Katalog

Cuma 30 Ekim 2015 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Çocuklu da çocuksuz da para biriktiremiyor YURTTAŞIN YETERLİ GELİRİ YOK ekonomi 9 ING Bank’ın araştırmasına göre çocuksuz bireylerin tasarruf sahipliği yüzde 21’den yüzde 16’ya düşerken çocuklu bireylerin tasarrufları yerinde saydı NG Bank’ın Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması’nın 2015 3. çeyrek sonuçlarına göre kentli 18 yaş üstü nüfus içinde, tasarruf sahiplerinin oranı bir önceki döneme göre 1 puandan fazla bir düşüşle, yüzde 11.9’a geriledi. Yurttaşın tasarruf yapamamasının ana nedeni olarak “yeterli gelir sahibi olmama” ön plana çıktı. ING Bank’ın kentsel tasarruf sahipliği oranlarını ve tasarruf eğilimlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirdiği araştırmada öne çıkan bulgular şöyle: 4 Tasarruf sahibi olanların yaş dağılımında; 2534 yaş grubunun payı bir önceki döneme göre azaldı ve 6 puanlık düşüşle yüzde 31’e geriledi. 45 yaş ve üstü grubun oranı 5 puan arttı ve yüzde 20’den yüzde 25’e çıktı. 4 Çocuklu bireyler arasında tasarruf sahibi olanların oranı yüzde 9 ile sabit kaldı. Çocuksuz bireylerin tasar Geleceksizleştirilen ülke... e zaman ki tütün ekimi yasaklandı, Adıyaman geleceksizleştirildi. Gençliğin en çok geleceksizleştirildiği, işsiz bırakıldığı illerden biri. Çay kahvede 1 lira, Dokumacılar’ınki benzeri çay ocaklarında 25 kuruş...” IŞİD’e Adıyaman’dan bu kadar fazla katılımın nedeni soruluyor CNNTürk’teki Tarafsız Bölge’de Sırrı Süreyya Önder’e... Yukarıdaki yanıtı veriyor. Doğru mu? Doğru... Üstelik sadece Adıyaman’ın değil artık tüm Türkiye’nin sorunu. 92. yılını buruk kutladığımız, 2 gün sonraki genel seçimlerde bir kez daha ülkenin geleceğinin oylanacağı Türkiye’nin belki de en yaşamsal sorunu “geleceksizleştirilmiş gençlik”. Şöyle bir üst siyasetten, polemiklerden kafa kaldırıp, gençler ne yapıyorlar, neden işsizler, iş bulamayanlar ne yapıyorlar, aldıkları eğitim onları yaşama hazırlıyor mu, mutlular mı, gelecek planları ne gibi soruları tartışsak ve yanıtların üzerinde yoğunlaşılabilse bugün Türkiye çok çok farklı olurdu. Bugün resmi rakamlara göre 1524 yaş arası genç işsizliği yüzde 18.6. 2014 rakamlarına bakıyorum yüzde 17.9’muş. Daha da artmış. Ancak gerçek işsizlik çok daha fazla. Eğitimli genç işsiz oranı ise yüzde 30’lara ulaşmış durumda. Gençler her durumda mutsuz, umutsuz, hedefsiz... Gençler geleceksiz... Hal böyle olunca motivasyon ya din oluyor, ya milliyetçilik ya cemaatçilik... Ötesi yok. Bir şeyler vaat edebilen onları kendi cephesine kolaylıkla çekebiliyor. En azından, “işe yarama”, “ait olma” gibi duyguları tatmin ediliyor. Neticede, Türkiye’nin çatışmacı siyasi ikliminde “geleceksizlik hali” kimilerinin hayli işine yarıyor. 7 Haziran seçimleri için gittiğim Uşak’ta gençlerde intihar oranının yüksekliğini öğrendiğimde şaşırmıştım.. İç Ege’nin zengin sayılan kentlerinden biri, ancak gençleri mutsuz, hedefsiz... “Mecburiyet” adını verdikleri tek bir caddeye sıkışan yaşamlar... Uşak sadece bir örnek. Emin olun ülkenin her tarafında “kıstırılmışlık hissi” aynı. Kızlar, erkekler... İstisnasız hepsi de ilk fırsat bulduklarında yaşadıkları kenti terk etmek arzusunda... Neden sorusuna verdikleri yanıt, “Sıkıcı, fazla yapacak şey yok, istediğim iş burada yok, büyük kentte alternatif daha fazla.” 12 yıl önce AKP ilk iktidara geldiğinde ilkokula yeni başlayan bir çocuk bugün 19 yaşında bir genç... 12 yıl boyunca tek başına iktidar olan bir partinin şekillendirdiği bir gençlik bu. Önce bunu saptayalım, ötesi yok... Geçen hafta University of CaliforniaBerkeley’den, din, sekülerizm ve toplumsal cinsiyet alanının en önemli düşünür ve araştırmacılarından antropolog Prof. Saba Mahmood, Boğaziçi Üniversitesi’nin davetlisi olarak İstanbul’daydı. Yaptığımız sohbette İran’da bile devletin en ön plana artık ülkenin geleceğini aldığını, eğitime, genç nesline ve kadına bu açıdan ciddi yatırım yapıldığını anlattı. 2 gün sonra sandığa gideceğiz. Tek başına iktidarını sürdürmek için her şeyi göze almış, yargıyı, medyayı bu uğurda bloke etmiş bir siyasi parti var karşımızda. Ve unutmayalım. Tek bir oyun bile son derece önemli var. Ve tabii oyların güvenliğinin de... “N I ruf sahipliğinde yüzde 21’den yüzde 16’ya dikkate değer bir düşüş gözlendi. 4 Tasarruf yapmayanlar arasında, en önemli gerekçe olan “yeterli gelir sahibi olmama” bu dönem bir önceki döneme göre ciddi anlamda yükselerek yüzde 70’ten yüzde 74’e çıktı. İkinci en önemli gerekçe olan “borçlanma” bir önceki döneme kıyasla 5 puanlık düşüşle yüzde 16’ya indi. İşte en çok tercih edilen tasarruf araçları 1 2 Barbaros Uygun, araştırmanın 2015 3. çeyrek sonuçlarına bakıldığında Türkiye’deki tasarrufların milli gelire oranının düşük olması sorununun devam ettiğini gözler önüne Sistem dışı altın ve yastık altı nakit (TL ve Döviz) yüzde 25 ile en çok tercih edilen tasarruf aracı oldu. Altın ve yastık altı nakit (TL ve Döviz) yüzde 25 ile en çok tercih edilen tasarruf aracı oldu. TL vadeli hesap yüzde 21, Bireysel Emeklilik fonları ise yüzde 20’lik oranla ikinci sırada yer aldı. Bireysel emeklilik fonlarının oranı yükselmeye devam etti ve 2 puan artışla yüzde 18’den 20’ye çıktı. IPSOS KMG tarafından 26 ilde her ay tesadüfi olarak seçilen 800 kişi ile yapılan görüşmeler sonucunda gerçekleştiriliyor. l Ekonomi Servisi Geleceğe yatırım 4 Tasarruf sahipleri arasında düzenli tasarruf yapma bir önceki dönemle aynı seviyede kaldı. 4 Tasarrufun en önemli gerekçesi olan “geleceğe yatırım” faktöründe bu dönem 3 puanlık artış oldu ve yüzde 44’ten yüzde 47’ye yükseldi. “Çocuklarım için” ve “beklenmedik durumlara karşı” gerekçeleri ise önceki dönemle aynı seviyede kaldı. ING Bank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı serdiğini söyledi. ING Bank tarafından yaptırılan Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması, Sabancı Üniversitesi’nden Alpay Filiztekin’in gözetiminde FED’in faiz sinyali doları uçurdu BD Merkez Bankası (FED) beklendiği gibi faiz oranlarında değişikliğe gitmezken; Aralık toplantısında faiz artışı olabileceğine dair sinyal verdi. FED’in bu kararı ise doları dünyada ve Türkiye’de yukarı çekti. Her ne kadar 29 Ekim tatili nedeniyle dün yurtiçi piyasalar kapalı olsa da FED’in önceki günkü açıklamalarının ardından dolar uluslararası piyasalarda Türk Lirası karşısında değer kazandı. Dolar uluslararası piyasalarda önceki gece en yüksek 2.9298 seviyesine kadar yükseldikten sonra dün sabah yeniden 2.9165 seviyesine kadar geriledi. A Gözler aralık ayında FED’in iki gün süren toplantısının ardından yapılan açıklamada “Bir sonraki toplantıda faiz artışının uygun olup olM PRO GAZ CÜSÜ SÖZ madığını belirlemek için maksimum istihdam ve yüzde 2’lik enflasyon hedeflerine ne kadar ulaşıldığına dair gelişmelere bakılacak” dendi. FED ayrıca Eylül ayında karar metninde yer alan “küresel ekonomi ve finansal gelişmeler ekonomik aktiviteyi bir şekilde olumsuz etkileyebilir” ifadesini bu metinden çıkardı. FED’in kararının ardından gözler Aralık toplantısına çevrildi. Bir sonraki toplantısı 1516 Aralık tarihlerinde düzenlenecek. FED Başkanı Janet Yellen, bu toplantının ardından basın konferansı düzenleyecek. FED faiz oranlarını Aralık 2008’den bu yana yüzde 0 ile yüzde 0.25 aralığında tutuyor. Yatırımcıların FED’den Ekim ayında faiz artışı beklentisi yüzde 4 oranındaydı. l Ekonomi Servisi Memura sıfır zam Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon hedefi tutarsa 3.2 milyon memur ile 1.9 milyon memur emeklisi enflasyon zammı alamayacak. ıl sonu enflas2013’te imzalanan yon tahminini toplu sözleşmeye gö7.9’a yükselten Merre memur ve memur kez Bankası’nın önemeklileri yıllık enfgörüsü tutarsa 3.2 lasyonun 2015 için milyon memur ile 1.9 öngörülen yüzde 3+3 MUSTAFA ÇAKIR milyon memur emekmaaş zammının külisi yıl sonunda sıfır mülatif toplamı olan enflasyon zammı alacak. yüzde 6.1’i aşması halinde Hükümet ile MemurSen’in enflasyon farkı alacaktı. Animzaladıkları toplu sözleşme cak ağustos ayında Hükümet nedeniyle memur ve emekile MemurSen arasında imliler yıllık ortalama 600 lirazalanan yeni toplu sözleşme lık kayba uğrayacak. Maaşile enflasyon farkı hesabında lar yükseldikçe kayıp miktadeğişiklik yapıldı. rı da bin 920 liraya kadar çıYüzde 1.8 kayıp kacak. Yıl sonu yaklaşırken memur ve emeklilerin bir göYeni sözleşmeye göre yılzü de enflasyonda. Çünkü yıl lık enflasyonun 2015 için sonunda memurlar enflasverilen yüzde 3+3 maaş yon farkı alacak. Ancak Mer zammı ve temmuz ayında kez Bankası’nın 7.9’luk enfödenen yüzde 1.76 enflaslasyon tahminiyle memur ve yon farkının kümülatif topemeklilerin enflasyon farkı lamı olan yüzde 7.9’u aşmaalma umutları zora girdi. sı durumunda ancak memur Merkez’in yüzde 7.9’luk enflasyon tahminiyle memur emeklisinin zam beklentisi suya düştü. us basınına konuşan Gazprom sözcüsü Sergey Kupriyanov, “Rusya, Türkiye için doğalgaz fiyatında indirim yapabilir” ifadesini kullandı. Kupriyanov, Türkiye’nin doğalgaz fiyatında indirim konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine uluslararası tahkime başvurduğu ile ilgili gelişmeleri değerlendirdi. Gazprom sözcüsü, “Rusya, Türkiye için doğalgaz fiyatında indirim yapabilir. Böyle bir olanak sözleşmede ön ‘Türkiye için doğalgaz fiyatında indirim yapılabilir’ R görülmekte. Bu durumda 2 gelişme olasılığı olur, ya uluslararası tahkime kadar anlaşma ya da tahkim kararı” dedi. Gazprom sözcüsü, mahkeme kararına kadar sorunu çözebileceklerini de sözlerine ekledi. Muhabirlerin sorusuna rağmen, Kupriyanov fiyat konusunda net rakam söylemeyi reddetti. Önceki gün Ankara, Rusya ile indirim konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine uluslararası tahkime başvurmuştu. Y hilip Morris/Sabancı, Tor ri olduğunu ifade eden Philip balı’daki üretim tesislerin Morris/Sabancı Kurumsal İlişde 1 milyon dolarlık yatırımkiler Direktörü Filiz Yavuz Dila Oryantal Tütün Agronomi ve ren, “Philip Morris şimdiye kaEğitim Merkezi’ni kurdu. Merdar Türkiye’de 68 milyon dolarkez bünyesinde geliştirilık yatırım yaptı. Buna 80 len iyi tarım uygulamalamilyon dolar daha eklenerının tarlaya aktarılarak, cek. Buradaki tesisimizoryantal tütünde dünya liden 22 ülkeye ihracat gerderi olan Türkiye’nin tüçekleştiriyoruz” dedi. tün üretiminde sürdürüleDiren, “Dünya oryantal bilirlik, verimlilik ve ka Filiz Yavuz Diren tütün üretiminin yüzde litenin artmasına katkı sağlan30’unu gerçekleştiren Türkiye, ması hedefleniyor. bu alanda lider konumda buluAgronomi Merkezi’nin Phinuyor. Türkiye 48 ülkeye tütün lip Morris International’in en ihracatı gerçekleştiriyor” diye önemli eğitim üslerinden bikonuştu. l Ekonomi Servisi Philip Morris/Sabancı’dan 80 milyon dolar ek yatırım P ve emeklileri enflasyon farkı alabilecek. Buna göre daha önce enflasyonun yüzde 6.1’i aşması halinde enflasyon farkı ödenmesi hükme bağlanmışken, 2015 toplu sözleşmesi ile enflasyonun yüzde 7.9’u aşması durumunda enflasyon farkı ödenmesi kararlaştırıldı. Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 7.9’a yükseltti. Bu memur ve memur emeklisine sıfır enflasyon zammı anlamına geliyor. Hükümet ile MemurSen’in yaptığı bu değişiklik nedeniyle memur ve memur emeklileri yüzde 1.8 kayba uğradı. Memur ve memur emeklileri aylık ortalama 50 lira, yıllık 600 lira kaybetti. Maaşlar yükseldikçe kayıp da aylık 160, yıllık bin 920 liraya kadar çıkacak. l ANKARA Deutsche Bank, 35 bin kişiyi çıkaracak Alman bankacılık devi Deutsche Bank, işten çıkarma ve bazı faaliyetlerden çekilme yoluyla toplam işgücünü 35 bin kişi azaltacağını duyurdu. Deutsche Bank, 9 bin tam zamanlı çalışan ile 6 bin sözleşmeli çalışanı işten çıkaracağını, 20 bin kişinin çalıştığı bazı operasyonlarını ise elden çıkaracağını, 10 ülkedeki yerel faaliyetlerine de son vereceğini bildirdi. Deutsche Bank üst yöneticisi (CEO) John Cryan’ın bankanın kârını arttırma hedefi doğrultusunda 2018’e kadar çalışan sayısını 103 binden 77 bine indirmeyi planladığını açıkladı. Geçen hafta 6 milyar Avro net zarar açıklayan önceki CEO’su Anshu Jain haziranda istifa etmişti. Yeni CEO Cryan, salı günü düzenlediği toplantıda bankanın “zor kararlar” alma zorunluluğuyla karşı karşıya olduğunu ve karmaşık yapısında düzenlemelere gitmesi gerektiğini söylemişti. Air France’da kriz aşılamıyor Fransa’nın ulusal havayolu şirketi Air France yönetiminin 2017 yılına kadar yaklaşık 3 bin çalışanı işten çıkarma planı ve bazı çalışanların şirket yöneticilerine saldırmasıyla başlayan kriz büyüyor. Sendika yönetimi, arkadaşları hakkında disiplin cezası istemiyle açılan soruşturma kaldırılana kadar şirket yönetimi ile pazarlığa oturmayacağını duyurarak, 19 Kasım için toplu grev çağrısında da bulundu. Air France Yönetim Kurulu Başkanı Frederic Gagey ve İnsan Kaynakları Müdürü Xavier Broseta ile yöneticilerden Pierre Plissonier, işten çıkarma planını protesto gösterileri sırasında saldırıya uğramışlardı. Air France, 20162017 yıllarında 300 pilot, 700 kabin görevlisi ile yaklaşık bin 900 yer görevlisinin işine son vererek, zarar eden bazı uçuş destinasyonlarını da kaldırmayı hedefliyor. TAV hedef büyüttü AV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener, işlettikleri havalimanlarından geçen sene yurtdışındakiler dahil 96 milyon yolcunun yararlandığını belirterek, “Bu sene yolcu sayımızın 100 milyonu geçeceğini görüyoruz” dedi. Şener, 2015 gelirleri ve yolcu sayılarında artışların devam ettiğini söy T ledi. Bu yıla ilişkin hedeflerini tutturduklarını vurgulayan Şener, ciroda geçen seneye kıyasla yüzde 1012 artış beklediklerini anlattı. Dünyanın tüm bölgelerinin TAV Havalimanları’nın pazarı olduğuna işaret eden Şener, “ABD’de, Teksas’ta Houston Havalimanı’nın duty free işletmesini aldıysak, demek ki dünyanın her tarafına gidebilecek güçteyiz. Filipinler’de havalimanı ihalesine yeterlilik aldık. Burada yine 5 havalimanı ihalesine katılıyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Sani Şener C M Y B