Katalog

DUNYA Doğu Halep’ten kaçanlara ateş açıldı Suriye hükümet güçlerinin taarruza geçtiği Doğu Halep’ten kaçmaya çalışan onlarca sivili cihatçıların engellediği haberi geldi. Muhaliflerin Gözlemevi önceki gece 100 ailenin Kürt kontrolündeki Şeyh Maksud semtine geçmek için Bustan el Başa bölgesinde hükümetin açtığı koridora girmeye çalışırken ateş açıldığını duyurdu. Jo Cox Cox’un katiline müebbet Britanya’nın AB’den çıkış referandumu öncesi AB’de kalma kampanyası yürüten milletvekili Jo Cox’u 15 kez bıçaklayıp 3 el ateşle öldüren Thomas Mair, müebbet hapse mahkum edildi. Suçlamaları ne üstlenen ne reddeden Nazi hayranı Mair (54) yargıca göre siyasi cinayet işledi. 8 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ZARİFE SELÇUK Perşembe 24 Kasım 2016 Başkan ve işadamı nilgun@cumhuriyet.com.tr Trump, New York Times’la görüşmesinde şirketlerini devretmek zorunda olmadığını savunup ‘Hem işimi hem ülkeyi mükemmel yönetirim’ dedi Kuşatma tamam ‘Haşdi Şabi Kürt güçlerle buluştu’ Irak güçlerinin 17 Ekim’de başlattığı Musul’u kurtarma operasyonunda dün IŞİD’in Musul ile Suriye arasındaki son tedarik hattı da kesildi. Çoğunluğu ABD Başkanı seçilen Donald Trump, kampanyasının ilk gününden beri kavga ettiği New York Times gazetesinin yazıişleriyle önceki gün nihayet buluştu. Dünya çapında 500’den fazla şirketiyle mülti milyarlık geliri olan işadamı, başkanlık koltuğuna oturduğunda şirketlerini yasal olarak devretmek zorunda olmadığını savunarak “Teorik olarak hem işimi hem de ülkeyi mükemmel bir şekilde yönetebilirim” dedi. Yasaların kendisinden yana olduğunu, işini bırakma mecburiyeti olmadığını belirten işadamıbaşkan, Trump markasının daha çok cazipleşmesiyle de övündü. Trump, kendisi gibi emlak zengini olan damadı Jared Kushner’i Beyaz Saray’a danışman götürmenin yanı sıra Ortadoğu temsilcisi yapabileceğinin sinyalini verdi. “Ortadoğuya barış getirmek ve İsrailFilistin meselesini çözmek” için 35 yaşındaki Ortodoks Yahudi Kushner’in ismini ortaya attı. Trump’a bütün şirketlerini satmasını önererek meydan okuyan gazeteciler, ğişikliğine neden oluyor olabilir. Ama ne kadar etkiliyor? Bunu değerlendirmek lazım” diyen Trump, aynı zamanda çok sayıda golf tesisinin sahibi. Deniz kenarındaki golf sahalarının yükselen deniz suyu seviyelerinden etkilenmemesi için çevresine duvar örme planı basına yansımıştı. Pulitzer ödüllü yazar Thomas L. Friedman da Trump’a sahibi olduğu dünyadaki en güzel golf sahalarının sular altında kalabileceği uyarısı yaptı. Ama Trump, gülerek kendi sahalarının etkilenmeyeceğini öne sürüp iklim değişikliğiyle mücadeleye niyetli olmadığının sinyalini verdi. Nikki Haley, BM Temsilcisi Trump, ABD’nin BM Temsilciliğine beyaz ırktan olmayan, azınlık mensubu Nikki Haley’i (44) aday gösterdi. Geçen yıl valiliğini yaptığı Güney Carolina’da eyalet parlamentosundan kölelik yanlılarının Konfederasyon bayrağını kaldırmasıyla dikkat çeken Haley, Hindistanlı Sih göçmen bir ailenin kızı. Dolayısıyla kampanya döne Sahibi olduğu golf sahaları sular altında kalabilecek Trump, “İklim değişikliği konusunda açık fikirliyim” dedi. AB ile alfa ve omega arasında Dün gibi hatırlıyorum. Antakya’da “San Piyer” kilisesi... Hıristiyanlığın en kutsal yerlerinden sayılan bu tarihi mekânda Türkiye’yi iyi tanıyan Fransız meslektaşım Marc Semo ile konuşuyoruz. Marc o yıllarda “Liberation”da çalışıyor. Antakya’da bir ABTürkiye gazeteciler toplantısı için bir araya gelmişiz. “San Piyer”in mihrabı, “altar”ı önünde konuya giriyoruz. “Altar”ın üzerinde iki harf var; “alfa” ile “omega”... “Alfa” yaşamın başlangıcını, “omega” sonunu temsil ediyor. AB müzakerelerinin açılmasına aylar kalmış. Semo, müzakerelerin başlangıcı için saptanan “3 Ekim 2005” tarihinin de tıpkı “alfa” ve “omega” gibi bir simge olduğunu söylüyor. Sözü “simge tarihin” verildiği “17 Aralık 2004”e getirerek; “O zirvede AB Türkiye’ye ‘yeşil’ değil, ‘sarı’ ışık yaktı” diyor: “Cumhuriyet dışında bunun üzerinde o zaman fazla duran olmadı. Ama (17 Aralık’ın akabinde) sarı ışık güç kazandı. (Avrupa anayasasını gömen) Fransa ve Hollanda referandumları ile gelinen noktayı ‘sarı ışığın’ belirginleşmesi diye özetleyebiliriz. Açık uçluluk kuvvetlendi. ‘Müzakereler açılır ama süreç 10 yıl sü nu Şiilerin oluşturduğu, İran destekli milis gücü Haşdi Şabi’nin lideri Ebu Mehdi el Mühendisi, Musul’un kuzeybatısındaki Türkmen kenti Tel Afer’i Şengal’e (Sincar) bağlayan yola ulaştıklarını ve buradaki Kürt güçlerle buluştuklarını duyurdu. “Tel AferŞengal yolunu kestik” açıklaması yapan Mühendisi, “Musul ile kızı İvanka’yı da Başkan Yardımcısı yapmasını teklif ederek güldürdü. BM’ye üye 193 ülkenin imza attığı Paris İklim Anlaşması’ndan vazgeçme vaadi hatırlatıldığında, Trump, bu konuda açık fikirli olduğunu ve henüz karar vermediğini minde Trump’ı göçmen karşıtlığı ve ırkçı eğilimleri yüzünden eleştirmişti. Hatta Trump’tan “Güney Carolina halkı senden utanıyor Haley” yanıtını almıştı. Eğitim bakanlığını da yine bir kadına, Betsy DeVos’a emanet eden Trump, Afganistan ve Irak işgallerinin generallerin ‘Neo Nazileri kınıyorum’ Trump, seçim zaferini “Heil Trump” tezahüratı ve Nazi selamıyla kutlayan aşırı sağcıları kınadı. Beyaz ırkın üstünlüğünü savunan anti semitik ve neoNazi grupların seçim zaferini Nazi selamıyla kutlaması için “Onları tanımıyorum ve kınıyorum” diyen Trump, neoNazileri harekete geçirmek gibi bir niyetinin rer!’ diyenler, şimdi 20 yıldan bahsediyor. 1520 yıl içinde Türkiye ne kadar değişir? Avrupa ne olur? Göreceğiz...” Tarihin girdabı Zarların atıldığı tarihi 2005 yazındaki o buluşmada konuştuğum İspanyol meslektaşım Hermann Tertsch de “Hepimizi hazırlıksız yakalayan ve çok büyük bir hızla hareket eden tarihin girdabı içindeyiz” demişti: “Sayısız soru ve cephe var önümüzde. Kü Telafer 360 derece kuşaltıldı ve söyledi. “Evet insanların den, eski CIA Başkanı David olmadığını savunup “Eğer onlar hareke reselleşme, Çin’in yükselen gücü, ABD’nin ye Suriye ile hiçbir bağlantı kalmadı” vurgusu yaptı. Ezidi toprağı Şengal’de hem peşmerge hem de PKK, YPG güçleri var. AFP’ye konuşan bir Kürt güvenlik yetkilisi, Haşdi Şabi’nin üç köyde PKK dahil IŞİD’le savaşan diğer güçler Obama’dan veda şovuyaptığışeyler,iklimde Nikki Haley Petraeus’la da görüşüyor. te geçerse duruma bakarım, nedenlerini araştırırım” diye konuştu. ni kimliği, Suriye, Irak, her belirsizliğe gebe bir Ortadoğu, yükselen popülizm, Rusya’nın neoStalinizme kayışı ve AB’nin kimlik bunalımı. Çok güç, çok özel bir siyasi konjonktür ve çok özel bir tarihi dönüm noktasındayız.” Türkiye’yi aradan geçen 11 yıllık sürede Ortadoğu’ya savuran, Avrupa’yı “Brexit” uçurumuna yuvarlayan o tarihin girdabı şimdi bizi le buluştuğunu söyledi. Ankara “omega”ya yönlendiriyor. Türkmen kenti Tel Afer’i Haşdi Şabi tarafından kurtarılmasının yanısıra olası Haşdi ŞabiPKK işbirliğine de karşı çıkıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan sık ABD Başkanı Barack Obama, kendi alanlarında başarılı olup ülkenin kültür, güvenlik ve çıkarlarına katkı yapan isimlere yönelik en yüksek sivil onuru temsil eden “Başkanlık Özgürlük Hanks, Robert Redford, müzisyen Bruce Springsteen, Microsoft’un kurucusu Bill Gates ve eşi oldu. “Bu insanlar benim kendimi bulmamda yardımcı oldu. Hepsi hayal bile edemeyecekleri ölçüde ba tı. DeGeneres’in 1997’de lezbiyen olduğunu açıklayarak kariyerini riske attığını ama bu cesaretinin “ülkeyi adalet yönünde ilerlettiğini” söyleyen Obama “Pek çok insan bu yükü kaldıramazdı. Milyon Bu yazıyı okuduğunuzda Avrupa Parlamentosu, Türkiye ile müzakereleri dondurup dondurmamak kararını almış olacak. İşlerin buraya gelmesi bile başlı başına bir “omega”, iflastır. sık “ikinci Kandil” diye nitelediği Şengal’e olası operasyon sinyali veren açıklamalar yapıyor. Dün Reuters, IŞİD’in elindeki Tel Afer’e Haşdi Şabi yaklaşırken on Madalyası”nı son kez dağıttı. Onurlandırılan 21 kişi arasında en dikkat çeken isimler oyuncu Robert De Niro, Tom na kişisel anlamda tesir etti” diyen Obama, tüm madalya sahiplerine yaptığı yorumlarla duygusal anlar yaşattı. DeGeneres’e özel övgü ların umutlarını omuzlarında taşıdın” dedi. Başlarken bitti 15 Temmuz sonrasının kitlesel temizlikleri ve tutuklamaları, ipleri kopma noktasına getiren son aşama. On yıllardır gündemdeki AB serüveni, aslında daha başlarken bitti. binlerce sivilin korkudan kaçtığı Şarkıcı Diana Ross’u madalya takar Eski yazılarıma bir baktım da; “müzakere ta nı ileri sürdü. ken kucaklayan Obama, komedyen Ellen rihi alınan” “17 Aralık” zirvesine giderken daha DeGeneres’i de gözyaşlarına bo bismillah “zina restleşmesi” ile işe başlamışız AP karar aldı ğan bir konuşma yap (AB Harakirisi ve Zina,18 Eylül 2004). Tarih alındıktan sonra “Reis”e havai fişekler le Avrupa fatihi kutlamaları yapılmış. Ama mü Rus medyasına zakerelerin resmen başlatıldığı 2005 güzüne ulaşılmadan daha Ankara’nın heyecanı “fıss” AB’den kısıtlama sönmüş. “17 Aralık öncesinde Türkiye’de Kopen Avrupa Parlamentosu (AP), Kremlin’i “AB’nin içişlerine karışmak” ve Russia Today (RT), hag kriterleri ve reformdan başka şey konuşulmuyordu” diyor örneğin 16 Nisan 2005 tarihli “AB’ye Veda mı?” başlıklı yazım ve şöyle devam ediyor: Sputnik gibi Rus devletine bağlı medya organlarını “tümüyle sahte haberler” yaymakla suçlayan bir karar aldı. Kremlin’i “AB’nin entegrasyon sürecini sabote etmek, aşırı sağcı partiler, popülist hareketlere destek vererek AB içinde AB karşıtı güçlere arka çıkmakla” itham eden kararda, Rus medya organlarına da “dezenformasyon ve propaganda savaşı” suçlaması yöneltildi. AB’ye bununla mücadele çağrısı yapıldı. 304 evet oyuna karşı “neo McCarthycilik yapıldığı”, “Rusya’ya IŞİD gibi muamele edildiği” uyarısında bulunan solcu vekillerden 179 hayır oyu çıktı. 208 vekil ise oylamaya katılmadı. ‘AB normlarına aykırı’ Sputnik ve RT Genel Yayın Yönetmeni Margarita Simonyan, Rus medya kuruluşlarına kısıtlamalar getirilmesini isteyen karara karşı BM, UNESCO, AGİT’e mektup yaz Obama, Diana Ross’un sıkı bir hayranı olduğunu belli etti. Gözyaşı döken DeGeneres’i De Niro kucaklayıp öptü. Clinton’ın elektronik oyları çalındı iddiası Bir grup saygın uzmana göre seçime hile karıştı ABD’de tanınmış bilgisayar uzman ği Merkezi Başkanı Alex Halderman gi ları ve avukatlardan oluşan bir bi saygın isimlerin yer aldığı grup, Wis grup, Donald Trump’ın kazandığı baş consin, Michigan ve Pennsylvania eya kanlık seçimi sonuçlarına üç eyalette hi letlerinde sonuçların potansiyel ola le karıştırıldığı iddiasında. Grup, seçi rak manipüle edildiği, bunun hacklen min kaybedeni olan Demokrat aday Hil meden kaynaklanabileceği görüşünde. lary Clinton’ı kendi aleyhine sonuçla Wisconsin’de Clinton elektronik oyla rın değiştirildiğine iknaya çalışıyor. New ma makinelerinin olduğu seçim bölge Yeni Fransa lideri ‘Putin dostu olacak’ Fransa’da 2017 cumhurbaşkan lığı seçimlerinin ikinci turuna kalması beklenen her iki adayın da “Rusya Devlet Başkanı Putin’in dostu” olduğu tartışması başladı. Favorilerden biri olan aşırı sağcı Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen’in “Erdoğan, Gül, sanayiciler, aydınlar, basın yekvücut ‘Avrupa’dan tarih almaya’ kilitlenmişti. Kamuoyu koro halinde projeyi destekliyordu. Yoklamalar yüzde 70 ağırlıkla Türkiye’yi Avrupa’nın en AB’ci ülkesi gösteriyordu. Bu kadar kısa sürede her şey nasıl değişti? Avrupa nasıl buzdolabına kaldırıldı ve unutuluverdi? Türkiye Avrupa’dan uzaklaşmak için elinden gelen her şeyi yapıyor şimdi. Hükümet başmüzakereci konusunda ipe un sermekle başladı. Ankara’daki ilk troyka toplantısı, kadınların meydan dayağından geçirilmesiyle karşılandı. Dayağın şoku, (AB’de) en yüksek mercilerden Türkiye’ye iletilirken, bu kez piyasaya gazeteciler için ağır hapis cezaları öngören bir TCK çıktı. Karikatüristler dahil önüne gelen gazeteciye dava açan Erdoğan, basın mensuplarına gözdağı vermeye başladı. Hükümeti sorumluluğa davet eden TÜSİAD’ı ‘işinize bakın!’ diye payladı. Nereye kadar? Ne yapmak istiyor Ankara?” Bugün AKP ve Erdoğan’ın “reformcu yılları” diye o döneme hâlâ övgüler düzen liberaller var ya, “öyle bir dönem” hiç olmadı. “Reformculuk”, “müzakere tarihi” almaya endeksli göz açıp kapayana dek geçen kısacık bir arada, bir “görsel efekt” olarak kaldı. Görsel efekt Avrupacılığıyla buraya kadar. dıklarını belirtti. Tüm uluslarara Yorker’a göre grup, sonuçları reddetme lerinde kağıt oy pusulası ve optik tara Putin’le yakın ilişkile sı gazetecilik örgütlerine de gön si ve soruşturma talep etmesi için doğru yıcı kullanılan bölgelerine nazaran yüz ri biliniyor. Le Pen’in derilen mektupta şu vurgu yapıldı: “Karar AB’nin Kişisel ve Siyasal dan Clinton’ın ekibiyle görüşüyor. Ulusal Oy Verme Hakları Enstitüsü de 7 daha az oy aldı. Bunun sonucunda 30 bin oyluk kayba uğramış olabilecek seçilmesini engelleyebilecek adayın mer Fillon Kolombiya’da yine Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin 19. maddesi, AB Temel Halklar kurucusu, hukukçu John Bonifaz ve Mic Demokrat aday, Trump’a Wisconsin’i 27 higan Üniversitesi Bilgisayar Güvenli bin oyluk farkla kaybetmişti. kez sağdan çıkacağı öngörülürken, Cumhuriyetçiler Partisi’nin adayı se anlaşma imzalanacak Bildirgesi’nin 11. maddesi ve 11 Aralık 2012 tarihli AB’nin dış politikada dijital özgürlük stratejisi ka ‘Clinton 2 milyon oy önde’ Seçim öncesinde Rus hackerların so çilmesi beklenen François Fillon’un Rus liderle yakın ilişkileri Rus medyasına yansıdı. ABD merkezli Bloom Kolombiya’da hükümet ile Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) referandumda reddedildikten sonra revize ettikleri barış anlaşmasını bu rarı gibi insan hakları ve basın öz Clinton nuçları manipüle edeceği iddiaları ABD berg News “Fransa seçimlerini Putin gün imzalayacak. Başkent Bogota’daki tarihi Colon gürlüğüne yönelik normlarını doğ soruşturma medyasını sarmıştı. Grup, sonuçların kazandı” başlığını attı. Dün de Putin Tiyatrosu’nda imzaların atılacağı yeni anlaşmanın rudan ihlal ediyor.” Rusya Devylet isteyeceğine hacklendiğine dair net kanıta ulaşama Fillon’a “Büyük bir profesyonel, çok bu kez referanduma götürülmeyeceği ancak kong Başkanı Vladimir Putin de RT ve Sputnik çalışanlarını tebrik için ya dair bir işaret vermedi. sa da eoylar ile geleneksel oylar arasındaki sapmanın bağımsız bir soruşturma ilkeli bir kişi. Bugünün siyasetçilerinden çok farklı bir insan” diye met renin onayına sunulacağı belirtildi. İlk anlaşmaya karşı çıkanların çekincelerini gidereceği umulan yımladığı mesajda “Batı toplumla gerektirdiği görüşünde. Aslında Clinton hiye düzdü. Fillon, Rusya’ya karşı 60’a yakın maddede değişiklik yapıldı. Ancak başı rında demokrasi konsepti yozlaştı. Bize demokrasiyi yasaklarla öğretmeye çalışıyorlar” tepkisini verdi. 64 milyon 227 bin, Trump 62 milyon 212 bin oy aldı. Ama en çok seçici delege kazanan başkan oluyor. NATO’nun genişlemesine de Batı’nın yaptırımlarına da muhalefet ediyor. nı eski Devlet Başkanı Alvaro Uribe’nin çektiği anlaşma karşıtı cephe, FARC’a af istemiyor ve değişiliklikleri “makyaj” diye niteleyerek reddediyor. C MY B nilgun@