Katalog

14 HAZİRAN 2014 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER [email protected] 15 Iraklı Şiilerin lideri, Bağdat’a 60 km. mesafedeki IŞİD kuvvetlerine karşı ‘şehadete’ davet etti Sistani Şiileri isyana çağırdı Dış Haberler Servisi Irak’ta ilerleyişini sürdüren Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) militanları ile hükümet kuvvetleri arasında başkent Bağdat’a 60 kilometre mesafede çatışmalar yaşanırken, Iraklı Şiilerin lideri Ayetullah Ali el Sistani, Şiilere silahlanıp ayaklanma çağrısı yaptı. Polis ve askeri yetkililer, IŞİD kuvvetleriyle çatışmaların Bakuba kentinin 35 kilometre kuzeydoğusundaki Mukdadiye bölgesinde yoğunlaştığını duyurdular. Irak İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Saad Maan da Bağdat’ın savunması için yeni bir planı yürürlüğe soktuklarını açıkladı. Maan, plan çerçevesinde, askeri kuvvet takviyesinin yanı sıra istihbarat faaliyetleri, teknoloji ve kamera kullanımının artırılacağını söyledi. Irak’taki Amerikan şirketlerinin de Bağdat’ın kuzeyinde bulunan Balad hava üssündeki yüzlerce çalışanını tahliye ettiği açıklandı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, ABD vatandaşlarının yerlerinin güvenlik gerekçesiyle, kendi şirketleri tarafından geçici olarak değiştirildiğini duyurdu. Psaki, Amerikan Büyükelçiliği ve konsolosluklarının açık kalması ve normal statüde çalışmasında ise bir değişiklik olmadığını belirtti. IŞİD kuvvetleri Bağdat’a yaklaşırken Şiilerin lideri Ayetullah Ali el Sistani, “teröristlere karşı”, “eli silah tutanlara” ayaklanma çağrısında bulundu. Sistani, temsilcisi Şeyh Abdülmehdi el Kerbelayi tarafından halka okunan hutbesinde, “Eli silah tutabilenler güvenlik güçlerine katılarak halkını ve ülkesini korumalıdır. Bu en kutsal görevdir. Kim ki hayatını IŞİD güçleriyle Tereyağından Kıl Çeker Gibi… İktidar ülkeyi ne kadar sıkıntıya sokarsa soksun “oy makinesi” çalışıyor! Tüm oyun buna endeksli. Son yazımda da yazdım… Obama yıllarının ilk dışişleri bakanı ve “müstakbel başkan adayı” Clinton da Türkiye’nin “istikametini belirsizliğe götüren” lider olarak gördüğü TC Başbakanı’nın.. mahzurlarını sayıp döktükten sonra özetle şunu söylemiyor mu: “Yolsuzluklar ve artan otoriterleşmesine rağmen Erdoğan’ın desteği sağlam yerinde duruyor!” Ülkenin üzerinde hangi bela dolaşırsa dolaşsın, oylarda fark yaratacak oynama olmuyor… Türkiye, İran ve Çin’den daha çok gazeteciyi hapse gönderdiği için “en basın düşmanı ülke” ilan ediliyor ve Başbakan’ın popüleritesi eksilmiyor… Gezi’deki polis devleti istibdadı, iktidarın maskesini hepten düşürüyor ve “ılımlı İslam demokrasisi”, “Türk modeli” markaları çöpe gidiyor; Erdoğan’ın etrafında yandaşlar “yedirtmeyiz” edebiyatıyla kenetleniyor… Cumhuriyetin en “aile boyu” yolsuzluk skandalı patlıyor, tapeler tespih taneleri gibi saçılıyor; destek “kefen” kertesine vardırılıyor. Soma oluyor… 301 can yerin altına gömülüyor, bu da yetmiyor… Üstüne öfke protestolarındaki “tekmeli müşavir” ve Başbakan’ın “İsrail dölü” küfürleri, “markette şamar” görüntüleri belgeleniyor… Ama RTE’nin popüleritesinde zırnık oynama olmuyor… Öyle ki AKP lideri tam gaz kendinden emin cumhurbaşkanlığına oynuyor. Bunlar Türkiye’nin, dünyadaki imajını çok ama çok yaralıyor. Türkiye’nin yarısının bu profilde bir lidere nasıl olup da sahip çıktığı ve oy verdiği dıştan anlaşılmasa da… “Erdoğan’ın sırtı ne olursa olsun yere gelmez!” tablosu netlik kazanıyor. Seçim hilesiydi, AKP seçmenlerine bahşedilen menfaat ve kolaylıktı, sanayicisinden gazetecisine, işçisine uzanan yoğun baskıydı, “Alo Fatih” medyasıydı, muhalefeti her şart altında dövmek, seçmeni kutuplaştırıp saflaştırmaktı derken oy kaybının hep önüne geçiliyor ve iktidar bilakis krizlerden büsbütün bilenerek ve kibir çıtasını yükselterek çıkıyor. Korkarım bu kez de aynı şey olacak. GeziyolsuzlukSoma faciası ve ardından uluslararası medyada yer bulan tekmetokat görüntüleriyle Musul’da IŞİD’in gerçekleştirdiği konsolosluk baskını, başta Erdoğan olmak üzere, AKP iktidarının ve bu meyanda maalesef Türkiye’nin! imajına dev bir darbe daha indirdi. Çizmenin “derin” Ortadoğu uzmanlarından Gian Micalessin örneğin Berlusconi ailesinin gazetesi Il Giornale’de önceki gün; “Rüzgâr eken fırtına biçer!” diye yazdı: “RTE için de olan bu. Erdoğan bakalım kendisini bu fırtınadan koruyacak bir sığınak bulabilecek mi? Bölgede Osmanlı gücünün yeniden doğuşunu düşleyen, bu gücün başında yeni sultan olmayı hayal eden Erdoğan şimdi (yurttaşlarına) içerde geçmişte neden IŞİD’i desteklediğini izah etmek; uluslararası planda da gene benzer şekilde NATO üyesi bir ülkenin başbakanı sıfatıyla nasıl bu ölçüde ilkesiz olabildiğini anlatmakla yükümlü. Erdoğan’ın bu ufak oyunları aslında CIA ve Washington tarafından tabii ziyadesiyle biliniyordu ama Esad karşıtı cephenin mensubu olarak (Türk Başbakanı) hoşgörülüyordu. Ancak şimdi durum değişti. Musul badiresinin ardından Erdoğan, Irak’ı kaderine terk etmekle suçlanan Obama yönetiminin ‘açığını’ kapatmak için kullanılan elverişli bir günah keçisine dönüşebilir!” IŞİD’in geçmişte “MİT desteğine sahip olduğunu” anlatan yazı, yukardaki nedenlerden ötürü “rehine krizinin” Erdoğan için bir turnusola dönüşeceğini anlatıyor. Sol gösterip sağ vuran Obama’nın “Musul badiresi” üzerine henüz ne yapacağı belli değil ama şimdiye dek olanlara bakıldığında, Erdoğan’ın “içerde” sanıldığı gibi çok fazla zorlanmayacağını söyleyebiliriz. Bu yazıya oturduğumda Erdoğan her zaman yaptığını yapıyor, kürsüden kıyasıya muhalefeti dövüyordu: “Muhalefet dengeyi yitirdi” diyordu: “Yağmur yağsa hükümet sorumlu, çok yağarsa yine hükümet sorumlu. Ellerine diken batsa(!) bizden biliyorlar!” “Rüzgâr ekip fırtına biçmenin sorumluluğunu” üstüne almak şöyle dursun; “siyasi sorumluluktan” bahsedene; “O siyasi sorumluluğun cevabını 30 Mart’ta milletim verdi” diye yanıt veriyordu. Yüzde 43, önceki tüm büyük siyasisosyal olaylarda olduğu gibi, “siyasi sorumluluğu” ortadan kaldırmaya yettiği gibi; bir de üstüne soru sormaya yeltenen “ana muhalefeti fırçalamak” yetkisi veriyor… Başımıza ne gelirse gelsin, kartları hep ters yüz ediyor Başbakan. Dünyanın gözlerinin içine bakarak baksanıza CHP’ye “Sen katillerle el tutuyorsun, biz ise katillere karşı(!) duruyoruz” diyor! Durumdan bire bir kendi sözleriyle!“tereyağından kıl çeker gibi” sıyrılma hesapları yapıyor. Başbakan’da her badireyi böyle oya dönüştürmek potansiyeli olduğu sürece “tereyağından kıl çeker gibi” o her şeyden sıyrılır ve ekilen fırtına şimdiye dek olduğu gibi heyhat! bu ülkenin yurttaşlarına kalır. ABD’li çalışanlar tahliye edildi çatışmaların Bakuba’nın kuzeyinde yoğunlaştığı, Bağdat’ın savunması için yeni bir planın devreye konulduğu belirtiliyor. Şii aşiretlerin liderleri de, Sadr semtinde bir araya gelerek, cihatçı güçlere karşı savaşmaya hazır olduklarını bildirdi. (Fotoğraf: AP) bölgeleri de IŞİD’in eline geçti. Celula çevresinde bulunan peşmergeler ile IŞİD güçleri arasında herhangi bir çatışma yaerkük Bağdat karayolu şanmadığı öğrenildi. kapatıldı IŞİD militanlarının Samarra kentine Kerkük Emniyet Müdürlüğü’ne dayan saldırmaya hazırlandıkları da gelen hadırılan haberlerde ise Kerkük ile Bağdat berler arasında. Bölgedeki görgü tanıkarasında karayolu bağlantısının koptuğu ları, IŞİD’in elindeki Tikrit ile Samarra arasında, silahlı militanları taşıyan “sayıbelirtiliyor. sız” araç gördüklerini duyurPeşmerge Bakanlığı da “Kürdu. Bir aşiret lideri de IŞİD distan” bölgesi dışında kalan militanlarının, Samarra’daki Kerkük dahil tüm Kürt yerlegüvenlik güçleriyle temas kuşim birimlerinde denetimin ellerup, kenti terk etmelerini isterinde olduğunu ve bir daha budiklerini, ancak güvenlik güçralardan çıkmayacaklarını dulerinin kabul etmediğini söyleyurdu. Bölgesel Kürt yönetimi, di. Samarra’da Şiilerin kutsal Irak askeri birliklerinin terk etmekânlarından El Askeri Türtiği Kerkük’ü IŞİD güçlerinin besi 2006’da bombalanmış ve elinden almıştı. Diyala eyaleSistani şiddetli çatışmalar patlak vertine bağlı Saidiyye ve Celula bu amaç uğruna feda ederse o kutsal şehitlik onuruna ulaşır” dedi. K mişti. Irak ordusuna ait helikopterlerin Tikrit’e düzenlediği hava saldırısında 40 kişinin öldüğü, bir caminin de vurulduğu kaydedildi. Saddam Hüseyin’in memleketi olan Tikrit, hafta başında IŞİD tarafından ele geçirilmişti. Başbakan Nuri el Maliki’nin talimatıyla, Samarra’nın korunmasında orduya destek olması amacıyla sivillerden oluşan bin kişilik takviye kuvvet oluşturulduğu da gelen haberler arasında. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ise Irak’taki politik güçlere “cihatçılara” karşı birleşme çağrısı yaparak, “Hata yapmayın. Durum Iraklı siyasi liderler için gerçek bir alarm durumunu gerektiriyor. Iraklı liderler için birlik zamanıdır” diye konuştu. Kerry, Başkan Barack Obama’nın durumun ciddiyetine bağlı olarak “yerinde kararlar” almasını beklediğini de söyledi. IŞİD hasarı ABD’NİN SALDIRI PLANI ‘Suriye ve Irak havadan vurulacak’ Dış Haberler Servisi ABD Başkanı Barack Obama, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün ilerleyişi karşısında kara harekâtı dışındaki seçenekleri değerlendirdiklerini ancak Iraklı liderlerin mezhep çatışmasına çözüm olacak bir siyasi planı olmadığı takdirde, askeri bir adımın atılmayacağını söyledi. İngiliz Guardian gazetesine konuşan yetkililer, Obama yönetiminin Suriye ve Irak’taki İslamcı aşırı unsurlara hava saldırısını düşündüğünü söyledi. Yetkililer, insansız hava araçlarıyla saldırılar olabileceğini ancak hareket halindeki hedefler konusundaki üstünlüklerinden ötürü, savaş uçaklarının tercih edilebileceğini ifade ettiler. Beyaz Saray’da, sürpriz şekilde kameraların karşısına geçerek Irak konusunda konuşan Obama, “Iraklıların, birlikte çalışmaya hazır olduklarına yönelik bize güvence verdiği siyasi bir planın olmadığı bir ortamda, ABD kendini bir askeri eylem içine sokmayacak” dedi. Obama şunları kaydetti: “ABD askerlerini Irak’ta savaşa tekrar göndermeyeceğiz ama ulusal güvenlik ekibimden Irak güvenlik güçlerini desteklemeye yardım edecek birçok seçenek hazırlamasını istedim ve önümüzdeki günlerde bu seçenekleri değerlendireceğim.” Planlamanın zaman alacağını kaydeden Obama, “Kimse bunun bir gecede yapılacak bir şey olmasını beklemesin” dedi. “Irak’ın farklı kesimleri arasında uzlaşı yoksunluğunda, ABD veya diğer ülkelerin çeşitli askeri eylemleri, uzun vadede sorunu çözmeyecek, Irak’ta ihtiyaç olan istikrarı getirmeyecek” diyen Obama, bu son olayların Iraklı liderler için uyarı olduğunu ifade etti. Irak’ın komşularının da bu süreci desteklemesi gerektiğini dile getiren Obama, bu süreçte ABD’nin kendi üzerine düşeni yapacağını ama asıl olarak problem çözmenin tamamen Iraklılara bağlı olduğunu söyledi. IŞİD, ABD ile İran’ı buluşturdu ve Tahran’ın işbirliğine gidebileceği yönünde sinyaller var... Ortadoğu, dünyanın bilinen rezervlerinin yarısından Cihatçılara karşı Irak’ta Washington MİNE ESEN fazlasına sahip. ŞİD’in Musul ham ORTADOĞU’DAKİ PETROL VE GAZ lesiyle birlikte gözler Dünya petrol rezervlerinin Hidrokarbon sektöründen Güney Kafkasya Irak, Suriye, Türkiye’nin dağılımı Hükümetlerin kazanım yüzdeleri Boru Hattı yanı sıra İran’a da çevril%5.9 BAE %53.6 IranTürkiye %86 %90 %80 Boru Hattı Dünyanın IrakTürkiye TÜRKİYE %50 %60 miş durumda. Bölge bir kez %6.1Kuveyt geri kalanı Boru Hattı %60 %50 daha kanlı etnik, mezhep%9.1 sel çatışmanın merkezinde. Irak BaküTiflisCeyhan Boru Hattı (BTC) İhracat gelirleri Bölgede haritaların yeniden SURİYE %9.4 İRAN IRAK şekilleneceği, Suriye’de ayİran Rezervler PetrolMilyar varil rılığın ayak sesleri olarak Gaztrilyon %15.9 Umman 5.5 metreküp 0.8 Irak Stratejik Suudi nitelendirilen savaşla birSumed Güney İran Boru Hattı Suudi 265 Arabistan Boru Hattı Kuzey Kubbe Arabistan 8.1 likte Irak’ın da Kürt, Sün4.4 Mısır 0.2 ni Arap ve Şiiler arasında MISIR 154 resmen bölünmesine ilişkin İran 33.6 senaryorların adım adım 141 Petrol: Temel İhracat noktaları DoğuBatı Irak 3.2 Boru Hattı Umman Çin yaşama geçirilme hazırlı102 Kuveyt SUUDİ ARABİSTAN S.Arabistan Doğu Asya 1.8 ğının yapıldığı iddiaları yiMısır Hindistan 92 BAE ne konuşulmaya başlandı. İran Çin ve Hindistan 6.1 UMMAN Irak Avrupa 25.2 Katar Bu iddiaların arkasına 25.2 Kuveyt Asya YEMEN eklenen önemli soruların Önemli boru hatları Katar Asya Suriye 2.5 0.2 Petrol Yemen Asya başında ise bölgede güYapım Türkiye 0.3 6.8 aşamasında Gaz Petrol Gaz cün anahtarı konumundaYemen 3 ki Irak’ın petrolünde kimin 0.5 Kaynak: ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA), OPEC, BP istatistiksel inceleme 2013. söz sahibi olacağı. Önceki gün Irak’ın batısında kimi bölgelerde petrol sahalarıla bilinen DEBKAFile internet sitesindeki hareket eden, bir radikal terör örgütü” nı ele geçirdiği belirtilen IŞİD militanları bir haberde ABD’nin Bağdat yönetimine olarak tanımladı İran Cumhurbaşkanı Runın peşmerge ile çatışmasının ardından çe destek için Irak’a silah göndereceği iddia hani ve ekledi “müsamaha göstermeyecekilmesi, BağdatErbil hattında toprak tartış larına yer verilerek karada da İran birlikle ğiz”. İşin ilginci düşman taraflar ABD ile malarının merkezindeki zengin enerji yatak rinin konuşlanmasıyla TahranWashington İran söylemde de olsa en azından bu kez orlarına sahip Kerkük’te kontrolün Kürt güç arasında ilk kez askeri işbirliğinin yolunun tak bir düşman ilan etmiş oldu: IŞİD. lere geçtiğine ilişkin haberler de bu çerçe açılabileceği kaydedildi. vede oldukça dikkat çekici. iyon mu, oyun kurucu mu? ahran’dan ABD’ye teklif Nükleer faaliyetleri nedeniyle uluslararası l Kuds Irak’ta... Üst düzey bir İranlı yetkili ise Reuters’e yaptırımların hedefindeki ülke son dönemde ABD’den Irak’a hava saldırısının düzenleyaptığı açıklamada Tahran’ın Irak’ta tarihi diplomatik bir manevrayla ABD başnebileceği sinyalinin yankıları sürerken İran Washington’la işbirliği yapabileceğini söy ta olmak üzere Batı ile flörtünü inişli çıkışgüçlerinin de Irak’ta IŞİD militanlarına karledi. Yetkiliye göre İran yönetiminde bu fi lı da olsa bir şekilde sürdürüyor. Batı’nın, şı savaştığı haberi önceki gün gündeme düşkir tartışılıyor. ılımlı lider imajı çizen Ruhani’li Tahran yötü. Kimi İran kaynağının yanı sıra AmeriIrak ile İran yıllar boyu inişli çıkışlı iliş netimine karşı, İsrail’i karşısına almayı gökan ve İsrail basınında da yer alan haberlerkiler yaşayan, uzun dönem birbiriyle sa ze alacak kadar uzlaşmadan yana tavrının de İran Devrim Muhafızları’na bağvaşan enerji zengi arkasında küresel ekonominin içine girdiği lı El Kuds Tugayları Komutanı Ka Musul’dan kaçan ni topraklara sahip daralmaya yeni piyasalarla çözüm getirme sım Süleymani’nin geçen çarşam çoluk çocuk binlerce iki komşu. Suriye’de arayışının olabileceği yorumları yapılıyor. ba günü, iki birlikle birlikte Irak’ın kişi Kürt bölgelerine Sünni bir yönetimin IŞİD bir piyon mu yoksa oyun kurucu mu sığındı. (REUTERS) başkenti Bağdat’a gittiği duyuruldu. palazlanmasına kar sorusu havada uçuşa dursun gözler Irak’ın Süleymani’nin Suriye’de Şam yöşı Alevi Esad ikti bölüneceğine ilişkin planların bir kez daha netiminin muhalif güçlerle savaşına darına tüm gücüyle tozlu raflardan indirildiği iddialarına çevrilidestek için İran’dan gönderilen birdestek veren Şii İran yor. ABD işgalinin ardından Washington’dan liklerin başında olduğu söyleniyor. yönetiminin, Sünni yükselen etnik mezhebe dayalı bölünme Devrim Muhafızları’ndan kimi kaycihatçı IŞİD’e karşı planlarının mimarları arasında ise bugünün nak, bu birliklerin görevinin IŞİD tada Şii Başbakan El ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden var. O rafından saldırı tehdidi altında olan Maliki liderliğindeki dönemde Senato Dış İlişkiler Komitesi BaşŞiilerce kutsal sayılan Kerbela ve Bağdat’a destek ver kanı olarak görev yapan Biden, her bir böNecef şehirlerinin korunmasına yarmesi şaşırtıcı değil el lümün gevşek bir federasyonla Bağdat’tadımcı olmak, Bağdat çevresinde gübette. Nitekim önceki ki merkezi yönetime bağlanmasını savunan venliği artırmak olduğunu belirtgün IŞİD’i “vahşice raporla öne çıkmıştı. ti. İsrail gizli servisine yakınlığıyİran I ‘Rüzgâr eken fırtına biçer!’ Um E T P S.A rab Kuv eyt Kat ar ma ista BAE n n