Katalog

EKONOMİ 8 Fed’in bu yıl faiz artıracağını ilişkin beklentilerin çoğalmasının ardından pek çok para birimi karşısında değer kazanan dolar, yurtiçindeki siyasi söylemlerin de etkisiyle yeniden tavan yaptı. olar/TL, dolardaki küresel değer kazancı ve Merkez Bankası’nın (TCMB) adımlarının etkisiz kalmasıyla kur tarihi zirveye yaklaştı. Dolar/TL, dolardaki küresel değer kazancının sürmesi ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın faiz indirim baskısı altındaki TCMB’nin kurdaki yükselişi dizginlemek üzere attığı adımların etkisiz kalması nedeniyle tarihi zirvenin hemen altında seyretti. Önceki akşam 2,6050 seviyesinde olan dolar/TL dün sabah dolarda devam eden değer kazancıyla güne hafif yükselişle 2.61’in üzerinde başladı. Yönünü yukarı çeviren kur 2.6460’a kadar yükseldi. Dolar/ TL, 6 Mart’ta 2.6470 ile tarihi zirveyi görmüştü. TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 1.5’i aşarken; TL, gelişmekte olan para birimleri arasında da en kötü performansı gösteriyor. Analistler, kurdaki yükselişin sürmesinde TCMB’nin TL’deki değer kaybını yavaşlatmak için şubat sonundan itibaren attığı dört adımın net etkisinin çok sınırlı olmasının etkili olduğunu söylediler. Bir bankanın döviz masası müdürü, “TCMB’den etki yaratmayacak adımlardan fazlası bekleniyordu. Zeybekci’nin açıklamaları da pek fazla beğenilmedi. Ekonomi yönetimine ilişkin endişeleri şimdi toparlamaya çalışıyorlar ama dünyada dolar bu kadar hızlı değer kazanırken, kolay kolay toparlayamayacaklar, endişe bu” dedi. DOLAR AVRO FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR Değişim 1.15 2.632 2.824 Değişim 0.14 Değişim 0.92 8.80 77.977 Değişim 3.31 Değişim 0.76 656.42 Değişim 0.77 98.40 EDITÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: EBRU ADALI Çarşamba 11 Mart 2015 Dolar fren tutmuyor D Pesosu karşısında rekor seviyeye çıkarken, yen karşısında da 7.5 yılın zirvesine geldi. Avro, Avrupa Merkez Bankası’nın önceki gün başlattığı tahvil alım programının yarattığı baskının etkisiyle dolar karşısında yaklaşık 12 yıldır ilk defa 1.08 düzeyinde seyretti. Dolara olan ilginin devam etmesi, Avro/dolar kurunun 1 düzeyine doğru gerilemesi ihtimalini de gündeme getiriyor. Fed’in faizleri artırırken daha önce dikkat çektiği kadar temkinli olmayacağına yönelik beklentilerin tetiklediği talep doların iki haftadan kısa bir süre içinde yüzde 5 kadar değer kazanmasına yol açtı. Morgan Stanley döviz stratejisi Avrupa biriminin başında bulunan Ian Stannard, Avro’daki aşağı yönlü trend devam ediyor, durdurmak da son derece zor olacak gibi görünüyor. AMB’nin varlık alımlarına başlaması tahvil getirilerini düşürdü. Avro’da getirileri izliyor ve pek çok kişinin uzun vadedeki hedeflerine beklenenden çok daha erken ulaşacak gibi görünüyor” dedi. Merkez Bankası’ndan bir günde iki hamle geldi. MB, bankacılık sistemine döviz ihtiyaçları için 2.8 milyar dolarlık likidite sağlayacağını açıkladı. ROK’larda da değişiklik yapan TCMB piyasaya 1.5 milyar dolar daha verecek. TCMB, TL zorunlu karşılıkların döviz olarak tutulabilen dilimlerinden ilkinde rezerv opsiyon katsayısını (ROK) düşürürken, son beş dilimdeki katsayıları yükseltti. Merkez Bankası’nın bir günde iki hamlesine karşın dolar 2.6461’i gördü. MGK Yerine Medine akan Fidan’ın Kızılay’da AKP temayül yoklamasına katılıp parti binasından alkışlar eşliğinde çıkışı, fotoğraflarının yayımlanması serbest; ama atanması gizli. MİT Müsteşarı ataması, Resmi Gazete’de yayımlanmıyor. Kendileri “görevlendirdik”, “onayladık”, “uygun bulduk”, “saygı duyuyoruz” diyor ama dikkat ettiyseniz, şu ana dek kimsenin ağzından “atama” kelimesi çıkmadı. Çıkamaz da. Çünkü bu işlemin sakat olduğunu çok iyi biliyorlar. Ne Arınç’ın, Saray çıkışında “ya sorulursa” kabilinden yanında hazır edip okuduğu Seçim Kanunu maddesi bu hukuka aykırılığı ortadan kaldırmaya yeter ne de Davutoğlu’nun “inha” edip Erdoğan’ın da “onay”laması. Adını bile doğru düzgün koyamadıkları bu işlem, açıkça hukuka aykırı. Müsteşar atamasının şekil şartlarını gösteren, MİT Kanunu’nun 13. maddesi çok açık. Kuruma kimin müsteşar olarak atanacağı konusunun, öncelikle Milli Güvenlik Kurulu’nda (MGK) görüşülmesi gerekiyor. Bizim bildiğimiz, son MGK toplantısı 25 Şubat 2015’te yapıldı. Hatta o toplantıda “aday adayı” konumunda olan Fidan’ın yerine görevlendirilecek isim için “ilk resmi değerlendirme yapılacağı” haberleri bile yer almıştı. Eğer MGK hafta sonu gizlice toplanmadıysa, Fidan için kanun emri olan MGK görüşü alınmayarak atama işleminin en temel unsuru çiğnenmiştir. Bu sakatlık nedeniyle; bazı kaynaklara göre, Fidan’ın, MİT’te 2010 değil; 2009’da göreve başladığı, dolayısıyla, MİT Kanunu’ndaki istifa kısıtında yer alan “5 yıl” engeline takılmadığı savunması da işlemi hukuka uygun kılmaz. HHH Son 10 günlük gelişmeleri yan yana okuduğumuzda; “istifayı geri alma” konusunun, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Fidan’ın Medine’de yaptığı görüşmede olgunlaştığı anlaşılıyor. Geçen hafta Habertürk gazetesinde yer alan ve tekzip edilmeyen bu görüşme, 2 Mart’ta baş başa gerçekleşmiş. Erdoğan’ın orada Fidan’a duyduğu kırgınlığı yüz yüze ifade ettiğini, çözüm sürecinin konuşulduğunu da o haberden öğrendik. Bunu bir kenara not edin lütfen. Zira, Erdoğan ile Davutoğlu’nun görüştüğü 2 Mart tarihi, “yeniden görevlendirme”nin neden pazartesi yapıldığını izah edecek kadar kritik. Çünkü tam da o gün Başbakan Davutoğlu; Lizbon ve New York’u içine alan altı günlük seyahate çıkmıştı. Aday adaylığından çekilme kararını; büyük olasılıkla Erdoğan ile Medine’de yaptığı görüşmede veren Fidan’ın bu kararını kendi dönüşünde açıklayamadı. Çünkü hem kendi iç hukukları hem de yeniden görevlendirmede gereken “Başbakan inha”sı için Davutoğlu’nun dönmesi gerekiyordu. Nitekim Başbakan, dün Meclis çıkışında yaptığı açıklamada, Fidan ile cumartesi akşamı, yani ABD dönüşünde görüştüğünü; istifayı geri alma işleminin bu görüşmede gündeme geldiğini açıklayacaktı. Fidan’ın o gece Davutoğlu’na, Cumhurbaşkanı ile Medine buluşmasını anlatmaması düşünülemeyeceğine göre, MGK görüşü yerine “Medine Sözleşmesi”nin ikame edildiğini söyleyebiliriz. Fidan’dan tekrar MİT’e dönme sözünü alan Erdoğan’ın MGK görüşünü pas geçerken “Nasılsa benim başkanlığımda toplanıyor” diye düşünmediğini kim söyleyebilir? H Avro’da yangın çıktı Merak edilen toplantı bugün Başbakan Davutoğlu, dolardaki tırmanışı durdurabilmek için ikinci kez ekonomi yönetimi ile dün bir araya gelirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Merkez Bankası Başkanı Başçı’nın merakla beklenen görüşmesi de bugün yapılacak. Dolardaki yükselişin frenlenememesi üzerine Davutoğlu dün ekonomi yönetimini topladı. Toplantıya çok sayıda bakan kaBaşçı ve Erdoğan bugün görüşecek. tıldı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada dolarda son dönemde yaşanan artışın küresel nedenlerden kaynaklandığı savunularak “Merkez Bankamız, yasasında belirlenen çerçevede araç bağımsızlığına sahiptir. Merkez Bankamız 2002’den beri, başta 2009’daki küresel kriz olmak üzere, birçok kez bu tip uluslararası dalgalanmalara karşı aldığı tedbirlerle başarılı sınavlar vermiştir” denildi. Erdoğan ile Başçı’nın merakla beklenen görüşmesi ise bugün olacak. Davutoğlu, “Ekonomide koordinasyon konusunda Merkez Bankası’yla hükümet arasında kimse kriz haberi beklemesin” dedi. Erdoğan, Merkez Bankası’nın faizi istenen seviyelere düşürmediği konusunda son dönemde sert ifadelerde bulunmuş, 2 Mart’taki açıklamasında, Başçı’nın kendisiyle görüşme talebi olduğunu belirtmiş ve “Çağırıp konuşacağız” demişti. Borsa düştü Bankacılık endeksindeki kayıpların etkisiyle Borsa İstanbul’daki günlük düşüş yüzde 3’ü aştı. İki hamle birden Apple’a büyük şok nceki gece akıllı saat modeli Apple Watch’u tanıtan Apple’ın piyasa değeri 1 dakikada 1 milyar dolar eridi. Toplamda 22 milyar dolar kaybeden şirketi özellikle fiyatı 17 bin dolara kadar çıkan akıllı saat modelleri yaktı. Teknoloji devi Apple’ın akıllı saat modeli Apple Watch, önceki gece yapılan etkinlikle kullanıcılara tanıtılırken aynı zamanda büyük bir halay kırıklığı da Her yerde artıyor Yatırımcı sevmedi Apple 1 dakikada 1 milyar dolar kaybetti Dolar, ABD’de faiz oranlarının artırılacağına ilişkin beklentilerin artmasının ardından önemli para birimlerinin çoğu karşısında değer kazandı. Dolar Meksika Ö Krizde sigortacının hasar maliyeti artıyor Ayhan: Krizlerde şirketler makine bakımı yaptırmaz. Hasar maliyetleri artar. ŞEHRİBAN KIRAÇ yaşandı. Tüm özelliklerinin Apple Üst Yöneticisi Tim Cook tarafından tek tek anlatıldığı Apple Watch, lüks segmentte yer alan ilk akıllı saat modeli oldu. 349 dolardan başlayan akıllı saat modelinin en pahalısı da17 bin dolara satılacak. Ancak lüks segmentte yer alan yüksek fiyatlı modeller Apple yatırımcılarının hoşuna gitmedi. Apple Watch tanıtılana kadar hisse başı 129.45 dolar ile toplamda 753 milyar dolar değere ulaşan Apple’ın hisseleri, 17 bin dolarlık modelden sonra tepetaklak oldu. Şirketin hisseleri 20 dakikada 22 milyar dolar değer kaybederek, 125.50 dolara kadar geriledi. Lüks akıllı saat modeli Apple’a dakikada 1 milyar dolardan fazla değer kaybettirdi. Apple etkinliğinin bitmesi ile Apple hisseleri biraz toparlansa da gün içinde yüzde 0.60 civarında değer kaybetmeye devam etti. enerali Sigorta Genel Müdürü Mine Ayhan, kriz dönemlerinde sigorta şirketlerinin hasar maliyetlerinin artığını bu dönemlerde daha dikkatli olunması gerektiğini söyledi. Ayhan, “Krizlerde şirketler genelde makine bakımlarını azaltırlar. İşçi çıkarırlar. Bu bizim için hoş bir durum olmaz. Bu durum hasarlara bağlı maliyetleri artırır” dedi. Ayhan şirket olarak son üç yılda küçülme trendine girdiklerini pazar paylarının yüzde 1’den yüzde 0.5’e indiğini kaydederek şu değerlendirmeleri yaptı: l 2014’te adeta binayı yıkıp yeniden yaptık. Her şeyimizi yeniledik. Şu an G 60 ülkenin tek yıldızı Generali’nin faaliyet gösterdiği 60 ülke içinde tek kadın genel müdür benim. Grupta çalışan kadınlara cesaret vermek, iyi yerlere gelebileceklerine inandırmak için bir mentorluk programı başladı. Ben Dubai’deki bir yöneticimize danışmanlık veriyorum. da yüzde 1 pazar payına geri döndük. l Doların yükselmesinin bize şu an için direkt etkisi olmadı. Özellikle kasko ve trafik sigortası ağırlıklı çalışıyoruz. Türkiye’de satılan otomobillerin çoğu Avrupa menşeyli. Dolaysıyla Avro kuru bizi daha çok etkiliyor. 2013 Avro kuru arttı diye bizim maliyetlerimiz yüzde 15 artmıştı. Şimdi dolar arttı diye maliyetleri kısmak isteyenler sigorta yapmaktan kaçınabilir. Ya da elimdeki mallara bir şey gelmesin diye sigorta yapma oranı artabilir. l İşimizin yüzde 45’i kasko ve trafik sigortası. 2014’ün ilk 3 ayında araç satışları yüzde 20 düştü. Bu da prim artışımızda düşüş oldu. l 2014’te 158 milyon TL prim üretimimiz oldu. Şu anda 750 olan acente sayımızı 2016’da 1100’e çıkartacağız. Kadınlarda yöneticilik aileden geliyor Arzuhan Doğan Yalçındağ: Türkiye’deki 301 yönetici kadının yarısı soyadından dolayı yönetici. Selen Kocabaş, (Soldan sağa) Arzuurkcell’in 4. kez düzenlediği ‘Türkiye’yi Büyüten Kadın han Doğan Yalçındağ ve Fatma Şahin lar Buluşması’nda konuşan Doğan Turkcell’in projesi için bir araya geldi. Holding Yönetim Kurulu üyesi ve çek anlamda ve fiilen iş hayatında buDoğan TV Holding Yönetim Kurulu lunan kadınlardan oluştuğunu görülüBaşkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, “Kadın yöneticilerin olduğu yapılar yor” dedi. İş, sanat, medya, siyaset dünyası ile da sezgilerin çok daha kuvvetli olakademik camiadan 600 kadın liderin duğunu gözlemledim” dedi. katıldığı etkinlikte konuşan Turkcell Yalçındağ, sosyal normların kadının statüsünü etkilediğine dikkat çe Genel Müdür Yardımcısı Selen Kocabaş, Mersin’de öldürülen Özgecan Aslan kerek, “Zihinsel değişimi gerçekleşiçin ‘Simsiyah’ reklamlarını düzenleyen tirirsek toplumsal dönüşüm de beFilli Boya Yst Yöneticisi (CEO) Gözde raberinde gelecek. Bu açıdan sokaAkpınar’a plaket verdi. ğa çıkan kadınları tüm dünyada, akToplantıda verilen bilgilere göre Turktivistleri, konuya dikkat çekmek için cell Grup şirketlerinde çalışanların yüzyapılan aktivite ve protestoları destekliyorum” dedi. Yalçındağ, “Kadın is de 50’si kadın. Bu rakam telekom sektöründe yüzde 23 seviyesinde. tihdamının sadece üçte ikisinin ger T Mine Ayhan HSBC Türkiye’den çıkacak iddiası Citibank’ın Akbank’tan çıkmasının ardından HSBC’nin de Türkiye’den ayrılmayı düşündüğü ileri sürüldü. Bloomberg ajansının yaptığı analize göre, şirketin Londra’daki merkezi Türkiye’deki faaliyetini bitirip hisselerini satmayı düşünüyor. HSBC geçen yıl 46 banka içinde en fazla zarar edenlerin başında geldi. 2014 rakamlarının beklentilerin gerisinde kalmasından dolayı Türkiye’den çıkış gündeme geldi. Bankanın Üst Yöneticisi Stuart Gulliver, 23 Şubat’ta Brezilya ve Meksika ile birlikte Türkiye’deki faaliyetlerden çıkmanın gündemlerinde bulunduğunu açıklamıştı. l Ekonomi Servisi odafone, faaliyet gösterdiği 30 ülkede doğum iznini standart olarak uygulama kararı aldı. Buna göre, Vodafone’un faaliyet gösterdiği ve Afri Vodafone’dan doğum izni V ka, Ortadoğu, Asya Pasifik, Avrupa, ABD’yi kapsayan bir coğrafyada, 2015 sonu itibarıyla, her seviyeden kadın çalışana en az 16 hafta tam ücretli doğum izni verilecek. Vodafone’lu kadın çalışanlara ayrıca, işe döndükleri tarihten sonraki ilk 6 ayda haftada 30 saat tam ücretle çalışma hakkı tanınacak. l Ekonomi Servisi C M Y B