Katalog

Çarşamba 20 Nisan 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY GAP kuraklığa terk DEDAŞ, birliklerin borçları nedeni ile çiftçilerin elektriğini kesti. Harran’da geçen yıl 130 bin dönüm arazi kurudu. 28 bin çiftçi kuraklık tehlikesi yaşıyor Özelleştirmesi 2013’te Abdullah Tivnikli’nin şirke bölgede KDV indirimi ve TRT payının kaldırılmasını istiyor. ti tarafından alınan Dic Bölge özellikle pamuk le Elektrik Dağıtım Şirketi tarımı için önem arz edi (DEDAŞ), Güneydoğu Ana YENER yor. Stratejik bir ürün dolu Bölgesi’nde tarımsal KARADENİZ olan pamuğun yüzde 43’ü sulamada yüzde 90’a ula bölgede yetiştiriliyor. Böl şan kayıt dışı elektrik kullanı ge derneklerinden birinin yöne mını gerekçe göstererek çiftçi ticisi, “Burada özellikle Güney ye verdiği elektriği kesiyor. Ge doğu Anadolu Projesi’nin (GAP) çen yıl DEDAŞ’ın kesintileri ne katkısı çok büyük. GAP çevre deniyle sadece Urfa Bölgesi’nde sinde yapılan sulama kanalla 130 bin dönüm arazi kurudu. rı ile sulamalar yapılarak pa Bu yıl çiftçilere sayaç taktırma muk yetiştiriliyor. Çiftçi bu şe zorunluluğu getiren kurum, tak kilde yılda 2 kez ürün alabili tırmayanların elektriğini ise 18 yor. Hal böyle olunca sulu ta Nisan itibarıyla kesti. rım büyük bir kazanç. Dolayı Çiftçi zararda sıyla her çiftçi sulu tarım yapmak istiyor. Çiftçi burada sayaç Bölgede faaliyet gösteren Zi takılmasına ve elektrik parasını raat odalarına göre, çiftçiler ödememe gibi bir durumu yok. borçlarını sulama birliklerine İtiraz ettikleri şey maliyet. Çün ödüyor ancak sulama birlikle kü, söz konusu sayaçların yatı ri paraları toplamasına rağmen rım bedeli tüketiciye yansıtılı DEDAŞ’a ödeme yapmı yor. Fiyat çiftçiler için çok da yor. DEDAŞ’ın yaptı ha pahalı hale geliyor. Pamuk ğı kesinti ise sula ta dönüm başına 140 TL civa ma birliklerini de rında ücret alınıyor. Çiftçilerin ğil çiftçileri mağ talebi en azından TRT payının dur ediyor. 28 bin alınmaması, KDV indirimi. Av den fazla çiftçinin rupa Birliği (AB) çiftçiler elekt bulunduğu bölge rik için KDV ödemiyor. Pamuk de bir diğer sıkın aynı zamanda ülke ekonomi tılı konu fiyatlar. si içinde stratejik bir ürün. Biz Özellikle pamuk bu ülkeye bu katkıyı sunuyor için yapılan su sak, önümüzün de açılması la lamada dönüm zım” dedi. başına 140 TL Elektrik Mühendisleri Odası fiyat uygu Yönetim Kurulu Başkanı Hüse landığını di yin Yeşil, yüksek kayıplı şirket le getiren statüsünde bulunan DEDAŞ’ın, çiftçiler, bir yandan Yönetmelik düzen Abdullah Tivnikli lemesi ile kendisine tanınan ayrıcalıklı statü çerçevesinde gelirlerini korumaya devam ederken, diğer yandan bölgedeki çiftçilerin sulama tesislerine çifte sayaç takma ya da birden fazla tüketicinin sayacını birleştirme şeklinde getirilen olanaklardan yararlanmak için harekete geçtiğini söyledi. DEDAŞ’a ayrıcalık Yeşil, “Ülkemizde pek çok sektör için çeşitli teşvikler öngörülmektedir. Nitekim elektrik dağıtıcıları için de adı teşvik olmayan ve yasal bir dayanağa sahip olmaksızın kayıp ve kaçak oranları yükseltilerek teşvikler getirilmişken, tarımsal sulama yapan çiftçilerin sosyo ekonomik durumlarının göz ardı edilmesi açık bir çifte standart oluşturmaktadır. Açıkçası iktidar üzerinde etkili olan çevreler her türlü teşvik ve kıyak düzenlemelerinden yararlandırılmakta, yalnızlaştırılmış kesimler de bırakın teşviki cezalandırılmaya tabi tutulmaktadır” diye konuştu. EMO’dan dava 31 Aralık 2015’te yürürlüğe konulan “Dağıtım Sistemindeki Kayıpların Azaltılmasına Dair Tedbirler Yönetmeliği” ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da faaliyet gösteren özel dağıtım şirketlerine kayıp/kaçak elektriğin azaltılmasına yönelik önlem getirilmesinden öte, kayıp/kaçağın korunduğu koşullarda, şirketlerin gelirlerinin garanti altına alınması hedeflenmiş. Yüksek kayıplı şirket statüsü tanınan bu şirketler, dağıtım şirketlerinin yerine getirmesi gereken birçok yükümlülükten muaf tutulmuşlar. Hukuka ve kamu yararına aykırı bu düzenleme için EMO olarak yargı yoluna başvurdu. Destekleri bloke ettirdi TEDAŞ’ın özelleştirme ihalesi 2013’te yapılmış ve ihaleyi 387 milyon dolar bedelle Abdullah Tivnikli’nin şirketi kazanmıştı. DEDAŞ, 20142015’te birçok çiftçinin elektriğini kesmekle kalmamış başka yollara da başvurmuştu. Bu kapsamda bölgenin en büyük geçim kaynağı pamuk başta olmak üzere birçok ürüne yönelik devlet destekleri bloke edilmişti. Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılan açıklamada, sulamaya ilişkin elektrik borcu olanların, borcu ödeyene kadar destek primi verilmeyeceği belirtilmişti. Elektrikte TRT payı kalkmıyor Kamu Denetçiliği Kurumu, elektrik tüketicilerinden tahsil edilen Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) katkı payına ilişkin iptal ve iade talebini, kurumun ticari amaç gütmeyen programlar da yaptığına vurgu yaparak reddetti. TRT giderlerinin karşılanması amacıyla, elektrik tüketicisinden tahsil edilen katkı payının alınmasına rızası olmadığını belirten bir kişi, Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurdu. Başvurucu, söz konusu katkı payının iptalini ve iadesini talep etti. Kurum, TRT’nin çok geniş ulusal ve uluslararası topluluklara hitap eden yayınlar yaptığına dikkati çekti. Fiyat düşsün TRT payının kaldırılmasını isteyen çiftçilerin talepleri ise elektrik kesintilerinin son bulması. Tarımda kullanılan elektrikte fiyatların düşmesi, sulama birlikleri ile yaşanan sorunlardan çiftçilerin sorumlu tutulmaması. GELECEK PEŞİMİZDEN GELECEK. BMW 100. YAŞINDA GELECEĞİ TASARLIYOR. 100 yıldır geleceği tasarlayan BMW, sürüş keyfini zamanın ötesine taşımaya devam ediyor. Önümüzdeki 100 yılda da gelecek yine BMW’nin peşinden gelecek. ekonomi 9 dönemi boyunca gözlenen aylık ortalama düzeylerini sergilemekteyiz. TCMB faizleri ile bankacılık kredi faizleri arasındaki fark son derece belirgin. 2011 ile 2013 arasında söz konusu faizler farklı düzeylerde Şu faiz meselesi... de olsa aralarındaki farkın giderek kapanmakta olduğu gözlenmekte. Ancak Dr. Erdem Başçı 2011’den bu yana sürdürmekte olduğu T.C. Merkez TCMB’nin bir gece yarısı operasyonu ile aniden faiz artırımına yöneldiği Ocak 2014’ten sonra bu ayrışma derinleşmiş Bankası başkanlığı görevini ve daha da belirgin hale gelmiş bırakıyor. Yeni başkan Murat durumda. Söz konusu dönemde Çetinkaya’yı ise zor bir soru TCMB kademeli olarak faizleri (direktif?) bekliyor: “TCMB faizleri azaltma eğilimine girmesine karşın, düşürülmeli mi?”, “Piyasalar” bankacılık kesiminin bu sinyali hiç ve AKP üst yönetimi başkan de ciddiye almadığı ve “piyasa” Çetinkaya’dan yeni görevine sert faizlerinin hızla yükselmekte olduğu bir faiz indirimi ile başlamasını görülmekte. bekliyor. Artık teknik bir iktisadi Bu dönemin ana özelliği ise soru olmaktan çoktan çıkartılmış TCMB’nin “kontrollü belirsizlik” ve siyasallaştırılmış bir konu diye tanımladığı faiz koridor haline dönüşen “merkez bankası manevralarının giderek “kontrolden faiz indirmeli” direktiflerinin çıkmış belirsizliğe” dönüştüğü bir ardında yatan gerçekler neler? dönemi yansıtması. Daha somut Bu yazımızda kısaca bu konuyu ifadeyle, bu dönem TCMB’nin artık işleyeceğiz. faiz oynaklığı pahasına elde ettiği Öncelikle bir yanlış algıya kur istikrarı politikasından 2013 değinelim: kamuoyunda ulusal sonrasında hızla vazgeçerek, faiz ekonomide faizlerin Merkez istikrarı için kur oynaklığına razı Bankası tarafından belirlenerek tüm olma politikalarına yöneldiği ve piyasalara, bankalara, şirketlere, TL’deki dalgalanmalar karşısında yerli yabancı “yatırımcılara” çaresiz kaldığı dönemin ürünü. duyurulduğu gibi yanlış bir algılanma söz konusu. Bu yanlış algı AKP üst yönetimi tarafından da bilinçli olarak körükleniyor ve adına “faiz lobisi” denilen hayali düşmana karşı, deyim yerindeyse, bir milliyetçi cephe yaratılması amaçlanıyor. Oysa TCMB, bütün merkez bankaları gibi, kısa vadeli politika faizlerini belirlemektedir. Ulusal ekonominin yatırımlar, istihdam, teknoloji seçiminde ve “piyasa oyuncularının” da 2014 sonrası, merkez bankası finansal işlemlerinde göz önüne para politikası araçlarının aldıkları faizler ise ilgili piyasalarda giderek siyasallaştırıldığı, ekonominin genel dengesi kurumun bağımsızlığının giderek içerisinde ve uzun dönemde sorgulandığı ve güvensizliğin belirlenen piyasa faizleridir. Merkez yaygınlaştığı bir dönemi sergiliyor. bankaları ilgili faizleri ancak dolaylı Merkez Bankası’nın faiz silahının yoldan ve kısmen etkileyebilir; giderek işlevini yitirmekte olduğu doğrudan belirlemeleri ise söz böylesi bir ortamda, “Faizler ne konusu olamaz. kadar düşürülmeli” sorusunun Ulusal ekonomiyi ve yatırımları sizce herhangi bir anlamı var canlandırması beklenen “faiz mıdır? Bu sorunun yanıtını oranları” bankacılık kesiminin kredi daha önceki köşe yazılarımızda oranlarına duyarlıdır. Buradaki faiz ve çeşitli söyleşilerimizde dile oranları ise, Merkez Bankası’nın getirmiştik; tekrarlamakta sakınca “politika faizinden” etkilenmekle görmüyorum: birlikte esas olarak izlenmekte Kavram kargaşasının bir öğesi olan makro ekonomik politikalar, “faiz lobisi” sözcüğü. “Faiz beklentiler, siyasi kırılganlıklar ve lobisi” kuşkusuz “iktisadi” bir dış politika unsurları tarafından kavram değil; AKP üst yönetimi belirlenmektedir. Piyasa faizlerini tarafından Türkiye’nin kaynaklarını belirleyen bu unsurların çoğu sömüren ve Türkiye’nin refahını ise Merkez Bankası’nın değil, engelleyen “kötü niyetli” bir “çıkar doğrudan makro ekonomi şebekesi” anlamında kullanılıyor. yönetiminin (hükümetin) Bu tavır yeni değil; tüm ülkelerde sorumluluğu altında olduğu ekonomik göstergeler kötüleştikçe görülecektir. hükümetler çoğunlukla “kökleri HHH dışarıda” olan bir düşman arayışı Bu saptamalardan hareketle içine girmişlerdir. Faiz lobisi aşağıdaki grafikte Merkez de, çıkmaza giren ekonomik ve Bankası’nın “politika faizi” ile siyasi sorunların ana nedenlerini “bankaların ticari kredi faizlerinin” gözlerden gizlemek için ileri sürülen Sayın Başçı’nın başkanlık bir söz oyunundan ibarettir. BMW www.bmw.com.tr Sheer Driving Pleasure C MY B