Katalog

SAYFA 8 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr CUMHURİYET 16 ŞUBAT 2015 PAZARTESİ Fibabanka’nın net kârı yüzde 69 yükseldi Ekonomi Servisi Fibabanka’nın net kârı 2014 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 69 artarak 74.2 milyon liraya yükseldi. Fibabanka’dan yapılan açıklamada, “Büyüme odaklı çalışmaların sonucu olarak, Fibabanka’nın 2014 yıl sonu itibarıyla aktif toplamı geçen yıl sonuna göre yüzde 21 artış göstererek 8 milyar lirayı aştı” denildi. Bankanın 2014 yılı aralık sonu itibarıyla toplam kredileri sektör ortalamasına paralel büyüyerek yüzde 19 artışla 6.2 milyar liraya ulaştı ve kredilerin aktif toplamı içindeki payı yüzde 77 olarak gerçekleşti. Açıklamada da ha sonra, “Fibabanka, kredi portföyünü 2014 yılının dördüncü çeyreğinde de ağırlıklı olarak müşteri mevduatı ile fonladı. Bu dönemde müşteri mevduatı toplam pasiflerin yüzde 63’ünü oluştururken, toplam mevduat geçen yıl sonuna göre yüzde 15 artışla 5.2 milyar liraya çıktı” denildi. Cisco Mobil Görsel Ağ Endeksi, gelecek 5 yıl içinde mobil veri trafiğinin 10 katına çıkacağını öngörüyor. 2019’da akıllı cihazlar ve bağlantılar global mobil trafiğin yüzde 97’sini oluşturacak. Cisco’nun hazırladığı ve Türkiye’nin de yer aldığı rapora göre Orta ve Doğu Avrupa bölgelerinde mobil veri trafiği 2014 2019 arasında yüzde 71’lik büyüme oranı ile 14 kat artacak. Raporda şu tespitlere yer verildi: * 2019’da bölgedeki mobil 5 yılda mobil trafiğe akıllılar hâkim olacak u Cisco Mobil Görsel Ağ Endeksi’ne göre 2019’a kadar akıllı cihazlar ve bağlantılar global mobil trafiğin yüzde 97’sini oluşturacak. Dünyadaki giyilebilir cihaz sayısı da 5 kat artarak 109 milyondan 578 milyona çıkacak. kullanıcı sayısının ise 407.2 milyon olması bekleniyor. Dünyadaki giyilebilir cihaz sayısı ise 5 kat artarak 109 milyondan 578 milyona çıkacak ve bu artış mobil trafiği 4 yılda 18 kat artıracak. * 2019’da bölgedeki mobil veri trafiği, toplam trafiğin (mobil ve sabit) yüzde 26’sını oluşturacak. (2014 yüzdesi yüzde 5) * 2019’da mobil veri trafiği on yıl öncesinin (2009) hacmine göre 962 kat daha fazla olacak. * Türkiye’nin de içinde bulunduğu Orta ve Doğu Avrupa bölgelerinde mobil veri trafiğinin 2014 2019 arasında yüzde 71’lik büyüme oranı ile 14 kat artması bekleniyor. * 2019 itibarı ile mobil veri trafiği aylık 3.5 eksabayt’a çıkacak. (874 milyon DVD’nin içindeki veriye eşit ) 2014’te bu rakam 242.3 petabayt olmuştu. * 2019’da tüm global cihazların ve bağlantıların yüzde 26’sı 4G uyumlu olacak. Tüm dünyada 4G bağlantı sayısı 18 kat artarak 459 milyondan (2014) 3 milyara (2019) çıkacak. * 2014’te toplam mobil veri trafiğinin yüzde 40’ını oluşturan 4G bağlantılar, 2019’da yüzde 68’e ulaşacak. El Kırmayın, Hukuk Devleti Olun Üniversite çağına gelmiş bir genç, neden psikoloji bölümünü seçer... Herhalde insanlık dertleriyle dertlendiği için. Yardım etmek istediği için. Sözüyle, dokunuşuyla iyi geleceğini düşündüğü için. “Başka”, “iyi”, “güzel” bir Özgecan olduğu için. Gözlerimizin içine içine, adının anlamları gibi bakan Özgecan, bu hayalini gerçekleştireceğini sanacak kadar ümitliydi bu ülkeden. Ölü çocuklar albümüne eklenmek oldu kaderi. Kızım olacak yaştaydı. Yastayım. HHH Yas ile öfkeden boğulacak gibi olan binlerce kadını “ferahlatan” bir gelişme oldu dün. Başbakan, kadına uzanan elleri kırmaktan söz etti. Hele Yüce Divan oylamasından birkaç gün önce, caydırıcı bir ses tonu, kararlı yüz ifadesiyle, “Hırsızlık yapanların kolu kesilir” deyişi hafızalarda taptazeyken, etkisi çok daha güçlü oldu. Ki, o gün bu gündür, cümle hırsızlar, bir kısmı Başbakan’ın sözünü ikiletmeyen değerli parlamenterler sayesinde ibreti âlem için, kesik kollarla aramızda dolaşmaktadır... Özgecan’ın katillerinin elinin kırılacağından çok korkan potansiyel tecavüzcüler ise bir köşede tir tir titremektedir. “Bir ferahlık şelalesi” ki sormayın... Memleketin her “erk”inden kadına saygı akıyor, akıyor akıyor... Gezi’de polis otolarına “çekilen” genç kızları taciz eden Türk polisinin isimleriyle teşhir edilip, görevden el çektirildiği, sonra da ellerinin kırıldığını nasıl unuturuz... Ne üç yaşında çocuk, yahut engelli demeden uçkur çözen tecavüzcülere kararlar dolusu iyi hal indirimi veren yargıçlar bu ülkede yaşıyor; ne de yargıçların “iyi hal indirimi” verirken baktığı ceza kanunlarını da bu ülkenin erkek parlamentosu, erkek iktidarı, erkek “yürütmesi” çıkarıyor. Çok tık alsın hesabıyla tecavüz haberlerinin detaylarını ayrı dosyalara dönüştürüp özel linkler oluşturan, tecavüzcünün sorunlarını haberin içine katarak “medikalize” edip meşrulaştıran medya da bizimki değil Allah’tan. HHH Evet “kadına uzanan elleri kırarız” dedi ve bütün kadınların yüreğine su serpti Başbakan. Son iki yıldan seçilmiş şu dört haber, başka bir ülkenin başka bir iktidarı altında yaşandı çünkü: Temmuz 2013: Dikmen’deki Gezi protestolarında gözaltına alınan yüksek lisans öğrencisi E.K. gözaltı sırasında POLİSLER tarafından tacize uğradığını iddia ederek, suç duyurusunda bulundu. E.K. “Polislerden biri üzerime oturdu, biri göğsümü elledi. Akrep içindeki cinsel taciz ve şiddet 11.5 saat sürdü” dedi. Mayıs 2014: Esenyurt’ta 3 YAŞINDAKİ küçük kız çocuğuna tecavüz ederken yakalanan S.A’ya, mahkeme üst sınırdan 15 yıl ceza vermesi gerekirken, iyi halden 2 yıl 4 ay ceza verdi. Ocak 2015: Alanya’da 15 YAŞINDAKİ Alman öğrenciye masaj salonunda tecavüz ettiği öne sürülen işletmeci B.K’ye, ‘reşit olmayanla cinsel ilişki’ suçundan 3 yıl hapis cezası verildi. Sanığın sabıkasız olmasını ve mahkemedeki iyi halini göz önünde bulunduran mahkeme heyeti, cezayı 2 yıl 6 aya indirdi. Şubat 2015: Silvan’da, ZİHİNSEL ENGELLİ S.B’ye tecavüzden yargılanan 2 sanığa 18’er yıl ceza veren mahkeme heyeti, sanıklara iyi hal indirimi yaptı.  Ezcümle Sayın Başbakan, el kırmanızı bekleyen yok sizden. “Bir şey” yapmak istiyorsanız, tacizci polisleri korumaktan, tecavüzcülere “iyi hal indirimi” garantisini kaldırmaktan başlayabilirsiniz. Ötesine, ne eliniz, ne de dualarınız yeter... İnsansız fabrikalar geliyor u BCG’nin raporuna göre, fabrikalarda insanların yerini robotlar alacak. 2025 itibarıyla robotlar tarafından yapılabilecek işlerin oranı yüzde 10’dan 25’e yükselecek. Tesco 10 bin kişi çıkaracak Ekonomi Servisi Zor günler geçiren İngiliz süpermarket devi Tesco’nun, 43 mağazasını kapatma planı çerçevesinde 10 bin kişiyi işten çıkarabileceği bildiriliyor. Mağaza kapatma planını geçen ay açıklayan Tesco, 2 bin kişiyi işten çıkarabileceğini duyurmuştu. Ancak İngiliz Sunday Telegraph gazetesinin haberine göre şirket, düşen kârları dikkate alarak bunun beş misli işçi çıkarmaya hazırlanıyor. Habere göre Tesco, sermaye artırımını düşürmeye, şirketin internet ve veri analizi kolunu satmaya da karar verdi. Tesco’nun sahibi Dave Lewis’in düşen kârlar karşısında personel azaltarak şirket merkezinde maliyeti yüzde 30 düşürmeyi, böylece 385 milyon dolar tasarruf etmeyi planladığı da gelen haberler arasında. Türkiye siber savaşa hazır değil Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ahmet Koltuksuz, Türkiye’nin bir siber savaşa hazır olmadığını söyledi. Koltuksuz, “Bu iş Ankara’da 50100 kişiyle olacak bir iş değil, ülke geneline yayılması gereken bir ekip işi. Yetişmiş insan, ekipman hepsi var. Üniversitelere yazı gönderildi Siber Olaylara Müdahale Ekibi kurulsun diye. ‘Kurulsun, yapılsın, edilsin’ demekle olmadığını biliyoruz. Eğitimli insanları bir araya getirmek, finansmanı bunların yapılması lazım, o yüzden hazır değil” dedi. Araştırma şirketi The Boston Consulting Group’un (BCG) 25 ülkede 21 sektörü inceleyerek hazırladığı rapora göre, fabrikalarda robotların işçilerin yerini alması beklenenden hızlı olacak. Şu anda dünya üzerinde robotlar tarafından yapılabilecek işlerin yalnızca yüzde 10’u otomatikleştirilmiş durumda. Bu oranın 2025’te yüzde 25’e çıkacak. Rapora göre fabrikalar, daha az insanı işe alacak ve sadece yüksek yetenekli insanlar işte kalacak. Diğer işler robotlar tarafından yapılacak. Üreticiler daha ucuz işgücü maliyeti için gelişmekte olan ülkelere gitmeyecek. Gelecek 10 yılda robot satın alımlarının yüzde 80’ini Çin, ABD, Japonya, Almanya ve Güney Kore yapacak. 2014’te 200 bin sanayi robotu satılmıştı. 3 yıl içerisinde bu rakamın 400 bini bulması bekleniyor. Sevgili ararken bilgilerinizden olmayın En popüler arkadaşlık uygulamalarını inceleyen IBM araştırmacıları, Android mobil platformundaki 41 arkadaş bulma uygulamasından 26’sının en az orta ya da yüksek düzeyde güvenlik açıkları bulundurduğunu saptadı. Araştırmaya göre en popüler mobil arkadaş bulma uygulamalarının yüzde 60’ından fazlası, kişisel kullanıcı bilgilerini ve kurumsal verileri riske atan, çeşitli internet saldırıları için risk taşıyor. Kullanıcılar potansiyel bir sevgili adayından ilgi beklerken koruma kalkanlarını aşağı indiriyor. Bu, tam da bilgisayar korsanları için uygun bir an. Araştırma kapsamındaki 41 sık kullanılan uygulamanın yüzde 48’inde bir kullanıcının aygıtına kayıtlı fatura bilgilerine erişim bulunuyor. Belirlenen tüm güvenlik açıkları, kullanıcı bir uygulamada oturum açmamış olsa dahi bir bilgisayar korsanının, telefonun kamerasına ya da mikrofonuna erişmesini sağlayabilir. Bir bilgisayar korsanı arkadaşlık profilindeki içeriği ve resimleri değiştirebilir. HTC, M8 ile başarıyı yakaladı HTC, amiral gemisi HTC One (M8) modeli HTC RE kamera gibi ürünleri sayesinde 2014’ün son çeyreğinde kârlılığını artırdı. HTC’nin dördüncü çeyrek geliri 47.9 milyar Tayvan Doları, vergi sonrası çeyrek kârı 0.5 milyar Tayvan Doları oldu. HTC, 2015’in ilk çeyreği için gelirlerin 41.5 milyar ila 45 milyar Tayvan Doları arasında gerçekleşmesini öngörüyor. HTC Üst Yöneticisi (CEO) Peter Chou, “HTC, portföyümüzün son derece hedefe odaklı olmasını ve mesajımızın net şekilde iletilmesini sağlayarak önümüzdeki yılda sağlam bir platform oluşturmak için gayet iyi bir konumda bulunuyor” dedi. 252 yeni oyun geliyor Sony, bu yılın ilk yarısında PlayStation oyun konsolları (PlayStation 3, PlaySation 4, PlayStation Vita) için sunulacak olan yeni oyunların listesini resmi blogundan duyurdu. Oyunseverlerin merakla beklediği listeye göre bu yıl 17 Şubat ile 9 Haziran arasında tam 30 yeni oyun piyasaya çıkacak. PS4, PS3 ve PS Vita için bu yıl sunulacak olan ancak çıkış tarihi henüz resmiyet kazanmayan 222 oyunla birlikte Sony’nin konsollarına 2015’te yeni girecek olan oyun sayısı 252’yi bulacak. Bu uzun listeden oyun tutkunlarının gelecek 10 gün içinde tanışacağı 5 yeni şunlar: Dead or Alive 5 Last Round (Yayıncı: Koei Tecmo). Pillar (MichaelArts LLC). The Order: 1886 (Sony Computer Entertainment). htoL#Niq: The Firefly Diary (NIS America). Dragon Ball Xenoverse (Bandai Namco). Peter Chou Avrupa’daki son ekonomik, siyasi gelişmelerin içinde Almanya’nın şekillenmeye başlayan tutumu bana, “We need to talk about Kevin” (Kevin hakkında konuşmalıyız) filmini anımsatıyor. Bir çarşamba yazımda, Avrupa’nın ekonomik (mali) ve jeopolitik (Ukrayna) krizlerinin Yunanistan üzerinde kesiştiğini yazmıştım. Bu krizlere bakınca ikisinde de, hem ortaya çıkış dinamikleri hem de gelişmeleri açısından Almanya’nın çok kritik bir işleve sahip olduğunu görüyoruz. Mali krizin Avrupa’yı bu kadar güçlü biçimde vurarak dağılma olasılığının konuşulduğu bir noktaya getirmesinin arkasında, Avrupa Birliği ile birlikte kurulan ekonomik modelin içerdiği egemenlikbağımlılık ilişkileri var. Bu ilişkilerin Almanya ekonomisinin yapısal özellikleriyle tam bir uyum içinde olması, kriz başladıktan kısa bir süre sonra Almanya’nın biriktirdiği ekonomik ve siyasi gücü gözler önüne serdi. Daha önce de tartıştığımız gibi burada sorun, Almanya’nın Avrupa Birliği ekonomik bölgesini, en başından bu yana kendi ekonomisinin üretim kapasitesini, birikmiş sermayesini emecek (kriz eğilimlerini transfer edeceği) bir alan olarak görmüş olmasıdır. Alman kapitalizminin, siyasi iktidar ilişkilerinin, istikrarı ve güvenliği için bu alanın ticarete ve sermaye ihracatına açık kalması yaşamsal bir öneme sahip. Almanya geçmişte, bu alanı ve “sermaye ihracatı” olanağını güvenceye almak için Avrupa’yı iki kez militarist yöntemlerle bütünleştirmeyi denemişti. Almanya, II. Dünya Savaşı’ndan, ama esas olarak Doğu Almanya ile birleşmesinden sonra bu bütünleştirmeyi, “modern emperyalizmin” ekonomikfinansal bağımlılık ilişkileri üzerinden siyasi yönlendirme yoluyla, savaşlara yol açmadan, neoliberalizmin genel hegemonyasına (ABD’nin desteğine) dayanarak gerçekleştirmeye çalıştı. Ancak, bu kez de kapitalizmin yapısal İki kriz ve Almanya Almanya Hakkında Konuşmalıyız krizinin dinamiklerine takıldı. Hem yıllardır kendi sorunlarının çözüm alanı olarak kullandığı ekonomiler çökmeye, hem de bankaları verdikleri borçlardan dolayı bu ekonomilere saplanmış olarak sallanmaya başladı. Almanya’nın krizin getirdiği ekonomik çöküntüye, insani krize aldırmadan, kemer sıkma politikalarıyla borç ödeme sorumluluğunda ısrar etmesi, ekonomik ve insani krizi, siyasi sonuçlar da yaratarak daha da derinleştirmeye başladı... Üstelik Almanya liderlik ve hegemonya fırsatının kaçmakta olduğunun ayırdına varamadan... Ukrayna krizine bakınca da, krizin kökleri soğuk savaşın bittiği yıllara kadar gitse de, patlak verme sürecinin başında yine Almanya’yı görüyoruz. Ukrayna’da Yanukoviç hükümetini, yukarda değindiğim egemenlikbağımlılık ilişkilerini “modern emperyalizm” koşullarını kabul etmeye zorlayan ekonomik anlaşmanın arkasında büyük ölçüde, ekonomik etki alanını genişletmeyi amaçlayan Almanya vardı. Yanukoviç anlaşmayı imzalamayı reddedince, Almanya “Yanukoviç karşıtı hareketi desteklemeye, Merkel’in partisi Hıristiyan Demokrat Parti’nin siyasi liderlik eğitimi programından geçmiş Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitschko eliyle yönlendirmeye başladı”. (Friedman, Stratfor, 10/02/2015) Yanukoviç’in seçilmiş meşru hükümeti devrildi, muhalefet yönetimi fiilen ele geçirdi. İşler Almanya’nın istediği yönde gelişebilirdi eğer Rusya, kendi ekonomik siyasi nüfuz alanını korumaya karar verip yeni yönetimi kabul etmeyen Rus etnik kökenli isyancıları desteklemeye başlayıp Kırımı ilhak etmeseydi. O noktada, Almanya bu kez, bir hegemonya ilişkisinin kurulabilmesi için, liderliğini kabul ettirme koşulunun yanında, hegemonyanın ikinci ayağı olan şiddet uygulama kapasitesinin yetersizliği ile karşı karşıya kaldı. lmanya’nın tepkileri kaygı uyandırıyor Avro bölgesi ülkelerinin yönetimlerinin, kapitalizminin ekonomik sorunlarına eğilmeye, krizi aşacak önlemleri “düşünmeye” başlayabilmesi için siyasi liderlik (hegemonya) sorununun aşılması gerekiyor. Ancak hegemonyacı konumuna en yakın ülke Almanya, diğer ülkelerin sorunlarına çare olduğunu göstererek liderliğini kabul ettirecek ekonomik kaynak transferlerini yapmaya hazır görünmüyor. Aksine Alman egemen sınıflarının sözcülerinin, hükümet temsilcilerinin, giderek daha saldırgan bir dil kullanmaya başladığı görülüyor. Ekonomik krizde adeta saplantılı, kolaylıkla ırkçılığa dönüşebilecek bir kültürel üstünlük sendromu başını kaldırıyor: Almanlar erdemli, tutumlu, çalışkan; güneyliler tembel, beleşçi, sorumsuz. Bu açıklamalar, Bild gibi popüler kültürün, en yoz yayınlarını yansıtan dergilerin yanı sıra, “ciddi” gazetelerde de görülebiliyor. Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu’nun eski üyelerinden Jürgen Stark, geçen hafta Financial Times’ta “Tarihsel ve kültürel farklar Avrupa Birliği’ni bölüyor” başlıklı yazısında, ekonomik sorunların Almanya’nın politikalarından değil, kültürel farklardan kaynaklandığını savunuyordu. Krizi güneylilerin tüketim “merakına”, kredi alma eğilimine bağlarken bunları da yıllardır Alman kapitalizminin A körüklediğini, Almanya’nın refahının bunlara bağlı olduğunu görmezden gelerek... Ukrayna krizinde Almanya’nın tutumu daha da kaygı verici. Geçen yıl Münich Güvenlik Konferansı’nda Alman savunma bakanı, “daha adaletli bir dış politika” benimsemeye karar verdiklerini açıkladığından bu yana (New York Times, 01/02/2014) Alman medyasının önemli tartışmalarından biri de savunma reformu oldu. Geçen ay Deutsche Welle “Alman savunma bakanının, orduyu daha çekici ve etkili kılacak uzun dönemli bir askeri reform üzerinde çalıştığını” aktarıyordu. (30/01/2015) World Press, sitesine göre silahlı kuvvetler tarafından hazırlanan yeni bir rapor, ordunun eksikliklerinin aksatıcı düzeye ulaştığını vurguladığını, savunma bakanının da, eksikliklerin giderilmesine ayrılmış 500 milyon Avro’luk fonu 750 milyona çıkardığını aktarıyordu. World Socialist Web Site’da Johannes Stern’de DeiWelt gibi Alman gazetelerine, iktidardaki Hıristiyan Demokrat Parti’nin sözcülerinin açıklamalarına dayanarak, Alman ordusunun insansız uçaklar satın almaya hazırlandığını aktarıyordu. (03/02/2015) Ukrayna krizi NATO ittifakı ile Rusya arasındaki ilişkileri hızla kötüleştirdi. Nükleer silahlar alanında işbirliği yok, Moskova ile Washington arasındaki kırmızı telefon hattı da kapalı. Bu nedenle, Der Spiegel’de yazan Markus Becker’e göre, “Bugün bir savaş olasılığı soğuk savaş dönemindekinden daha yüksek”... Ukrayna’da sürmekte olan “hibrid savaşın getirdiği belirsizlikler taktik nükleer silahların kullanılma riskini arttırıyor”. Bu tehlikeli ortamda, Frankfurter Allgemeine Zeitung’un yayımladığı bir başyazı, NATO’nun Rusya ile çatışmaları en uç noktaya kadar tırmandırması, caydırıcılığın “en üst seviyede (Nükleer silahlar E.Y.) kurması gerektiğini” savunuyor. (WSWS, 12/02/2015) Almanya yalnızca silahlanmaya hazırlanmıyor, giderek saldırgan, ırkçı refleksler üretmeye başlıyor. Bu nedenle Almanya hakkında daha sık konuşmak gerekiyor, filmdeki ve tarihteki gibi çok geç olmadan... Ekonomi Servisi Tatil için yapılan kişisel harcamaların yaklaşık üçte biri ulaştırmaya gidiyor. Tatil amacıyla geçen yılın 9 ayında yapılan seyahatlerde ulaştırmaya harcanan para 5.5 milyar lirayı buldu. Seyahat başına yapılan ortalama 328 lira harcamanın 102 lirası ulaştırmaya gitti Hanehalklarının yurtiçi turizm harcamaları kapsamında geçen yılın ilk çeyreğinde ulaştırmaya 1 milyar 96 milyon 723 lira ödendi. Bahar aylarıyla turizmin hareketlenmesiyle ulaşım harcamaları da artarak 1 milyar 435 milyon 554 liraya çıktı. Yaz aylarıyla turizm ve dolayısıyla seyahatlerdeki ulaştırma harcaması en yüksek seviyeye ulaştı. Yılın üçüncü çeyreğinde seyahatlerdeki ulaştırma harcamasının faturası 2 milyar 971 milyon 193 bin lirayı buldu. Tatilcinin parası yola gidiyor C M Y B