türkiye’de son aylarda yaşanan olumsuz hadiselerin kültür ve sanata etkileri, bir bakıma köye de yansımış. Nesin, “Hocalarımız dünyanın her yerinden. Ama bu yaz malum nedenlerden dolayı yabancı hoca sayımız azaldı. Bazı programlar da iptal oldu.” diyerek özetliyor durumu. Yine de, Nesin Vakfı Köyleri bünyesindeki okullar, halihazırda 14 Ağustos’ta başlayacak ‘Sanat Köyü’ ile devam ediyor. 1428 Ağustos arası sunulacak okul programında, Türkiye çağdaş sanatının iz bırakan figürleri öne çıkıyor. Lise ve üniversite düzeyinde iki grupla yapılacak atölyelere katılacak sanatçı ve akademisyenler ise şu isimlerden oluşuyor: Doç. Dr. Almıla Akdağ Sala, Dr. Burçak Bingöl, Doç. Gülçin Aksoy, Yrd. Doç. Evrim Kavcar, Erden Kosova, Işıl Eğrikavuk, Işın Önol, Raziye Kubat, Dr. Seher Uysal, Seçil Yersel ve Doç. Tuğçe Tuna. İletişim: Ceren Aydın (0533 207 12 04) cerenaydin@nesinvakfi.org, Çiğdem Şahin (0533 040 21 44) cigdemsahin@nesinvakfi.org / Bilgi: www.nesinkoyleri.org tane daha yapacağız. Yine aynı C MY B