Katalog

Salı 11 Ağustos 2015 EDİTÖR: ZEKİ TEZER TASARIM: SERPİL ÜNAY Doların ateşi dört bir taraftan saracak KİSİ T E O N İ M DO AK YARATAC ekonomi 9 Yatırım bankalarının senaryolarına göre Fed’in faiz artırımının ardından dolar 3 TL’ye çıkacak. Enflasyondan borçlara ekonomi pek çok yönden darbe alacak rken seçim ve güvenlik endişelerinin yanı sıra ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımına yaklaşması doları dün de 2.7955’e taşırken, Fed’in faiz artışının ardından dolar/TL’nin 2.90’lara veya 3 TL’ye çıkabileceğine dair senaryolar üretiliyor. Yatırım bankası Societe Generale, Türkiye’de erken seçim olasılığını yüzde 80 olarak görürken, TL’nin dolar karşısında, eylül sonu itibariyle 2.92’ye yükselmesini bekliyor. Merrill Lynch Fed’in olası faiz artışı sonrasında doların 3 TL’ye çıkabileceğini tahmin etmişti. Haziranda yayımlanan raporlara göre Goldman Sachs, dolar/TL’nin 12 ay içinde 3.15’e çıkmasını öngörüyor. Credit Suisse, 2.98’e çıkabileceği tahmininde bulunuyor. Peki dolar 3 TL’ye çıksa ne olur? Dolar kurunun yükselmesi enflasyondan borçlara cari açıktan işsizliğe ekonomiyi pek çok yönden olumsuz etkileyecek. E ABD’nin zorlu Ortadoğu dansı... işisel, belki de duygusal ukalalık yaparak dünün bizim için yaşamsal gündemlerinin yakıcı gelişmelerinden çok ABD’den gelen, ABD penceresinden yılın gelişmelerini özetleyen sıradan bir habere dikkatinizi çekmek isterim. Tamam... Barış çağrılarına, bu ülkede yaşayanların çoğunluğunun, medyatik dillendirmelerin tam tersine, gerçekçi duygularında... Çatışmalar, ölümler, cenazelerle doğru orantılı artan barış özlemlerine karşın... Dün de tırmanan terör, 6 şehit verilmesi en büyük karabasanımız... Koalisyon umutlarını suya düşürecek gelişmeler... İktidarlarını AKP’ye, Meclis’e teslim etmemekte direnen Cumuhbaşkanlığı’nın, liderlik çıkarları penceresinden dayatmaları ile bağlantılı, siyasi istikrarın, ülkenin kaosa, ekonomik krize sürüklenmesinin umursanmaması... Yenilenmeye zorlanan seçimlerle daha aylar değil, yılların çözümsüzlüğe teslim edilmesi... Bizim sorumlu olduğumuz sorunlarımızın karabasanında... Güncel gündemde satır arası sayılabilecek, ABD’nin IŞİD’le savaşının yıldönümü nedeniyle ABD kaynaklı yıllık durum değerlendirmesini, “Ortadoğu’daki zorlu dansının sonuçlarını..” daha bir dikkatle okumamız gerektiğini neden mi söylüyorum?.. Bir yıllık askerini öldürtmeden IŞİD’e açılmış savaşın, havadan bombardımanların maliyeti 3.5 milyar doları bulmuş... 6 bin saldırı, 17 bin bombardıman, günlük ortalama maliyeti 10 milyon dolar... IŞİD işgal ettiği topraklardan yüzde 2530’unu kaybetmiş ama, başka topraklarda yeni işgalleri gerçekleştirirken... Savaşın daha pek çok yıl süreceği gerçeği ortaya çıkmış... HHH ABD’nin IrakAfganistan’ı işgal ederek radikal İslamcı terör örgütleri ile kendi yataklarında savaşmak tezinin çuvallaması sonrası, askeri fiili işgaller projelerinden vazgeçmesiyle, en çok Ortadoğu, İslam dünyası ağırlıklı iç savaşlar, kâbus gibi tırmandı... İşgalin tarafları Afganistan’ın komşusu Pakistan’da, Irak’ın komşusu Suriye’de yaşananlar daha bir beter... Libya bataklığı İslamın var olduğu bütün Afrika ülkelerinde veba mikrobu saçar gibi olumsuz bir etki yaratıyor...Türkiye’nin, laik Cumhuriyetin, birlikte yaşam koşullarına katkılarının çimento gücüne karşın; İktidarlarının savaşlardan ganimet koparma sevdasında, çatışmacılığı ülkemize taşımasının sayısız suçlarıyla.. Türkiye’nin de Pakistan kadar olmasa da, bataklığa çekildiği ortada... Ve gelinen son noktada ABD Ortadoğu’da karadan savaşlar için IŞİD’in karşısına çıkaracak askeri güç yaratamıyor... Irak’ın kendisine bağlı rejiminin yöneticilerine, müttefiki Arap diktatörlüklerine kızması bir şeyleri değiştirmiyor... İran ile barışarak bölgede nefes alma çabası, Suriye için Rusya ile uzlaşma da bölge çıkarlarının korunmasına yetmez... Baştan belki de siyaseten desteklenmiş, IŞİD’in, Sünniler dengesini sağlaması hesapları suya düşmüş... Sadece Ortadoğu enerji yataklarının odağındaki en büyük tehdit olmaktan çıkmış, dünyayı sarsan cinayet şebekesini karadan vuracak gönüllü güçler olarak bir tek PYD, PKK sayılabiliyorlar... ABD Türkiye’nin İŞİD desteğine karşılık, PKK’nin yeni terör saldırıları nedeniyle Kandil’in bombalanmasına hak verse de, zorlu Ortadoğu dansında, PKK’ye karşı orantılı güç kullanılması uyarıları yapıyor... Bu kirli savaşta son dönemde en çok Kürtler ölüyor. Bütün bölge halkları geri dönüşü olmayan bedeller ödüyor... K bi geçişkenliği var. Kur yüzde 10 değer kazandığında, enflasyon 1.5 puan artıyor. Temmuzda yıllık enflasyon yüzde 6.81 olarak açıklandı. Kur 3 TL’ye çıkarsa yaklaşık yüzde 7.35 değer kazanmış olacak. Bu da enflasyonu 1.1 puan artıracak. Yani sadece kur etkisiyle enflasyonun yüzde 7.91’e çıkması mümkün. zıplatacak 1 Enflasyonu Kurun enflasyona yüzde 15 gi Rabobank: En kırılgan para ‘lira’ Rabobank, gelişen ülke paraları içerisinde en kırılgan paraların Türk Lirası ile Rus Rublesi olduğuna dikkat çekti. Temmuzda dolar karşısında yüzde 10.3, Avro karşısında ise yüzde 9 zayıflayan Ruble’deki zayıflığın temel nedenlerinden birinin petrol fiyatkıyor. Yani 58.6 milyar lira borca ekleniyor. larındaki düşüş olduğu kaydedildi. Petrol fiyatlarındaki düşüşün, Türkiye için cesaret verici bir sinyal olduğnu belirten Rabobank, Merkez Bankası’nın bir aşamada faiz artırımına gidebileceği vurgulandı. Jeopolitik riskler ve Fed’in faiz artışının yanı sıra, TL’nin koalisyon görüşmelerine duyarlı olduğuna dikkat çekildi. Fed Açık Piyasa Komitesi 1617 Eylül’de toplanacak ve yatırımcılar ve ekonomistlerin önemli bölümü, Fed’in bu toplantıda, yaklaşık 10 yıl sonra ilk kez faiz artırımına gideceğini düşünüyor. ca TL’deki zayıflık sıcak paranın Türkiye’den kaçışını tetikleyerek cari açığın finansmanını da zora sokabilir. PELİN ÜNKER nu katlıyor. Merkez Bankası’na göre reel sektörün Mayıs 2015 itibarıyla 279 milyar 346 milyon dolar borcu var. Döviz varlıkları 100 milyar 216 milyon dolarda kalıyor. Şirketler 179 milyar 130 milyon dolarlık borcunu karşılayamıyor. Borç miktarı mevcut kur oranıyla hesaplandığında 779 milyar 375 milyon liraya denk geliyor. Doların 3 TL olması halinde ekstra bir borç artışı olmasa bile sadece kur farkından borç 838 milyar 38 milyon liraya çı katlayacak 2 Borçları Kurdaki artış reel sektörün döviz borcu artış, borçlu birçok şirket için, aldıkları döviz kredileri oranında ciddi bir sorun oluşturmuştu. Birçok firma bu nedenle iflasın eşiğine gelmişti. Bu firmaların kepenk indirmesiyle ortaya çıkan durgunluk işten çıkarmaları beraberinde getirmişti. artacak 3 İşsizlik 1994 ve 2001 krizinde kurdaki için yaklaşık 70 dolarlık ara malı ithalatı gerekiyor. Dolardaki her kuruş artış ara malı ithalatının maliyetini arttırıyor. İhracatçı, dolardan ithal edip yüzde 49 düzeyinde Avro üzerinden ihraç ediyor. Yani üretim maliyeti artarken satış değeri azalıyor. düşecek 4 İhracat Sanayide 100 dolarlık ihracat zulma cari açığı büyütebilir. Ayrı açık büyüyecek 5 Cari Dış ticaret dengesindeki bo patmasının yanı sıra ihracatın azalması da büyümeyi zayıflatacak. Yılın ilk çeyreğinde Türkiye yüzde 2.3 büyürken, ihracatın büyümeye katkısı ise negatif oldu. İhracat, ilk çeyrekte yıllık yüzde 0.3 geriledi. İhracatın büyümedeki payı 2014’te yüzde 2.7 idi. zayıflayacak 6 Büyüme Borçları şirketlerin kepenk ka Yunanistan görüşmelerinde son düzlüğe girildi unanistan ile uluslararası kreditörler arasında yürütülen kurtarma paketi görüşmelerinin en geç bugün sonuçlandırılması bekleniyor. Yunanistan Maliye ve Ekonomi Bakanları, kreditörlerin temsilcileriyle önceki gün boyunca sabaha kadar süren toplantılar yaptılar. Müzakereler hakkında bilgi veren Yunan yetkililer, görüşmeleri sonuçlandırmak için çabaların sürdüğünü ve sonucun en geç bugün sabah saatlerinde alınabileceğini söylediler. Yetkililer, daha önce yapılan açıklamalarda kurtarma paketi taslağını 18 Ağustos’ta onaylanmak üzere parlamentoya göndermeyi umduklarını belirtmişlerdi. Üzerinde uzlaşılacak anlaşma taslağının Avro Bölgesi ülkeleri parlamentolarından da 18 Ağustos’a kadar onay alması bekleniyor. Reuters’e konuşan üst düzey bir yetkili de hedeflerinin anlaşmayı 14 Ağustos Cuma günü itibariyle Avro Bölgesi Maliye Bakanlarına sunmak olduğunu söylemişti. Süreç tamamlanırsa, Başbakan Aleksis Çipras liderliğindeki Yunan hükümeti 20 Ağustos’ta Avrupa Merkez Bankası’na yapması gereken 3.5 milyar Avroluk ödemeyi gerçekleştirebilecek. Aleksis Çipras Y Hanehalkı harcamalarında en büyük payı alan kira giderleri, emeklinin gelirinin yüzde 29’unu kapsıyor. Emekli aylığının üçte biri kiraya meklilerin konut ve kira için yaptıkları harcama, aylıklarının yüzde 29.1’ine denk gelirken, ücretli çalışanlarda bu oran yüzde 23.4 seviyesinde. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2014 yılı hanehalkı tüketim harcaması istatistiklerine göre, emekliler konut ve kira için aylıklarının yaklaşık üçte birini harcar E ken, aylıkların yüzde 24.2’si de gıda ve alkolsüz içeceklere gidiyor. Ulaştırma harcaması da emeklilerin bütçesinde önemli bir yer tutuyor. Geçimini emekli aylığı ile sağlayanlar ulaştırma için bütçelerinden yüzde 13.6 pay ayırıyor. Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri harcamaları yüzde 7.2, giyim ve ayakkabı yüzde 4.1, lokan ta ve oteller yüzde 3.8, alkollü içecekler, sigara ve tütün yüzde 3.7 pay alırken, haberleşme için ayrılan harcamaların oranı ise yüzde 3.6. Emekliler aylıklarından eğlence ve kültür için yüzde 3’lük pay ayırıyor. Sağlığa ayrılan pay ise yüzde 2.1’e kadar geriliyor. Emeklilerin, eğitim harcamaları da aylıklarının yüzde 1.1’ine denk geliyor. Kredi kartı sayısında patlama eçen yıl sadece 200 bin adet artan kredi kartı sayısı 2015’in ilk yarısında 800 bin adet arttı. Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) 2015’in ilk yarısını kapsayan verilerine göre, banka kartları kartlı ödeme tutarının yüzde 7’lik kısmını oluşturuyor. Banka kartların kartlı ödeme adedi içindeki payı ise yüzde 23 seviyesinde bulu Sitelerde aidat fiyatları tavan yaptı itelerde aidatların yüksekliğiyle ilgili şikayetler artıyor. İstanbul’da minimum aidat fiyatının 300 liraya dayandığını belirten Altın Emlak Genel Müdürü Hakan Erilkun, “Bu bedellere ısınma giderleri dâhil bile değil. Dünyada konut fiyatı en çok artan ülkeyiz. Bir de aidat problemi sektör için sorun olabilir. Bu nedenle bunun kontrol edilmesi, devletin müdahil olarak önlem alması gerekiyor” dedi. Aidat rakamlarında İstanbul Avrupa yakası metrekaresi 13.16 lira ile ilk sırada. Bunu 9.44 lira ile Ankara, 7.54 lira ile Anadolu yakası ve 4.01 lira ile İzmir izliyor. G S nuyor. Yani artık her 4 kartlı ödemeden 1’inde banka kartları kullanılıyor. Banka kartı sayısı ise 110 milyon adedi aştı. Yılın ilk altı ayında kartlarla toplam 250 milyar TL tutarında ödeme yapılırken bu değer, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15 büyüdü. Yılın ilk altı ayında 50 TL üzerindeki işlemlerde banka kartlarının kullanım oranı sadece yüzde 10 olurken, 20 TL ve altındaki mikro ödemelerde bu oran yüzde 33’e kadar yükseldi. Temassız ödeme yapılabilen POS sayısı ise yılın ilk yarısında hızla arttı. 2014 sonunda 93 bin olan temassız POS sayısı, haziran sonunda 154 bin adede çıktı.” l Ekonomi Servisi Anba Grubu ve EGD ‘İnşaat Platformu’ kurdu Anba Yayın Grubu ve Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) paydaşlığıyla İnşaat Platformu kuruldu. 800’ü aşkın üyesiyle ekonomi basınının sesi olan EGD ve 30 yıldır inşaat sektöründe faaliyet gösteren Anba Yayın Grubu, mühendislik, mimarlık, müteahhitlik, proje gruplarının yanısıra akademisyenleri ve sektöre katkı sağlayan kurum ve kuruluşları aynı çatı altında, dernekleşmeden, tüzel kişiliğe sahip olmadan buluşturmayı amaçlıyor. İnşaat Platformu kurucularından Mahmut Kılınç sektörün dünyadaki yerine değindiği açıklamasında, “Dünya inşaat harcamaları 9.3 trilyon dolar, inşaat malzemeleri pazarı da 6.8 trilyon dolardır. Türkiye inşaat harcamaları ise sadece 162 milyar TL. Her ne kadar yurtdışı müteahhit firmalarımız ENRTop250 listesinde ikinci olsa da yürünecek çok yol var” dedi. Tasarruflar 66 milyar lira arttı Bankalardaki tasarruf mevduatı hesapları bu yılın ilk 6 ayında yaklaşık 66 milyar lira arttı. AA’nın BDDK verilerinden yaptığı hesaplamaya göre, bankalardaki tasarruf mevduatı hesaplarının toplamı 2015 haziran sonu itibariyle 661 milyar lirayı aştı. Bu rakam 2014 sonunda yaklaşık 595 milyar liraydı. Yani Türkiye 6 ayda 66 milyar liradan daha fazla biriktirmiş oldu. Uzmanlara göre bu artışta TL’deki değer kaybı nedeniyle Döviz Tevdiat Hesabı büyümesi etkili. C M Y B