Katalog

Pazartesi 9 Kasım 2015 söyleşi SELİN ONGUN selinongun@cumhuriyet.com.tr TASARIM: İLKNUR FİLİZ 14 ‘AKP ile koalisyon asla’ tavrı yanlış bir siyasi hamleydi HDP’li Altan Tan: AKP’yi bir anda bitirip, Erdoğan’ı siyasetten silmek mantığa aykırı. AKP yüzde 35’e de düşse AKP’siz hükümet kurulmuyordu. Bu gerçek yok sayılırsa 1 Kasım’lar olur DP milletvekili Altan Tan’la seçimden bir ay önce söyleştiğimizde çizgisini çekmişti: “Kürt halkının yüzde 84.2’si hendek kazmaları, devrimci halk savaşı dedikleri pozisyonu benimsemiyor. Halka rağmen devrim olmaz. Yakarak, yıkarak, halkın yarısını perişan ederek elde edeceğiniz sonuç barış değil. Pirus zaferi, o da zafer değildir.” İçinde bulunduğu siyasi hareket ve muhalefetin hatalarını mızıkçılık yapmadan tartışan ender siyasilerden Altan Tan’a 1 Kasım muhasebesini sorduk. n 1 Kasım’ın o meşhur sorusuyla başlayalım: Sizce neden böyle oldu? Tayyip Erdoğan 7 Haziran’ın ortaya koyduğu ‘koalisyon’ tablosunu içine sindiremedi. Aynı gece devreye soktuğu ‘yeniden seçim’ stratejinin temelinde iki nokta vardı. 1) MHP’ye giden AKP oylarını geri almak. 2) AKP’den HDP’ye giden, iki milyonun üzerindeki dindar, muhafazakâr Kürt seçmeni AKP’ye geri döndürmek. AKP’nin 7 Haziran’daki kaybı yaklaşık 8 puandı, şimdiki kazancı da 8.5 puan civarında. Erdoğan’ın stratejisinin esası buydu. Bu nedenle seçimden önce başlattığı PKK ile savaş stratejisini daha da şiddetli bir biçimde devreye soktu. Yargı, polis, asker, Maliye, devletin tüm kurum ve kuruluşlarını pervasızca kullandı. Peki, 7 Haziran’da AKP’yi tek başına iktidardan düşüren muhalefet, Erdoğan’ın stratejisini boşa çıkarmak için gereğini yaptı mı? Tartışılması gereken esas soru budur. 1 KASIM 3 GÖRÜŞ H rar gündemde. Ayhan Bilgen’den sonra Dengir Mir Mehmet Fırat ve Celal Doğan da tartışmaya katılınca akıllardan geçti: “Başkan yaptırmayacağız, diyordunuz şimdi bu ‘tartışılabilir’ nereden çıktı? Tartışılabilir demek “biz tek adamlığa evet diyoruz” demek değil. Kaldı ki bu “tartışılabilir” kısmında yeni bir şey yok. Çünkü en başta Anayasa Komisyonu’ndaki sözlerimiz bellidir, okumak isteyenler için yazılı olarak da mevcuttur. Başkanlık sistemini de yarı başkanlık sistemini de parlamenter sistemi de tartışırız. Diktatörlüğü, sultanlığı ve tek adamlığı asla kabul etmeyiz. Söylediğimiz dün de buydu. Bugün de aynı. n Öcalan’ın başkanlık için tutumu? Tartışabiliriz, diyor aynı noktada. n “Burada bir direksiyon kırma var. Kürtler 7 Haziran sonrasındaki çatışma sürecinde ve sokağa çıkma yasaklarında gördüler ki, ‘seni başkan yaptırmayacağız’ denildikçe, süreç buzdolabından çıkmayacak o nedenle başkanlığa çark ediliyor” kısmı için ne dersiniz? Açık konuşayım. 1) Şu an Tayyip Erdoğan ‘karşıtı’ demiyorum, ‘düşmanı’ olan belli bir kesimde, “Kürtler vursun, Altan Tan, “Meclis Başkanlığı seçimi 1 Kasım’ın işaret fişeğiydi” diyerek ekliyor: “Çözüm sürecini ve diğer tüm sorunlayaksın, yıksın, isyan etsin, iç savaş çıkrı da mevcut hükümet ve Cumhurbaşkanı ile konuşmak ve bir şekle sokmak zorundayız. Başka bir şansımız yok.” sın, Tayyip Erdoğan gitsin isterse Türkidin Büyükşehir Belediyesi, Van Bünu öyle bağlamak, sonrasında gerekenBazı arkadaşlarımız bunu kamuoyuna ye yansın, Kürdistan virane olsun Türkiyükşehir Belediyesi ve DersimTunceleri yapmaktı. Bu koalisyonu kurmayadefalarca ve samimi bir şekilde söyledi, ye yönetilemez hale gelsin ve hiçbir şey li Belediyesi’nde özerklik ilan etsinrak, bütün muhalefet partileri, biz de daancak toplumdaki algı değişmedi. olmazsa darbe olsun” anlayışı var. Bizim ler o halde. Aynı politikalar devam ethil, hatalı. “AKP ile koalisyon asla” tavrı n “Kürtler Erdoğan’a yeniden şans misyonumuz bu değil, bu bir. 2) ÖnüMuhalefetin çıkmazları sin bakalım netice nasıl çıkacak? Halk yanlış bir siyasi hamleydi. verdi” kısmının sizdeki karşılığı nemüzdeki dört yıl için AKP iktidar ve Ergerçekten dedikleri gibi bu politikalara n Bunu parti organlarında konuşdir? n Siz nasıl yanıtlıyorsunuz bu esas doğan da Cumhurbaşkanı. Konuşmanın destek vermişse buyursunlar devam etmuş muydunuz? AKP, Nasreddin Hoca misali kaybettisoruyu? başında söyledim. AKP 1 Kasım sonusinler. Biz legal ve demokratik siyasetKonuşamadık, çünkü, “AKP ile koaği eşeğin eskiyen semerini bulmuş bayMuhalefet bunun gereğini yapmacu yüzde 35’e de inseydi, AKP’siz bir hüçiler bu yöntemin doğlisyonda yokuz” zaten ilk gecenin beyaram ediyor. Samimiyetle söylüyorum; dı. Sebeplerini yine madde madde söykümet kurulması yine de ru olmadığını ve halnıydı. Bu cümle, MYK’nin ya da yetkiHDP’nin oyunu ciddi bir başarı olarak leyeyim. 1) Muhalefet kendi arasınmümkün değildi. Biz çökın bunu benimsemeli organların konuşup aldığı bir karar de görüyorum. Bir çöküş ve hezimet söz koda, MHPCHPHDP, uzlaşarak alternaPKK’nin savaşı şe züm sürecini ve diğer diğini söyledik ve söyğil. Buraya kadar dört madde saydım, ge nusu değil. Nedenini de hemen rakamtif bir cephe oluşturamadı. Muhalefetin tüm sorunları da mevhir merkezine talemeye devam edeceleyim sıradakine. 5) Seçim hükümetilarla söyleyeyim. Bir buçuk sene evvel bir tarafta buluşamamasının çok nedecut hükümet ve mevcut ğiz. “Hendek kazmane girmemek de hataydı. HDP hükümeyerel seçimlerde AKP’nin HüdaPar ile ni var. Ama muhalefetin bir kanat oluşCumhurbaşkanı ile koşıması, demokratik lar, kepenk kapatmate girdi. MHP ile CHP dokuz bakanlığı birlikte, Diyarbakır’daki oy oranı yüzturamamasının en önemli sebebi Devnuşmak ve bir şekle soközerkliği hendeğe inlar, bölgedeki orta sıAKP’ye bıraktı. Bizimle hareket etselerde 41. Bizimki yüzde 55. Biz, bir buçuk let Bahçeli’nin ‘hayırcı’ tutumudur. Bahmak zorundayız. Başka nıf denilen küçük burdi, hükümet bu devlet imkânlarının en sene sonra 7 Haziran’da yüzde 55 olan dirgeyen tavrı yanlış bir şansımız yok. 3) Biz çeli Kılıçdaroğlu’nun kendisine başbajuvayı ürküttü. Zaten azından yarısını kullanamayacaktı. İşoyumuzu yüzde 79’a çıkarmışız ve şimkanlık teklifini bile hakaret ederek redhiçbir zaman, başkantı. Bu yanlışta ısrar küçük burjuvalar topte tüm bunlar birikti ve di yüzde 72’ye düşmüşüz. AKP ise 7 detti. Özetle, Meclis Başlığın bütün olarak her edildi. HDP’nin gücü AKP’yi iktidar yaptı. Haziran’da yüzde 41’den yüzde 14’e düş lumun en kaypak kekanlığı seçimi aslında türlüsüne karşıyız, dePKK, senin san “PKK, eylemsizmüş, şu an yüzde 14’ten yüzde 22’ye gel simidir, aramızdan 1 Kasım’da çıkacak nemedik. Bizim söylediğimaalesef bu yanlışı lik tavrını devam ettidiği için davul zurna çalıyor. Bölgede ha çürükler gitti, kalanticenin işaret fişeğiymiz; ne Tayyip Erdoğan’ı vaş oyununu oyönlemeye yetmedi. lar bizdendir” şekrerek, ‘Sen ne yaparla açık ara birinci partiyiz. di. 2) 39 günlük koalisne de bir başkasını tek namıyorum, deseydi linde özetlenebilecek san yap ben seninle yon oyalamasını CHP, adam yaptırmamaktı. sekter yorumlara da AKP ile birlikte yaptı. Onun için yetki ve soAKP’nin stratejisi bo bu savaş oyununu oy Kürt siyasetine çağrı asla katılmıyorum. Diyarbakır şehrinin namıyorum’ deseydi, n Kürtler HDP’ye ne mesaj verdi, 39 gün sonunda CHP, rumlulukları, denge ve kontrolü ayarlanşa çıkardı. Doğru olşu anda yüzde 70’ye yakını orta sınıf AKP’nin bu stratejisi AKP’ye ne dedi? “AKP bana aslında koamış bütün alternatifleri tartışmaya açıdenilen bu insanlardan oluşuyor. Siz bu ğız. Bu duruşumuzdan da asla “Tayyip büyük oranda boşa çıAKP’ye oy veren dindar, muhafazakâr lisyon ortaklığı teklif etduklarına inanıyorinsanları yok mu sayacaksınız, düşman Bey’in dediklerini yapalım ki bundan bir dediniz. Ki buKürt seçmenin bir kısmı HDP’ye, “Demedi” dedi. Bunu görüşlarsa Diyarbakır, Van, kardı” mı kabul edeceksiniz yoksa yanınıza nu seçimden evvel de mokratik mücadeleyi önüne koydun, melerin ilk günü söyleşeyler kazanalım” sonucu çıkmaz. mı alacaksınız? Kürt siyasetinin de cesöylemiştiniz. HDP paTürkiyeleşme dedin, ben de buna desTunceli, Mardin’de yebilirdi ve 40 gün hen “Seni başkan yaptırmayacağız” vaplaması gereken soru bu. rantezi diyerek soratek verdim. Ama iş bundan sonra kavgaba olmazdı. 3) PKK, 7 dört dörtlük bir slogan mıydı? özerklik ilan etsinler! lım: Ya HDP? n “HDP’den AKP’ye giden oylar, geya dönecekse ve sen de yeteri kadar iniHaziran’dan önceki eyGayet yerinde bir slogandı ancak bu çim derdi nispeten olmayan KürtlerPKK’nin, YDGH’nin siyatif kullanmayacaksan ben bu deslemsizlik tavrını devam sloganın açılımının az önce anlattığım den” okumasına mı işaret ediyorsusavaşı şehir merkezleri teğimi geri çekiyorum” dedi. Şimdi heettirmedi. PKK, eylembiçimde yapılması gerekirdi. Dikkat nuz? ne taşıması, demokratik özerkliği sadece men vurgulayayım. AKP’den HDP’ye gesizlik tavrını devam ettirerek, “Sen ne ederseniz, 1 Kasım’a giderken de bu sloBu çeşit değerlendirmelerin doğru olöz savunma ve hendeğe indirgeyen davlen dindar Kürt seçmenin üçte ikisi hayaparsan yap, ben seninle bu savaş oyugan 7 Haziran’daki gibi değil daha çok madığına işaret ediyorum. Çünkü oyranışı yanlıştı. Halk buna ilk günden tep len HDP’de duruyor. Bu bir ikaz, bir sarı nunu oynamıyorum” deseydi, AKP’nin “Seni tek adam yaptırmayız, sultan, diklar orta sınıfın olduğu yerlerde değil her ki verdi. Ancak bu yanlışta ısrar edildi. karttı. Eğer biz bu konuda onların istedibu stratejisi büyük oranda boşa çıkardı. tatör olamazsın” şeklinde kullanıldı. yerde düştü. Mesela Diyarbakır’ın Sur HDP’nin gücü ise maalesef bu yanlışı ön ği yönde politika üretemezsek bu çekil4) 7 Haziran gecesinden itibaren muhan Yüzde 49.5 değil ters istikamette ilçesi. Demokratik özerklik ilan edilen lemeye yetmedi. Sonuçta PKK’yi HDP yö me devam edebilir. lefetin, “Biz AKP ile hiçbir şekilde koabir sonuç olsaydı bugün HDP’li isimnetmiyor. AKP ve devlet HDP’ye her türn PKK’den “Bizim izlediğimiz strate Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yüzde 8.5 dü lerden yine “başkanlık tartışılabilir” lisyon kurmuyoruz” stratejisi de yanlışşüş, Hakkâri’nin Şemdinli ilçesinde ise lü baskıyı, tutuklamayı, şiddeti vs. kuljiyi izleseydiler HDP’nin oyları yüzde tı. Sizin AKP’yi bir anda bitirmeniz, Tayaçıklaması gelir miydi? 9.5 puan düşüş var. Van merkezde yüzlandı. PKK de “Ben, senin bu savaş oyu20’ye çıkabilirdi” açıklaması geldi. Ne yip Erdoğan’ı tek hamlede siyasetten silBence gelirdi. Tekrarlamak zorunda de 10 düşüş var. Özerkliğin hendeğe indemek isteniyor? meniz akıl ve mantığa aykırı. AKP yüzde nunda yokum” demedi. HDP demokratik kalıyorum. Muhalefet 7 Haziran’da bunu dirgendiği stratejinin doğru olduğunu Böyle ciddi bir dönemde kimse ile özerkliği hepimizin istediğini ama bu35 de alsa AKP’siz bir koalisyon kurulgöz ardı etti. AKP yüzde 35’e de düşse düşünenler bu rakamları gözden geçirenun bir ilanla değil inşayla, zaman ve bi polemiğe girmek istemiyorum. Doğmuyor, böyle bir gerçeklik var. YapılmaAKP’siz hükümet kurulmuyor. Bu gerçebilirler. ru olduklarına halen inanıyorlarsa Dirikim isteyen bir demokratik mücadesı gereken, ne olursa olsun bir koalisyon ği yok sayarak politika yapmaya devam n Başkanlık 1 Kasım’dan sonra tekyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Marhükümeti kurmak ve AKP’nin elini kolu le ile olabileceğine PKK’yi ikna edemedi. edilirse 1 Kasım’lar olur. ‘Başkanlığı tartışma' hattı İlk dört maddesine dokunulmayan anayasa CHP’ye mübarek olsun n Ufukta ne olur: Süreç, buzdolabından masaya geçer mi? Öngörünüz nedir? Hükümet, “PKK, silah bırakmadığı sürece onları muhatap almayız” diyor. Hatta bir adım ötesine gidiyor. HDP’yi de muhatap almayacağız, diyor. “Son PKK’li ele geçene dek güvenlik tedbirlerine devam edeceğim” derken meselenin demokratikleşmeyle ilgili kısımları hakkında hiçbir şey söylemiyor. HDP ne olursa olsun demokratik mücadeleyi genişleterek yoluna devam edecek, başka bir yol yok. Halkın ferasetinin de siyasetin önünü açacağını düşünüyorum. n Ya hükümet sıralarından gelen “Öcalan’ı diri diri gömdüler” tarafı? Başından beri hükümet adına açıklama yapan bu arkadaşlar, Kürt hareketini kendi içinde çatıştırmak istiyor. Bu açıklama da bunun bir başka yansıması. Bunun doğru bir siyaset olmadığını defalarca söyledik. Kürtler, Türk halkıyla birlikte, yüzü Avrupa Birliği’ne dönük, kendi geçmişini koruyan, Ortadoğu’daki halklarla dost, demokratik bir Türkiye istiyor. Sayın Öcalan da bunu 2013 Nevruz’undaki mektubunda söyleyerek demokratik siyaset dedi. HDP’nin kafası da bu konuda net: Demokratik siyaset, başka yol yok! Ayrıca bundan sonrasını Suriye’siz, Rojava’sız konuşmak da mümkün değil. Hükümetin Kürtle ‘ ‘ ri yok saydığı, tehlike olarak gördüğü değil bunun terk edildiği bir Suriye politikası hayata geçmelidir. Yeni anayasa mutlaka yapılmalıdır. Burada bir sözüm de CHP’ye. CHP “Anayasanın ilk dört maddesine dokundurtmam” diyor. İlk 4 maddesine dokunulmayan anayasa CHP’ye mübarek olsun! Prof. Ersin Kalaycıoğlu: Türkiye hâkim parti sistemine geçti C M Y B ‘ ‘