Katalog

Salı 24 Mayıs 2016 10 haber EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Türkiye’de incelemelerde bulunan Af Örgütü Genel Sekreteri Shetty: Hükümet tek renk söylem peşinde ALİ ÇELİKKAN Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Salil Shetty, BM’nin 71 yıllık tarihinde Türkiye’de ilk kez Dünya İnsani Zirvesi’nin yapılmasına ilişkin olarak “Türkiye’nin insan hakları sicilinin bu zirveyle ve AB anlaşmasıyla birlikte örtbas edilmesine izin veremeyiz” yorumunda bulundu. Shetty, Türkiye’deki basın özgürlüğüne ilişkin olarak da, “Hükümet tek renkli bir söylemin peşinde” dedi. Shetty ile zirve öncesi konuştuk. ‘Sur sarsıcıydı’ n Diyarbakır’ı ziyaret ettiniz, buradaki gözlemleriniz.. SHETTY Bölgedeki durum giderek kötüleşiyordu, orada Andrew’ın (Andrew Garner, Af Örgütü Türkiye Araştırmacısı) bağımsız bir inceleme yapması için uzun süredir izin istiyorduk. Bu zamana kadar hiç izin verilmemişti fakat bizzat ziyaret edeceğimi belirtince Valilikten izin alabildik. Gördüklerimiz son derece sarsıcıydı. 500 bin civarında insanın yerlerinden olduğunu tahmin ediyoruz. Konuştuğumuz insanlar bize sadece evlerine geri gitmek istediklerini söylediler. Hükümetin bu konuda ne yaptığı ise belirsiz. Bu ziyaretimizdeki amaçlardan biri Türk hükümetine buradaki krizin tüm dünyanın yakından takip ettiği bir durum olduğu mesajını vermekti. ‘Gözlerini kapamamalı’ n Dünya İnsani Zirvesi’nin Türkiye’de yapılması... SHETTY Zorla yerinden edilen 60 milyon insandan bahsediyoruz, benzeri olmayan bir durum. Ne yazık ki buradan nasıl sonuçlar çıkabileceği belirsiz. Dünyadaki mültecilerin yüzde 86’sı dünyanın en fakir ülkeleri tarafından ağırlanıyor. İkinci endişemiz, Türkiye’nin insan hakları sicilinin bu zirveyle ve AB anlaşmasıyla birlikte örtbas edilmesine izin veremeyiz. Dünya, Türkiye’de yaşanan insan hakları ihlallerine gözlerini kapatmamalı. n Şu anda yaşanan bu mu? SHETTY Avrupa kendi problemlerinden ötürü son zamanlarda Türkiye’de yaşananlara kayıtsız kalıyor. Güneydoğu’da yaşananlardan demin bahsettik, fakat aynı zamanda ifade öz gürlüğünün giderek daraltılması hakkında ciddi endişeler yaşıyoruz. Hukuk ve medya gibi demokratik kurumlara yapılan saldırılar, bunlar kesinlikle burada geçireceğim zamanda vurgulayacağım konuların başında geliyor. n Türkiye’deki mültecilerin durumu ve AB anlaşması... SHETTY Şu anda, bu kriz ilk çıktığındakinden çok farklı bir Türkiye’yle karşı karşıyayız. Dramatik bir dönüşüm söz konusu. Şimdi Türkiye Suriye’yle sınırı çoğunlukla kapadı, insanları geri itiyor, hatta onlara ateş Can erok Salil Shetty, arkadaşımız Ali Çelikkan’ın sorularını yanıtladı. ediyorlar. Eğer savaştan kaçan bir Suriyeliyseniz iki opsiyonunuz kaldı, ya alıkonuyorsunuz, ya da geri itiliyorsunuz. AB’ye dediğimiz şey şu: Bu problemi dış kaynak kullanarak çözemessiniz. ABTürkiye anlaşması hem ahlaki hem de hukuken kusurlu bir anlaşma. Türkiye’yi şu anda ‘güvenli bir üçüncü ülke’ ilan etmek bir hata. Türkiye Suriyelileri ve Iraklıları zorla ülkelerine gönderiyor. Herkes bunun o insanlar için güvenli olmadığının farkında. Eğer Avrupa 6 milyar Avro’yu verecekse bu para ‘bütçe desteği’olarak yazılmamalı, mültecilere gitmeli. Basına baskı n Türkiye’de ifade ve basın özgürlüğü... SHETTY Türkiye’deki problemleri uzun süredir dile getiriyoruz. Çok fazla gazeteci saldırıya uğradı ya da işlerinden oldu. Hükümete karşı sesinizi çıkarmanın negatif bir tepkisi olacağından emin olabilirsiniz. Demokratik kurumlara genel bir saldırı var, hükümet tek renkli bir söylemin peşinde. Burada basına doğrudan ve dolaylı baskı yapılıyor. l İSTANBUL Özel sektör ve kamu işbirliğiyle proje Savaşta doğum yapan bir kadın düşünün ÖZLEM YÜZAK 130 milyon kişinin yardıma muhtaç durumda olduğu bu dönemde BM’nin 71 yıllık tarihinde ilk düzenlenen Dünya İnsani Zirvesi’nde zorlukların üstesinden gelebilmek için özel sektör kamu işbirlikleri ve ortak projeleri de ön plana çıktı. Bunlardan biri; savaş, göç, doğal afet gibi olağanüstü koşullarda doğum yapan kadınların sağlık koşullarının iyileştirilmesi için Benetton’un başlattığı “Her koşulda güvenli doğum” kampanyası... Diğeri ise afet risklerinin azaltılması ve acil durum hazırlığına yönelik olarak Erdoğan: Bu yükü paylaşın Britanya’nın saygın gazetelerinden Guardian, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün İstanbul’da başlayan ve Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde ilk kez düzenlenen Dünya İnsani Zirvesi için kaleme aldığı bir makaleye yer verdi. Erdoğan, Türkiye’nin Suriye’nin diğer komşularıyla birlikte çatışmanın sonuçlarıyla yüzleşmek üzere yalnız bırakıldığını vurguladı, Suriye’de savaş altıncı yılına girerken bu yükün paylaşılması için daha adil bir mekanizmanın geliştirilmesi çağrısı yaptı. DHL ile BM’nin birlikte hazırladığı insani yardıma yönelik işbirliği klavuzu. Benetton’un kampanyası dünya genelindeki tüm yardım operasyonlarında kadın sağlığını desteklemek için eyleme geçilmesi ve parasal kaynak yaratılmasını hedefliyor. Günümüzde krizlerden etkilenen dünya nüfusunun yüzde 75’ini kadınlar ve çocuklar oluşturuyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Direktörü Dr. Babatunde Osotimehin “savaş bölgesinde ve mülteci kamplarında gebelik ve doğum gerçekten çok ürkütücüdür. Böyle durumlarda her 5 gebelikten 3’ü annenin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanıyor. Bu konuda farkındalık yaratmak ve önlem almak çok önemli” dedi. Kampanya için deprem sırasında gerçekleşen bir doğumu konu alan 30 saniyelik bir video hazırlandı. Birleşmiş Milletler İnsani İşler Eşgüdüm Ofisi’nin lojistik şirketi DHL ile ortak çalışması ise insani yardıma yönelik işbirliği klavuzu. BM Acil durum Koordinatörlüğü yardımcısı Kyungwha Kang sadece özel sektörünh bağış yapmasının yeterli olmadığını aynı zamanda onların uzmanlık ve deneyimlerinin paylaşılması gerektiğini belirterek “bu yüzden 10 yılı aşkın bir süredin afet ve acil durumda birlikte çalıştığımız DHL ile böyle bir rapor hazırlama ihtiyacını hissettik” dedi. Lfoidteorğlerarfaınildea Dünya İnsani Zirvesi dün İstanbul Kongre Merkezi’nde yoğun güvenlik önlemleri altında başladı. 60’a yakın devlet ve hükümet başkanının katılımıyla gerçekleştirilen zirve öncesi bir araya gelen dünya liderleri, açılış seremonisinden önce aile fotoğrafı çektirdi. BM Genel Sekreteri Ban Kimun, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borissov, Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras, Finlandiya Başbakanı Juha Sipila, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dahil birçok lider aile fotoğrafında bir araya geldi. BM tarihinde ilk kez düzenlenen “Dünya İnsani Zirvesi” İstanbul’da başladı, dış basın zirveyi ikiyüzlü buldu ZIlrveye az laf çok Ilş mesajı Birleşmiş Milletler’in (BM) 71 yıllık tarihinde ilk kez düzenlediği “Dünya İnsani Zirvesi” Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul Kongre Merkezi’nde başladı. Zirve öncesi gerçekleştirilen protesto gösterisinde 12 kişi gözaltına alındı. Kongrenin açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, acının rengi ırkı dili dini olmadığını belirterek “Varil bombalarından kaçan ister Suriyeli ister Iraklı olsun, kim olursa olsun kapımızı hiçbir zaman insanlara, insanlığa kapamayacağız” dedi. ‘Herkes elini taşın altına koymalı’ Zirvenin açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’ye gelen sığınmacılara dikkat çekerek “Varil bombalarından kaçan, büyük tehditle karşı karşıya kalan, ister Suriyeli olsun, ister Iraklı olsun, kim olursa olsun kapımızı hiçbir zaman insanlara, insanlığa kapamayacağız” dedi. Mevcut sistemin insanlığın acil sorunları karşısında yetersiz kaldığını vurgulayan Erdoğan, sorunlara çözüm üretemeyen sistemin yükünü yalnızca belli ülkelerin omuzladığını belirterek, Avrupa’yı eleştirmeyi sürdürdü. Erdoğan “Artık bu konuda herkes elini taşın altına koymalıdır” dedi. Ban Ki mun’a eleştiri Erdoğan, “Çatışmaların Önlenmesi İçin Siyasi Liderlik” panelinde yaptığı konuşmasında ise BM Genel Sekreteri Ban KiMun ve Güvenlik Konseyini eleştirdi. Erdoğan, BM Teşkilatı’nın bundan 70 yıl önce kurulduğunu söyleyerek BM’yi başarısızlıkla suçladı. BM Genel Sekreteri Ban Kimun ise savaşların uluslararası insani hukuk kurallarını ihlal ettiğine dikkat çekerek, ihtilafların önlenmesi ve çözümlenmesi için siyasi irade çağrısında bulundu. Merkel: ‘Güçlü Meclis gerek’ dedim Almanya Başbakanı Angela Merkel dünyanın artan çatışma ortamı, iklim değişikliğinin etkileri ve hak ihlallerine vurgu yaptı. Sığınmacılara insani yardımın sağlanması konusunda, yeni küresel bir uzlaşmaya varılması gerektiği çağrısı yapan Merkel, insani yar dımların sunulabilmesi için hep birlikte çalışılması gerektiğini söyledi. Almanya’nın insani yardım konusunda desteğini artıracağını vurgulayan Merkel, geleneksel finansal yardımdan farklı olarak sigorta sistemi oluşturulması önerisinde bulundu. Konuşmaların ardından Merkel, Cumhurbaşanı Erdoğan’la 1 saate yakın basına kapalı görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin ardından açıklama yapan Merkel, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a güçlü bir parlamentoya ihtiyaç duyduğumuzu açıkça söyledim” değerlendirmesini yaptı. VİZE İÇİN YENİ GÖRÜŞME Erdoğan’ın görüşmede kendisine Türkiye’nin te rörle mücadele yasalarında değişikliğe gitmeyeceğini ilettiğini dile getirerek “Söz konusu değişiklikler önümüzdeki haftalarda yapılmazsa, vize muafiyeti için bütün koşullar yerine getirilmiş olmayacak. Bu durumda sanırım Türkiye ile yeni görüşmeler yapılmak zorunda” dedi. MERKEL ERDOĞAN Yüksekdağ ve Demirtaş’tan Ban Kimun’a mektup: Kürtler öldürülüyor HDPEş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş, zirveye katılan BM Genel Sekreteri Ban Kimun’a mektup gönderdi. Mektupta, özetle şu ifadelere yer verildi: “Böylesi kritik bir zirveye ev sahipliği yapmanın, Erdoğan rejiminin, ulusal ya da uluslararası hukuk önünde hiçbir hesap verebi lirlik gözetmeden işlemekte olduğu hak ihlalleri ve insani suçların üzerini örtmeye vesile olma ihtimalinden ciddi bir endişe duymaktayız. Bu çekincemizle, ülkemizde Erdoğan’ın otoriter idaresi altında yaşanan siyasi ve insani krizin boyutlarını sizlerle paylaşmayı sorumluluğumuz olarak görüyoruz. Şu an Türkiye’de milyonlarca Kürt vatandaş ve bir milyonun üzerinde Suriyeli mülteci tam da tarif ettiğiniz bu koşullar altında herhangi bir güvenceden yoksun olarak yaşıyorlar. Türkiye’de her gün sivil Kürtler ve Suriyeli sığınmacılar öldürülüyor. Suriye sınırındaki Kilis kasabasında yaşayan vatandaşlar, AKP’den ‘insanı yardım’ alan silahlı cihadist grupların roket saldırılarında öldürülüyorlar.” Umut ve boş sözler ZİRVE PROTESTOSUNDA 12 GÖZALTI İnsani Yardım Zirvesini protesto için sabah saatlerinde Pangaltı Metro Durağı’nda bir araya gelen Birleşik Devrimci Parti üyesi bir grup, “İnsanlığı katledenlere diz çökme, ayağa kalk” yazılı pankart açarak, zirvenin yapıldığı Kongre Vadisi’ne yürümek istedi. Polis, Harbiye Askeri Müze önünde gruba müdahale etti. 12 kişi gözaltına alındı. Yoğun hava trafiği Zirveye katılacak devlet ve hükümet başkanlarının kendi uçakları ile gelmesi ve 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nı şehir dışında geçiren yolcuların da İstanbul’a dönmesi nedeniyle, Atatürk Havalimanı’nda yoğun hava trafiği oluştu. Bir süre havada tur atan bazı uçaklar yakıt kritiğine girdi. Uçaklar farklı havalimanlarına yönlendirildi. Yemekte kriz çıktı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, zirveye katılan heyet başkanları onuruna dün akşam Dolmabahçe Sarayı’nda verdiği yemeğe Rum lider Anastasiadis katılmadı. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in yemekte KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın yer aldığını öğrenince katılmaktan vazgeçtiği öğrenildi. Britanya’nın Guardian gazetesi dün İstanbul’da başlayan Dünya İnsani Zirvesi’yle ilgili haberine “İnsani zirve umut, heyecan ve boş sözler korkusu ile başladı” başlığını attı. Gazetenin İstanbul muhabiri Patrick Kingsley imzalı haberde, yüzlerce dünya lideri ve siyasetçi ile yardım kuruluşları temsilcilerinin küresel insani sistemi değiştirmek için bir araya geldiği zirvenin ‘sembolik bir girişimden’ ibaret olduğunun altı çizildi. Haberde, yardım kuruluşu Oxfam’ın üst düzey yöneticisi Mark Goldringîn ve Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün Londra temsilcisi Vickie Hawkins’in zirvenin ‘laftan çok icraata yönelmesi’ gerektiğine dair yaptığı açıklamalara yer verildi. Britanya’nın Independent gazetesi ise Ian Birrell imzalı yazısında “Kokteyl kanepeleri hazırlandı, en nadide şaraplar seçildi ve podyumlar kuruldu. Cesur konuşmalar yapılacak, sırtlar sıvazlanacak ve artık bir klasik haline gelen daha fazla mali kaynak sözleri verilecek” ifadeleri kullanıldı. DANIEL CRAIG Hollywood zirvede Zirvede sunum yapanlar arasında son James Bond Daniel Craig, Oscarlı aktör Forest Whitaker ve Hollywood yıldızı Ashley Judd da vardı. C MY B