Katalog

BULMACA 18 BULMACA 8 Poker, konken gibi iskambil oyunlarında aynı cins iki karta verilen ad... Selçuklularda şehzadeleri eğitmekle görevli kişilere verilen san... Başkalarının düşünce ve inançlarına katı ve hoşgörüsüz davranan kimse. 9 Baş çoban... Notada durak işareti... Anthemios ile birlikte Ayasofya’yı gerçekleştiren Bizanslı mimar... Radon elementinin simgesi. 10 Hıristiyanlıkta şeytanın cennetten kovulmadan önceki adı... Cadde ve sokaklardan ya da caddelerde karşıdan karşıya geçmekten korkma... Samaryum elementinin simgesi. 11 Güçlü, zinde... Avrupa Futbol Birliği’nin kısa yazılışı... Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk... Doğu Karadeniz yöresine özgü, mısır ununa çeşitli sebzeler katılarak yapılan bir ekmek. 12 Kötü iktidarların egemen olduğu toplum düzeni... “Sözün ile düşürgil” (Yunus Emre)... Bir seçimde adaylardan hiçbirinin gerekli oyu sağlayamaması nedeniyle seçimin sonuçsuz kalması. 13 Harekât merkezi... Müzik notalamasının ilk türlerinden biri... Türkiye’nin plaka imi... Japonya’ya özgü bir kukla türü. 14 Kuzey Amerika Kızılderililerinin geleneksel konutu olan koni biçiminde çadır... TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 14 Haziran 2015 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Tarih Boyunca İslam Mezhepleri ve Şiilik”, “Mevlevi Âdap ve Erkânı”, “Tasavvuf” gibi yapıtlarıyla tanınmış edebiyat tarihçimiz. 2 Rumen halk edebiyatında aşk, özlem, yas gibi konuları dile getiren lirik şarkı türü... Metin Erksan’ın bir filmi... İsrail’in plaka imi... İskambilde koz... Nazi partisinin askeri polis örgütü. 3 Havadaki su buharı... Osmanlılar döneminde Rumeli’deki büyük toprak sahiplerine verilen ad... Yerine koyma, yerine kullanma. 4 Yiyeceği ortaklaşa sağlanan toplantı... Açık gri renk... Rus köylü topluluğuna verilen ad. 5 Hollanda’nın plaka imi... Küçük erkek kardeş... “Boynuzu bazısının gibi / Kiminin halka halka yay gibi” (Şeyhi)... Dinsel inançları olmayan... Akdeniz’in batısında görülen bir rüzgâr. 6 “Fildişi Karası”, “Aşk Mutfağından Yalnızlık Tarifleri”, “Bir de Baktım Yoksun” gibi öykü kitaplarıyla tanınmış yazarımız... Dik tutularak parmakla çalınan büyük bir çalgı... Uzaya gönderilen ilk canlı olan köpek cinsi. 7 Üretimle elde edilen kullanma değeri... 1960’lı yıllarda Jamaika’da doğan bir müzik türü... “Bir dokun bin işit kâsei fağfurdan” (Âli Efendi)... Koncu ayak bileğini örtecek kadar uzun olan ayakkabı... Güzel sanat. Tombulca ve iri yapılı. 15 Haberci, ulak... Çeşitli yükleri yukarı çekmek için halattan yapılmış sapan... Fenike mitolojisinde en büyük tanrı. 16 Topraktan yapılmış kulpsuz ve küçük çömlek... Güney Amerika’da ve Okyanusya’da yetişen kozalaklı büyük ağaç. 17 Baryum elementinin simgesi... Resmi bir erkek giysisi... Bir şiir üzerine bestelenmiş müzik yapıtı. 18 Hindistan’da eğri çatılı tapınakların mahyasını süsleyen mimari öğe... Yahudilik konusunda geniş bilgisi olanlar için kullanılan onurlandırıcı bir unvan. 19 19262006 yılları arasında yaşamış kemençe virtüözümüz. 20 Bektaşi dervişi... Tibet sığırı... Ant içme, yemin etme. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 19532002 yılları arasında yaşayan ve “Acıya Kurşun İşlemez”, “Ateşin ve Güneşin Çocukları”, “Sular Tanıktır Aşkımıza” gibi kitaplarıyla tanınmış şairimiz... Elazığ yöresinde, evlerde düzenlenen müzikli dost toplantılarına verilen ad. 2 Güney Afrika’da yaşayan Hollandalı, Alman ve Fransız asıllı kişilere verilen ad... İsa Peygamber’in havarileriyle birlikte yediği son yemeği anmak için kilisede düzenlenen tören... Çok büyük, ulu. 3 Sıkı dokunmuş bir tür pamuklu kumaş... Bir tür küçük çömleğe ve bu çömlekte yapılmış peynir cinsine verilen ad... Buzul kökenli blok kil... “Kuru gazel gibi göğe savrulma / poyraz gibi esip yorulma” (Karacaoğlan). 4 Ses... Geçimsizlik, karışıklık... Düşünülenin tersini söyleyerek yapılan ince alay... Başa örtülen peştemal. 5 Yunanistan’a özgü bir tür susamla pide... 19021974 yılları arasında yaşayan ve soyut anlayıştaki yapıtlarıyla tanınan ressamımız. 6 Damarlı ve yarı saydam bir taş... Tavlada “üç” sayısı... Kolombiya’da etkin bir yanardağ... 106 taşla oynanan bir oyun. 7 Hastalık nöbeti... Volga’nın başlıca kolu olan bir ırmak... “Sakağı” da denilen ölümcül bir hayvan hastalığı... Herhangi bir nedenle askerliği sonraya kalanlar. 8 Giysi kesimi... İradesizlikten ileri gelen sürekli cansızlık... Mitolojik, efsanevi... Danimarka’nın plaka imi. 9 Batı Anadolu’nun kıyı şeridine antik dönemlerde verilen ad... Türk müziğinde az kullanılmış bir zurna türü... Tibet’te yaşayan ve “çiru” da 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Bu haftaki bulmaca ödülü Binyıl Eşiğinde Marksizm ve Türkiye Solu Metin Çulhaoğlu Yordam Kitap İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... denilen yabanıl keçi. 10 İnek sütünden yapılan bir peynir cinsi... Soyunda şair yokken ve hiçbir eğitim almadan kendi kendine şair olan kimse... Değiş tokuş, takas... Küçük su kanalı. 11 Renk renk parlak tüyleri olan, iri gövdeli bir papağan... Hac sırasında kesilen kurban... Mersin’in Silifke ilçesinde antik bir kent... Hawaii kökenli ve üzeri rengârenk çiçekli bir tür yazlık gömlek. 12 Bir saksı çiçeği... İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasından Karadeniz’e açıldığı yerde, Bizans döneminden kalma kale... Yünü dokumacılıkta kullanılan bir koyun cinsi. 13 Polonya’nın plaka imi... “Avustralya çisi” de denilen ve okaliptüs yapraklarından sızan kudrethelvası... Satrançta özel bir hareket... Yağda kavrularak ve etsiz pişirilmiş kabak ya da patlıcan yemeği... Bir soru sözü. 14 İlkel benlik... Ardahan’ın bir ilçesi... Sıcak bölgelerde yetişen yağlı bir ağaç... Süreyya Duru’nun son filmi. 15 Süs bitkisi olarak da yetiştirilen, kırmızı çiçekli otsu bir bitki... Kenya ve Uganda’da yaşayan bir halk. 16 Ünlü İlhanlı tarihçi ve devlet adamı Cüveyni’ye verilen bir başka ad... Yavru, çocuk. 17 Müslüman ülkelerde oturan Yunan asıllı kimse... Gösteri amacıyla konuşurken sesin kendinden uzak bir yerden ya da başka bir nesneden geldiği izlenimi verebilen kişi. 18 Metal eşya üzerine vurulan bir cins cila... Hayvanlara vurulan damga... Batı Afrika’da bir ırmak. 19 Sahip... Bir şeyin varlığını kabul etmeme... Yelkenli bir yarış teknesi. 20 “Göl izmariti” de denilen bir balık... İnternette, duygu ve düşünceleri anlatmak için sözcük yerine, kullanılan simgelere verilen ad. 31.05.2015 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Stefan Zweg’in “Üç Büyük Usta / BalzacDickensDostoyevski” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1523 KAZANANLAR: Ali Çalışkan, Erdeniz Yakut, Umut Şenler, Altay Çokaktaş, Güneş Türe, Esma Bahar Mete, ANKARA, Ali Çöllüoğlu, S. Semra Larçın, ANTALYA, Rıza Özcan Öztürk, AYDIN, Okan Töre, Masal Celep, ÇANAKKALE, Nalan Kalkan Oğuzhanoğlu, DENİZLİ, Harika Develilioğlu, Zerrin Kayam, Asu Özer, Fikret İkizpınar, Kaya Tokmakçıoğlu, Yakup Adnar, Bektaş Aykanat, Hayri Göre, İSTANBUL, Turgay Duman, Cevat Bayhan, KAYSERİ, Zafer Öçal, KDZ. EREĞLİ, Can Özçamur, MALATYA, Metin Koçer, SAMSUN Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. BRİÇ NAFİZ ZORLU nafizzorlu@hotmail.com Oynayanı yanlış yola yönlendirmek Salvomuz için yaptığımız festivalde gelen bir el; İmp, dağıtan Kuzey, zonsuz Kuzey ¦ A82 ¦ K8 ¦ KQJT92 ¦ AT Batı ¦Q ¦A ¦ ¦ QJ6 Kuzey ¦ A82 ¦ K8 ¦ ¦T Doğu ¦ T93 ¦ J64 ¦ ¦ Güney ¦ J64 ¦ T95 ¦ ¦ SATRANÇ Simültane dilimize Fransızcadan girmiş olup, eşzamanlı yani aynı anda demektir. Satrançta bir ustanın aynı anda bir çok kişiye karşı oynaması simültane veya çoğul gösteri olarak adlandırılır. 25/Mayıs/2015 tarihinde Tekirdağ’ın merkez ilçesi Süleymanpaşa’da 65 masaya verdiğim simültane ilginç bir skorla bitti: 650! Yaklaşık 8 saat süren gösteride en yüksek reytingli oyuncu 2118 UKD ile Alev Solak’dı.Kuvvetli oyuncularla onları örnek alacakları biraraya getirmeyi amaçlayan bu tarz gösterilerde son yıllarda dünya şampiyonları bile masa sayısı ve reyting sınırı koyduğundan seviye ve sonuç şaşırtıcı gelebilir. Sonuçtan ziyade önemli olan ambiyansı yaratmak olduğundan CV’lerine yer doldurmak için simültanenin diğer tarafında oturup aldıkları sonuçları yazanlar gülünç duruma düşmekten öteye geçemezler! Dünya simültane rekoru yaklaşık 600 kişiye karşı yapılan gösteride olmasına karşın seviye ve oyuncuların ne zaman terk ettiklerinin performansı etkileyeceği benim bu son çoğul gösteride aklımda soru işareti bırakan konulardı. Süleymanpaşa’daki simültane kolaylıkla Türkiye rekoru olurken bu konuda dünya rekoru kırmak işten bile değil. Yeter ki dürüstçe organize edilsin! Satranççıların yeti ve performansları herkesi şaşırtabilecek nitelikteyken bu tarz organizasyonların azlığı düşündürücü. Süleymanpaşa Belediye Başkanı GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Simültane Ekrem Eşkinat’ın geleneksel hale getirmeyi planladığı turnuvanın ödül töreni akabinde başlayan çoğul gösterinin hakemi Müslim Ersoy çağımızın illeti hileye mahal bırakmayarak varlığını hissettirdi. Gösterinin yıldızı Cem Çakan (2035) tek puanı almaya son kaybeden olarak en çok yaklaşan oyuncuydu: 2015, Dört At Varyantı 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Ac3 Af6 4.Fe2!? (Bu hamle bilhassa 1899’dan sonra inanılmaz derecede çok çoğul gösteriye imza atan Joseph Henry Blackburne’e ait.) Fb4 5.d3!? Fc3 6.bc3 d6 7.c4!? Yenilik h6 8.h3 Fd7 9.Fe3 00?! 10.g4! Ab4 11.g5 Fa4?! (En kötü plan bile plansızlıktan iyidir.) 12.gf6 Ac2 13.Şd2 c5 14.Vc2!? (14.Vg1! g6 15.Fd1 Va5 16.Şe2 Aa1 17.Fa4 Va4 18.Va1 daha iyi olabilir.) Fc2 15.fg7 Ke8!? 16.Şc2 Ke6?! 17.Khg1 Kg6 18.Kg6 hg6 19.Fh6 b5 (19... Şh7 20.Ag5! eri yaşatmanın bedeli.) 20.Kg1 Va5 21.Kg6 (e3 karesine saklanacak Şahla Beyazın atağı bitirici.) Va2 22.Şd1 Va1 23.Şd2 Va5 24.Şe3 bc4 25.Kf6 10 Diş doktoru Alev Solak’ın uzmanlık alanı ortodonti,satranç ve çocuk sevgisi birleşince ilçe merkezinde büyük bir satranç merkezi açmış. Buna rağmen simültanedeki çocukların oyun disiplini ve satranca ilgisi düşündürücü mahiyetteydi. Yukarıdaki oyunu oynayan çocuk bana göre aralarında en kabiliyetlisiyken, Balkanlara aidiyet erişkinlere satranç sevgisi ve kültürünü aşılamış gözüküyordu: GM Suat AtalıkNN, Süleymanpaşa (Simültane) 2015,Grünfeld Savunması 1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 d5 4.Ff4 Fg7 5.Af3 00 6.Kc1 c5 (Bugünlerde 6... dc4 ve hatta 6...Fe6 daha kritik hamleler.) 7.dc5 Va5? (7...Fe6 benim kazandığım Hastings 1995’da GM Malanyuk’a karşı tercihimdi. 8.Ad4 Ac6 9.Ae6 fe6 dinamik oyun verir.) 8.cd5 Kd8 9.Fd2! Aa6 10.e4 Vc5? (10...Ac5 11.e5 ve Beyaz çok üstün.) Oynayan kalan kartları doğru tahmin edebilirse dokuz löveye hep geliyor.Son kartlar bu şekilde kaldıysa oynayan yerden ¦Asını çekmeli; Güney ¦ J64 ¦ T95 ¦ A653 ¦ 873 Artırma: V. Denizci Batı 2¦ Kuzey 1¦ 3NT A.Uysal Doğu Pas herkes Güney 1NT pas Batı, Volkan Denizci, ¦K çıkıyor, oynayan/dekleran boşlamak faydasız diye Asla aldı ve karoları çekmeye başladı. Batı ilk karoya uydu, sonra sırasıyla ¦7, ¦7, ¦Q, ¦K ve ¦2 attı. Nasıl devam etmeli? Kalan kartlar şu iki şekilde olabilir: Kuzey ¦ A82 ¦ K8 ¦ ¦T Batı ¦Q ¦ AJ ¦ ¦ QJ6 Güney ¦ J64 ¦ T95 ¦ ¦ Doğu ¦ T973 ¦ 64 ¦ ¦ Eğer bu şekilde kaldıysa küçük kör oynamalı. Fakat V.Denizci ¦K yerine küçük pik atarsa dekleranın yanılma olasılığı kalmıyor. ¦A çekerek Rua ve Damı düşürme olasılığı olmadığından küçük kör oynayıp ¦Ası çıkarıyor ve ¦K dokuzuncu löve oluyor. Fakat oynayan ¦A çekince kontrat bir battı. Problem 1 Kuzey ¦ AJT84 ¦ ¦ AQ ¦ AKQ632 Güney ¦ 72 ¦ KQJT43 ¦ K965 ¦T Rakiplerin sessiz kaldığı bir artırma sonucunda 6¦ kontratına geldiniz. Atak ¦j, nasıl oynarsınız? Yaklaşık 150 hamlelik bir maratonun sonunda Beyaz Şahı içeri giremediği için beraberliği bozmak üzere son şansını kullanıyor. 1.Fc7!? Fc7?? (herhangi bir Fil hamlesi eşitliği korurdu.) 2.dc7 Şc7 3.b4! Şc6 4.Şd4 Şb6 5.Şe3! Şc6 6.Şe4 (Beyaz üçgen çizerek kazanıyor.) Şd7 7.Şf4 Şc6 (7... Şe7 8.Şg5 Şf7 9.Şh6) 8.Şg5 Şd5 9.Şf6 (Trebuchet!) 10 Körleme simültane dünya rekorları 4050 masa arasına sıkışmıştır. Pillsbury, Alekhine, Najdorf, yeni devirde de Gareyev konunun ustalarıyken Pillsbury’nin oyunları hatırlayıp notasyona dökmesi meşhurdu. Ben de krtik gördüğüm tüm oyunları evde notasyona geçirebildim: GM Suat Atalık NN, Süleymanpaşa (Simültane) Simültanecinin gücü bölünse de bu konumda 11.Aa4! Vd6 12.e5 Vd5 13.ef6 Ff6 14.Fc4 ile taş kazanmamak ağzımın tadını kaçırdı. 11.Fa6?? ba6 12.00 Kb8 13.h3! Fd7 14.b3 Kbc8 15.Ve2 (15.d6! taş kazanamamaya göre küçük bir kabahat.) Va3 16.e5 Ad5!? (16...Ae8 yeterince kötü.) 17.Ad5 Fb5 18.Kc8 Kc8 19.Ve3! (c1 karesinin denetimi önemli.) Siyah terk eder çünkü 19...Ff1 20.Fb4 Va2 21.Ae7 taş kazanır. 10 1979’da dünyanın en iyi oyuncularından Macar GM Laszlo Szabo’ya simültanede kaybettiğimde taktik görüş ve tekniğin ne olduğunu anlamaya başlamıştım. Lakin o yılları hatırlayanlar dünya şampiyonu adayı Korçnoy’un 1977’deki simültanesini anlata anlata bitiremezler! C M Y B