Katalog

EKONOMİ 8 KP, toplusözleşmenin ertelenmesi taleplerine kulak tıkarken, devlet adına masaya oturacak olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in milletvekilli olmadığına dikkat çekiliyor. Masada konfederasyonlar adına yine tek belirleyici olan MemurSen’in talepleri arasında ise geçmiş yıllara ait kayıplar yok. Bu nedenle her bir memur ve emeklinin 2014’ten kalan 912 liralık enflasyon kaybı ve 2015 yılından kalan bin 524 liralık zararı ile birlikte toplam 2 bin 436 lirası buhar olacak. Memur ve memur emeklilerinin gözü pazartesi günü başlaya DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.7610 1.1 kuruş 3.0500 2.6 kuruş 10.12 0.02 puan 78.410 87 puan 659.14 5.62 lira 97.45 90 lira EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ Çarşamba 29 Temmuz 2015 Memurun 2 bin 436 lirası buhar olacak Gözler pazartesi başlayacak toplusözleşme görüşmelerinde. AKP geçici hükümet olmasına karşın memurun 2 yıllık maaş zammını belirleyecek IŞİD petrolü ve Türkiye irkaç gün önce; İngiliz The Observer gazetesinde, Türkiye’nin IŞİD’e, yasadışı petrol ticareti konusunda kolaylık sağladığına ilişkin belgelerin ABD’nin elinde olduğu iddiasına yer veren bir makale yayımlandı. IŞID’in en büyük gelir kaynaklarından biri olan petrol ticaretinde, Türkiye’nin en önemli alıcı olduğu iddiasının da yer aldığı bu haber, dün İzmir Milletvekili Ertuğrul Kürkçü tarafından bir soru önergesiyle TBMM gündemine de taşındı. Bu gelişmeler, geçen şubat ayında OECD bünyesindeki Karapara Aklamayla Mücadele Grubu FATF’in hazırladığı bir raporu ve içindeki verileri daha kritik hale getiriyor. (“Terör Örgütü IŞİD’in Finansman Kaynakları” başlıklı 48 sayfalık çalışma raporuna, yayımlanışının ertesinde “Türkiye’den üç TIR gitti” başlığıyla bu köşede yer vermiştik.) Hemen anımsatalım ki, raporun giriş bölümünde, bu çalışmanın Türkiye’nin işbirliği ile hazırlandığı notu yer alıyor. IŞİD’in gasp ettiği petrol sahalarındaki faaliyetlerin geniş biçimde irdelendiği rapordaki bazı özet veriler şöyle: IŞİD Irak ve Suriye’de ele geçirdiği petrol kuyularında günde 50 bin varil petrol üretimi yapıyor. Petrol kuyusu yakınında aracılardan varilini 2530 dolara aldığı petrolü, biraz uzaktaki marketlere ve diğer tüketicilere, rafineri derecesine göre 60 ile 100 dolara satıyor. Fakat bundan daha kritik olan bilgi ise raporun “Petrol Kaçakçılığı ve Satışı” başlıklı 33. sayfasında yer alıyor. Türkiye’nin sunduğu istatistiklere göre Suriye sınırındaki petrol kaçakçılığının 2012’den bu yana büyük artış gösterdiği belirtiliyor. IŞİD’in petrol sahalarını ele geçirmesinin ardından, Irak ve Suriye sınırında yedi Türk vilayetinde saptanan kaçak petrolün, 2014 yazı itibarıyla 20 milyon litreye ulaştığı bilgisi yer alıyor. FATF’in IŞİD raporunda; 2013 yılında Türkiye’de saptanan 73 milyon litre kaçak petrolün, 2014 yılında 79 milyon 238 bin litreye ulaştığı, 2012’de 4 bin civarında olan petrol kaçakçılığı olay sayısının, 10 bine yükseldiği kayda geçirilmiş. Raporun Türkiye’nin işbirliğiyle hazırlanmış olması; son gelişmeler bakıldığında bu verileri daha da dikkate değer kılıyor. Eğer, The Observer’deki makaledeki iddialar doğru; yani Türkiye, IŞİD’e yasadışı petrol ticareti konusunda yardım eden bir ülkeyse, Karapara ile Mücadele Örgütü ile IŞİD’in Finansman Kaynakları’nı konu alan bir raporda işbirliğine yanaşıp veri sunması ne kadar mantıklı? Bu iyimser bir soru. Tersinden baktığımızda ise şu soru da meşrudur: İddialar doğru ise Türk Hükümeti, bir gün bu ithamlarla karşılaşacağını öngörüp uluslararası camiadaki olası riski azaltmak için mi uluslararası örgütlere yardımcı oldu? Ya da mecbur kaldı? Bu kapsamda Kürkçü’nün soru önergesindeki şu kısım özel bir dikkati hak ediyor: “Haberde iddia edilen ‘Petrol ticareti bağlantıları ABD ve Avrupa tarafından da tepkiyle karşılanmıştı’ ifadesi ışığında söz konusu olayla ilgili ABD’li veya Avrupalı yetkililerle herhangi bir görüşme olmuş mudur? Olmuş ise bu görüşmenin içeriği nedir? Haberde ileri sürüldüğü şekilde Türkiye’ye yönelik eleştiriler dile getirilmiş midir?” Özetle; soruların yanıtı her şıkta yaşamsal önem taşıyor. B A Büyük kayıp M emurlar 2015’te de yüzde 3+3 zam aldı. Buna karşın kamu işçileri yüzde 5 + 6 zam öngören toplusözleşme imzaladı. İşçiler yıllık 500 lira da denge tazminatı aldı. Türkiye KamuSen’in hesabına göre, Aralık 2014’te eline 2 bin 500 lira geçen bir memurun maaşı yüzde 3 artışla 2 bin 575 liraya yükselirken, aynı tarihte yine 2 bin 500 lira alan bir kamu işçisinin maaşı 2 bin 625 lira oldu. Memurun maaşı enflasyon farkı ile birlikte temmuzda 2 bin 697.6 liraya yükselmişken işçinin maaşı ise 2 bin 782.5 liraya çıktı. Kamu işçisi ile memur maaşı karşılaştırıldığında memurun aylık zararı 127 lira oldu. Bu da yıllık bin 524 lira zarar anlamına geliyor. 2014 ve 2015’teki toplam kayıp ise 2 bin 436 liraya ulaşıyor. cak toplusözleşme görüşmelerinde. KESK’in yeni hükümet kurulamadığı için görüşmelerin ekim ayıMUSTAFA ÇAKIR na ertelenmesi isteği kabul görmedi. Bunun için yasa değişikliği yapılması gerekiyordu. Ancak hükümet adım atmadı. MemurSen taleplerini Devlet Personel Başkanlığı’na sundu. Ancak bu talepler içerisinde 20142015 yıllarındaki kayıplar yok. 2016 yılında yüzde 8+8 zam talep eden MemurSen, 1 Ocak 2016’dan geçerli olmak üzere taban aylığına 150 lira zam + 2015 yılı büyüme oranının yüzde 50’si ve üç aylık dönemlerdeki büyüme oranları kadar refah payı artışı+enflasyon farkı istedi. MemurSen 2017 için de yüzde 7+7 ve 1 Ocak 2017’den geçerli olmak üzere taban aylığına 100 TL zam + 2017’de üç aylık dönemlerdeki ekonomik büyüme oranı kadar refah payı artışı + enflasyon farkı talep etti. MemurSen, memurların 2014 ve 2015 kayıplarını ise masaya getirmeyecek. 2014’te yine MemurSen ile Hükümet arasında imzalanan toplusözleşme nedeniyle memurlar sadece 123 liralık zamla yetinmek zorunda kaldı. Toplusözleşmede yer verilmediği için memurlar enflasyon farkı alamadı. Memur maaşları ortalama aylık yüzde 3 eridi. Türkiye KamuSen’in araştırmasına göre, bu erimenin parasal karşılığı aylık yaklaşık 76 liraya, 2014’ün tamamı için ise 912 liraya denk geliyor. l ANKARA Lami Özgen (ortada) düzenlediği toplantıda görüşmelerin iptal edilmesini istedi. K KESK maaş+ek ödeme istedi ESK de taleplerini Devlet Personel Başkanlığı’na iletti. KESK maaş+ek ödeme olarak en düşük 2 bin 323 lira alan kamu emekçisinin maaşının 2 bin 900 liraya yükseltilmesini, bunun dışında kamu emekçilerine kira yardımı olarak aylık 395 lira, aile/eş yardımı olarak aylık 290 lira, çocuk yardımı olarak 232 lira, asgari ücret tutarında yılda iki ikramiye ve ulaşım için aylık abonman bilet ücreti ödenmesini istedi. KESK Genel Başkanı Lami Özgen, bugün olağanüstü toplanacak olan TBMM’de yasa değişikliği yapılarak görüşmelerin ertelenmesini talep etti. Özgen, AKP döneminde yüzde 25’e ulaşan kayıpların da telafi edilmesini istedi. Özgen, görüşmeleri devlet adına yürütecek olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in milletvekili bile olmadığına dikkat çekti. AKP’nin memurlara yapacağı maaş zam oranının da şimdiden belli olduğuna işaret eden Özgen, Orta Vadeli Plan’da 2016 ve 2017 için yüzde 5 ile 7 arasında bir zam oranı öngörüldüğünü bildirdi. Zarar karşılansın 912 TL eridi Türkiye KamuSen, öncelikle zararların karşılanmasını istedi. 2014 ve 2015 yıllarındaki zararları karşılığında memurlara toplam 2 bin lira telafi ödemesi yapılmasını isteyen KamuSen, ayrıca 2016 ocakta yüzde 10 “telafi zammı” talep etti. Türkiye KamuSen 2016’da yüzde 6+6 zam, ocak ayından itibaren taban aylığa 100 lira net seyyanen artış istedi. Buna göre 2016’nın ilk altı ayında yüzde 16; ikinci altı ayında yüzde 6 zam yapılarak toplamda yüzde 22 artış gerçekleşecek. 831 öğrenci Koza’ya girdi ürkiye Yabancı Sermaye DerT neği (YASED) tarafından hayata geçirilen Koza Projesi 7 yılda IMF Türkiye’yi uyardı l Uluslararası Para Fonu: Kısa vadeli borçlar Türkiye’yi önemli ölçüde borç çevirme riskine maruz bırakıyor. luslararası Para Fonu’ndan (IMF) Türkiye’ye uyarı geldi. Kuruluş yayımladığı raporda dış yükümlülüklerin yapısının Türkiye’yi likidite şoklarına maruz bırakabileceğini vurguladı. Raporda “Cari açık önümüzdeki yıllarda belirgin derecede daralmazsa Türkiye’nin net uluslararası yatırım pozisyonu orta vadede yüzde 1015 civarı bozulabilir. Cari açığın azaltılması için sıkı para ve maliye politikası hâlâ gerekli. Kısa vadeli borçlar Türkiye’yi önemli ölçüde borç çevirme riskine maruz bırakıyor. Bu yıl GSYH’nin yüzde 25’inden yüksek olduğu tahmin edilen brüt dış finansman gereksinimi Türkiye’yi küresel piyasalardaki koşullara karşı kırılgan hale getiriyor. Türkiye’nin düşük net uluslararası rezervleri, rezervlerin artırılmasını gerekli kılıyor” ifadeleri kullanıldı. IMF’nin raporunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın net döviz rezervlerini artırması gerektiği belirtilirken, döviz müdahalelerinin de sınırlandırılması gerektiği kaydedildi. l Ekonomi Servisi 32 ilde 831 öğrenciye ulaştı. YASED, bu yıl 32 ilden 96 öğrenciye daha, uluslararası şirketlerde iş hayatını deneyimleme fırsatı sundu. Proje kapsamında her türlü ihtiyacı YASED üyesi şirketler tarafından karşılanacak öğrenciler, her biri kendi sektöründe fark yaratan uluslararası şirketlerde bir ay boyunca staj yapma fırsatı bulacak. YASED Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Erdem, “İş dünyamızın ve ülkemizin geleceği olan üniversite öğrencilerine, özellikle bu imkâna ulaşmakta zorluk yaşayabilecek öğrencilere, YASED üyesi firmalarda staj imkanı yaratarak, onlara deneyim ve vizyon kazandırmayı hedefliyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi U Analistler, Çin hisselerinin gelecek 3 haftada yüzde 14’lük bir gerileme daha göstereceğini öngördü. 407 kadın çiftçiye eğitim ıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın başlattığı, Şekerbank’ın da desteklediği “Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı” kapsamında Kırklareli, Gaziantep, Zonguldak, Muğla, Malatya, Balıkesir, Çankırı ve Konya’da 407 kadın çiftçiye 10 gün süreyle ve 70 saat “Uygulamalı Girişimcilik” eğitimi verildi. Şekerbank’tan yapılan açıklamaya göre, 8 ilin birincilerine ilişkin yapılacak yeni değerlendirme süreci sonunda finale kalacak projeler, 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü’nde ödüllendirilecek. l Ekonomi Servisi G üm yaz boyunca şok düşüşler yaşayan Çin Borsası, bu hafta başı son sekiz yılın en büyük düşüşünü gerçekleştirerek yüzde 8’in üzerinde düştü. Bu düşüşte Pekin’in gevşek para politikasını sonlandıracağı endişeleri yatıyor. Analistler, Çin ekonomisindeki olası yavaşlamanın ve varlık fiyatlarındaki önlenemeyen düşüşlerin küresel ekonomiye getirdiği risklerin gözden kaçırılmaması gerektiğini belirtirken; Türk piyasalarının da bu durumdan olumsuz etki Çin Borsası eriyor T lenebileceğini kaydetti. Öte yandan Suruç saldırısı ve sınır ötesinde IŞİD ve PKK hedeflerinin vurulması güvenlik kaygılarını artırırken, NATO’nun Ankara dayanışma içinde olduğunu açıklaması, uluslararası toplumun Türkiye’ye desteği olarak yorumlanınca kur ve faiz aşağı yönlü hareket etti. Önceki gün 2.77’yi aşan dolar 2.76’ya geriledi. 10 yıllık gösterge faizdeki yükselişin ardından dün 10 yıllık gösterge tahvilde 15 baz puanlık düşüş yaşandı. Öte Kısa Kısa... 4ABD Federal Mahkemesi, otomotiv devi Fiat Chrysler’a 105 milyon dolar ceza kesti. Cezanın nedenini Fiat Chrysler’in araç geri çağırmalarda yaptığı hatalar olduğu belirtildi. 4 Almanya’nın dev havayolu şirketi Lufthansa, radikal ucuz bilet satışı yapma kararı aldı. Buna göre Lufthansa’nın bu ayın sonundan itibaren, ekim sonrası uçak biletlerini “Light”, “Classic”, “Flex” ve “Business” olmak üzere dört farklı kategoride satışa sunacağı haber verildi. 4 Vodafone, İspanya’daki operasyonundan 1.300 kişiyi işten çıkarma kararı aldı. Karar, İspanya’nın en büyük kablolu iletişim operatörü Ono’nun geçen yıl satın alınmasının ardından geldi. Bu satın almayla birlikte işgücü 6 bin civarına yaklaşan şirket harcamalarını bu anlamda kısma kararı aldı. yandan uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s, gelecek 18 ayda Türkiye’de para politikasında sıkılaşma beklediğini ifade etti. S&P’nin küresel para politikalarını değerlendirdiği raporda, “Gelişmekte olan ekonomilerde farklılaşan para politikası karşılıklarına neden oluyor. Türkiye gibi dikkate değer oranda finansman ihtiyacı olan ekonomiler yabancı sermaye akışlarında potansiyel yavaşlamalara karşı hassas” ifadeleri kullanıldı. C M Y B