Katalog

EKONOMİ 8 EDİTÖR: ZEKİ TEZER 28 bin kişi elektrik sayaç bedelini alamadı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, elektrik dağıtım firmalarının tahsil ettiği sayaç bedelinin abonelere iadesine devam edildiğini, ancak 30 Mart 2013’ten sonra elektTASARIM: SERPİL ÜNAY rik abonesi olup elektrik sayaç bedeli ödeyen 28 bin vatandaşın ücretlerini geri almadığını söyledi. Yılmaz, dağıtım şirketlerinin, söz konusu abonelere toplamda 466 bin 299 lira iade edeceğini belirtti. Pazartesi 21 Eylül 2015 Merkez, Fed’i bekledi borç 31 milyar lira arttı BD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırmama kararından sonra gözler Merkez Bankası’na (TCMB) çevrildi. Geçen ayki toplantıda faizi değiştirmeyerek Fed’i takip edeceğini açıklayan Para Politikası Kurulu (PPK) yetkilileri, bu hafta yine faiz kararı için masaya oturuyor. Merkez, faiz kaPİYASA rarını yarın NOTLARI açıklayacak. Ancak Fed’in faizleri sabit bırakmasının ardından PPK toplantısından da bir Pelin faiz artırımı Ünker beklenmiyor. Yani Merkez ‘sözde’ etkisi olsa da makroekonomik riskleri sınırlandırmak için ‘sözle’ yönlendirmeye devam edecek. Geçen ayki toplantıda Merkez, Fed’in normalleşme kararından sonra para politikasında sadeleşmeye başlayacağını açıklamıştı. Eğer Fed faiz artırımına gitseydi, en azından belirsizliklerden birisi geride bırakılmış olacaktı ve TCMB’nin faiz koridorunu daraltması beklenebilecekti. Böylece seçim ‘Cinnah Toplama Kampı’nda bir Merkez Bankası’nın bir ay önceki faiz toplantısında Fed’in adımlarını bekleme başmüfettiş kararının faturası şirketlere ve vatandaşa çıktı. Kur, enflasyon ve borçlar arttı A A ler öncesinde süren siyasi ve ekonomik belirsizliğe bir de Merkez’in faiz artırım yönündeki isteksizliği eklenmiş oldu. AKP’nin faiz indir baskısı artık toplumun tüm kesimlerince biliniyor. Bu da Merkez’in bağımsızlığı yönündeki endişeleri artırıyor. Analistlere göre Merkez, faiz artırımı için seçim sonrasını bekleyebilir. Peki Merkez’in Fed’i bekleme kararının yansımaları ne oldu? Madde madde şöyle açıklanabilir: 4 Geçen ayki PPK toplantısından önce dolar/TL 2.89 seviyesindeydi. Merkez’in 19 Ağustos’taki kararının ardından bugüne dolar 3 TL’yi aşarak rekor üstüne rekor kırdı. Serbest piyasada dolar dün itibarıyla 3 TL seviyesinde. Bu da demek oluyor ki dolar bir ayda 11 kuruş yani yüzde 3.8 arttı. 4 Avro/TL ise 18 Ağustos’taki 3.2010 seviyesinden 3.39 seviyesine çıktı. Yani Avro’daki yükseliş 18.9 kuruş, yüzde 5.9 oldu. 4 Kurlardaki artış reel sektörün dış borcunu da katladı. Merkez Bankası verilerine göre finansal kesim dışındaki firmaların döviz borcu haziran itiba Sanayicinin yükü arttı 4 Sanayide 100 dolarlık ihracat için ise yaklaşık 70 dolarlık ara malı ithalatı gerekiyor. Sanayici 70 dolarlık ara malı için ağustos kuruna göre 202.3 lira ödeyecekken şimdi 210 lira ödeyecek. 4 TL’deki zayıflık sıcak paranın Türkiye’den kaçışını tetikleyerek cari açığın finansmanını da zora sokuyor. Son bir ayda Türkiye hisse senedi ve tahvil piyasalarından 826 milyon dolar çıktı. Temmuz ayına ilişkin cari açık verilerine göre Türkiye yılbaşından bu yana 4.5 milyar dolar rezerv kullanarak cari açığı finanse etti. 4 Otomotiv Distribütörleri Derneği kur baskısından dolayı son çeyrek hem ürün fiyatlarına zam yapılmasını hem de pazarın yavaşlamasını beklediklerini açıkladı. İşten çıkarmalar kapıda. Dolar 11 kuruş arttı Seçimi bekleyecek Borç batağı büyüdü rıyla 283 milyar 730 milyon dolar seviyesinde. Şirketlerin 176 milyar 180 milyon dolarlık da döviz açığı var. 18 Ağustos kuruyla şirketlerin dış borcu 819 milyar 980 milyon liraya, döviz açığı da 509 milyar 160 milyon liraya denk geliyordu. Şirketlerin döviz borcu 31 milyar 220 milyon lira, döviz açığı da 19 milyar 380 milyon lira arttı. 4 Diğer yandan Merkez Bankası yıllık yüzde 5 enflasyon hedefini tutturamadığı gibi enf Enflasyonda artış lasyon beklentilerinde de sınıfta kaldı. Merkez, önceki gün açıkladığı Eylül ayı Beklenti Anketi’nde yıl sonu TÜFE beklentisini yüzde 7.98’e yükseltti. Yani Merkez’in yıl sonu enflasyon beklentisi kurdaki artışla birlikte bir ayda 0.33 puan arttı. Analistlere göre de TL’deki aşırı değer kaybı nedeniyle eylülde hem manşet hem çekirdek enflasyon yıllık bazda yükselecek. Kur yüzde 10 değer kazandığında, enflasyon 1.5 puan artıyor. Yurtdışında eğitim 10 kat daha pahalı SBC’nin “Eğitimin Değeri: Hayat İçin Öğrenim” raporuna göre, Türkiye’de ebeveynlerin yüzde 87’si çocuklarını yurtdışında okutmayı düşünüyor, ancak çoğu doğabilecek maliyetleri tahmin edemiyor. Aynı araştırma, yurtdışında eğitim için yapılan ekstra harcamaların, ebeveynlerin yapabileceklerini belirttikleri ekstra masrafın 10 misli olarak gerçekleştiğini gösteriyor. HSBC Grubu için Ipsos Mori tarafından, Türkiye’nin de yer aldığı 16 ülkeden 5 bin 500 ebeveyn ile gerçekleştirilen araştırmaya göre çocuklarını yurtdışına göndermeyi düşünen ebeveynler sıralamasında Türkiye, yüzde 87’lik oranla Hindistan’ın ardından ikinci sırada yer alıyor. Ebeveynlerin çocuklarını yurtdışında okutmak için yapabileceklerini H belirttikleri ekstra ödeme oranı global ortalamada yüzde 36. Türkiye’de ise ebeveynler yüzde 40 oranında ekstra maliyet ödemeyi göze alırken, en iyi eğitim verdiğini düşündükleri ülke için ödedikleri ekstra maliyet yüzde 408 oranında. Araştırmaya göre, Türkiye’de ebeveynler çocuklarını üniversite eğitimi için en çok ABD’ye göndermek istiyor. ABD gerek lisans gerekse lisansüstü eğitimde en pahalı ülke. ABD’de okul ücreti ve yaşam giderleri ile birlikte toplam lisans eğitiminin ortalama maliyeti 165 bin 231 dolar. Türkiye’de ise bir öğrencinin maliyeti ortalama 32 bin 504 dolar. Ancak Türkiye mezun olanlara istihdam sağlama konusunda araştırmaya katılan ülkeler arasında son sıranın bir basamak üstünde bulunuyor. l Ekonomi Servisi li Babacan’ın yeniden aday gösterilmesi, ekonominin geleceği bakımından iyiye işaret diye yorumlandı. Yorum sahiplerinin bir bildiği vardır. Bürokrasiye epeydir, liyakat ile yasaların değil, biat ile korkunun hâkim olduğu; Hazine’den sorumlu bakanın, bir yıldan fazladır “asaleten” Hazine Müsteşarı atayamadığı bir ekonomi bürokrasisinden söz ediyoruz. Düşünün ki, Ankara’da bir kamu binası, bir nedenle istenmeyen bürokratların, hiçbir iş yapmamak üzere görevlendirildiği merkez olarak kullanılıyor. Cinnah Caddesi Willy Brandt Sokak’taki eski GAP İdaresi, şu anda “Sektörel İzleme ve Değerlendirme Kurulu” olarak hizmet veriyor. Bu, onun resmi adı. Birbirine benzemez pek çok kurumdan buraya gönderilen bürokratların arasında adı “Cinnah Toplama Kampı” diye anılıyor. Aslında haber yeni sayılmaz. Bu kurulun torba kanunla kurulacağını, hoşa gitmeyen bürokratların burada görevlendirileceğini geçen eylülde yazdık. O dönem “paralel yapıyı tasfiye” amaçlı değerlendirilen düzenleme; iktidara; üst kurullar başta olmak üzere pek çok kurumda, müfettiş, denetçi, kontrolör, Dışişleri meslek memurlu, Hazine uzmanı, TBMM yasama uzmanı gibi kamu görevlilerini, asli işinden koparma yetkisi veriyordu. Başbakan’a danışmanlık yapma tanımı altında toplam kadro sayısı da 402 olarak belirlenmişti. HHH Son durum şu: Bina, kapasitesini doldurmuş. Mayıstan bu yana görevlendirilen bürokrat sayısı 400’e yaklaşmış. Yeni gelenlerin, kat kat, oda oda dolaşarak, fazla masasandalye aradığı, dahili telefonların olmaması nedeniyle, çay siparişlerinin cep telefonuyla verildiği bir bürokrasi manzarası. “Cep telefonuyla çay siparişi” bilgisi, bir dava dilekçesinden. Başta PKK’nin uyuşturucu kaçakçılığı kapsamında 44 kg. saf eroinin yakalanarak el konulması olmak üzere, tarihi eser, rüşvet, ticari eşya kaçakçılığı gibi pek çok kritik soruşturma dosyasında imzası bulunan bir başmüfettişin açtığı davadan. 2 Eylül itibarıyla SPK’den, BDDK’den, Dışişleri’nden, bu binaya ve kurula “görevlendirilen” sayısız bürokrat arasında Gümrük Başmüfettişi İlter Kuşoğlu da yerini aldı. Gürbulak Sınır Kapısı’nda devlet otoritesinden söz edilemeyeceğini kayda geçirdikten sonra ödülden ödül beğenen(!) Kuşoğlu, daha önce Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’nın kendisi hakkında devlet memurluğundan çıkarılmasına yönelik işlemleri nedeniyle suç duyurusunda bulunmuştu. Kuşoğlu’nun bir kariyer mesleği olan Gümrük Başmüfettişliği’nden alınarak Kurul’a raportör olarak görevlendirme yazısı, oğlu ameliyattayken geliyor. Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi’nde açılan davadan: Otoparkta tebligat Dr. Axel Busch’a göre Vaillant Türkiye 2015’te 250 milyon TL ciro elde edecek. Vaillant’tan danışmana 10 milyon Avro yatırım Vaillant, enerji danışmanlığına yapacağı yatırımla, konutların ihtiyaç ve tüketim yapısına göre tasarruflu cihaz alternatifleri sunacak aillant, satış öncesi ve satış sonrasında tüketiciye özel enerji modellemesi yaparak, hem finansal açıdan hem de tüketim açısından çözümler üretmeyi amaçlıyor. 10 milyon Avro yatırımla Türkiye’deki bayilerini enerji danışmalığına dönüştürecek olan şirket, 700 bin yeni haneye ulaşarak, son kullanıcı sayısını 2 milyona çıkarmayı planlıyor. Almanya’nın Remscheid kasabasında bulunan Vaillant üretim fabrikalarında gazetecilerle bir araya gelen Vaillant Group Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Dr. Axel Busch, yeni başlattıkları enerji danışmanlığı konseptinin Vaillant’ta ve Türkiye’de bir ilk olduğunu söyledi. Busch, “Sektörde ilk olarak yeni Enerji Bayili eticaret 2 trilyon dolara çıktı ünya genelinde eticaret cirosu geçen yıl yüzde 24 büyüyerek, 1 trilyon 943 milyar dolara çıkarken, Türkiye’nin 2014’teki eticaret cirosu 11.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Avrupa’da faaliyet gösteren eticaret şirketlerinin ve derneklerinin üye olduğu “Elektronik Ticaret Avrupa”nın Küresel 2015 Raporu’na göre, Güney Avrupa listesinde yer alan Türkiye 11.2 milyar dolar (9.8 milyar Avro) ciro ile, 16.9 milyar Avro ciro yapan İspanya ve 13.3 milyar Avro ciro yapan İtalya’dan sonra üçüncü sırada. V D Dünyadaki toplam cironun 770 milyar dolarlık kısmı Asya Pasifik Bölgesi’nde gerçekleşirken, Avrupa’da 567 milyar dolar, Kuzey Amerika’da 523 milyar dolar, Latin Amerika’da 37.4 milyar dolar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerinde ise 21 milyar dolar ciro elde edildi. Asya Pasifik bölgesinde eticaretin yüksek gerçekleşmesinde dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip ilkesi Çin etkili oldu. Çin’in eticaret cirosu yüzde 63.8 artışla 538.1 milyar dolara yükseldi. l Ekonomi Servisi ği konsepti ile tüketicilerimize sadece cihaz satışı değil aynı zamanda konutlarının ihtiyaç ve tüketim yapılarına göre enerji modellemesi yaparak, izolasyon ve geri dönüş finans modeli dahil anahtar teslim komple sistem çözümü sağlayacağız” diye konuştu. Vaillant’ın Türkiye’deki durumu hakkında da bilgi veren Busch, yılbaşında Türkiye büyüme hedefini yüzde 10 olarak belirlediklerini ve bu hedef doğrultusunda yılı 250 milyon TL ciro ile kapatacaklarını da söyledi. Bush, nisan ayında 600 liraya satışa sundıkları kontrol ünitesi sayesinde evde olmadan da evin sıcaklığının ayarlanabildiğini hatırlattı. l Ekonomi Servisi Ciro hedefi 2.5 milyar Avro Vaillant Group CEO’su Dr. Carsten Voigtländer şirketin faaliyet gösterdiği dünya pazarında, Türkiye’nin 3. olduğunu belirterek, “Yeşile Giden Yol” sloganıyla, enerji verimliliğine uygun ve çevre ile barışık ürünler sunarak Türkiye pazarında büyüyeceklerini söyledi. Voigtländer, “ArGe yatırımlarımız artıyor. Dünya genelinde 2.5 milyar Avro ciro beklentimiz var. Bu nedenle, Türkiye pazarına ilişkin yüksek motivasyonumuz var” dedi. “Bakanlığın talimatı olduğunun söylenmesi üzerine de oğlu uyanmadan yazıyı tebellüğ ederek geri dönme düşüncesinde olan müvekkilimiz, bakanlığı arayarak yazının bulunduğu birime haber vermelerini söyleyerek hastaneden ayrılmıştır. Hareket halinde iken bakanlıktan aranan müvekkilimize bu kez yazının henüz hazır olmadığı, saat: 17.00’den sonra intikal edeceğinin bildirilmesi üzerine bakanlık binasına yakın bir noktadan geri dönülerek hastaneye geçilmiştir. Oğlunun tam olarak uyanamadığı bir durumda saat: 17.3018.00 arasında tekraren bakanlık binasına geçen müvekkilimize, Sektörel İzleme ve Değerlendirme Birimi’ne raportör olarak atandığına ilişkin yazı bakanlığın otoparkında tebliğ edilmiştir.” PKK’nin uyuşturucu kaçakçılığını belgeleyen kıdemli bir başmüfettişin görevinden alındığı sırada, 5 bin yeni korucu alınacağının açıklandığı ülkeye Türkiye deniyor. KISA... KISA... Akbank, tüm ATM’lerine “cep telefonu ile para çekilebilir” özelliği kazandırdı. Akıllı telefonu yanında olan ve uygulamayı yüklemiş olan Akbank müşterileri 18 Eylül’den itibaren diledikleri zaman sadece telefonlarını kullanarak para çekebilecek. l Defne Telekomünikasyon Nepal’de 12 milyondan fazla abonesi bulunan lider mobil operator ile Roamers CallBack ürünü için kurulum anlaşması yaptı. l Roche, Dow Jones Sürdürülebilirlik Endeksi’nde 7’inci kez üst üste sağlık sektörü lideri seçildi. Roche 7 yıldır İlaç, Biyoteknoloji ve Yaşam Bilimleri Endüstrisi alanında sürdürülebilirlik açısından Grup Lideri seçiliyor. l Yüzde 10 büyüme C M Y B