Katalog

EKONOMİ DOLAR AVRO 3.3440 2.1 kuruş 3.5820 2.3 kuruş FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 10.05 0.07 puan 75.092 326 puan 885.84 4.96 lira 132.20 0.75 kuruş Sanayide yatırım da8 EDİTÖR:ŞEHRİBANKIRAÇ TASARIM:SERPİLÜNAY Cuma 18 Kasım 2016 üretim de durduİsptaih1y9dı’aaymüinzdddaieki Makina Mühendisleri Odası’nın ‘sanayi’ araştırması ekonomideki tabloyu ortaya koydu. Araştırmaya göre alarm zilleri çalan sanayide borç yükü ağırlaşıyor Ekonomide kırılganlık devam ederken, sanayi ne, muhalif partilere dönük hukuksuz icraatın Türkiye’nin risk primi de de “alarm” zilleri ça ni yukarı çekerek, ülke lıyor. Makina Mühendis yi Brezilya’nın ardından leri Odası’nın “sanayi MUSTAFA ikinci yüksek riskli ülke nin sorunları” araştırma ÇAKIR yapması alarm vericidir. sında, dolardaki yüksel 4 Risklerin yük me nedeniyle dış borç yükünün selmesinin etkisiyle, küre faturasının hızla ağırlaştığı, sa sel derecelendirme kuruluşla nayi üretimindeki verilerin de rı Türkiye’nin kredi notunu in “alarm” verdiği vurgulandı. dirmiş ve bu da ekonominin bel Araştırmada, sanayide yatırım bağladığı dış kaynak girişini ya ların neredeyse durduğuna dik vaşlatmıştır. Bunların etkisiy kat çekildi. le TL ABD doları karşısında hız Alarm veriyor la değer yitirmekte, bu ekonomiyi daraltıcı bir etki yaparken, TMMOB Makina Mühendis birikmiş dış borç yükünün de leri Odası’nın iktisatçıyazar faturasını hızla ağırlaştırıyor. Mustafa Sönmez’in katkısıy Ekonomik daralma, işsizliği ve la hazırladığı “Sanayinin So gelir eşitsizliklerini artırıyor. runları ve Analizleri Araştırma 4 Sanayi üretiminde büyü Raporu”nun 22.’si yayımlandı. me düşük tempoda ilerliyor. Ey Raporda özetle şu değerlendir lül ayındaki yüzde 2.2’lik geri melere yer verildi: leme ve dayanıklı tüketim mal 4 Türkiye ekonomisi yılın ları sektöründeki yüzde 9.5 dü son çeyreğine düşük büyüme, şüş alarm veriyor. yüksek enflasyon ve yüksek iş 4 Yıllık büyümenin, revize sizlikle girdi. Ekonomide özel edilen OVP’deki yüzde 3.2’ye likle dış denge kaynaklı kırıl bile ulaşmayacağı görülüyor. ganlık devam ediyor. Politik IMF’nin kasım ayı tahmini yüz ve jeopolitik riskler her geçen de 2.9’dur. Bu düşük tempolu gün biraz daha artıyor. Özel büyüme eğiliminin önümüzde likle basın ve ifade özgürlüğü ki yıl da sürme ihtimali yüksek. Rapora göre iç talebe bağımlı hale getirilen sanayide oto, beyaz eşya, ev elektroniği gibi dayanıklı tüketim malları üretiminde ciddi daralma var. 4 Sanayide yatırım neredeyse durdu. Üretim ve yatırımlardaki düşüş, sanayi istihdamına yansıdı ve sanayideki istihdamın toplamdaki payı yüzde 19’a kadar indi. 4 Sanayi net ihracatının büyümeye katkısı sıfır. Tamamen iç talebe bağımlı hale getirilen sanayide, otomobil, beyaz eşya, ev elektroniği gibi dayanıklı tüketim malları üretiminde önemli bir daralma yaşanıyor. 4 Sermaye girişinde azalmanın olumsuzluklarını en yakından yaşayacak sektör sanayidir. Sanayide üretim, yatırım ve istihdamda düşük tempolu dönem 2017’de de süreceğe benziyor. l ANKARA bütçe ve cari açık tuzağı 4 İç denge ya da mali istikrar açısından birincil öneme sahip olan bütçe dengesi eylül ayında 17 milyar dolayında açık verdi. Türkiye ikiz açık (bütçe ve cari) tuzağı ile karşı karşıya kalabilir. 4 Cari açık, büyük ölçüde kısa vadeli sermaye hareketleri ve kaynağı belirsiz net hata noksan kalemiyle finanse ediliyor. Bu da kalitesi düşük ve riskli bir finansman yoludur. 4 Ekonomideki olumsuzlukları aşmanın yolu sadece ekonomik önlemlerden değil, ülkedeki politik ve jeopolitik riskleri azaltmaktan, bu da gerilimlere yol açan anti demokratik iklimden uzaklaşmaktan geçiyor. Dolayısıyla, tüm ekonomik aktörlerin de ekonomik ve politik iklimi normalleştirme, demokratikleştirme gayreti içinde olmaları zorunludur. Yıldız Holding’den üçlü hisse alımı atağı Yıldız Holding, hafta başında grup şirketlerine ait hisselerde yaşanan sert satışların ardından başladığı hisse alımına dün de devam etti. Holding Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklama ile grup şirketleri Gözde Girişim, Bizim Toptan ve Ülker Bisküvi’den hisse aldığını duyurdu. Açıklamalara göre; Yıldız Holding, Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’den 1.921.94 TL fiyat aralığından 1 milyon adet hisse aldı. Bu işlemle şirketin Gözde Girişim sermayesindeki payı yüzde 10,487’den yüzde 10.747’ye ulaştı. Holding, Bizim Toptan’da ise 185 bin adet hisse alırken, sermayedeki payı yüzde 54.373’den yüzde 54.836’e ulaştı. Ülker Bisküvi’deki hisse alımı sonucu da holdingin payı yüzde 49.158’den 49.78’e yükseldi. Medyada 14 Kasım Pazartesi günü FETÖ soruşturması kapsamında Yıldız Holding’e de operasyon yapılacağına ilişkin haberler yer almıştı. Yıldız Holding ise bu haberlerin gerçekdışı ve kabul edilemez olduğunu belirterek yasal haklarını saklı tuttuğunu açıklamıştı. l Ekonomi Servisi BDDK Ataşehir’e taşınacak Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) İstanbulAtaşehir’de 21 bin 717 metrekare yüzölçümlü bir arsası bulunduğunu, İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Projesi çerçevesinde hizmet binasının tamamlanmasının ardından kurumun merkezinin buraya taşınacağını açıkladı. CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun soru önergesini yanıtlayan Canikli, “Söz konusu arsa üzerine Toplu Konut İdaresi Başkanlığı marifetiyle inşa ettirilecek hizmet binasının tamamlanmasını müteakip BDDK’nin merkezi buraya taşınacaktır” dedi. Canikli, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Haziran 2016 itibarıyla Ankara’da 20 bin metrekare yüzölçümlü (1) hizmet binası, muhtelif sayıda daire içeren (7) lojman binası; İstanbul’da (1) hizmet binası bulunduğunu söyledi. l Ekonomi Servisi Motorine 9 kuruş zam Akaryakıt ürünlerinden motorine dün gece yarısından itibaren geçerli olmak üzere litresinde 9 kuruş zam yapıldı. Zam sonrasında İstanbul’da 4.07 lira seviyesinde olan motorinin litresinin 4.16 liraya, Ankara’da 4.12 liradan 4.21 liraya çıkması bekleniyor. Akaryakıtta yaşanan bu zam, dolardaki rekorlar ve Brent ham petrol fiyatlarındaki artıştan kaynaklanıyor. En son 15 Kasım 2016 tarihinden geçerli olmak üzere otogazda 3 kuruşluk fiyat artışı meydana gelmişti. Benzin fiyatlarında ise 5 Kasım 2016 tarihinde 7 kuruşluk indirim yapılmıştı. l Ekonomi Servisi Girişimcilik hayali baskı dinlemiyor Türkiye’de her 100 kişiden 42’si aileleri, arkadaşları karşı çıksa bile kendi işini kurma hayalinden vazgeçmeyerek girişimci olmak istiyor. Amway Global Girişimcilik Raporu’na göre (AGER), Türkiye halkının ise yüzde 42’si girişimci olma arzusunu koruyor. Bu yıl yedincisi yapılan ve 45 ülkede 50 bin kişiye ulaşan araştırmada, global ölçekte cevap verenlerin yüzde 77’sinin girişimciliğe karşı olumlu bir tutum içinde olduğu ve yüzde 39’unun önümüzdeki beş yıl içinde kendi işine sahip olmayı arzuladığı ortaya çıktı. Türkiye verilerine ilişkin bilgi veren Amway Türkiye Genel Müdürü Tayfun Ergün, ankete cevap verenlerin yüzde 23’ü; “arzu eden, yeni işe başlama yeteneği olduğunu düşünen, sosyal baskıya karşı direnen” bir yapıya sahip olduğunun altını çizerek “Bu bağlamda Türkiye sonuçları AB’den yüksek ve yüzde 24 olan dünya ortalamasından yalnızca 1 puan düşük. Hatta cevap ve renlerin yüzde 42’si girişimcilere karşı olumlu bakıyor. Erkeklerin yüzde 45’i, kadınların yüzde 40’ı girişimciliğe olumlu bakıyor. Hatta aileleri ve arkadaşları karşı çıksa bile kendi işini kurmaktan vazgeçmeyeceklerini söylüyor. Türkler özellikle bağımsızlık arzusu ile kendi işlerini kurmak istiyor. Türk girişimciliği konusunda hâlâ ümitliyiz” dedi. l Ekonomi Servisi Turkcell 130 bin Suriyeliye ulaştı Turkcell Akademi, Suriyelilerin yeni hayatlarına daha kolay adapte olabilmeleri amacıyla geliştirdiği ‘Merhaba Umut’ uygulamasıyla sadece 1 ayda 130 bin aktif kullanıcıya ulaştı. Suriyeli göçmenlerle birlikte anadili Arapça olan ve Türkiye’de kısa ya da uzun süreli kalacak herkesin, Türkçe öğrenme, iletişim kurma ve bilgi edinme ihtiyaçlarını karşılamasını sağlayan uygulama; herkese açık ve ücretsiz. Uygulama Türkçe günlük konuşma dili, sesli çeviri, acil durumlar ve Türkiye’deki günlük yaşam için gerekli bilgilerin yanı sıra Arapça Çağrı Merkezi’ne kolay ulaşım özelliklerini de barındırıyor. Turkcell Genel Mü dürü Kaan Terzioğlu, “Bugüne dek attığımız her adımda sahip oldu ğumuz teknoloji gücü nü toplum için faydaya dönüş türmeyi hedef ledik” dedi. l Ekonomi Servisi Kaan Terzioğlu Bütçe hakkı gasp edildi Meclis’te görüşülen 2017 bütçesinin ilk hazırlığı ağustosta başladı. Bugün 3.30 TL’yi geçen ABD Doları, o sıra 2.95 TL’ydi. Haliyle “İşler gerçekten yolunda mı” sorusu bütçeyi de ilgilendiriyor. Zira mızrağın çuvala sığacak bir yanı kalmadı. HHH “İşler AKP iktidarı cenahında nasıl gidiyor” sorusunun cevabı, kat kat ambalajlara sarılsa da Meclis’te veriliyor aslında. İki gece önce bir kanun geçti. Bir yandan 2017 bütçesi görüşülürken, diğer yandan bütçeyi doğrudan ilgilendiren bir kanundu bu. Bir torba aslında. Adı: “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun.” İki yeni üniversite kuran, ÖTV’de değişiklik yapan, alacakları yeniden yapılandıran, üniversite öğrencilerine beslenme yardımı öngören... Fakat içinde öyle bir madde var ki yıllardır mali disipliniyle övünen kadroların, oyun alanının nasıl daraldığının belgesi niteliğinde. HHH Mali disiplini bozma riski büyük olan bu kritik maddeyi anlatmadan önce, bir hatırlatma: Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP’nin 2015 bütçesiyle ilgili başvurusunu haklı bularak, altyapı yatırımlarıyla ilgili bir maddeyi iptal etmişti. Madde, yatırımcı kuruluşların ihaleye çıkmadan önce, yasal sınırlamalardan muaf olmasını öngörüyordu. AYM, “Bütçe kanununa bütçe dışı hükümler koyamazsın” dedi. Evvelsi gün genel kurulda geçen bu yasayla, iktidar AYM kararına saygı duyarak uymuş görünüyor. Ama bunu Meclis’e ait olan bütçe hakkını gasp ederek yaptı. Nasıl mı? Kamu kurumlarının ödenekleri arasında aktarma yetkisi yüzde 5’ti. Bu yetki yüzde 20’ye çıkarıldı. Maliye Bakanı da tek yetkili. Daha açık anlatımla, Meclis’in bir X kuruluşuna, falanca amaç için verdiği parayı, Y kurumuna bambaşka bir amaç için harcama yetkisi tanındı. Oysa anayasa ve yasalar tersini söylüyor; bir ödeneği başka bir kuruma aktarmak istiyorsan yasa çıkarman gerektiğini... HHH 16 Kasım tarihli Meclis tutanakları önemli. CHP’li Musa Çam, kimseye hesap vermeden yapılacak bu aktarma için “Ne yapmak istiyorsunuz değerli arkadaşlar? Yangından mal mı kaçırıyorsunuz” diye soruyor. MHP’li Erhan Usta, bu yolla kurumlar arasında 63 milyar TL’lik bir ödenek aktarması yapılabileceğini söylüyor. Yapılanın bütçe hakkının devri olduğunu, bütçenin torba haline getirildiğini söylüyor. CHP’li Burcu Köksal, 2017 bütçesinin görüşüldüğü Plan Bütçe Komisyonu’nu kastederek “Yukarıda maç başlamış ama siz burada maç başlamışken kuralı değiştirmeye kalkıyorsunuz” diyor ve ekliyor: “Bakın, bu ülkede yabancı yatırımcılar artık Türkiye’de yatırım yapmıyorlar. Neden biliyor musunuz? Çünkü sizin ekonomi politikalarınıza güvenmiyorlar. OHAL sürecinin kötüye kullanılmasını onlar da gözlemliyorlar ve burada hukukun, temel hak ve hürriyetlerin askıya alındığını, insanlar üzerinde büyük bir siyasal baskı kurulduğunu onlar da görüyorlar.” Özetle: Bugün yarın Resmi Gazete’de yayımlanacak yasanın, ödenek aktarımını değiştiren maddesinin meali şu: “Döviz kurundaki artış, oyun alanımı iyice daralttı. Sözleşmelerini dolar, Avro üzerinden yaptığım projeler zora girebilir. Oysa bu yatırımların milli irade nezdindeki kıymeti büyük. 2017’de altyapı projelerini yürüten müteahhit şirketlere hakediş ödemesi için para bulmam lazım.” Yeni anayasa ve başkanlık maratonuyla hiç ilgisi olmayan bir yazı okudunuz. Telsim’de borç krizi Yaklaşık 10 yıl önce Vodafone’a devredilen Telsim’e borcu olanlara hukuk bürolarından uyarı mektupları gönderiliyor. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) ile çalışan 100’den fazla hukuk bürosu aracılığıyla eski abonelere gönderilen uyarı mektubunda, Telsim’e borcu olanlar ödeme yapmaya çağrılıyor. Uzan Grubu’nun borçlarından dolayı 2004 yılında TMSF tarafından el konulan Telsim, 2005 yılının sonunda satışa çıkarılmış ve ihaleye en yüksek teklifi veren Vodafone’a 2006 yılında devredilmişti. Tüketici dernekleri ise Borçlar Kanunu’na göre 10 yıllık zamanaşımı olduğunu, bu nedenle ‘borç ödeme’ çağrısına itibar edilmemesi gerektiğini bildirdiler. l Ekonomi Servisi C MY B