Katalog

KULTUR 16 EDİTÖR: EVRİM ALTUĞ TASARIM: ZARİFE SELÇUK Cazın efsane armonikacısı Toots Thielemans öldü Frank Sinatra ve Benny Goodman ile Charlie Parker ve Ella Fitzgerald gibi yıldızlarla çalmış olan Belçikalı caz ustası Baron Toots Thielemans dün Brüksel’de tedavi gördüğü hasta nede hayata veda etti. Asıl adı JeanBaptiste Frédéric Isidore Thielemans olan sanatçı, “Geceyarısı Kovboyu”müziklerinde de rol oynamıştı. Toots son olarak, dört yıl önce, 90’ıncı yaşgünü sebebiyle sahne almıştı. Belçika Başbakanı Charles Michel, kaybı twitter mesajında “Büyük bir müzisyeni, sıcak yürekli bir kişiliği yitirdik. Tüm düşüncelerim ailesi ve dostlarıyla birlikte” sözleriyle yorumladı. kultur@cumhuriyet.com.tr Salı 23 Ağustos 2016 UNESCO Dünya Kültür Mirası Timbuktu’YU YIKAN SANIK ‘PİŞMAN’ ‘Yaptığımın insanlığa tek faydası yok’ Timbuktu’daki yıkımdan sorumlu sanık cihatçı elMehdi, dün Lahey’de suçunu kabul edip “Vicdan azabı taşıyorum, hasarlardan ben sorumluyum” dedi. Mali’nin Timbuktu bölgesindeki tarihi ve kültürel mirası yok eden cihatçı lider Ahmed elFaki elMehdi, dün ilk duruşmasına çıktığı Uluslararası Ceza Mahkemesi’ndeki (ICC) davada suçunu resmen kabul ederek, “Gerçekten üzgünüm” deyip af diledi. Timbuktu’yu Ahmed elFaki elMehdi Tekirdağ’ın bağları tuvallere yansıyacak Tekirdağ Süleymanpaşa Belediyesi 3’üncü Plastik Sanatlar Çalıştayı başladı. 27 Ağustos’a dek Süleymanpaşa Belediyesi Gençlik Merkezi’nde devam edecek çalıştayın bu yılki teması, üzümüyle ünlü “Tekirdağ bağları”. Çalıştaya Türkiye, Polonya, Norveç olmak üzere üç ülkeden katılan 22 sanatçı, Tekirdağ bağlarını gezerek izlenimlerini tuvallerine aktaracak. Ressamlar ayrıca, bölgedeki bağları gezerek yapacakları resimlerde konu edecekleri üzüm ve bağcılık teması hakkında bilgi alarak eserlerini sergileme imkânı bulacak. aylarca ElKaide’nin kolu Ansar Di ne adına elinde tutan elMehdi, UNESCO Dünya Kültür Mirası liste sinde bulunan tarihi ve dinî değer deki yapıları dört yıl önce yok eden asi güçlerin liderliğini de üstlenmek teydi. Dava, Hollanda’nın Lahey ken tindeki uluslararası mahke me için kültü rel değerlerin yok edilişinin Cihatçıların 2012’deki yıkımından bir kare. “savaş suçu” sayılmasından ve bu nedenle şüpheli bir İslâmcı militanın yargılanıyor oluşundan ötürü, emsal niteliğini taşıyor. Mehdi, emri altındaki savaşçılarını ilgili dinî ve kültürel yapıları çekiçler ve keskilerle tahrip etmekle görevlendirmiş ve bu yolla bir cami ve dokuz mozoleye zarar vermiş bulunu yor. Sanık militan, dünkü itirafında şunları vurguluyor: “Ben gerçekten üzgünüm. Vicdan azabı taşıyorum ve eylemlerimin yol açtığı tüm hasarı kabul ediyorum. Bu vesile ile dünyadaki tüm Müslümanlara bir küçük tavsiye vereyim; benimle aynı eylemlere bulaşmayın, çünkü bunun insanlığa tek bir faydası bulunmuyor.” Önümüzdeki günlerde dokuz mağdurun da dinleneceği davanın bu hafta sonuçlanması beklenirken, sanığın en fazla 30 yıllık hapis cezası alabileceği yorumları yapılıyor. 1988’de üç cami ve 16 antik mezarlık ile mozole nedeniyle UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınan Timbuktu, 13 ilâ 17’nci yüzyıllar arasında kültürel ve dinî açıdan İslâm eğitimi adına bir merkez oldu. Sanatçıların uzay ve dünya turnesi British Council’dan Shakespeare sürprizi British Council film ekibi, British Film Institute (BFI) işbirliği ile Shakespeare’in eserlerinden beyazperdeye uyarlanan filmleri içeren “Shakespeare Yaşıyor” adlı birer günlük özel sinema programı düzenliyor. Kurum Başka Sinema ile yaptığı işbirliği sonucunda, 8 Eylül’den itibaren İstanbul, Bursa, Antalya ve Eskişehir’i kapsayan bir rota ile, seçme filmleri ücretsiz olarak sanatseverlerle buluşturacak. Sanatseverler, katılımın sınırlı olacağı bu özel turne için gerekli bilgilere www.baskasinema.com adresinden ulaşabiliyor. Mumcu adı, heykeli ve parkı ile Saray’da Bu yıl 16 ve 22 Ağustos arasında, Tekirdağ’ın Saray ilçesinde yapılan Uluslararası 11’nci Geleneksel Kültür, Sanat ve Barış Şenliği dün sona erdi. Etkinlik, ilçeye mimar Pınar Öktem’in imzasını taşıyan ve 24 Ocak 1993’te katledilen yazarımız Uğur Mumcu’nun, elinde Cumhuriyet gazetesiyle yorumlandığı anıt heykeli ve kendi adını taşıyan parkının kazandırılması ile ayrı anlam kazandı. Saray Belediye Başkanı Nazmi Çoban’ın ev sahipliğindeki şenlikte, Taşköprü Halk Eğitim Merkezi Halk Dansları Topluluğu, Paraguay, Cezayir, Ukrayna ve Gürcistan Halk Dansları Toplulukları da ilgiyle karşılandı. Şenlik kapsamında Trakya’da yaşayan 12 ozan ve yazar, Trakya’nın dili ve kültürünü masaya yatırırken, buluşmaya Celal Çalık, Fatma Ormanlı, Feyzullah Aktan, Halil Türkan, Hasan Akarsu, Hasan Hüseyin Yalvaç, İbrahim Kamberoğlu, Necdet Tezcan, Ömer Harmankal, Selman Akı, Tuğrul Asi Balkar ve Hilmi Dinçer katıldılar. Şenlik, bisiklet yarışları, Silivri Dans Ekibi ve zeybek grubuyla da çeşitliliğini artırdı. Bilindiği gibi dün ayrıca, yazarımız Uğur Mumcu’nun da doğum günü idi. l HASAN AKARSU/ SARAY Halil Altındere’nin Berlin’de 14 Eylül’de açacağı ‘Uzay Sığınmacısı’ sergisinde, Türkiye’de yaşayan Suriyeli eski kozmonot Faris’in hikâyesi de var. Türkiye güncel sanatı, Yunanistan, Belçika, Sri Lanka ve hatta ‘uzaya uzanan’ birçok etkinlikle gündemde Siyasi ve jeopolitik olarak çetin günler geçiren Türkiye’de, güncel sanat için emek veren bir len İstanbul’da sığınmacı olarak yaşayan, Suriyeli eski kozmonot Muhammed Ahmed Faris oluşturuyor. Esad Sanatçı Ali Miharbi ise, Sri Lanka’daki “Test Alanı” başlıklı, Güneydoğu Asya ve Avrupa’daki Sa çok isim, dünyanın çeşitli yerlerin rejimi karşıtı Faris 1987’de SSCB nat ve Dijital Kültür etkinliğine 25 de açtıkları sergilerle adını duyurma kahramanı olarak nitelenerek, So Ağustos’ta katılırken, ertesi gün de yı sürdürüyor. Bu kapsamda yaşamı yuz TM3 uzay kapsülüyle MİR Uzay bir konuşma yapmaya hazırlanıyor. ve çalışmalarına Türkiye ve Alman İstasyonu’na gidip, yörüngede yedi Yine, Cengiz Tekin’in Avusturya’da ya arasında devam eden Nasan Tur gün kalmıştı. ki Ars Electronica festivaline 8 Ey (1974), Belçika’da 7 Eylül’de açacağı Altındere’nin sergisinde, uzay sı lül itibarıyla “Radikal Atomlar” baş ilk kişisel sergisinde ‘City Says’ (Kent ğınmacılığına dair özel kostüm tasa lığı ile katıldığı takvimde, Şener Öz Diyor ki) ve ‘Sea Views’ (Deniz Man rımları ve kurgusal “Palmyra” uzay men ve Altındere, Avusturya’nın baş zaraları) ile ‘Suluboyalar’ isimli yapıt görevi eksenindeki çeşitli cihaz tasa kenti Viyana’daki Q21 Müzesi’nde larını Belçika’nın Otegem bölgesin rımları ve bir video yerleştirme de yer 23 Eylül’de açılacak “Geriye Ne Kal deki Deweer Gallery’e taşıyacak. Tur, alacak. Altındere bu sergiye paralel dı” isimli sergiye katılacak. Sanat yapıtlarında fotoğraf, heykel, yerleş olarak 8 Ekim’e kadar da, Ufer’deki çılar Özmen, Tekin ve Burak Deli tirme ve performans gibi türlü üretim HAU Hebbel sanat mekânında, “Köf er de, İsrail’de yapılacak Akdeniz biçimlerini tecrübe ediyor. te Havayolları” isimli eserini sergile Bienali’nde eserlerini sergilemeye ha Diğer yandan, Halil Altındere ise yecek. Eserde, sanatçı bir grup sığın zırlanıyorlar. dünyadaki sığınmacı krizine kara mi macıyı, bir uçağın en arkasında gö Bunun yanı sıra, 29 Eylül ve 18 Ka zah kattığı “Uzay Sığınmacısı” baş rüntülüyor. sım arasında, Yunanistan’daki Mi lıklı yeni kişisel sergi projesini, 15 dilli Belediyesi Sanat Galerisi, Ha Eylül’de Kathyrn Becker küratörlüğünde Almanya’daki Neuer Berliner Halim Bey Konağı lim Bey Konağı’nda Elgiz Müzesi işbirliği ile Başak Şenova’nın küra Kunstverein’e (n.b.k.) taşımaya hazır törlüğüyle “Geçiş Çizgileri” sergisi lanıyor. ni düzenliyor. 6 Kasım’a dek açık kalacak sergi Sergi, Elgiz Daimi nin önemli unsurlarından birini, ha Koleksiyonu’ndan seçilen yapıtlar üzerinden birbirinden ayrı yakla şımlar içeren, farklı yoğunlukta ki anlatılar, anılar ve ifadeler ara sındaki bağlantı çeşitliliğini gös termeyi amaçlıyor. Serginin izleneceği konağın, koleksiyona eşi Sevda ile imza sını atan mimar Can Elgiz’in dedesi nin yaşamış olduğu konak oluşu da, etkinliği daha anlamlı kılıyor. Sergiye yapıtlarıyla Pınar Yolaçan, Oleg Dou, Cindy Sherman, Azade Kö ker, Bedri Baykam, Bengü Karadu man, Ferhat Özgür, Gilbert & Geor ge, Hale Tenger, Tracey Emin, Loui se Bourgeois, Mateo Mate, Burak De lier, Gülsün Karamustafa, İhsan Otur mak, Kendell Geers, Komet, Nan Gol din, Nilbar Güreş, Özlem Günyol, Re becca Horn, Tomur Atagök, Veljko Ze Hera Büyüktaşçıyan jak, Hera Büyüktaşçıyan ve Benji Boyadgian gibi bir çok imza katılıyor. Şiddete karşı güzelduyusal eylem ‘Estetik’, Yunanca kökenli bir felsefe terimidir. Dilimizdeki karşılığı ‘güzelduyu’dur. Güzelduyu, Dil Derneği yayını Türkçe Sözlük’te önce ‘sanatsal yaratının genel yasalarıyla sanatta ve yaşamda güzelliğin kuramsal bilimi’ olarak tanımlanıyor. İkinci açıklaması da şöyle: ‘Güzelliği ve güzelliğin insan belleğindeki ve duygularındaki etkilerini konu olarak ele alan felsefe kolu’. Antik Yunan’dan bu yana düşüncemizin odağına yerleşmiş olan güzelduyu kavramının kültürsanat ve yaşam olgularını nasıl buluşturduğunu görmemek olası mı? Sanat, insan doğasını ve yaşama biçimini güzele boyayan edimlerin başlıca yol göstericisidir. İşte tam da bu nedenle, sanatın da içinde yer aldığı kültürel incelikler karşısında çirkinlikler, özellikle de kaba güç barınamaz. ‘İnsanca duruş’ için Yinelemekte yarar var. Genç Türkiye Cumhuriyet’ince atılan adımların bir bölümü, kültürsanat seferberliği yoluyla yaratılacak ‘insanca duruş’a yönelikti. Halkevleri sanat üretimini yaygınlaştırma yolunda işlev görürken, kimliğimizin ve kültürümüzün vazgeçilmezi olan dilin incelenmesi ve geliştirilmesiyle Türk Dil Kurumu görevlendirilmiş, tarih araştırmalarına Türk Tarih Kurumu yöneltilmiş, müzik ve sahne sanatçısı yetiştirme sorumluluğu Devlet Konservatuvarı’na verilmişti. Devlet Tiyatrosu, Devlet Opera ve Balesi gibi kurumlar yoluyla ise kalabalık kadrolu ve masraflı gösteri sanatlarına devletçe sahip çıkılmıştı. İnsanlarımızı toplumsal olarak barışa, bireysel olarak da yaşamla barışıklığa yönlendiren güzelduyusal bağlamlı girişimlerdi bunlar. Siyaset güzelduyuya karşı Zaman içinde bu girişimler siyaset tarafından baltalanmaya başlandı. DP döneminde Halkevleri kapatıldı. 12 Eylül rejimiyle TDK ve TTK devletleştirilerek siyasetin güdümüne terkedildi. Şimdi de TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen tasarıda TDK ile TTK ve DT ile DOB ‘özelleştirme’ kapsamına alınıyor. Böylece genç Türk Cumhuriyeti tarafından toplumsal düzeyde güzelduyusal bir yaşam adına kurulan altyapı bütünüyle yıkılma aşamasına geliyor. FETÖ’cülerle ilgili korku öykülerini günlerdir izleyedururken ve bombalı/ bombasız saldırılarda ölen insanlarımızın sayısı günbegün çoğalırken, özgür ve özerk bir yapıya kavuşturularak korunmasını yıllardır savunduğumuz kültürsanat kurumlarının özel sektöre sunulması nasıl bir siyaset anlayışını yansıtmaktadır? Hem de devletin, yaşanmakta olan ‘şiddet’ karşısında sağlıklı bir cephe oluşturacak olan güzelduyusal eylemlere sahip çıkmasının tam zamanıyken... Maganda kültürü kapıda Oysa, İBBŞT sanatçılarının Oyuncular Sendikası üyesi olan bir bölümünün ‘yetersizlik’ gerekçesiyle işinden edilmesiyle, yeni dönemin sahne çalışmaları sekteye uğratılmıştır. Dahası, söz konusu tasarının gerçekleşmesiyle, yalnız DT ile DOB’un değil, kurumlaşmış belediye tiyatrolarının kadrolu sanatçılarının da devlet memuru statüsüyle güvence altına alınma durumu ortadan kalkacaktır. Sonuç olarak, sanatın ülke çapında sürekli ve yaygın hizmet verme görevi uzun dönemde de engellenmiş olacaktır. Özel sektör doğası gereği, yoğun bir genç nüfus barındıran ülkemize, seyircinin küçük paralar karşılığında ulaşabildiği sanat hizmetini vermeyi üstlenmeyecektir. Bu görev devletindir. Güzelduyusal olanın gelecek kuşaklara aktarılmasının engellendiği noktada, kaba güçle haşır neşir maganda kültürü kapıda hazır beklemektedir. Sevda Şener’in anısı bu yarışmada yaşıyor Bu yıl 3’üncüsü düzenlenen “Sevda Şener 3. Tiyatro Oyunu Yazma Yarışması”na başvurular başladı. Eskişehir Belediyesi Şehir Tiyatroları tarafından, Türk tiyatrosuna yeni metinler ve yazarlar kazandırmak amacıyla düzenlenen yarışmaya başvuracak eserler için bir konu kısıtlaması bulunmuyor. Yarışmada dereceye giren metinler Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları repertuvarına alınarak sahnelenme şansını yakalayabilecek. Türkçe yazmak koşuluyla yurtiçi ve yurtdışından tüm katılımcılara açık olan yarışmaya son başvuru tarihi 15 Aralık. Ayrıntılı bilgi için: www.tiyatro.eskisehir.bel.tr C MY B