Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 NİSAN 2014 CUMA 10 EKONOMİ [email protected] Bankalar aylık konut kredi faizlerini yüzde 0.70’lerden yüzde 1.20 seviyelerine kadar çıkardı Ev sahibi olmak hayal E koruması halinde orta gelirlilerin kredi ile konut edinmesi hayal oldu. Faiz artışları, seçim öncesi askıya alınan yatırım kararları ve piyasalardaki genel beklenti havası gayrimenkul sektörünü yavaşlattı. ce aynı dönemde 1.8 milyar TL olarak büyüme gerçekleştirdiğinin altını çizdi. REIDIN Kıdemli Analisti Orhan Vatandaş da, “Eğer önümüzdeki dönemde faiz oranlarında artış söz konusu olursa, bu durum yeni konut kredisi kullanacakların geçmiş dönemlere kıyasla daha fazla maliyete katlanmaları anlamına geliyor” dedi. Vatandaş, konutların pahalı olması ve ülkenin sosyoekonomik şartlarından dolayı birçok gayrimenkul yatırımcısının alacağı konutun bedelini tamamen nakit ödeyecek kaynağa sahip olmadığını, bu durumda, konutların borçlanma yoluyla sağlanan fonlarla alınabildiğini ifade etti. Öte yandan Merkez Bankası’nın açıkladığı Türkiye Konut Fiyat Endeksi (TKFE) ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0.7 oranında artarak 147.39’a çıktı. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 13.32 artan TKFE, aynı dönemde reel olarak yüzde 5.17 yükseldi. Metrekare başına konut değeri olarak hesaplanan birim fiyatlar 2013 ocak ayında 1.163,24 TL/ metrekare iken 2014 Ocak ayında 1.311,32 TL/metrekare olarak gerçekleşti. Üç büyük ilin konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde, 2014 yılı ocak ayında bir önceki aya göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 1.17, yüzde 0.58 ve yüzde 0.59 artış görüldü. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 20.18, 10.94 ve 13.70 oranlarında artış gösterdi. 2014’te faizlerin yüksek seyrini va Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı’ya göre faizlerin şu andaki gibi yüksek devam etmesi durumunda, 2014 senesi orta gelirli vatandaşın konut edinebileceği bir yıl olmayacak. Yazıcı, özellikle konut kredi kullanım oranlarında ciddi düşüş yaşandığını kaydederek, 2013’ün ilk çeyreğinde konut kredilerinde yüzde 7 büyüyen sektörün, 2014’ün ilk çeyreğinde ise sadece yüzde 1.71 büyüdüğünü aktardı. Yazıcı, geçen 3 yılın ilk çeyreği kıyaslandığında 2012 Ocak ayında küçülen konut kredilerinin, 2013 Ocak’ta 1.7 milyar TL, 2014’te ise 1.2 milyar TL büyüdüğünü anlatarak, 2014 Şubat ve mart aylarındaki kredi kullanım oranlarının 2012’yi bile arattığını ifade etti. Yazıcı, 2014 Şubat ayında 264 milyon TL büyüyen konut kredilerinin bir sene ön Masraflar 500 TL’yi geçmeyecek Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK), bir süredir üzerinde çalıştığı yönetmelik taslağına göre aynı banka içinde tüketici veya konut kredisinin vade ya da faizini değiştirenden yeniden yapılandırma ücreti artık alınamayacak. Bankaların faiz dışında alabilecekleri ücret, komisyon ve masraflara yeni düzen geliyor. BDDK yönetmelik taslağını internet sitesinde görüşe açtı. Konut kredisi masrafı ile tüketici ve konut kredisi için tahsis ücreti 500 lirayı geçemeyecek. Yeni yönetmelikle bankalar, istihbarat ücreti, ödeme planı değiştirme ücreti gibi kalemler ile kredi kartlarından yapılan nakit çekimi için de ekstra ücret talep edemeyecek. Seçim Sonuçlarının Ekonomik Etkileri Yerel seçim öncesi, iktidarın sesyayar olarak kullandığı işadamları, yazarlar medyada yaptıkları yorum ve açıklamalarda genelde şöyle bir tema işlediler: “Döviz kurlarında yükseliş, borsada düşüş, piyasalarda durgunluk, geçici nedenlerden kaynaklanıyor; seçim sonrası sağlanacak, güçlenecek siyasal istikrarla bu geçici nedenlerin etkisi ortadan kalkacak. Siyasal istikrar, ekonomik istikrar yanı sıra olumlu beklenti ve gelişmeler de yaratacak.” Bu tür ve benzeri yorumlar kafası karışık, “ekonomik istikrarda mı bozuluyor” kaygısı duyan vatandaşları bir ölçüde etkiledi. AKP’ye yönelen oylara katkıda bulundu. Seçim öncesinde borsada (BİST) da bir hareketlenme görüldü. AKP’nin yüzde 45 dolayında oy alacağı söylemleri, hisse senetleri, fiyatlarının yükseleceği beklentisi yarattı, oluşan fiyatlar borsada öncü bir gösterge, ekonomik iyileşme başlangıcının bir göstergesi olarak yorumlandı. Seçim sonrası BİST endeksinin yükselmesi, kur sepetinin değer yitirmesi, TL’nin değer kazanması, yurtdışından kaynak girişinin başlaması, seçim öncesi yorumların haklılığının kanıtı, siyasal istikrarın sonuçları olarak görülmeye, değerlendirilmeye başlandı. Gerçekte olay iç gelişmelerden değil, dış nedenlerden kaynaklanıyordu. Dünyada kısa sürede yön ve ülke değiştirebilen büyük boyutlu vurgunsal amaçlı, Hedge fon olarak nitelendirilen fonlarla, emeklilik fonları var. Bu fonların varlıklarını sürdürebilmeleri, büyüyebilmeleri için belirli bir düzeyin üstünde getiri sağlayabilmeleri gerekli. Gelişmekte veya yükselen piyasa ekonomileri olarak nitelendirilen ülkelerde faiz oranları yüksek, borsada getiri beklentisi yüksek olduğundan, fonlar bu ülkelere de yöneliyor. 2013 yılı ortalarında gelişmekte olan diye nitelendirilen piyasalardan fonlar, bir ölçüde çıkıp gelişmiş piyasalara döndüler. FED’in tahvil alımlarını azaltacağına ilişkin açıklamaların yarattığı yüksek faiz beklentileri ve gelişmiş ekonomilerin borsalarında değerlendirildiklerinde daha yüksek getiri sağlanabileceği hesapları sermaye hareketlerinin yönünün belirlenmesinde etkili oldu. Gelişmiş ekonomilerde faizlerin bir süre daha yükselmeyeceğinin görülmesi ve borsalarda yapay fiyat yükselişinin sınıra ulaştığı kanısının yaygınlaşması 2014 yılının başlarından itibaren sermaye hareketlerinin yön değiştirmesinde etkili oldu ve gelişmekte olan ekonomilere yeniden sıcak para girmeye başladı. Siyasal nedenlerle Rusya’nın aykırı yönde ayrışması, bazı ülkelerin sermaye girişindeki payını da yükseltti. Türkiye’de seçim sonucu borsada ve kambiyo piyasasında yaşanan gelişmeler, Türkiye’ye dış nedenlerle yeniden bir ölçüde sıcak para girişinin sonucu. Uzun süredir Türkiye ekonomisine ilişkin beklenti: “Düşük büyüme hızı ve dünya genelinden ayrışan daha yüksek bir enflasyon.” Denilebilir ki 2012 yılında yüzde 2.3 olan büyüme hızı 2013’te yüzde 4 olarak gerçekleşti. Büyüme hızları kaba tahminlere dayanan muhasebede aranan kesinlikten yoksundur. Zaman zaman da düzeltilir, revize edilir, bazyıl değiştirilerek de abartılır. Bu nedenle büyümenin başka göstergelerle de desteklenmesi gerekir. Ekonomide istihdam artışı çok sınırlı, işsizlik oranı yükseliyor, büyük şirket kârları reel olarak azalıyor, enerji kullanımında belirgin bir artış yok, özel sektör yatırımları durgun, ama bakıyorsunuz ekonomide büyüme tahmin ediliyor. O zaman büyüme tahminlerini sorgulamak gerekiyor. Enflasyona bakıyorsunuz ÜFE’de iki hane aşılmış, TÜFE’de iki haneye yaklaşıyor. Kısa süreli sermaye hareketlerinin etkisi bir yana bırakılacak olursa ekonomide gerçekçi beklenti düşük büyüme hızı, yanı sıra yüksek fiyat artışı, iktisatçıların ifadesi ile stagflasyon. Herkes kendi banyosunu tasarlayacak Çanakkale Seramik, Kalebodur ve Kale’nin yanı sıra İtalya’da satın aldığı Edilcoughi ve Edilgres markalarıyla, seramik pazarının en önemli oyuncularından biri haline gelen Kaleseramik, ‘Kale 360’ uygulaması ile yapı sektörüne yenilik getirdi. Kale 360 ile artık herkes kendi banyosunu kendisi tasarlayabiliyor. ‘Kale 360’; akıllı telefon, tablet ve tüm web erişim cihazlarında kullanılabiliyor. Türkiye’de her üç projeden birinde Kale ürünlerinin kullanıldığını kaydeden Kale Yapı Ürünleri Grubu Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Bahadır Kayan, “Seramik ile birlikte en yeni banyo tasarımlarını tüketicilere sunuyoruz” dedi. Şirketlerin değeri yüzde 35 eridi Mahmut Sefa Çelik, döviz artışlarının gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO) şirketlerini çok olumsuz etkilediğini belirterek “Tüm GYO şirketleri dövizle borçlanır. Benim sembolik 5 milyon dolar borcum var, bu son döviz dalgasıyla yüzde 35 değerlendi. Bu oynaklık bizi yurtdışındaki yatırımcının gözünde de çok olumsuz etkiliyor. Bizim için istikrarlı kur çok önemli. Kur artışları borsada işlem gören şirketlerin değerini de ciddi anlamda düşürdü” açıklamasında bulundu. Sektörden * Birleşik Arap Emirlikleri’nden Abu Dabi’deki Emerging Markets Air ports Awards Gelişen Piyasalar Havalimanı Ödülleri kapsamında TAV İnşaat, “Yılın En İyi Havalimanı Müteahhidi” seçildi. * Artaş, Mesa Mesken, Öztaş, Kan turAkdaş ortaklığında 2 milyar dolarlık yatırımla inşa edilen Tema İstanbul projesinde daire satışları devam ediyor. 2015’in temmuz ayında yaşamın başlayacağı projede fiyatlar 280 bin liradan başlıyor. * Dap Yapı’nın Vazo Kule projesinde bekletilen son rezidanslar, 20 bin TL peşinatla, 48 ay vade, sıfır faizle satışa çıktı. 130 Nisan arasında geçerli olan kampanyada, satışa sunulan suit ve grand suitlerin mobilya dekorasyonu hazırlanarak hediye ediliyor. * Prefabrik Ya pı AŞ sıfır kar bon salınım hedefiyle ürettiği Mars Konteynerleri’ni piyasaya sundu. Mars Konteynerleri’nin ev ve ofis seçenekleri bulunuyor. * TOKİ 11 yılda 623 bin konut inşa etti. Bu konutların yüzde 40’ı dar ve orta gelirli aileler için planlandı. Kazlıçeşme için imzalar atıldı ÖZAK Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’nın liderliğindeki konsorsiyumun kazandığı Kazlıçeşme arazisinde tüm prosedürler tamamlandı ve imzalar atıldı. ÖZAKYenigünDeltaZiylan Adi Ortaklığı, Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ile son imzalar atılarak projenin hayata geçmesi için gün sayılmaya başlandı. Marmaray ve araçlı tüp geçit istasyonlarına olan yakınlığı ile de dikkat çeken projede, ÖzAK GYO yüzde 54 payıyla konsorsiyum lideri olurken; Ziylan’ın payı yüzde 30, Yenigün’ün payı yüzde 15 ve Delta’nın payı yüzde 1 olarak gerçekleşti. Konsorsiyum, Kazlıçeşme’ye konut, ofis, perakende, eğlence ve kültür merkezleri içeren karma proje geliştirecek. Servet, Frankfurt’u sanatla tanıştıracak Sinpaş Holding iştiraki Servet GYO Almanya’nın finans merkezi olan Frankfurt’u sanatla tanıştıracak. Servet GYO Genel Müdürü Mahmut Sefa Çelik, Avrupa kentlerinin sanat merkezleri ve müzelere çok önem verdiğini belirterek Frankfurt’ta bu alanda bir boşluk olduğunu ve sosyal sorumluluk bilinciyle aldıkları kompleksin bir bölümünü sanatçılara açmaya karar verdiklerini söyledi. Çelik, kompleks için şu anda kiralama çalışmalarına hız verdiklerini, yüzde 70’i için görüşmelerin sürdüğünü ifade ederek şu bilgileri verdi: * Kompleksin geneline, şehrin doğuyu batıya bağlayan lojistik özelliğinden esinlenip OSTWEST’i kısaltılarak OSWE adını verdik. OSWE, lojistik merkezi, depolama, ofis, peraken Servet GYO 2014 başında bünyesine kattığı, Frankfurt’un kuzeyinde yer alan ve yaklaşık 291 bin 159 m2 kiralanabilir alana sahip NeckermannArea’nın 10 bin m2’lik alanına sanat merkezi kuracak. de alanları ve TV stüdyosundan oluşuyor. * Kompleksin 10 bin m2’lik alanına sanat merkezi kuracağız. Bunun için İngiliz ve Japon tasarımcılarla, müze işletmeciliği alanında uzman olan İtalyan firmalarla işletmecilik konusunu görüşüyoruz. Burayı sanat ve sanatçıların merkezi yapacağız. Sanat merkezinin içinde, ressamlar, heykeltıraşlar, sanatla uğraşan herkes kendine yer bulacak. Türkiye’den sanatçıları da buraya çekmeyi planlıyoruz. Buranın adı NeckermannArea, onun tarihiyle ilgili bir bölümümüz de olacak. 2014 içinde sanat merkezinin kurulumuna başlayacağız. * OSWE’nin bu yıl içinde yüzde 45’ini kiralamayı planlıyoruz. 2015 sonunda da bu oran yüzde 90’a çıkacak. Sanat merkezi buranın cazibesini artıracak. * Servet GYO olarak Kâğıthane’de 21 bin m2’lik ofis projemiz var. Onun için ruhsat sürecinin bitmesini bekliyoruz. Son dönemdeki siyasi karışıklıklar, seçimler nedeniyle burada ruhsat almamız biraz gecikti. Burası 80 milyon TL civarında bir yatırımla yapılacak. * Servet GYO olarak 5 yıl içinde amacımız Türkiye’nin en büyük GYO şirketi olmak. Vergi kongresi başlıyor Garanti’nin modeli dünyaya örnek oldu Ekonomi Servisi Garanti Bankası’nın finansman, eğitim ve cesaretlendirme üzerine kurduğu kadın girişimcileri destekleme modeli, Dünya Bankası Grubu üyesi Uluslararası Finans Kurumu’nun (IFC) raporunda yer alarak uluslararası arenada geçerli bir vaka örneğine dönüştürüldü. Dünya çapında örnek teşkil eden çalışmaları rapor halinde yayımlayan IFC, Garanti’yi, kadın girişimcilere yönelik faaliyetlerini paylaşması için uluslararası bir konferansa davet etti. Konferanstan sonra Garanti mensupları ve müşterileriyle de görüşme yapan IFC yetkilileri anlatılanları bir rapor halinde yayımladı. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere “2006’da çıkardığımız Kadın Girişimci Destek Paketi’yle finansal çözümler sağlamaya başladık. Yaratılan artı değeri farklı şekillerde paylaşmaya devam edeceğiz” dedi. Ayrıca Karadere; “Merkez Bankası enflasyonla ilgili beklenti düştüğü zaman faizi düşürme kararı alır. Martta beklentinin üzerinde bir enflasyon çıktı. Şimdi nisan enflasyonu bekleniyor, bu süre içinde piyasa da test ediliyor” diye konuştu. Nokia, Avea’ya özel telefon üretti Türk girişimci kötümser Erkan Akdemir Çiçek Uyansoy İcan Ekonomi Servisi İstanbul Yüksek Ticaret ve Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Mezunlar Derneği tarafından düzenlenen Vergi kongresinin 12.’si bugün başladı.‘Geleceğin Türkiye’sinde Ekonomi ve Vergi İlişkileri’ ve ‘Dünyada Ekonomi, Muhasebe Ve Vergi Alanlarında Oluşumlar’ başlıkları altında çeşitli oturumların yapılacağı kongrede İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Yahya Arıkan ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran konuşmacı olarak yer alacak. İki gün sürecek program, Marmara Üniversitesi Rektörlüğünde yapılacak. SERBEST PİYASA Ekonomi Servisi Avea, Nokia ile stratejik bir işbirliğine imza attı. Gerçekleştirilen bu işbirliğiyle Nokia Lumia 525 cihazı, Avea’ya özel üretildi. Nokia Lumia 525 sadece Avea İletişim Merkezleri ve bayilerinde satılacak. Cihaz, Nokia’nın operatör işbirliğiyle ürettiği “Avrupa’daki ilk akıllı telefonu” ile Türkiye’de de bir GSM şirketi tarafından gerçekleştirilen “ilk üretici ve operatör markalı” cihaz unvanını aldı. Avea’ya özel yazılım ve donanım ile farklılaştırılan Nokia Lumia 525, 529 TL peşin fiyatla veya tarifeye ek ödeme kolaylıklarıyla sunulacak. Avea Üst Yöneticisi (CEO) Erkan Akdemir, işbirliğine ilişkin, “Nokia ile stratejik ortaklığı yeni iş birlikleriyle taçlandırmayı hedefliyoruz” dedi. Ekonomi Servisi Dünyadaki girişimcilerin yüzde 86’sı gelecek 6 ayda yeni iş kurmaya sıcak bakarken, Türkiye’de bu oran yüzde 58’de kaldı. 40 ülkede 10 bine yakın üyesi bulunan global girişimcilik ağı Entrepreneurs Organization’ın ‘Global Entrepreneur Indicator’ araştırmasına göre; Türk girişimcilerin yüzde 84’ü Türkiye ekonomisinin önümüzdeki 6 ayda küçüleceğini düşünüyor. Aynı dönemde dünya ekonomisinin küçüleceğini belirtenlerin oranı ise yüzde 11.9. Türkiye ekonomisi gelecek 6 ayda büyür diyenlerin oranı yüzde 4’te kalırken, dünya genelinde olumlu beklentiye sahip olanların oranı yüzde 47.9. Mart dönemi verilerine göre, son 6 ayda Türkiye’deki firmaların yüzde 17’si işgücünde azalmaya gitti. Küresel ölçekte bu rakam yüzde 11 oldu. Türkiye’de net kârını artıran firmaların oranı yüzde 50 iken bu rakam dünyada yüzde 61.2 olarak gerçekleşti. Türkiye’de borç yükünü artıran firmaların oranı önümüzdeki 6 ayda, son altı ayki yüzde 13’lük seviyeyi koruyacak. Dünya genelinde ise yüzde 16’dan yüzde 11’e düşecek. ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını ALIŞ 2.0980 2.9090 3.5130 2.3810 88.85 586.41 SATIŞ 2.1010 2.9130 3.5300 2.3950 89.20 598.61 MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 2.0993 2.1031 1.9762 1.9891 0.38923 0.39114 2.9105 2.9158 3.5162 3.5345 2.3847 2.4000 0.32011 0.32342 1.9251 1.9338 7.4209 7.5180 0.35325 0.35563 0.55978 0.56079 2.0602 2.0739 11 NİSAN 2014 EFEKTİF ALIŞ 2.0978 1.9671 0.38896 2.9085 3.5137 2.3811 0.31989 1.9180 7.3096 0.35300 0.55558 2.0526 SATIŞ 2.1063 2.0010 0.39204 2.9202 3.5398 2.4036 0.32416 1.9411 7.6308 0.35645 0.56500 2.0818