Katalog

DUNYA Çarşamba 29 Nisan 2015 Feribot kaptanına müebbet Güney Kore’de yüzlerce öğrenciye mezar olan Sewol feribotunun 68 yaşındaki kaptanı hakkında ihmalden 36 yıl hapis kararı bozuldu. Temyiz 304 yolcuyu öldürmekten ömür boyu hapse hükmetti. EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE ‘Yüzde 97.7 oyu aşağı çekemezdim’ 1991’den beri Kazakistan lideri Nursultan Nazarbayev yüzde 97.7’lik oy oranını yorumladı: “Süper demokratik ülkelerce kabul edilemez olduğu için özür dilerim. Ama müdahale etmem demokrasiye aykırı olurdu.” 17 ‘Üvey Ana...’ ırada Kıbrıs Türkleri var… Bağırıp çağırma, misilleme tehditleri ve hep aynı klişe nida üzerinden yürütülen Türk dış politikasının son meşgalesi KKTC. Neymiş? KKTC’nin yeni Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı şu hamasi ‘yavru vatan’ sözlerine itiraz bayrağı açıp ‘kardeşlik esaslarına dayalı, kişilikli ve eşit ilişki’ istemeye cüret etmiş. Aldığı yanıta bakın: “Ağzından çıkanı kulağın duyuyor mu... KKTC yavrumuzdur, yavrumuz kalacaktır.” Böyle buyurdu Türkiye’nin Cumhurbaşbakanı... Mustafa Akıncı, KKTC’de şu meşhur ‘milli iradenin’ tezahürü olarak yüzde 60’la seçilmeyi başardı. Kuzey Kıbrıs’ın belki de en içten, en çözüm odaklı lideri... 1980’lerde Lefkoşa’nın Türk kesiminin belediye başkanlığını yürütürken Rum muadili Lellos Demetriadis ile birlikte sergilediği işbirliğiyle ‘barış ve çözüm şampiyonu’ olarak nam salmıştı. Akıncı, Kıbrıslı bir gazeteci dostumun dünkü telefon konuşmamızda aktardığı üzere “çetin ceviz”. Belki de bu sebeple altında kalmadı son nidanın. “Neden rahatsız olunuyor kardeş ilişkisinden? Bu yavrunun büyümesini istemiyor mu Türkiye? Biz hep yavru mu kalalım? Ayakta durmasını beceremeyelim mi? Artık yetişkin bir insan olmayalım mı?” tepkisi eşliğinde ekledi: “Ne söylüyorsam arkasındayım.” Akıncı, mayıs başında başlayacak BM gözetimindeki müzakerelerde tarihi tekerrürden ibaret makus talihi değiştirmek istiyor. Adada statükonun devam etmemesi, güven artırıcı önlemlerle desteklenecek çözüm odaklı bir siyaset izleyecek. İşi kolay değil. Uluslararası planda çözümsüzlüğü Türk tarafına yüklemek ayıp olur elbette. Türkiye bu konuda çok çaba sarf etti. Ama gücü yetmedi. Bu seçimlerin sonuçlarıysa Türkiye’nin bugün Kıbrıslı Türkler için ‘güvenceden’ çok ‘yük’ haline gelmesinin tezahürü. Ankara, uluslararası çözümü getiremeyeceğini anladığından beri KKTC’ye ‘müstemleke muamelesini’ derinleştirdi. Adayı en son 2012 Haziranında ziyaret ettiğimde ‘bir sorup bin ah işitmiştim.’ Ama sorun iki başlıkta özetlenebilir. 1 Toplum mühendisliği 2Adanın topyekun sömürgeleştirilmesi. Türk hükümeti son 34 yıldır KKTC’de kültürel kimyayla oynamaya girişti. Kıbrıslı Türklere ‘dinsiz’ muamelesi yapılarak adada cami seferberliği başlattı. Bugün adada okuldan çok cami var. Türkiye’den atanan imamlar kapı kapı dolaşıp çocukları Türkiye’deki Kuran kursu kamplarına almaya girişti, ‘çok çocuk’ politikasıyla Türkiye göçmenlerinin sayısı katlandı. Bu girişime ekonomik tasallut eşlik etti. Salt KTHY’nin (Kıbrıs Türk Hava Yolları) içinin boşaltılması da değil. Adada Türkiye’den büyük sermaye palazlandırıldı. ‘Sabah cami, akşam kumarhane otelleri’ açılışları, tesettür otelleri gazlandı. Tesislerin arazileri Türkiye sermayesine vergiden muaf dağıtılırken taşı, tuğlası, kapısı hatta personeli Türkiye’den taşındı. Yerli sermayeye kan ağlatıldı, Türkiye’ye mal sokmaları ‘deveye hendek atlatmaktan zor’ hale getirildi. Kıbrıslılar için Mersin Limanı epeydir ‘Mersin Duvarı’... Akıncı’nın seçilmesi işte bu gidişata ‘dur’ denilmesidir. KKTC’nin yeni liderinin Türkiye ile karşılıklı saygıya dayalı, kişilikli bir ilişki istemesi ise ‘Türkiye düşmanlığı’ndan değil, Kıbrıs Türk toplumunun kendi kendine yetecek bir yapıya kavuşması hedefinden... KKTC’ye ‘yavru vatan’ muamelesi en büyük kötülüktür. Mustafa Akıncı’nın Kıbrıslı Rumlarla halkı adına rahat ve açık yüreklilikle konuşabilmesi için Türkiye’ye düşen, KKTC’ye koşulsuz destek vermektir. Ekonomik yardımları kendine yeter bir ekonomi kurması için yönlendirmek ama bunu ‘kardeşçe’ yapmaktır. Kıbrıslı Türkler için ‘yavru vatan’ hamaseti, Cumhurbaşbakanı’nın birkaç yıl önceki ‘besleme’ sözündeki aşağılamayı gizlemeye yeter sanmayın. Böyle ‘ana’ya en fazla ‘üvey ana’ denir. Kıbrıslı kardeşlerimize bir borcumuz var, 1974’ten bu yana ‘yavru’muz görmek yerine artık adam yerine koymak. Biz adam yerine koymazsak dünya ne diye koysun! S Siyah isyanına OHAL ilanı ABD’nin Baltimore kentinde gözaltında ölen siyah gencin cenazesi sonrası protestolar ayaklanmaya dönüştü. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen kente Ulusal Muhafızlar konuşlandı İLHAN TANIR Protestocularla çatışmada 6’sı hastanelik olacak şekilde 15 polis yaralandı, 200 kişi gözaltına alındı. Polis, çetelerin polis memuru öldürme kararı aldığını öne sürdü. AVM’ler yağmalandı. İlk etapta 500 Ulusal Muhafız kentte konuşlandı (altta). BD’de Ferguson kentinde beyaz polisin silahsız siyah bir genci öldürdüğü ağustos ayından beri benzer bir olayın yaşanmadığı ve infiale yol açmadığı gün geçmiyor. Son olarak Baltimore kentinde 25 yaşındaki Freddie Gray’in polis gözaltında ölmesine karşı protestolar ayaklanmaya dönüştü. Başkent Washington’a 50 km mesafedeki kentte önceki gece boyunca işyerleri yağmalandı, kamu binaları ve polis araçları kundaklandı. 15 polisin yaralandığı, 200 kişinin gözaltına alındığı çatışmaların ardından kente sokağa çıkma yasağı getirildi. OHAL ilan eden Maryland Eyaleti Valisi Larry Logan, Ulusal Muhafızları göreve çağırdı. A Huzurevi bile yakıldı Gözaltına alınırken boynunun kırıldığı açıklanan ve bir hafta komada kaldıktan sonra 19 Nisan’da ölen Gray’in önceki gün cenazesine 2 bin 500 kişi katıldı. Ardından sokağa dökülen binlerce genç polisle çatıştı. Gazlı müdahaleye karşın gece yarısı olaylar 620 bin nüfuslu kentin tamamını sardı. AVM, eczane ve tekel dükkânları yağmacıların öncelikli hedefi olurken, 144 araç, huzurevi dahil 15 bina yakıldı. Annesi döve döve Maryland senatörü Elijah Cummings’in aralarında olduğu 200 aktivist, şiddete son verilmesi için kol kola yürüse de fayda etmedi. Bir anne gösterilere katılan oğlunu döve döve çekip götürdü. Olayları kontrol altına almakta geç kaldığı için eleştirilen polis, çatışmalara katılan üç çetenin birer polis memuru öldürmeye yemin ettiği istihbaratı aldığını iddia etti. Dün okullar tatil edildi. Bir hafta boyunca 22.00’den 05.00’e kadar sokağa çıkma yasağı ilan eden Belediye Başkanı Stephanie RawlingsBla ke “Söyleyecek söz bulamıyorum. Kentinizi yok ederek birilerinin hayatını düzelteceğinizi düşünmeniz aptalca” dedi. Vali Logan eyaletin 5 bin kişilik Ulusal Muhafız Alayı’na “vatandaşların canlarını ve mallarını koruma” talimatı verdi. 1968’te Martin Luther King Jr suikastının ardından Baltimore’da çıkan isyana benzetilen olay için şimdilik 500 Muhafız konuşlandı. ABD Başkanı Barack Obama, polisin yoksul Afro Amerikalılara muamelesinin büyük soru işaretleri doğurduğunu söyleyip polisi, toplulukları ve tüm ülkeyi vicdan muhasebesine çağırdı. Baltimore’da “polisle göz teması kurup kaçmaya başladığı” için kovalanıp elleri arkadan kelepçelenen Gray, acıyla bağırıp hareketsiz kalırken görüntülenmişti. Doktor istediği halde yarım saat polis minibüsünde gezdirilen gencin boynunun nasıl kırıldığı hâlâ aydınlatılmadı. l Washington İran ile ABD arasında Hürmüz Boğazı gerilimi ‘Önce Erdoğan sonra Anastasiadis’ Rum lider ‘Cumartesi görüşeceğiz’ dedi, ama Akıncı önce Erdoğan’a gidecek ıbrıs’ta kuzeyin başkanlık seçimini çözüm yanlısı Mustafa Akıncı’nın kazanmasının ardından, müzakerelerin yeniden başlaması için düğmeye basıldı. Akıncı’yı tebrik eden ilk kişi olan Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, Akıncı’yı 2 Mayıs Cumartesi günü öğle yemeğinde ağırlayacağını duyurdu. Ancak yeni KKTC liderinin önce Ankara sonra Rumlarla görüşmesi geleneği ağır bastı. Akıncı’nın “Türkiye ile anayavru değil, kardeş ilişkisi kurmak istiyoruz” açıkAkıncı üç kızı, eşi ve torunlarıyla mutlu bir tablo çiziyor. lamasına önceki gün Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip nen ve Türk tarafında kalan silcisi Espen Barth Eide de 4 Erdoğan “Ağzından çıkanı 28 mayın tarlasının haritaMayıs’ta adaya gidecek. kulağın duysun” diye başları verilecek. 2) Güney’deki layan bir çıkış yapmıştı. Er‘Güven artırıcılar’ İslam ibadethaneleri Evkaf’a doğan hemen ardından teledevredilecek. 3) Lefkoşa’da Dün iki liderin askıya alıfon açtığı Akıncı’ya “Herhaldevlet dairelerine Türkçe binan müzakereleri yeniden de Türkiye’yi ilk ziyaret ede başlatmak için görüşme kalen memurlar alınacak. 4) cek yer olarak seçeceksin” rarı aldıklarını duyuran Rum Kıbrıs’ta Türk futbol federasdedi. Dün de KKTC CumYönetimi, ardından tek taraf yonunun Rum federasyonu hurbaşkanlığı, Akıncı’nın lı güven artırıcı adımlar açık içinde faaliyet göstermesinin Anastasiadis’le görüşmeyi başarıyla tamama ermesi. ladı: 1)1974’ten önce döşekabul ettiğini, ancak yer ve zamanının belli olmadığını belirtti. Akıncı’nın Türkiye ziyaretinin belirlenmesinin Kıbrıs’ta çözümün lehine mi aleyhine mi ardından Anastasiadis ile göolacağı tartışılan gaz yatakları için üçlü zirve rüşmesinin netleşmesi bekdüzenleniyor. Bugün Rum lider Anastasiadis’in leniyor. Akıncı’nın yarınev sahipliğinde Yunanistan Başbakanı Aleksis ki yemin törenine, Çipras, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi Ankara’dan Başbir araya geliyor. Zirvede güvenlik, enerji, Mıbakan Yardımcısır ile Yunanistan ve Yunanistan ile Güney sı Bülent Arınç Kıbrıs arasında Münhasır Ekonomik Bölgelekatılacak. BM rin (MEB) belirlenmesi konuşulacak. Anastasiadis Kıbrıs Tem K ‘Ne çatışmacı ne teslimiyetçi’ Seçim ertesi kendini Erdoğan’la polemiğin içinde bulan Akıncı, “Her türlü ilişkide ne çatışmacı ne de teslimiyetçi bir çizginin izlenmesi taraftarıyım” dedi. Erdoğan’la telefon görüşmesini aktaran Akıncı, “Anavatan sevgisi yüreklerde bir duygudur. Duygusal anlamı büyüktür” vurgusu eşliğinde şu mesajı verdi: “Kendi ayakları üzerinde duran, kendi kendini yöneten, kardeş ilişkisi içinde bir Türkiye isteyen Kıbrıs Türk toplumunun varlığı, Türkiye’nin aleyhine değil. Türkiye ile ilişkilerin karşılıklı saygıya dayalı, kişilikli bir ilişki olacağını düşünüyorum. Kıbrıslı Türklerin kendi kurumlarında söz sahibi olmasını ve bu kurumları iyi yönetmesini istiyorum. Hedefim KKTC’nin kendi kendine yetebilen, kendi demokrasisini ve ekonomisi güçlendiren bir ülke haline gelmesi. Bu sayede gelecekte federal yapı içinde Rumlarca ezilmeden AB kurumları içinde yaşayabilir. Türkiye bunu bir anlaşmazlık mesajı olarak algılamamalı.” uudi Arabistan’ın hava saldırısı düzenlediği Yemen çevresinde İran ve ABD donanmaları tangoya yaparken, İran kuzey kısmı kendi karasularında kalan Hürmüz Boğazı’nda Marshall Adaları bayraklı bir kargo gemisine el koydu. Pentagon, Fars ajansının bunun bir Amerikan gemisi olduğu iddiasını yalanlayıp mürettabat içinde Amerikan vatandaşı da bulunmadığını belirtti. Pentagon’a göre, MV Maersk Tigris isimli gemi İran karasularında ilerlerken, İran Devrim Muhafızlarının devriye gezen 5 teknesi iyice içeriye girmesi ve Larak Adası’na yönelmesi emrini verdi, kaptanının bunu reddetmesi üzerine İran gemileri pruvaya ateş açıp asker çıkardı, kaptan da Larak’a yönelmek zorunda kaldı. Kimsenin yaralanmadığını, ancak İran gemilerinin kargo gemisinin pruvasına ateş açmasının “uygunsuz” olduğunu ekleyen Pentagon, ABD ile serbest birlik içindeki Marshall Adaları’nın çıkarlarını savunmanın yükümlülükleri olduğunu söyledi. 65 bin tonluk Maersk’e en yakın noktaya USS Farragut destroyeri ve askeri devriye uçağı gönderildi. S ‘Ankara’nın lehine’ ‘İranlı aracı yeni iş arasın’ İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, yaptırımları aşmak için çevrilen dolaplar üzerinden yolsuzluk vurgunu yapanları uyardı. Türkiye’deki 17 Aralık soruşturmasıyla bağlantılı Babek Zencani’yi hapse attırmış olan Ruhani, yaptırımlar sayesinde zengin olan aracıların “artık kendilerine yeni iş araması” gerektiğini söyledi. Olası nükleer anlaşmadan sonra İran’da ekonominin tümüyle değişeceğini belirten Ruhani, “üretimi artırmamız için yetkin yönetim, yeni teknoloji ve yatırıma ihtiyaç var” dedi. Cumhurbaşkanı, iş hayatında kadınerkek fırsat eşitliğine de vurgu yaptı. Kıbrıs’ta üçlü gaz zirvesi C M Y B