Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 NİSAN 2014 CUMARTESİ 10 EKONOMİ [email protected] Ertelenen santral ihaleleri dahil bir dizi özelleştirme gündeme gelince emekçi harekete geçti İşçiler yine yollarda Ertelenen santral ihaleleri bu ay yapılacak. TCDD ve Maliye’ye ait taşınmazlar da yine bu ay satılacak. Gelecek ay da Kalamış Yat Limanı ile şans oyunları özelleşecek. İşçiler 10 Nisan’da ÖİB önünde olmayı planlıyor. MUSTAFA ÇAKIR AYM: Ey TİB! Pire İçin Yorgan Yakamazsın Anayasa Mahkemesi’nin Twitter kararı derslerle dolu. Yüksek mahkeme, 12 Eylül 2010 referandumuyla hukuk sistemimize giren “bireysel başvuru” yolunu ayrı ayrı kullanan; Yaman Akdeniz, Sezgin Tanrıkulu ve Kerem Altıparmak’ın dosyalarını birleştirdi. Twitter’ı erişime kapatan TİB’in, anayasada güvence altına alınan ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdi. Gerekçesi de yalın aslında: Anayasa Mahkemesi TİB’e, kısaca “Pire için yorgan yakamazsın” diyor. Bunu derken de idarenin keyfiliğini ve söz konusu olan sosyal medya ise idari yargı kararlarının etkinliğini eleştiriyor. Twitter kararı, Anayasa Mahkemesi’nin diğer kararlarıyla kıyaslandığında, ender rastlanacak biçimde yaygın bir kitleye hitap ediyor. Bu özelliği de onun daha açık tartışılmasını zorunlu kılıyor. “Anayasa Mahkemesi, Twitter kararıyla TİB’e aslında neler dedi?” sorusunun cevaplarını, karar metninden yararlanarak ama başlıkları ve içeriği özellikle “konuşma diline” dönüştürerek aktarıyorum: “Mahkeme kararı” diye kapattın ama doğru söylemedin Erişimi engellerken bazı mahkeme kararlarını gerekçe gösterdin. Ancak biz bu kararları (3 adet mahkeme, bir adet savcılık kararı) inceledik. Dayanak gösterdiğin kararlar, sadece belli URL adreslerine erişimi engelliyor. Twitter.com’un internet adresine erişime dair bir mahkeme kararı yok! Sen bu kapatma kararını ancak bir mahkeme Twitter’a tamamen erişimi engellerse icra edebilirdin. 30 günü beklemek zorunda değildin TİB’in erişimi engelleme kararı için TBB dava açtı. Ankara 15. İdare Mahkemesi de 25 Mart’ta yürütmenin durdurulmasına karar verdi. Doğru; yasalara göre bu kararı uygulaman için 30 günün vardı. Ama bu azami bir süredir; bilmeliydin. Eğer bir hukuka aykırılık saptanmışsa, idare olarak senin objektif koşullar altında en kısa süre içinde bu kararı uygulaman gerekirdi. Uygulamadın yükümlülüğünü yerine getirmedin. Güncelliği geçmiş tweet, tweet değildir Yürütmeyi durdurma kararına rağmen, sen bu siteyi “derhal” açmadın. Oysa sosyal medyada belli olay ve olgulara ilişkin olarak paylaşılan haber ve düşünceler, üzerinden zaman geçerse, güncelliğini kaybeder. Bir tweet’in güncelliğini kaybetmesi, etki ve değerini kaybetmesi anlamına gelir. Pire için yorgan yakamazsın Twitter’ı kapattığın zaman, sadece bu engellemeye dayanak gösterdiğin ve URL bazlı verilen kararların muhataplarını değil, twitter.com ağından yararlanan tüm kullanıcıların ifade özgürlüğüne ağır müdahale etmiş oluyorsun. Böyle yaptığında da anayasanın 26. maddesinde korunan ifade özgürlüğünü ihlal ediyorsun. Sen sınırlayabilirsin ama denetim bende İfade özgürlüğüne yönelik sınırlamalar konusunda devletin ve kamu makamlarının takdir yetkisi var. Ancak senin bu alanın, Anayasa Mahkemesi’nin denetimine tabi. Sınırlayıcı tedbir, gidilebilecek en son çare değilse, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun bir tedbir olamaz. Toplumsal çoğulculuğa bakmadın İfade özgürlüğü, demokratik toplumun temellerinden biridir. Bireyin kendini gerçekleştirmesi için vazgeçilmez koşullar arasında yer alır. Toplumsal çoğulculuğa ancak her türlü fikrin serbestçe ifade edilebildiği özgür tartışma ortamında ulaşılabilir. Toplumsal ve siyasal çoğulculuğu sağlamak, her türlü düşüncenin barışçıl bir şekilde ve serbestçe ifadesine bağlıdır. Aynı şekilde birey özgün kişiliğini, düşüncelerini serbestçe ifade edebildiği ve tartışabildiği bir ortamda gerçekleştirebilir. Son söz: İfade özgürlüğü açısından son derece evrensel bir içerik taşıyan bu karara saygı duymamak mümkün değil. ANKARA Özelleştir me takvimine göre Maliye ile TCDD’ye ait Aydın, Burdur, Muş, Elazığ ve Erzurum’daki taşınmazların satışında son teklif verme süresi 10 Nisan’da sona erecek. Taşınmazlar “satış” yöntemiyle özelleştirilecek. Kemerköy ve Yeniköy termik santrallarıyla Kemerköy Liman Sahası için daha önce 24 Ocak olan son teklif verme süresi 10 Nisan’a, Çatalağzı Termik Santralı için 5 Şubat olan son teklif verme süresi 21 Nisan’a uzatılmıştı. Yatağan Termik Santralı için de daha önce 10 Şubat olarak açıklanan son teklif verme süresi 30 Nisan’a ertelenmişti. Kemerköy ve Yeniköy termik santrallarıyla Kemerköy Liman Sahası için 60 milyon dolar, Çatalağzı Termik Santralı için 10 milyon dolar, Yatağan Termik Santralı için de 30 milyon dolar geçici teminat tutarı isteniyor. Yine bu ay santralların yanı sıra 16 kalemde çok sayıda gayrimenkul de özelleştirilecek. Gelecek ay da çok önemli özelleştirmeler var. Elektrik Üretim’e ait EsendalIşıklar, Kayaköy, Dereİvriz santralları için son teklif verme tarihi 9 Mayıs. Türkiye Denizcilik İşletmeleri AŞ’ye ait FenerbahçeKalamış Yat Lima nı ve şubatta bir kez daha ertelenen şans oyunlarının da gelecek ay özelleştirilmesi hedefleniyor. Şans oyunları için son teklif verme tarihi 20 Mayıs, geçici teminat tutarı da 10 milyon dolar. kçul: Vazgeçmedik, yürürüz Yeniköy, Kemerköy ve Yatağan termik santrallarının özelleştirilmesine karşı çı kan işçiler ise yeniden Ankara yollarına düşüyor. İşçiler 10 Nisan’da Ankara’da Özelleştirme İdaresi’nin önünde olacak. Türkiye Madenİş Sendikası yönetimi yürüyüşün kapsamını belirlemek üzere dün toplandı. Türkiye Madenİş Sendikası Başkanı Nurettin Akçul seçim sonuçlarının çok fazla caydırıcı olmadığını, hükümetin özelleştirmeleri yapmaya çalışacağını söyledi. Kendilerinin de izleyecekleri yol haritasını belirleyeceklerini ifade eden Akçul, “Daha önce Ankara’ya yürürüz demiştik. Bu irademiz devam ediyor vazgeçmedik. Yatağan şubemizin de yürüme iradesi devam ediyor. Arkadaşlarımızın Ankara’ya gelmeleri daha önce engellenmişti. Yine bir engelle karşılacağımızı tahmin ediyoruz. Onları aşmamız gerekiyor” dedi. A Direniş çadırını Ankara’da kuracaklar ÖZCAN ÖZGÜR MUĞLA Muğla’da termik santralların özelleştirilmesine karşı direnen enerji ve maden işçileri, son teklif verme günü olan 10 Nisan’da ihalenin iptal edilmemesi durumunda, bir direniş çadırını da Ankara’da kuracaklarını açıkladı. Muğla’daki Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santralları ile bu santrallara kömür sağlayan linyit sahalarının özelleştirme kapsamına alınması üzerine, enerji ve maden işçileri tarafından Yatağan Termik Santralı önüne direniş çadırı kurulmuştu. İşçilerin çadırdaki direnişi yaklaşık 200 güne ulaştı. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Kemerköy ve Yeniköy termik santralları ile Kemerköy Liman Sahası için son teklif verme tarihini 10 Nisan olarak açıklamıştı. Madenİş Sendikası Yatağan ve Havalisi Şube Başkanı Süleyman Girgin, kararın iptalini istedi. İş dünyasına vizesiz Almanya Dış Haberler Servisi Türk işadamı Osman Nuri Korca, 2010 yılında Almanya’da Duisburg Havalimanı’ndan geri çevrilmesine ilişkin olarak Almanya’daki Berlin Yüksek İdare Mahkemesi’nde açtığı tespit davasını kazandı. Mahkeme, davacı Türk işadamının, ikameti Türkiye’de kalması şartıyla hizmet sunumu amacıyla ve seyahati üç ayı geçmemek kaydıyla Almanya’ya vizesiz giriş yapabileceğine hükmetti. Mahkeme, görüşme veya fuarlara katılım amaçlı gelen Türk işadamlarının, ülkeye vizesiz giriş yapabileceklerine hükmetmiş oldu. İktisadi Kalkınma Vakfı, açıklama yaparak kararın olumlu olduğunu belirtti. Büyüme yüzde 2 olur Kurtul’un ülke ve grup büyüme verileri ve öngörüleri özetle şöyle: * Türk ekonomisi için eylülde yapılan yüzde 3.5 büyüme öngörüsü yüzde 22.5’e çekildi. * Sabancı Grubu bu yıl ciroda yüzde 15 büyüme ile kârlılıkta çift haneli artış hedefliyor. * Bu yıl çalışan sayısı 60 bin 850’ye yükseltilecek. * Sabancı Topluluğu 2013’te satın almalar hariç 3.8 milyar TL kombine yatırım yaptı, 2014 hedefi de 3.84 milyar TL yatırım. * Bu tutara satın almalar dahil değil, faaliyet gösterilen sektörlerde satın alma konusunda da çalışmalar var. Kurtul, büyümeyi yüzde 2, enflasyonu yüzde 88.5 aralığında öngördü Yatırımcı enflasyona bakar Ekonomi Servisi Sabancı Holding Üst Yöneticisi Zafer Kurtul’dan enflasyon uyarısı geldi. 2014 hedeflerini paylaşmak üzere ekonomi basınıyla bir araya gelen Kurtul, 2014’te Türkiye için öne çıkan risklerin yüksek cari açık, dış finansman ihtiyacı ve enflasyondaki yükseliş olduğunu söyledi. Kurtul, enflasyon konusunda soru işaretlerinin yatırımları caydıracağı uyarı ‘Enflasyon konusundaki soru işaretleri yatırımları caydırır’ diyen Sabancı Üst Yöneticisi’ne göre mücadele de bağımsız bir Merkez Bankası ile olur. sında bulunarak “Enflasyonla mücadele edildiğinin gösterilmesi gerekir. Bu da Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ile olur” dedi. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 88.5 olmasını öngördüklerini söyleyen Kurtul, “Türkiye’de şirketlerin yatırım yapabilmesi ve yurtdışından yatırım gelebilmesi için enflasyonla mücadele edildiğinin gösterilmesi gerekiyor. Bu da Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ile olur. Enflasyon konusunda soru işareti ve belirsizlik yatırımları caydırır” dedi. Kur ve faize ilişkin öngörülerini de paylaşan Kurtul, önümüzdeki 34 ay Merkez Bankası faizlerinin yüksek kalmasının gündemde olduğuna dikkat çekti. Fitch’in Türkiye’nin kredi notuna dair kararını değerlendiren Kurtul, “Bugün için Türkiye’nin mevcut kredi değerlendirmelerinin devamını bekliyorum. Moody’s’in de bir değişiklik yapmasını beklemiyorum. Notta artış da olmaz. Önemli olan yatırım yapılabilir seviyeyi korumak” şeklinde konuştu. Kurtul, yabancı ortaklarının Türkiye’de sosyal medyada yapılan engellemelere bakışının sorulması üzerine “Türkiye’de güçlü özel sektör ve bankacılık sektörü var. Ayrıca mali ve siyasi istikrar da söz konusu. Bu dört bacağı korumamız lazım” yanıtını verdi. Kriz para kaybetme korkusunu artırdı PELİN ÜNKER Yasaklar pastayı küçültecek Ekonomi Servisi Twitter, YouTube gibi sosyal iletişim kanallarına getirilen yasaklar, dijital medyayı zora soktu. Reklamcılar Derneği üyesi medya ajansları verilerine göre, medya yatırımları 2013’te yüzde 9.2 oranında artarak, 5 milyar 80 milyon lira olarak gerçekleşti. Yatırımların yüzde 57.25’ini televizyon, yüzde 22.43’ünü basın, yüzde 9.74’ünü dijital, yüzde 6.85’ini açık hava, yüzde 2.61’ini radyo, yüzde 1.13’ünü sinema reklamları oluşturdu. 2013’te dijital reklam yatırımları pazar payının Türkiye’de yüzde 9.74 olduğuna dikkat çeken Reklamcılar Derneği Başkanı Alper Üner, “Dijital medya, günümüzde en hızlı büyüme gösteren ve markalar için önemli iletişim kanalı haline geldi. Birçok üyemiz bu kanal aracılığı ile ticaretini yapıyor. Ancak Twitter ve YouTube’a getirilen kısıtlamalar, dijital pazarın ve sektörün büyümesini engeller” dedi. SERBEST PİYASA ALIŞ ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 2.1060 2.8840 3.4900 2.3570 87.80 579.48 krizin etkileri hâlâ sürerken zenginler de artık daha az riskli alanlara yatırım yapmayı tercih ediyor. Küresel ekonomik The Bank of New York Mellon Varlık Yönetimi Direktörü Joan Crain, “İnsanların daha güvenli yerlere yatırım yapma istekleri var. Genellikle hisse yerine artık bonolara yatırım yapılıyor. Para kaybetme korkusu oluştu. Ağırlıklı olarak daha az risk tercih ediliyor” diye konuştu. Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği tarafından düzenlenen Aile Şirket lerinde Servet Yönetimi Semineri’nde konuşan Crain, gelişen ülkelerde zengin sayısının artışıyla bu bölgedeki insanlara özel yatırım tercihleri sunduklarını ifade etti. Yerel kültürü bilen insanları işe aldıklarını belirten Crain, “Türkiye, Dubai, Hong Kong ve Brezilya’da varlığımızı genişletiyoruz. Hong Kong’da ofis açma hazırlığındayız, hukuki işlemler sürüyor. En son Dubai’de açtık. Asya, Avrupa, Ortadoğu ve ABD’de şirketlerin kurumsallaşma konusunda ihtiyaçları ortak” dedi. Crain, aile şirketleri için şu tavsiyelerde bulundu: * Aile serveti için bir aile bankası kurulmalı. Ebeveynlerin kontrol ettiği bu banka aile üyeleri tarafından fon olarak kullanılabilir. * Aile şirketleri için en önemli misyon aileyi bir arada tutmak olmalı. Sosyal aile toplantılarının sıklığı burada önem taşıyor. * Yardım kuruluşlarıyla çalışmak aileyi bir arada tutabilir. Bir yandan da para yönetimi konusunda iyi bir öğrenim deneyimi olabilir. * Çocuklar aile şirketlerine yavaş yavaş dahil edilmeli ve para yönetimi konusunda küçük yaşlarda eğitim verilmeli. SATIŞ 2.1120 2.8910 3.5060 2.3630 88.15 591.67 TÜSİAD heyeti Atina’da Ekonomi Servisi Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), Atina’da Avrupa Birliği (AB) Dönem Başkanı Yunanistan’ın Başbakanı Antonis Samaras ile görüştü. Başbakan Samaras’ın yeni müzakere başlıklarının açılması konusunda desteğini aldıklarını belirten TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, Yunanistan ekonomisindeki toparlanmanın TürkYunan ekonomik ilişkilerini de olumlu yönde etkileyeceğini kaydetti. Kıbrıs sorunun çözümüne yönelik çabaları desteklediklerini belirten Yılmaz, “TÜSİAD olarak Türkiye’nin AB sürecini destekleyen çalışmaları 40 yıldır sürdürüyoruz. Bu kapsamda Yunanistan’ın dönem başkanlığında Türkiye’nin müzakere sürecinde ilerleyebilmesinin fırsatlarını araştırıyoruz” dedi. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 5 NİSAN 2014 EFEKTİF ALIŞ 2.1339 1.9615 2.9244 3.5329 2.3831 1.9279 7.4141 SATIŞ 2.1425 1.9954 2.9361 3.5591 2.4056 1.9512 7.7399 2.1354 2.1393 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9706 1.9835 2.9264 2.9317 3.5354 3.5538 2.3867 2.4020 1.9351 1.9438 7.5270 7.6255 0.39148 0.39340 0.39121 0.39430 0.32540 0.32877 0.32517 0.32953 0.35536 0.35775 0.35511 0.35857 2.0500 2.0635 2.0424 2.0713 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.56939 0.57041 0.56512 0.57469