Katalog

Çarşamba 30 Mart 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Kayyum iflasa sürüklüyor ekonomi 9 Euler Hermes Genel Müdürü Özüner, kayyumun ABD’de kreditörlerle işbirliği ya parak şirketleri kurtardığını, Türkiye’de iflastan önceki son durak olduğunu söyledi Türkiye’de iflas eden şirket sayısı bu yıl 17 bini geçecek. Ala ki biz korumaya giriyoruz ama nasıl destekleyeceksiniz? Bir finansal plan yapı cak sigortası şirketi Euler lacak. Sonra ikinci bir kre Hermes’e göre sıcak para ditör grubu çağırıyor. Diyor nın kaçışı, düşen emtia fi PELİN yatları, yavaşlayan büyüme ÜNKER ki siz de fonlayacaksınız. Ve yeni fonlayacaklar iflas gibi nedenlerle reel sektör ertelemeden sonra alacak de kurumsal şirket iflasları alarm lı olarak birinci sıraya çıkıyorlar. veriyor. Euler Hermes Sigorta Ge Bu o kadar sağlıklı bir şey ki fir nel Müdürü Özlem Özüner, 2015 sonunda duyurdukları iflaslarda ‘yüzde 6 artış’ beklentisini ‘yüzde 15 artış’a revize edeceklerini söyledi. İflasların en fazla görüleceği sektörler ise gıda, demir çelik mayı yeniden harekete geçiriyorsunuz. Bize diyor ki yeni tedarik limiti verin. Çünkü firmaya suni teneffüs yapmamız lazım. Böylece firmalar bir buçuk iki senede o finansal planlarını kreditör ve kimya. lerle paylaşıyorlar, üç ayda bir ra Uludağ Zirvesi sırasında gaze por veriyorlar. Kayyum kreditör temizin sorularını yanıtlayan Öz lerle işbirliği yapıyor. Bizde kay lem Özüner, “İflaslarda bu yıl yum geldiği anda bütün ilişki ke yüzde 6 artış bekliyorduk. Bunu siliyor. İflas edinceye kadar hiçbir revize ediyoruz ve yüzde 15’e çı haberimiz yok o firmadan.” karacağız. Çünkü kasım, aralık, ocak ayları çok kötü geçti. Yıl so Kelepir şirket pazarı nu beklentimiz 16 bindi. Yüzde İflaslardaki artışta Rusya, Bre 15 artışla bu rakam 17 bin 265’e zilya ve Çin’in başı çektiğini çıkıyor” dedi. Türkiye’nin ise dördüncü sırada Sistem sorunlu geldiğini belirten Özüner, 2017’de Türkiye’nin kelepir şirket pazarı Türkiye’nin 2008 krizinin ileri na döneceğini söyledi. ye dönük sarsıntısını yaşadığını Özüner, aktifle dile getiren Özüner, iflas ertele rin çok ucuzladığını me sürecinin bazı ülkelerde çok ifade ederek, “Tür iyi yönetildiğini, Türkiye’de ise kiye kelepir şirket yönetilemediğini söyledi. pazarına döne Özüner, şöyle devam et cek. Satın alma ti: “Amerika’da çok doğru bir lar bekleyebili sistem var. 2008 krizin riz. Yabancılar de global otomotiv fir şu anda daha da maları bile iflas ertele ucuzlamasını meye girdi. Sistem şöy bekliyor ola le yürüyor. Bilirkişi ora bilir. Ben da sektörel bilirkişi. Do ce 2017 layısıyla otomotiv sektö onun için rüyse iflas ertelemeye gi daha uy ren onun kayyumu otomo gun bir tiv sektörünü bilen adam. zemin İlk gün kreditörleri çağırı olacak. yor, bizi, bankaları... Diyor Özlem Özüner Yabancı İflasların 2013’ten beri en yüksek rakama ulaşması bekleniyor. lar pusuya yattı” diye konuştu. Aslında Türkiye’deki şirketler de pusuya yatmalı. Çünkü dünyada da işler çok iyi değil ve dünyada da aktif fiyatları düşen ülkeler var. Yani ben niye gidip başka ülkelerde kelepir şirket bakmayayım” diye konuştu. Sigortaladıkları sektörlerde en çok iflasın gıda, demir çelik ve kimyada olduğunu dile getiren Özüner, iflasların artmasının ana nedeninin büyümenin düşmesi olduğunu belirterek “Ne zamanki büyüme Türkiye’de biraz yavaşladı, o zaman şirketlerin de kendi büyümesini yavaşlatmaları gerekti. Ama birbirleriyle feci rekabete giriyorlar, o makine almış ben de alayım, o yatırım yapmış ben de yapayım diye. Sonra ilk yavaşlamada herkes ortada” dedi. Özüner, turizm sektöründe alacak sigortası yapılmadığı için verilerin ellerinde olmadığını hatırlattı. Geri dönmeyen kredilerin BDDK verilerine göre yüzde 2.5’ten 3.8’e çıktığını, faktoringde yüzde 7’nin üzerinde olduğunu belirtti. l BURSA Bankalar fon veremiyor Her sektörün kendine özel durumları olduğunu da söyleyen Özüner şunları aktardı: “Gıdada bakliyatçılar, gıda perakendecileri iflas yaşıyor. Konsolidasyon var. Çok daha küçük yapılar olmalarına rağmen birleşiyorlardı. O satın almalarda yüksek finansman kullanıyorlardı. Ekonomi aşağı gidince tüketim azalınca büyük yatırımla büyük finansmanla boylarından büyük iş yapmış oldukları için batıyorlar. Demir çelik sektörünün de emtia fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra şöyle bir sıkıntısı var. Türkiye hep yüzde 78 büyüyecekmiş gibi düşünüp dev yatırımlar yaptılar. Oysa 2008 krizinden sonra Türkiye’de büyüme hep standart ama yavaşlama var. O yüzden biraz ayağımı yorganıma göre uzatayım tavrı yoktu. İflasların nedeni büyümenin düşmesi, ürüne azalan talep, Türkiye’ye sıcak paranın girmemesi dolayısıyla Türkiye’nin aslında cazibesini yitirmesi. Türkiye’ye gelen sıcak parayla bankalar finansman pompalıyordu, herkes çok iştahlıydı. Şimdi herkesin kendi pazarına döndüğü bir ortamda bankalar da daha dikkatli. O yüzden şirketlere büyümeleri için aşırı bir fon verilemiyor.” Sanayi 4.0 Dördüncü sanayi devriminin eşiğindeyiz... TÜSİAD tarafından yayımlanan sanayi 4.0 Raporu’nun ana teması böyle. Sanayide 4.0 devrimi ile siberfiziksel sistemler; büyük hacimli verilerin dinamik olarak işlenebilmesi ve analiz edilmesi; değer zincirlerinin uçtan uca bağlanması süreçleri kastedilmekte.(*) Sanayi devrimi 19. yüzyılda İngiltere’de dokuma tezgâhlarından başlayarak buhar gücüyle birlikte tüm ekonomiye yayıldı; İngiliz emperyal gücünün ana kaynağını oluşturdu. Sanayi üretiminde ikinci sıçrama İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerika’da geliştirilen montaj hattı teknolojisi ve Taylorist iş akımları idi. Bretton Woods kurumları ve sosyal refah devleti ile tamamlanan bu dönem, “kitlesel tüketim için kitlesel üretim” felsefesi ile 20. yüzyılın ikinci yarısına damgasını vurdu. 2000’li yıllara otomasyon, internet, tasarım ve robotik teknolojileriyle girildi. Şimdi artık sanayileşme sürecinin dördüncü aşamasında olduğumuz vurgulanmakta. Raporun yönetici özetinde bu sürecin en önemli özelliği “... tüm değer zinciri adımlarının birbiri ile gerçek zamanlı ve sürekli etkileşim içinde olması ve bu sayede akıllı ve kendisini uyarlayan bir sanayi sürecine ulaşmış olma vizyonu olarak” ortaya çıkmakta. Bu vizyon ise “daha hızlı, daha esnek, kalitesi daha yüksek ve daha verimli bir sanayi yolculuğunu” tanımlamakta. Rapora göre küresel değer zincirlerine entegrasyon yoluyla yürütülecek sanayi 4.0 stratejisi sayesinde sanayi üretiminde yıllık yaklaşık yüzde 3 artış; Türkiye ulusal gelirinde de yüzde 1 büyüme ve yaklaşık 150200 milyar TL değerinde üretim artışı beklenmekte. Rapor, Sanayi 4.0 teknolojilerinin Türkiye’de üretim sürecine dahil edilebilmesi için önümüzdeki on yıl Taşeron için bakan Ağbal’a soru yağmuru Maliye Bakanı Naci Ağbal, AKP’nin kapalı grup toplantısında 720 bin taşeron işçinin “özel sözleşmeli” statüsünde kamuya alınmasına ilişkin yasa hazırlığı konusunda milletvekillerine bilgi verdi. Ağbal, taşeron işçilerin hemen özel statüye geçemeyeceklerini, kurumlarına yapacakları başvurunun ardından yazılı ya da sözlü sınava tabi olacaklarını, başarılı olanların kamu kurumlarına alınacaklarını söyledi. HDP başta olmak üzere muhalefet partili belediyelere dikkat çeken bazı milletvekilleri, “Sınavları kim yapacak, eğer her belediye kendi yaparsa kendilerine yakın kişileri alacaktır” dediler. Milletvekilleri sınavın hangi kurumlar tarafından yapılacağı, kamuya geçmek istemeyen işçilerin durumunun ne olacağı başta olmak üzere çok sayıda soru yönelttiler. Soru yağmuru üzerine Ağbal ve milletvekilleri salı günü için randevulaştı. l EMİNE KAPLAN / ANKARA Turizm 7 aydır kayıpta Turist sayısındaki düşüş, gelirlere de yansıdı. Ocakşubat döneminde elde edilen toplam turizm geliri 168 milyon dolar azaldı Turist sayısı şubatta da yüzde 10 azaldı. Düşüş, üst üste 7 aydır devam ediyor. Bankalar da risk altında Denizbank Üst Yöneticisi Hakan Ateş turizm gelirlerinde 10 milyar dolar dü rektiğini söyledi. Rusya’dan Türkiye’yi ziyaret etmeye gelen turist sayısı toplam tu te derdimiz artıyor. Her terör olayı, ister Ankara veya İstanbul’da, ister Brüksel’de Rusya’yla yaşanan uçak krizi ve Türkiye’deki saldırılar nedeniyle iptal edilen turlar ve Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısında düşüşler devam ediyor. Şubatta yaşanan yüzde 10.3’lük düşüşle yılın iki ayındaki toplam düşüş yüzde 8.5 oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, şubat ayında Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.3 düşüşle 1.24 milyona gerilediğini açıkladı. 756 dolar harcama Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2015’te Türkiye’ye gelen turistlerin kişi başına düşen harcaması ortalama 756 dolar seviyesindeydi. Referans harcama tutarı olarak 2015 ortalaması alındığında şubatta elde edilen turizm geliri 938 milyon do lık süreçte yılda yaklaşık 1015 milyar TL düzeyinde yatırım yapılması gerektiğini öneriyor. Ancak, yeni sanayi stratejisinin unsurları sadece yatırım yapabilmek ile sınırlı değil. Bu doğrultuda “katma değeri yüksek ve dünya üretim değer zincirinden daha fazla pay alan bir Türk sanayisinin” kurulması hedeflenmeli. Bir de uyarı var: “Düşük işgücü maliyetleri ve lojistik avantajı gibi rekabetçiliğimizin temelini oluşturan etkenlerin artık önemli baskılara kalacağı beklenmeli.” Nitekim, sanayi 4.0 atılımının önündeki en önemli engeller, l Yapısal olarak ucuz işgücü maliyetleri sonucunda sermaye yoğun sistemlere yatırım yapma iştahının azalması; l Sınırlı nitelikli işgücü ve ekosistemler yüzünden yeni üretim teknolojilerinin yaygınlaşmasının geciktirilmesi; l İşgücünün sanayiden hizmet sektörüne kaymasıyla birlikte çalışanların işten ayrılma hızının artması ve deneyimli bir işgücünün oluşumunu geciktirilmesi olarak sıralanmakta. Bu arada, “Türkiye’de işgücü maliyetlerinin ucuzluğunun önemli bir rekabet aracı olduğu kadar, aslında Türkiye kapitalizminin gelişiminin önündeki en önemli yapısal engellerden birisi olduğu” yönündeki kalkınmacı okulun geleneksel savlarından birisinin TÜSİAD uzmanlarınca da vurgulanmış olması dikkatimizi çekiyor. Türkiye sanayi 4.0 metaforu ile betimlenen bu stratejik dönüşüme hazır mı? 4 + 4 diye anılan medrese sistemi dayatması altında, inançlı nesiller Ulusoy: Tefeci gibi çalışıyorlar Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy, bazı bankaların ‘tefeci gibi’ çalıştığını söyledi. BloombergHT’ye konuşan Ulusoy, bankaların elinden elen gayreti göstermek yerine ‘fırsatçılık’ yaptığını anlattı. Ulusoy, “Ödemelerde sıkıntı vardır, doğrudur. Ama bunun anlayış çerçevesinde, akıllı bir işlem olması lazım” dedi. Ulusoy bankaların hem kredileri geri çağırdığını hem de faiz oranlarını çok yüksek tuttuğunu anlatarak, aynı şekilde devletten de anlayış beklediklerini ekledi. l Ekonomi Servisi şüş beklerken, 23 yıl sürecek bir düşüşe hazırlanmak gerektiğini söyledi. Hakan Ateş, Uludağ Ekonomi Zirvesi sırasında yaptığı açıklamada, bu yıl turizm gelirlerinde geçen yılki gelirlerin yüzde 2535’i seviyesinde bir düşüş beklenmesi ge ristlerin yaklaşık yüzde 5’ine denk geliyordu ancak Rus turist sayısı geçen yıldan bu yana yarı yarıya düştü. Öte yandan, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davut Çetin de, “Bir tarafta terör yüreğimizi yakıyor, bir tarafta turizm ve ticaret olsun, turizme darbe vuruyor” dedi. Avrupa’da yaz rezervasyonlarında yüzde 40 dolayında düşüşlerin olduğunu Rusya pazarının ise neredeyse bittiğini dile getiren Çetin, turizmde 3 aydaki düşüş oranını yüzde 26 olarak açıkladı. lar oluyor. Aynı tutar geçen yıl şubatta 1 milyar 45 milyon dolardı. Bu yıl sadece şubatta elde edilen turizm geliri Şubat 2015’e göre 107 milyon dolar azaldı. Ocakşubat döneminde ise toplam turizm geliri 168 milyon dolar azaldı. l Ekonomi Servisi ve ucuz işgücü deposu yaratma projesi ile TÜSİAD’ın öngördüğü Sanayi 4.0 stratejisi nasıl bağdaşacak? (*) Türkiye’nin Küresel Rekabetçiliği İçin Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0, TÜSİAD, Yayın No: 201603/576, Mart 2016, İstanbul. ‘Faiz düşmeli Cumhurbaşkanı haklı’ Ekonomiden Sorumlu Baş bakan Yardımcı sı Mehmet Şim şek, faiz oranları nın düşürülmesi yönündeki taleple re ilişkin, “Cum hurbaşkanı mız da söy Mehmet Şimşek lüyor, Cum hurbaşkanımız da haklı. Bütün mesele bunu nasıl başaracağız, başka sorunlar yaratmadan faizleri nasıl kalıcı bir şekilde aşağı çekeceğiz” dedi. Başka sorunlar var Ankara Sanayi Odası mart ayı meclis toplantısında konuşan Şimşek, oda üyelerinin faiz indirim taleplerini dinlediğini be lirterek şöyle devam etti: “Faiz konusu önemli. Çünkü uzun vadeli ucuz finansmana erişirseniz, tabii ki işinizi daha fazla büyütmeniz ve dolayısıyla ölçek büyüterek küresel rekabet gücüne erişmeniz söz konusu olacak. Son derece makul talepler. Bütün mesele bunu yaparken başka sorunları nasıl yöneteceksiniz.” l Ekonomi Servisi Temkinli faiz artırımı açıklaması New York’ta Ekono li olunacak” dedi. Yelmi Kulübü’nde ko len, “Komitenin politika nuşma yapan ABD Mer yı ayarlama konusunda kez Bankası (Fed) Başka temkinli bir şekilde iler nı Janet Yellen, faiz artı lemesinin uygun olduğu rım sürecine yönelik me nu düşünüyorum” dedi. sajlar verdi. Fed Başka Aralık ayında faiz artı nı “Ekonomiyi destek ran ancak bu yıl iki top lemek için ‘kayda değer lantıda faize dokunma hareket alanı’mız var. yan Fed’in, sonraki top FED Başkanı Yellen Faiz artırımında temkin lantısı 27 Nisan’da. C MY B