Katalog

DUNYA Cumartesi 28 MART 2015 Fernandez yine kurtardı Arjantin lideri Cristina Fernandez’in Yahudi merkezine düzenlenen bombalı saldırıyı İran’ın düzenlediğini örtbas ettiğini söyleyen savcının ölmesinin ardından, delil yetersizliğinden suçlamalar düştü. EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE Filistin’e geliri iade edilecek ABD’nin baskısı altındaki İsrail lideri Benyamin Netanyahu, aralıktan beri el koyduğu, Mahmud Abbas liderliğindeki Filistin Yönetimi’nin vergi gelirlerini serbest bırakıyor. Abbas aralıkta Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne imza atmıştı. İran’dan ayna tutan yanıt Dışişleri Bakanı Zarif, Erdoğan’ın stratejik hatalar ve hırslı politikalarla bölgeye onarılmaz zarar verdiğini söyleyip sorumlu davranmaya çağırdı uud öncülüğünde 10 Sünni ülkenin Şii Husilerin iktidarı ele geçirmesini gerekçe göstererek Yemen’e saldırmasına sert tepki gösteren ama misilleme sinyali vermeyen İran, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yaylım ateşine ağır yanıt verdi. İsviçre’nin Lozan kentinde nükleer müzakerelere katılan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Erdoğan’ın bölgede çatışma çıkaran taraf olduğunu ima ederken, Türkiye’yi bölgede “stratejik hatalar” yapıp ‘hırslı politikalar’ izlemekle eleştirdi. Zarif, Ankara’nın Suriye ve Irak’taki mezhepçi müdahalelerinin yaktığı ateşe atıfla “Stratejik hatalar ve hırslı politikalarla bölgede onarılmaz hasarlara neden olanların, sorumlu politikalar benimseyerek kapasitelerini barış ve huzurun sağlanmasında kullanmaları iyi olur” vurgusu yaptı. İranlı bakan Tahran ile Ankara arasındaki dengeli rekabet politikasını da korudu: “Türkiye ile değişik alanlardaki stratejik ilişkilerimize büyük önem verip saygı duymaktayız. Bölgedeki tüm ülkeler istikrarın sağlanması, istikrarsızlığın bölgeye yayılmasını önlemek için uğraşmalı.” Erdoğan, önceki gün France24’e demecinde ve Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Alassane Vattara ile basın toplantısında, İran ve diğer terörist grupların Yemen’den, aynı şekilde Suriye ve Irak’tan da çıkması gerektiğini dile getirmişti. İran’ın IŞİD’in çekilmesinin ardından yerini almak istediğini savunan Erdoğan, “Bölgede, Yemen’de olan gelişmeler tahammül sınırlarını zorlamaya başlamıştır. İran bölgeyi kendine domine etmenin gayreti içerisindedir. Buna müsaade edilebilir mi?” demişti. 17 nilgun@cumhuriyet.com.tr S Kokpit Cinneti ermanwings’in çakılışı bir Avrupa trajedisi oldu. Alp Dağları’nda kurbanların anısına yan yana gelen üç büyük Avrupa liderinin dumur halinde çekilen fotoğrafları, “trajedi”nin taşıdığı “Avrupa” markasını gözler önüne sermekteydi... Gece yalnız kurtların indiği Alp Dağları yamaçlarında Merkel, Hollande ve Rajoy adeta bir mini G3 zirvesi düzenlediler ve birlikte şaşkınlıklarını paylaştılar. “Sarsılmaz” olduğu varsayılan bir Alman devinden geriye tanınmaz bir enkaz yığılmış; kırılmaz olduğu düşünülen “Alman kanatları”ndan tuz buz teneke parçacıkları kalmıştı. Liderler, Avrupa’nın bu en gelişmiş ve en müreffeh köşesinde öncelikle gördüklerini hazmetmeye çalıştılar. Ardından da yaşananları... “Alp Dağları’nda sona eren” ölüm uçuşunu Merkel, yaşadığı şok nedeniyle “idrak sınırlarını aşan bir olay” olarak nitelendirdi. 149 yolcunun ölümüyle biten “Germanwings badiresini” Almanlar, bir “intihar” olarak adlandırmaktan kaçınıyor. 149 yolcu ve mürettebatı ölüme götüren pilot Andreas Lubitz’in cinneti için sık kullanılan sözcük “amoklauf”... Uzakdoğu kökenli bir ifadeden üretilen bu deyim, “beklenmedik şiddet patlamaları”nı tanımlamak için kullanılıyormuş. Lubitz’in kendini kokpite kilitleyip uçağı yavaşça dağlara çakması, “intihar/kamikaze” değil bir “amoklauf/şiddet” olayı olarak değerlendiriliyor. Lubitz adıyla, “intihar”ın yan yana getirilmesi bile lanetli pilota çok görülüyor. Almanların “ikinci pilot”tan bir “intihar” sözcüğünü bile sakınmalarının tek nedeni yalnız kurbanlar değil... Lubitz “Almanya’nın imajına” da bir darbe indirdi. Hatırlanmak istemeyen birtakım eski gölgeleri harekete geçirdi. Avrupa gazetelerinde Almanya’nın geçmişine atıfla örneğin “sadece bir Alman bu kertede metodik ve sistemli bir çakılışı düşünüp de hayata geçirebilirdi” şeklinde değerlendirmeler göze çarpıyor... Pilotun bir çılgınlık anında doğrudan uçağı yere çakmayıp; “8 dakika boyunca” ölüm uçuşunun neredeyse tadını çıkararak usulca “iniş moduna” geçirmesi; “metodlu Alman cinnetine” bir örnek olarak gösteriliyor. Kısa kesin çağrısına ret Yemen’e Sünni cephenin hava saldırısı dün ikinci gününde devam ederken, en az 39 sivil öldü. Kararlı Fırtına operasyonunun kara saldırısı da eklenerek tüm bölgeyi cehenneme mi çevireceği soru işareti. Suudi Arabistan’a sığınan Yemen’in devrik Cumhurbaşkanı Mansur Hadi’nin Dışişleri Bakanı Riyad Yasin, “Fazla uzun sürmesini beklemiyorum. Şii Husilerin ilerleyişi durdurulursa, birkaç gün, hatta saatte sona erebilir” dedi. Hava saldırılarından kimsenin hoşnut olmadığını söyleyen Yasin, diğer yandan Yemen’de İran güçleri bulunduğunu iddia etti. Operasyonun sözcülüğünü yapan Suudi general Ahmed Asseri ise operasyonun ana amacının Aden’de üslü Hadi hükümetini savunmak olduğunu ve gerektiği sürece devam edeceğini söyledi. Husilerin doğuda ve güneyde ilerlemeye devam etmesi, kara saldırısını gündemde tutuyor. G ‘Amoklauf’ ve Alman imajı Suudi kralıyla görüştü Bu açıklamalarına koşut ABD Başkanı Barack Obama ile Reuters’e göre kendi girişimiyle telefon görüşmesi yapan Erdoğan, Suudi Kralı Selman’ın telefon trafiğine de dahil oldu. Önceki gün operasyona lojistikistihbarat desteği vermeye hazır olduğunu açıklamış Erdoğan, dün Suudi Kralı’na Yemen’de Şii Husilerin varılan tüm anlaşmaları ve BM Güvenlik Konseyi kararlarını çiğnediğini, bunun kaygı verici olduğunu söyledi. ‘Boğaz alındı’ Müzakeredeki Zarif (soldan 2.) “Yemen’e hava saldırıları durmalı. Herkes Yemenlilerin bir araya gelmesini zorlaştırmak yerine diyalog ve uzlaşmayı teşvik etmeli. İran bölgedeki tüm kardeşlerinin katılımıyla Yemen’de diyaloğu kolaylaştırabilir” dedi. Mısır askeri yetkilileri, Suudi ve Mısır savaş gemilerinin, Aden Körfezine açılan ve petrol sevkıyatı açısından kritik önemdeki Bab ül Mendeb Boğazı’na konuşlandığını iddia etti. Suudi Arabistan ile Mısır, Aden’e asker konuşlandırmayı hedefliyor. ‘Yeniyetme’ pilotlar “Germanwings”in karakutusunun ardından herkes 27 yaşındaki Andreas Lubitz’in beynindeki “karakutu”yu merak ediyor. Lubitz’in çözülmeyecek “karakutu”su ötesinde, tasarruf önlemleri trajedinin sorumlusu olarak görülüyor. “Pilot eğitimi” ve “formasyonuna”, eski önemin atfedilmediği örneğin ileri sürülen iddialar arasında. Eskiden ikinci pilot mevkiinde oturmak için dahi, belli bir minimum uçuş saati tecrübesi gerekiyormuş. Bu asgari uçuş sınırı “kriz Avrupa”sında kaldırılmış… Piyasanın yeni şartları nedeniyle uzun deneyimli pilotlar emekliye ayrılırken henüz kendisini ispat etmemiş genç pilotlara hep daha fazla yer açılıyormuş… “300 saatlik uçuş tecrübesine sahip biri bile şimdi artık ikinci pilot olabilir” deniyor. Lubitz’in 600 küsur saat deneyimli bir “yeni pilot” olduğu hatırlatılıyor. Tüm yönleriyle postmodern bir trajedi bu. Her gün göklerde uçan milyonlarca insanın olmayacak güvenlik tedbirleriyle pestili çıkartılıyor… Uçağa binerken icabında bir diş macununa dek el konuyor. Derken kokpite “depresyon” geçirmiş bir “yeniyetme” pilot oturtuluyor. Saç tokalarına dek icabında kontrol ediliyor. Kafayı sıyırmış olması muhtemel bir pilot hesaba katılmıyor. “İnsan faktörü” nasıl bu ölçüde savsaklanır? Nasıl hiç düşünülmez? Kokpit bundan böyle artık bir daha asla “tek adam”a bırakılmayacakmış. Demek aymak için illa bir dağa çarpmak gerekiyor! Pakistan, mozaiğini bozmamak için Suud’a yüz vermedi akistan Savunma Bakanı Havaca Asıf , Suudilerin Yemen saldırısına katılma kararı almadıklarını açıkladı. Mecliste konuşan Asıf, Suudi Arabistan’ın toprak bütünlüğünü savunmaktan başka söz vermediklerini belirtip ekledi: “Yemen’de Suudi önderliğindeki koalisyona katılma kararı almadık ve askeri yardım sözü de vermedik. Suriye, Irak ve Yemen’de bölünmeler körükleniyor, bunların dizginlenmesi lazım. Bu krizin Pakistan’da Asıf da fay hatları var, onları harekete geçirmek istemiyoruz. Pakistan’da pek çok azınlık ve mezhep yaşıyor. Suudilere ne söz verirsek verelim bizim mezhep savaşına girme tehlikemiz olmadığını garanti ederim.” Savunma Bakanı, Pakistan’ın Suudi Arabistan ile çok derin ilişkilere sahip olduğunu ancak İslam ümmetinin zarar görmesine sebep olacak, yıllar sonra pişman olmalarına yol açabilecek bir karar almak istemediklerini vurguladı. Gelgelelim Suudi krallığı bu tavra tepki gösterdiğinden, Pakistan Başbakanı Navaz Şerif askeri darbeye uğrayıp sürgüne gönderildiğinde sığındığı Riyad’a kritik bir ziyaret düzenleyecek. ABD ile diyaloğa hazır ama... uriye Devlet Başkanı Beşşar Esad kendisiyle mülakat yapmak için Şam’a çıkarma yapan Batı medyasına “ABD ile diyaloğa açığım”, Rus medyasına ise “Batı ikiyüzlülük yapıyor. Moskova’nın Doğu Akdeniz’de askeri varlığını genişletmesinden yanayım” mesajı verdi. Amerikan CBS’e konuşan Esad, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin “Eninde sonunda Esad’la müzakere etmek zorunda kalacağız” açıklamasının ardından Washington’dan Suriye’nin sorunlarına yönelik somut bir adım gelmediğini, aralarında doğrudan iletişim olmadığını belirtti. Ancak “Karşılıklı saygı temelinde ABD dahil herkesle, her konuda diyaloğa açık olacağız” dedi. Hükümet güçlerinin varil bombası ya da klor gazı kullandığı suçlamasını “kötü niyetli, şeytanca propaganda” diyerek reddetti. P S Esad CBS, BBC gibi Batılı medya organlarına yuvarlak masada mülakat verdi. Esad, “Onlar için siyasi çözüm devletin değişmesi ve yerine kendi işlerine gelen bir devletin gelmesi. Onlar ‘başkan devrilecek, başkan meşru değil’ demiş, bizim umurumuzda değil” ifadelerini kullandı. IŞİD’e karşı 60 ülkeli uluslararası koalisyonun Irak ve Suriye’de günde 10 hava saldırısı yaparken, çok daha küçük çaplı Suriye hava kuvvetlerinin kat be kat fazla saldırı düzenlediğini aktaran Esad, “Bu çok saçma. Bu, ciddiyetsizlik göstergesi. IŞİD’den tümüyle kurtulmak istemiyorlar” dedi. Batı’nın Suriye gibi Rusya’yı da zayıflatmaya çalıştığını savunan Esad, Doğu Akdeniz’de Rus varlığının artmasını, Tartus’taki Rus üssünün genişlemesini memnunlukla karşılayacaklarını belirtip “Bu, bölgenin istikrarı için daha iyi” dedi. ‘IŞİD’i yenmek istemiyorlar’ Rus gazetecilere Moskova’nın hükümetle muhalifleri buluşturma girişimini öven Esad, çözümün imkansız olmadığını, ama bunun sadece Suriyeliler arası bir diyalog olması, dış baskıların rol oynamaması gerektiğini vurguladı. ABD, Fransa, Britanya’yı siyasi çözüm istememek, ikiyüzlü olmakla suçlayan ABD tarzı propaganda IŞİD son teknolojiyle kafa kesme videoları yayımlarken, ABD IŞİD’in başkenti addedilen Suriye’deki Rakka’da havadan 60 bin broşür dağıttı. Broşürde “IŞİD Toplama Ofisi”nde “IŞİD” yazılı et öğütücüsü görülüyor. Canavar yüzlü bir IŞİD’ci korkudan titreyen çaylak militanı öğütücüye iterken, bir diğer IŞİD’ci makineyi çalıştırıp içine insan atıyor. Her yere kan sıçrarken, besleme tüpünden iki bacak fırlıyor. Katar Emiri ilk kez Mısır’ı ziyaret ediyor Suudi Arabistan’ın Sünni Arap birliği adına Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’yi barıştırmasının ardından, Yemen saldırısıyla saflar daha sıkılaşıyor. TürkiyeKatar destekli Mısır İhvanı’nı Temmuz 2013’te Sisi’nin devirmesinden beri Haziran 2013’te tahta geçen Katar Emiri ilk kez Mısır’ı ziyaret edecek. Yemen sebebiyle bugün Şarm el Şeyh kentinde Arap Birliği zirvesi düzenleniyor. C M Y B