Katalog

Kasımda erken seçim gözükünce AKP de 5+4 olan teklifini 6+5 ve 3+4’e yükseltti. Kamu çalışanlarına ayrıca cuma namazı izni için düzenleme yapılacak ilyonlarca memur ve memur emeklisini kapsayan toplusözleşme görüşmelerinin son gününde MemurSen ile hükümet anlaştı. Memura seçim öncesi 4+4 öneren hükümetin seçim kararının ardından teklifini 6+5 olarak reviMUSTAFA ze etmesi dikkat çekÇAKIR ti. Ancak bu oran da sendikaların tekliflerinin altında kaldı. Toplantı öncesinde MemurSen Başkanı Ali Yalçın ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik bakanlıkta bir araya geldi. İkilinin önceki akşam da görüştükleri öğrenildi. Bu görüşmelerde MemurSen’le hükümet anlaştı. Hükümet ile MemurSen’in anlaştıkları maddeler şöyle: 4 Toplusözleşmenin geneliyle ilgili 40, hizmet kollarıyla ilgili 169 konuda uzlaşma sağlandı. 4 Maaşlara, 2016 için yüzde 6+5 olmak üzere toplam yüzde 11.3, 2017 için yüzde 3+4 olmak üzere toplam yüzde 7.1 oranında zam yapılacak. İki yılda da enflasyon farkı ödenecek. 4 Bu yüzdelik artışlara göre, 1811 lira olan en düşük memur maaşına 2016’ın ilk 6 ayında 108.6 lira, ikinci altı ayında da 95.9 lira olmak üzere toplam 204.5 lira zam yapılacak. 4 Memur emeklilerinin aylıklarında 100 lira artış yapılacak. Yeni emekli olacakların ikramiyelerinde 3 bin 765 lira artış sağlanacak. 4 2005 yılından sonra kadro alan 1 milyon 200 bin memura bir derece verilecek. Ancak bunun için yasa değişikliği yapılması gerekiyor. 4 Öğretmenlere 2016’da brüt 98 liraya kadar, 2017’de de brüt 140 liraya kadar nöbet ücreti verilecek. 98 lira haftada 3 saate karşılık geliyor. Ayrıca bu rakamlar da brüt rakamlar. 4 Hafta sonu sınavlarda görev yapacak öğretmenlerin sınav ücret Maaş zammı az ama ibadet tatili verelim M Kayıplar neler? Toplusözleşmede hiçbir kazanım elde edilemeyen başlıklar da şöyle: 4 Ek gösterge rakamlarında hiçbir iyileştirme olmadı. 4 Sağlık çalışanlarına yine nöbet ücreti çıkmadı. 4 2014 yılında enflasyon farkı ödenmemesi nedeniyle oluşan kayıplar ile 2015 yılında kamu işçisiyle aradaki farklar nedeniyle oluşan kayıplar karşılanmadı. 4 Fiili hizmet zammında çözüm için somut bir adım atılmadı. Konu Bilim Kurulu’na havale edildi. 4 Vergi oranlarında değişiklik talebi reddedildi. 4 Memura seyyanen zam yapılmadı. 4 Vekil öğretmen, vekil ebe, vekil imamların sorunları çözülmedi. 10 EKONOMI Turizmciler sevindi, kırtasiyeciler üzgün İzmir’de Kitap ve Kırtasiyeciler Esnaf Odası Başkanı Hulusi Demir, Milli Eğitim Bakanlığı’nın turizmcilerin isteği üzerine okulların açılışını 28 Eylül’e ertelemesinin kırtasiye, tekstil ve servis araçları sektörlerini zor durumda bıraktığını söyledi. Demir, “Okullar yıllardır 15 Eylül civarında açılır. Herkes, bu tarihi göz önüne alarak ödeme planı yapar. Kırtasiyeciler de eylül, ekim ve kasım aylarına çek ya da senet verir. Kırtasiyeci nasıl ödeme yapacak” dedi. Pazar 23 Ağustos 2015 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY İbrahim Yetkin’e göre, yem fiyatları düşürülmeden fiyat düşmez. TZD: İthalat et fiyatlarını yükseltecek Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, canlı büyükbaş hayvan ve karkas et ithalatına uygulanan gümrük vergisinin sıfırlanmasının hayvancılık sektörünü olumsuz etkileyeceğini söyledi. Yetkin, et fiyatlarının, yem fiyatlarının yüksek olması ve spekülasyonlar nedeniyle yükseldiğini belirtti. Hayvancılıkta maliyetin yaklaşık yüzde 70’ini oluşturan yem fiyatlarının düşürülmediği sürece yerli üreticilerin dışarıdan getirilen sübvansiyonlu et fiyatlarıyla rekabet edemeyeceğini belirterek, “İthalat belki ilk anda yerli hayvanların kesime gönderilmesi dolayısıyla düşecek, ancak bu düşüş kısa zamanda çok daha büyük bir artış olarak geri dönecek. Kurban bayramının da artışta rolü var” dedi. l Ekonomi Servisi Zeybekci: Kefen parası bulamayasın Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, son ekonomik gelişmeleri değerlendirirken, kriz senaryosu yazanlara beddua etti. AKP 51’inci İl Danışma Meclisi toplantısında konuşan Zeybekci, “Doların artışıyla ilgili bir gerekçe yok. Bana televizyon ekranlarında konuşan kriz tellalları bir tane gerekçe söylesinler. İlla ‘kriz çıkacak’ diyor. Krizlerde kalasın e mi? Kendi kendinin krizinde kalasın da kefen parasını bulamayasın” dedi. Doların İngiliz sterlini, Japon Yeni karşısında da değer kazandığını belirten Zeybekci, “Doların artışıyla ilgili bir gerekçe yok” diye konuştu. l Ekonomi Servisi 204 lira zam akan Çelik ve Ali Yalçın’ın açıklamalarının ardından KESK Başkanı Lami Özgen ile Türkiye KamuSen Başkanı İsmail Koncuk söz almak istedi. Ancak Bakan Çelik, “Açıklamanızı dışarıda yapın” diyerek reddetti. Bunun üzerine Lami Özgen “Sözümüz kesiliyor” diyerek ayağa kalktı. Özleri 58 liradan 132 liraya çıkarılacak. Sağlık çalışanlarının döner sermaye ödenekleri artırılacak. 4 Fiili hizmet zammı için Bilim Kurulu oluşturulacak. Kurul, 2016 yılında çalışacak. Ancak bu çalışmalardan sonuç çıkıp çıkmayacağı belirsiz. Sendikacıları konuşturmadı B gen ve Koncuk’un itirazlarına karşın bakan söz vermedi. Bu sırada salonda bulunan MemurSen temsilcileri alkışlar eşliğinde, “Brova MemurSen” sloganları atarak tempo tutmaya başladı. Bakan Çelik ile MemurSen Başkanı Yalçın sözleşmeyi imzalarken, KESK Başkanı Lami Özgen ile Türkiye KamuSen Başkanı İsmail Koncuk salonu terketti. Ardından yeniden söz alan Bakan Çelik, “Dün (önceki gün) geç saate kadar çalışıldı. Dün (önceki gün) müzakere yaptık, tamamladık. Bugün mutabakatı imzalıyoruz” diyerek aslında bir gün önce MemurSen’le anlaştıklarını da itiraf etmiş oldu. Türkiye KamuSen Başkanı Koncuk salonun dışında yaptığı açıklamada, Bakan Çelik’i kınadı. Koncuk, kapalı kapılar ardından alınan kararların kendilerine dayatıldığını söyledi. KESK Başkanı Lami Özgen ise “Kafa kafaya verip memurların haklarını peşkeş çektiler” dedi. İran’a altın takı ihracatı patladı Türkiye’nin İran’a yönelik kıymetli metallerle kaplı altın takı ihracatı, geçen yılın 6 ayında 1 milyon 834 bin dolar iken bu yılın 6 ayında 453 milyon dolara yükseldi. AA’nın haberine göre, İran’a yönelik toplam ihracat, ocakhaziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30.4 artışla 1 milyar 894 milyon dolar oldu. Altın takı ihracatı İran’a yönelik toplam ihracatın yüzde 24’ünü oluşturdu. 2012’de 11.8 milyon dolara ulaşan ihracat, 2013’te 17.7 milyon dolara, 2014 sonu itibarıyla da 818.5 milyon dolara çıktı. Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Ayhan Güner, “İran bizim için çok önemli bir pazar. Hatta 67 ülkeye bedel” dedi. l Ekonomi Servisi 4 Bakan Çelik, 4C’lilere kadro için yasal düzenleme yapılacağını söyledi. Ayrıca 150 lira da ek ödeme yapılacak. Ancak AKP, 4C’lilere yıllardır kadro sözü vermesine karşın şimdiye kadar yasal düzenleme yapmadı. 4 Eş durumu tayinlerindeki eşin özel sektörde kesintisiz 3 yıl çalışma şartı 1 yıla indirildi. 4 Kamu çalışanlarına cuma namazı izni için düzenleme yapılacak. Ayrıca din görevlileri resmi tatillerdeki çalışmaları karşılığında fazla çalışma Cuma namazı izni ücreti alacak. 4 Şef, mübaşir tazminatlarında artış olacak. Tapuda çalışan personelin fazla çalışma ücretleri artırılacak. Bakanın ardından MemurSen Başkanı Ali Yalçın söz alarak, “Tarihi bir ana şahitlik ediyoruz” dedi. l ANKARA Rezervler eriyor, sıcak para yakacak Türkiye’nin kısa vadeli dış borcu döviz rezervlerinden 25 milyar dolar fazla. Olası bir sermaye kaçışı cari açıktan büyümeye Türkiye’yi vuracak. Taksit sınırlaması esneyebilir Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, kredi kartları ve tüketici kredilerinde taksit sınırlamasının, Finansal İstikrar Komitesi toplantısında gündeme geldiğini, konu üzerinde çalışıldığını belirterek, “Acaba bunu biraz esnetebilir miyiz diye konuştuk” dedi. AA’ya konuşan Akben, şöyle devam etti: “Şimdi biz burada bunları kontrol altına aldığımızı düşündük ama bunun yanında bu defa kredi kartı kullanmadan başka alanlarda borçlanmalar başladı. Bu çek, senet veya diyelim ki mobilyacı, beyaz eşyacı kendi taksit yapıyor. Bu defa şöyle bir şeyle karşılaşıyoruz, en az eskiden bunları görerek yönetebiliyordunuz, şu anda yönetiminiz dışına çıkıyor.” l Ekonomi Servisi Başçı bekleyip göremedi Merkez, ekonomistlerle gerçekleştirdiği toplantıda ise yol haritasını açıklayarak faiz artırımı için ABD Merkez Bankası’nın faiz kararını bekleyeceğine işaret etti. Bankanın açıklamaları piyasalarda kafa karışıklığı ve güven problemine yol açtı. Dolar rekor üstüne rekor kırdı. Banka faiz artırımı için ‘bekle gör’ politikası izleyecek. Ancak Merkez şunu göremedi: Gezi Parkı sonrası dolaylı müdahale ile dolardaki yükselişin önüne geçemeyen Merkez, Ocak 2014’te geç bir müdahale ile faizi yüzde 10’a çıkarmak zorunda kalmıştı. Ağustos 2013’te dolar kuru 2 liranın üzerine çıktığında, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Biz buradayız ve güçlüyüz. Doların belini kıracağız. Faiz artırmadan lirayı güçlendireceğiz” demişti. Ancak dolar rekorlara devam edince faizi artırmak durumunda kalmıştı. Hükümetten o tarihten bu yana aralıklı olarak faiz baskısı sürüyor. aray’dan ve AKP’li Bakanlar ‘Kriz yok’ diyedursun, rakamlar Türkiye’nin sermaye krizine yaklaştığını teyit ediyor. Sıcak para kaçarsa büyüme de, ‘şimdilik’ azalma eğilimine giren cari açık da olumsuz etkilenecek. Türk Lirası yılbaşınPİYASA dan bu yana NOTLARI yüzde 25 değer yitirdi. Her ne kadar Çin’deki yavaşlama ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artışıPelin na yaklaşması Ünker tüm gelişen ülkeleri etkilese de Türkiye, diğer ülkelere göre bu gelişmelerden daha çok etkileniyor. Bunun altında da siyasi belirsizliğin yanı sıra yüksek dış finansman ihtiyacı yatıyor. S lerini eritirken, cari açık da sıcak para ve rezervlerle finanse ediliyor. Bu koşullarda, yabancı sermaye akımlarının tersine dönmesi ya da yavaşlaması Türkiye’nin GSYH büyümesi, kredi koşulları ve cari açığını olumsuz etkileyecek. Bu konuda son uyarı kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poors’tan geldi. Finansman sıkıntılı Haziran itibarıyla cari açık 3.36 milyar dolar olurken, doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler Haziran 2014’e göre 307 milyon dolar azalışla 554 milyon dolar oldu. Portföy yatırımlarından 661 milyon dolarlık net çıkış yaşanırken, resmi rezervler 783 milyon dolar eridi. Yani sıcak para yetmeyince cari açığı kapatmak için rezervler kullanıldı. Merkez Bankası verilerine göre resmi rezerv varlıkları haziranda 119.6 milyar dolardı. Bunun 99.2 milyar doları döviz, 19.9 milyar doları altın cinsindendi. 14 Ağustos haftasında ise döviz rezervleri 102 milyar 214 milyon dolar, altın rezervleri 18 milyar 443 milyon dolar oldu. Toplam rezervler 120 milyar 657 milyon dolar olarak gerçekleşti. Buna karşılık haziran sonu itibarıyla, kısa vadeli dış borç stoku 127.3 milyar dolar. Yani dö viz rezervleri yaklaşık 25 milyar dolarlık kısa vadeli borcu karşılamıyor. Bu borcun yüzde 53.8’i ABD doları, yüzde 30.4’ü Avro, yüzde 13.2’si TL ve yüzde 2.6’sı diğer döviz cinslerinden oluşuyor. TL’nin yıl içinde yüzde 25 eridiği düşünülürse borç daha da katlanıyor. Hazine garantili dış borç stoku ise bu yılın birinci çeyreğinde 10 milyar 385 milyon dolar oldu. Reel sektörün Mayıs 2015 itibarıyla toplam borcu 279 milyar 346 milyon dolar. Şirketler 179 milyar 130 milyon dolarlık borcunu karşılayamıyor. Peki merkez bankaları ne Rezervler yetersiz Cari açığın finansmanını kısa vadeli sermaye akışlarıyla finanse etmesi ve kısa vadeli dış borçların rezervlerine göre daha yüksek olması Türkiye’nin riskini artırıyor. Krizlere karşı önlem olarak biriktirilen döviz rezervleri Türkiye’nin kısa vadeli dış borçlarını karşılamıyor. Merkez faizi yükseltmemek için döviz rezerv Krize karşı önlem den rezerv biriktiyor? Bunun tek bir nedeni var. Ekonomik krizlere karşı tedbir. Dış borç krizine girmemek için borcun vadesi geldiğinde eğer piyasadan döviz toplanamazsa merkez bankası rezervleri kullanılır. Ya da enerji gibi hayati önemi olan ithal mallar için gerekli döviz yoksa bu da rezervlerden karşılanır. Merkez, bu ayki Para Politikası Kurulu’nda faizleri değiştirmeyerek yine kura dolaylı müdahale etmeyi tercih etti. Bir haftalık repo faizi yüzde 7.50 seviyesinde kalırken, faiz koridorunun alt bandı yüzde 7.25’te tutuldu. Koridorun üst bandı ise yüzde 10.75’te sabit bırakıldı. Hane halkı borcu, 12 yılda 50 kat arttı CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu tarafından TBMM Başkanlığı’na sunulan araştırma önergesinde 2002’de 6.7 milyar lira olan hane halkı borcunun 2014 sonunda 332.4 milyar liraya ulaştığı, 12 yılda yüzde 396 oranında, bir başka hesapla 50 kat arttığı belirtildi. 2002’de hane halkı 100 liralık kazancının 3.4 lirası kadar borçluyken, bugün 100 liralık kazancının 49.6 lirasını borçlu olduğu ifade edilen önergede, geçen yılın ilk 6 ayında kredi kartlarından 20 milyar 412 milyon lira nakit avans çeken vatandaşın, bu yıl aynı dönemde yüzde 27.7 artışla 26 milyar 82 milyon lira çektiği belirtildi. l Ekonomi Servisi C M Y B