Katalog

EKONOMİ DOLAR 2.9080 0.3 kuruş Salı 7 Haziran 2016 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY AVRO 3.2990 0.1 kuruş FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 9.2 0.03 puan 78.592 452 puan 812.54 30 kuruş 116.25 1.5 kuruş 9 ‘Türkiye artık Rusya’dan riskli’ Bloomberg: Türkiye’nin borçları, artık çöp düzeyinde reytingi olan Rusya’dan bile daha kötü Dünya finans çevrelerinin dikkatle izlediği Bloomberg haber ajansı, “tahmin edilemeyen politikalar ve bulutlanmaya başlayan ekonomik görünüm yüzünden yatırımcılar için Türkiye’nin borçları, artık çöp düzeyinde reytingi olan Rusya’dan bile daha riskli hale geldi” değerlendirmesinde bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son açıklamalarının uluslararası yatırım dünyasındaki etkilerini analistlerle değerlendiren Bloomberg, son gelişmelerin Türkiye’yi uluslararası yatırımcılar açısından, ABD ve AB’nin ambargo uyguladığı Rusya’dan daha riskli bir ülke haline getirdiği değerlendirmesine yer verdi. Bloomberg “Erdoganomics YELLEN AĞIZ DEĞİŞTİRDİ ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen, fa son istihdam verileri, ekonomik görünüme yönelik yeni so iz artırım zamanlamasına yö ru işaretlerine neden oldu” de nelik söylemini değiştirdi. Yel di. Yellen’ın mesajları, gelecek len, Philadelphia’da katıldı hafta FOMC toplantısında faiz ğı etkinlikte, istihdam verile artışına gidilmeyeceği görüşü rinin “hayal kırıklığı” yarattı nü destekledi. Yellen, daha ön ğını vurgulayarak “Maalesef, ce faiz artışı sinyali vermişti. Türkiye’nin kredi riskini çöp seviyedeki Rusya’nın üstüne itti” başlığını attı. Rusya 2015’te Moody’s tarafından yatırım reytingi “çöp” düzeyine düşürülerek, “yatırım yapılamaz ülke” seviyesine çekilmişti. Bloomberg analizine göre Türkiye devlet tahvillerinin olası bir iflas riskine karşı ödenecek primler (CDS) son sekiz ayın en yüksek seviyesine fırladı. 33 puan artarak 273 oldu. Böylece 2014 ortasından beri ilk kez Türkiye’nin riski Rusya’yı 12 puanla geçmiş oldu. İki ülkenin riskleri en son 4 Mayıs’ta Erdoğan ile Davutoğlu arasındaki politik anlaşmazlık kamuoyuna yansıdığında eşitlenmişti. l Ekonomi Servisi KUVVETLER AYRILIĞI EKSİKLİĞİ Bloomberg’e konuşan 11 milyar doları yöneten Aberdeen Asset Management uzmanı Viktor Szabo, “Açıkça Türkiye’de riskler arttı. Türkiye’de kuvvetler ayrılığının eksikliği, ekonomik ve politik riskler getiriyor” dedi. TurIst yok fIyat çok Hüsnü Özyeğin Fibabanka’ya yabancı ortak GAMZE BAL Asya, Afrika, Latin Amerika ve Ortadoğu’da yatırımlar yapıp, 25’i aşkın ülkede ofisi bulunan Abraaj Group, Türkiye’de de aktif bir şekilde yatırım yapıyor. Büyüyen piyasalara yatırımları ile ön plana çıkan Abraaj, Türkiye’deki 9. yatırımı olarak Fibabanka’dan yüzde 9.95 hisse aldığını duyurdu. Şube artıracak Şirketin internet sitesinde yer alan açıklamada, Fibabanka’nın Abraaj Group’tan aldığı desteği şubelerini artırmak ve büyümesine katkı sağlamak amacıyla kullanılacağı ifade edildi. Hisse alım sürecinin gerekli izinlerin alınmayışıyla 2016’nın 3. çeyreğinde tamamlanması bekleniyor. Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin, Abraaj Group ile yaptıkları stratejik ortaklığı olumlu bulduklarını söylerken, Abraaj Group Kurucusu ve Grup İcra Başkanı Arif Naqvi ise Fibabanka’yı Türk bankacılık sektöründe çok hızlı büyüyen bir oyuncu olarak gördüklerini belirtti. Dokuz yıldır var Abraaj’ın Türkiye’deki daha önceki yatırımları arasında 2014’te yüzde 25 hissesini satın aldığı Hepsiburada.com ve Aralık 2007’de yatırım yaptığı Acıbadem Hastanesi bulunuyor. 2015’de sağlık alanına yeniden giriş yapan Abraaj, tıbbi malzeme üreticisi olan YüCe Tıbbi Gereçler’e yatırım yapmıştı. Numarine, Viking Petrol, Midpoint şirketin diğer yatırım yaptığı alanlar olarak biliniyor. l Ekonomi Servisi HSBC,yeniden yapılanacak HSBC, global bankacılık bölümünün yönetimsel sorumlulukları ve organizasyonel yapısında büyük değişiklik yapacak. HSBC’nin iç yazışmalarının basına sızan bölümlerine göre, yeni yapı global bankacılık bölümünü maliyetler açısından daha verimli hale getirecek. Yazışmalarda, yeniden yapılanmanın ve maliyet tasarrufunun ne kadar işten çıkarmaya yol açacağı konusunda ise bilgi yer almadı. l Ekonomi Servisi Turist girişlerindeki azalmaya karşın en çok tur fiyatları yüzde 11 arttı. Jeopolitik risklerin de etkisiyle, turist girişlerinde yaşanan yüzde 30’un üstünde gerilemeye karşın, son bir yıllık dönemde paket tur fiyatlarındaki artış genel enflasyonu yaklaşık beş puan geride bırakarak zirveye çıktı. Merkez Bankası’nın aylık fiyat gelişmeleri raporunda, “Diğer hizmetler grubunda paket tur fiyatlarındaki yüzde 11.07’lik artış dikkat çekti. Lokantaotel alt grubu fiyat artışları ise gıda fiyatlarındaki olumlu görünümün etkisiyle ılımlı seyretmeye devam etti” denildi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tüketici fiyatları mayısta yüzde 0.58 ile, yüzde 0.70.8 dolayında olan beklentilerin hafif altında yükseldi ve beş aylık artış yüzde 3.15 ve yıllık artış da yüzde 6.58 oldu. Tüketici fiyatlarında on iki aylık ortalamalara göre artış da yüzde 7.71 oldu. Kira yüzde 8.56 Merkez Bankası raporunda, mayısta hizmet fiyatlarının yüzde 0.76 artarak, grup yıllık enflasyonunun yüzde 8.74 ile yataya yakın seyrettiği de belirtilen raporda, “Bu dönemde yıllık enflasyon, ulaştırma ve lokantaotel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükseldi. Yıl başından bu yana yükselişini sürdüren yıllık kira enflasyonu, bu dönemde yüzde 8.56’ya ulaştı” denildi. Normal şartlarda mart ayında açılan turizm sezonu bu yıl haziran ayında açıldı. Sezon ortası olmasına karşın Antalya sahilleri sakinliğini koruyor. Gelen turist Türkiye’nin Avrupa’daki imajına bağlı ZEHRA ÖZDİLEK Sıkıntılı bir yıl geçiren turizm sektörü için herhangi bir umut ışığı görülmezken, düşüşler bir yana revervasyon iptallerinin de önemli boyutlara ulaşmasından şikâyetçi. Türkiye’nin 14 otelle en yaygın otel zinciri Crystal Hotels’in Üst Yöneticisi Umman Çetinbaş, “Bu yıl turist sayısında artış söz konusu bile olamaz. Gelen turist sayısı Türkiye’nin Avrupa’daki imajına bağlı. Geçen yıla göre bu yıl nisan ayına kadar yüzde 40 oranında düşüş var. Rezervasyon yapıp sonradan iptal edenler de oldu” dedi. Ekonomideki durgunluk, artan terör olayları ve Rusya’yla uçak krizi, turizm sektörünü durma noktasına getirdi. İflasın eşiğine gelen turizmciler, işçi çıkarmaya, tesislerini satmaya başladı. Turizmin başkenti ola rak anılan Antalya’da otel sahipleri ve esnaf yabancı turistin gelmediği, yerli turistin de pahalı bulduğu için gelmediğinden yakınarak böyle giderse gelecek yıl turizm ve turist diye kavramların olmayacağını söyledi. Yerli de yok Bir restoranın işletmecisi olan Mahmut Demircan normal şartlarda mart ayında sezonun açıldığını belirterek haziran ayı olmasına karşın hâlâ sezonun açılmadığını kaydetti. Rusya ile uçak krizi yüzünden de turistlerin gelmediğini dile getiren Demircan, “ Satışlarımızda düşüş var müşteri gelmiyor. Satış yapamadığımız için de işçi çıkarmak zorunda kalıyoruz”dedi. Butik sahibi Kübra Karadere de böyle giderse turizm, turist kavramlarının bir daha kullanılmayacağına değinerek, “Yabancı turisti geçtim yerli turist de yok. Yerli turist buraları bütçesine uygun görmediği için gelmiyor. Önceki yıllar bu yıla göre çok çok daha iyiydi. Gelen Suriyeli Arap mülteciler Karadeniz’e gidiyor. Savaşı önleyin ekmeğimizi kazanalım. Bu ülkede evlat askere gönderilmez. Geleceğe yönelik umudum yok, çocuklarım, torunlarım için kaygılıyım” dedi. l ANTALYA ‘Kemer terk edilmiş gibi’ Rus turist sayısının yüzde 80 melerin yoğun olduğu Alanoranında azaldığını belirten ya, Kemer, Kundu, Lara, Maesnaf, “Antalya’da tatil yap navgat, Side, Çolaklı ve Kızımak, ev alıp yerleşmek ve ai lağaç krizden en fazla etkilele kurmak Türkiye’yi tercih nen bölgeler” yorumunu yaeden Rusların gelmemesi ha pıyor. Kemer’de 7 bin küçük linde doğacak boşluğu kapat ve büyük turistik tesisin yüzmak çok zor olacak. Yani yüz de 80’inin de henüz kapılarını de 80’lik gelir kaybını, Alman, açmadığı belirtiliyor. Bölgede Danimarka, Fransız, İtalyan yaklaşık 200 bin kişinin işten turistle kapatamazsınız. Zi atıldığı, Türkiye genelinde 2 ra Türkiye’deki terör korkusu binin üzerinde turizm işletmeAvrupalıları da ürküttü. Her sinin satışa çıkarıldığı da verişey dahil çalışan turistik işlet len bilgiler arasında. 408 bin memur emeklisine ikramiye Hükümet emeklilerin merakla beklediği tasarıyı Meclis’e sevk etti. Tasarı, ikramiyesini “30 yıllık hizmet süresi” kısıtlamasıyla alanlara ek ödeme yapılmasını öngörüyor. 7 bin 500 liraya kadar olan ödemeler 3 ay içinde yapılacak. Yasa tasarısı, memurların emekli ikramiyesinde esas alı nan hizmet süresi hesabındaki 30 yıllık üst sınır nedeniyle hak kaybı olanlara yeni imkân getiriyor. Tasarıya göre, 7 Ocak 2015’ten önce emekli olan memurlara ve emekli ikramiyesi almadan yaşamını yitirenlerin dul ve yetimlerine ek ödeme yapılacak. Bu kapsamda olup çalışma süresi 30 yıldan fazla olanlar, fazladan çalıştıkları her yıl için ilave ikramiye alacak. Emekli ikramiyesinde esas alınan hizmet süresinde 30 yıllık üst sınırın kaldırılmasıyla yeni hak sahibi olanlar, yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki bir yıl içinde başvuracak. İkramiyenin 7 bin 500 lira üstündeki kısmı ise yasal faiziyle birlik te bir sonraki yılın aynı ayında ödenecek. Tasarı, inşaat başta olmak üzere birçok sektörde çalışanlara getirilen “mesleki yeterlilik belgesi” zorunluluğunu da erteliyor. Mesleki yeterlilik belgesi olmayanların çalışmasını engelleyen düzenleme, 31 Aralık 2016’ya kadar erteleniyor. l ANKARA / Cumhuriyet ‘Bu düzen bizim düzülecekse biz..’ Yaşamını işçi sınıfı mücadelesine adamış, 1951’de tekstil işkolunda şube sekreterliğinden, DİSK’e bağlı Tektil Sendikası’nın kurulmasına, genel başkanlığına, DİSK Genel Başkan Vekilliği’ne önderlik yapmış Rıza Güven’in ölüm haberiyle öne çıkan anılarla içim bir başka buruldu. Medyamız, bir dönem dünya sendikacılığında rekor hızlı yükselişi (196380 sürecini), sola, demokrasiye, ülkemizin tüm emeği ile geçinenlerinin gelir dağılımı, yaşam kalitesi yükselişine katkılarını yok sayma eğilimiyle, döneme damgasını vurmuş sendika liderlerinden biri olan Rıza Güven’i de ölüm gününde bile anmayı habere değer göremedi.. Akşam eve gittiğimde, bende de tek kopya kalmış, 1989 yılı Mart ayında BDS’den “Ben devletim köleleştiririm2” başlığı ile yayımlanmış kitabımın önce arka kapağındaki yazıyı okudum.. “.... bana blöf yapamaz, kartlar benim elimde. Bu düzen bizim, düzülecekse biz düzeriz..” EN YETKİLİ İŞVEREN... Telefonda birinci ağızdan bana söylenmiş, Rıza Güven’in sözleşme masasını terk etme eylemine yönelik; Güven’in, zorlandığı pazarlık önerisini kabul etmeyerek görüşmeyi kesmesine öfkeli, dönemin İşveren Konfederasyonu Başkanı’nın bu ağır sözlerinin kişisel değil, sınıfsal niteliğinin öne çıktığının bilincinde, ikisinin birden isimlerini kullanmamayı seçmiştim.. Kitabın önsözünde geleceğe kanıt olması kastıyla, olayların kahramanlarının isimlerinin hiçbir şeyi değiştirmediği durumlarda kimlik kullanmamayı seçtiğimin altını çizerek; “Gözlemlerimde yanılgı payları şüphesiz olacaktır. Ancak tüm olaylar ve insanlar gerçektir..” saptamasını yapmıştım. 12 Eylül’den az önce yaşanmış süreçteki “...” sendikacı lider Rıza Güven olduğu için de, Rıza Güven’in mahkeme tutanaklarına girmiş sorgusundaki işkence tutanağından alıntı ile ilişkilendirme yapmayı seçmiştim.. DİSK’in her kademe yöneticilerinin ağır pay aldıkları işkenceler dönemini özetlerken.. HHH Seçimle geldiği sendika başkanlığı, DİSK Yürütme Kurulu üyeliği görevleri nedeni ile idam istemi ile yargılanan “...” 18 Ağustos 1981’de ancak mahkemede sorgu verme olanağını bulabildi. Yargılamanın 25 Ağustos günlü oturumunda ise Devlet güvencesi altında iken gördüğü işkenceyi şu cümlelerle anlattı: “11 gün 11 gece aç, susuz, uykusuz, bir çelik iskemlede oturtularak insanlık dışı işkenceler sonunda, gözlerim bağlı olarak imzalattırıldığım, bilmediğim belgeleri reddediyorum.” HHH 17 yıl gibi bir toplum yaşamının kısacık sürecinde, ülkemizde sol siyasetin, devrimci sendikacılığın, tüm çalışanların haklarının örgütlü patlamasının 12 Mart, yetmedi, 12 Eylül süreçleri ile kırılmasını, Rıza Güven anıları ile en kısadan özetleyivermek gerek.. Özel sektör, ülkenin emekten yana gelir dağılımı dengelerini tepetaklak eden gelişmelerin, örgütlü sendikal haklar, toplusözleşmeler ile kendilerini de içine almasını durdurmaya yönelik, sendikasızlaştırma, olmadı sarı sendikaları çıkarma savaşımı verince de işin rengi değişti. Metal, Tekstil işkolları belirleyici, önce büyük sendikalarla kolaycı sözleşmeler imzalanıyordu. Zorlu grevler DİSK’e bağlı Madenİş, Tekstil sendikalarına kalıyordu. 12 Eylül’e girerken üç işkolunun olayımıza konu olan uzayan grevlerinde, sonunda DİSK’te masaya oturulmuştu. Rıza Güven aslında Tekstil Başkanlığı’ndan da ayrılmıştı. Ancak uyuşmazlıklar Tekstil işkolunda kilitlendiğinden taraflar deneyimli lider Rıza Güven ile işverenlerin ikili başkanını kafa kafaya bırakmak gereğini duymuşlardı. İşte masanın terki, sonra da yine masada uzlaşma gelişmeleri bu çerçevede yaşandı. Bir önceki yılın büyük sendikalarının imzaladıkları sözleşmelerin çok üstünde haklarla anlaşmaya da varılmıştı. İşveren cephesi 12 Eylül darbesini önceden öğrenince, protokol imzalarının aslını asıl metne atmaktan kaçtılar. 12 Eylül’e konu olan köleleştirme süreci acımasız boyutları ile gündeme girdi.. Medyamız yok saysa da dönemin alın teri akıtmış, bedel ödemiş tüm liderleri ışıklar içinde yatacaklar.. Kemal Türkler, Abdullah Baştürk, Kemal Nebioğlu, Rıza Güven.... niceleri... KISA... KISA... l Üç işsizden birine maaş yok. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, 2015’te işsizlik ödeneği almak için 1 milyon 86 bin kişinin başvurduğunu, 363 bin kişinin başvurusunun reddedildiğini açıkladı. l Bank Asya için başvuru yok. BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, Bank Asya ili ilgili olarak, ‘İhale takvimine göre 10 Haziran’a kadar ön yeterlilik başvuruları alınacak. Bize gelen yok’ dedi. l ING Bank’tan karne günü izni. ING Bank, anne ya da baba olan çalışanlarına çocuklarının karne gününde izin hakkı tanıdı. C MY B