Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 ARALIK 2014 PAZARTESİ 12 DIŞ HABERLER [email protected] Üst düzey heyet demokrasi uyarısı yapmaya geliyor, Ankara’nın derdi ABDAB ticaret anlaşması AB’den kritik ziyaret DUYGU GÜVENÇ Suriye’de Büyük Paket Ankara neden Suriye ve Irak konusunda “bütünleştirilmiş bir planın” peşinde? “Esad’ın gitmesine” neden bu kadar endekslenmiş bir politika izleniyor? İncirlik’in ABD’ye kullandırılmasını bile buna bağlamış. Çöken IŞİD politikasının yerine neyi ikame etmek istiyor? Güneyde (Suriye, Irak) ve Doğu’daki (İran) Şii kuşatması(!) karşısında, “ne pahasına olursa olsun”, yeni bir Sünni açılımı mı yaratmak istiyor? Suriye’de Esad’ın varlığı, Suriye Kürdistanı’na karşı en önemli güvencedir. IŞİD ise 3’e bölmenin aracıdır. Ankara’nın önerdiği büyük paket, “Kürt koridoru”nun altyapısına yöneliktir. Peşmergenin (Barzani’nin) Kuzey Suriye’deki etkinliği koridorun altyapısını oluşturur. Yoksa hesaplar “al koridoru ver Esad’ı” pazarlığına kadar mı dayandı? Amerika Kuzey Suriye’de ne Türk ne de Amerikan askeri istiyor. Bunların yerine peşmergeyi (Kürtleri) tercih ediyor. IŞİD de yavaş yavaş gidecek. AB de Amerika’nın arkasında duruyor. NATO koalisyonu bunu gösterdi. Amaçları, inisiyatifin Ankara’nın ve Esad’ın elinden alınması ve peşmergenin yönetiminde kendi denetimlerine geçmesi. Sahnede esas çatışanlar Kürt koridoru ve Sünni mezhepçiliğidir. Putin’in ziyaretinden sonra Ankara ile Moskova arasındaki farklı görüşler de netleşti. Ankara ile Rusya, Suriye konusunda çok farklı duruş sergilediler. Rusya, Suriye ve Doğu Akdeniz’de varlığını, ödün vermeden sürdürmek istiyor. Suriye’de yerleşik bir deniz üssü var, devam edecek. ABD ve Rusya, Ukrayna’dan sonra bir de Suriye yüzünden birbirlerinin kuyruğuna fazla basmak istemiyorlar. Rusya Kürt koridoruna karşı çıkıyor, menfaatları ile örtüşmüyor; malum enerji konusu. Ankara’nın Barzani politikası Moskova’yı rahatsız ediyor. Ankara bir yandan NATO bağımlılığı, öte yandan Rusya’ya doğalgaz bağımlılığı arasında sıkışmış kalmış. Erdoğan iki tarafı da idare etmek durumunda. Doğalgaz konusu Türkiye için yaşamsal. Üstelik artırılması için Putin’in gelişinde yeni anlaşmalar yapıldı. Putin de Türkiye’ye doğalgaz satışının önümüzdeki dönemlerde artırılacağı taahhüdü altına girdi. Öte yandan AKP üst yönetimi iktidarda kalabilmek için ABD’nin desteğine muhtaç. Ankara bölgedeki konumunu ABD ve Rusya arasında dengelemeye “mahkum”. Tayyip Erdoğan’ın, Putin’in gelişinde söylediği “Türkiye, Rusya ve İran bir araya gelmeli, dayanışmayı artırmalı” yolundaki konuşması ilginçtir. Tuncer Kılınç MGK Genel Sekreteri olarak 7 Mart 2002’de Harp Akademileri’nde seminerde aynı sözcükleri kullandığında herkesin başına gelmedik kalmadı, kendisinin ve benim de... Hatta bir bakıma farkında olmadan Ergenekon ve Balyoz hareketlerinin ön hazırlıklarının kimileri tarafından başlatılmasına yol açmıştı. Fincancı katırlarını ürkütmüştü. Kılınç bu açıklamayı “benim sunduğum tebliğ sonrasında yapmıştı”. Konu Türkiye Batı ilişkileri idi. (*) (*) Manisalı, Hayatım Avrupa, “Avrupa’nın Askerle Kavgası” 4. kitap, sayfa 276331, Cumhuriyet Yayınları, 2009 ANKARA Türkiye bugün ve yarın AB’den son yılların en üst düzey ziyaretine sahne olacak. Brüksel’de Avrupa Komisyonu’nun yenilenmesi ve Ankara’da Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığına, Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlığa geçmesi vesilesiyle, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Komisyon’un genişlemeden sorumlu üyesi Johannes Hahn ve insani yardımdan sorumlu üyesi Christos Stylianides Türkiye’yi yoklayacak. Mogherini, “Ziyaret ABTürkiye ilişkisinin stratejik önemi ve bizim angajmanımızı pekiştirme arzumuzun güçlü bir işaretidir” dedi. Gündemde TürkiyeAB ilişkileri ve IŞİD’le mücadele var. Tabii bir de Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik yakınlaşmanın, AB’nin Rusya’ya yaptırım rejimini ihlal edip etmediği. Zira Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen haftaki Ankara ziyaretinde Güney Akım’ı iptal ettiğini ve Türkiye rotasıyla ikame edeceğini duyurmuştu. Buna karşılık Ankara, AB ile ABD arasındaki Transatlantik Ticaret ve Yatırım Anlaşması’nda yer almayı talep edecek. İki yıldır süren müzakerelere katılma talebi geçen yıl AB tarafından reddedilen Ankara, anlaşmaya dahil edilmezse AB ile Gümrük Birliği Anlaşması’nı askıya almayı planlıyor. Ankara’nın önerdiği formül, anlaşmaya, “Gümrük Birliği üyesi ülkelere de uygulanır” hükmünün eklenmesi. Ancak öncelikle Güney Kıbrıs buna karşı çıkıyor. Obama yönetimi de “Biz sizinle ikili anlaşma imzalarız ama Kongre’den geçmez ve sizin için daha yıpratıcı olur” mesajı verdi. AB’nin ikna edilmesi açısından bu ziyaret kritik önemde. AB heyeti; Ankara’da Erdoğan, Davutoğlu, muhalefet, iş alemi ve sivil toplumla bir araya gelecek. Önceliği demokrasi, hukukun üstünlüğü, yolsuzlukla mücadeleye verecek Mogherini ile Hahn, başta güvenlik ve yargı paketleri olmak üzere çıkartılacak yasalarda AB kriterlerine uyulmasını isteyecek ve yasalar hazırlanırken AB ile işbirliği yapılması çağrısını yineleyecek. Britanya Başbakanı David Cameron da yarın Ankara’da bekleni yor. Cameron’ın gündemi IŞİD’e karşı savaş. Ankara ise Suriye’de önce Esad’ın devrilmesi için uçuşa yasak bölge talebinde ısrarcı. Mogherini Hahn Büyük paket ve Kürdistan Merkel’den Putin’e ‘elini çek’ uyarısı Batı’nın Ukrayna krizi üzerinden soğuk savaş rüzgârları estirdiği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e, Almanya Başbakanı Angela Merkel de sert çıkma çıtasını yükseltiyor. Die Welt am Sonntag gazetesine konuşan Merkel, Rusya’nın Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne yönelik ihlallerinin yanına kâr kalmasına izin verilmemesi gerektiğini söyledi. Eski Sovyet cumhuriyetleri Ukrayna, Gürcistan ve Moldova’nın AB ile çeşitli ortaklık anlaşmaları imzalamalarının kendi “egemen kararları” olduğunu ama bu yüzden Rusya’nın çıkardığı sorunlarla uğraştıklarını belirten Merkel, Moskova’yı bu ükelerin içişlerine karışmak ve Batı Balkan ülkelerini de ekonomik ve siyasi açıdan kendisine “bağımlı kılmaya” çalışmakla suçladı. Rusya’nın eylemlerine AB’nin koyduğu ortak tepkinin doğruluğundan “kesinlikle emin” olduğunun altını çizdi. Cameron geliyor İsrail’den Şam’a yine hava saldırısı Suriye 2011’de başlayan iç savaşta pek çok kez maruz kaldığı İsrail saldırılarından birine daha uğradığını duyurdu. Suriye devlet televizyonu, hükümet güçlerinin kontrolündeki başkent Şam’da uluslararası havaalanına ve ŞamLübnan yolu üzerindeki Dimas’a İsrail’in hava saldırısı düzenlediğini açıkladı. Can kaybı olmadığını ekledi. Mayıs 2013’te de vurulan Lübnan sınırına yakın Dimas’ta 10 patlama meydana geldiği söylenirken, Hizbullah’ın El Manar televizyonuna göre bombardıman Dimas’ın küçük havaalanı yakınına düzenlendi. Şam havaalanında da hem sivil hem askeri faaliyetler yürütülüyor. Her zamanki gibi açıklama yapmayan İsrail, genelde Suriye’den Lübnan’daki Hizbullah’a gönderilen füzeleri hedef alıyor. Bundan önce martta düzenlediği saldırıda, işgal ettiği Golan Tepeleri’ne yakın Kuneytra’da askeri hedefleri vurmuştu. Kaliforniya savaş alanına döndü Dış Haberler Servisi ABD’de beyaz polis memurlarının silahsız siyahları öldürmesi ve ardından büyük jüri tarafından yargılanmalarına gerek olmadığına hükmedilmesinin yarattığı öfke dalgası büyüyor. Zira bu adaletsizliğe her gün yeni öldürülen siyahlar ekleniyor. 20 Kasım’da Brooklyn’de polisin bir toplu konutun merdivenlerine açtığı ateş sonucu kız arkadaşıyla eve dönerken öldürülen 28 yaşındaki Akai Gurley’nin önceki geceki cenazesinde sisteme ağır eleştiriler yöneltildi. Yine büyük jüri toplayan Brooklyn Bölge Savcısı’nın, tam ve adil soruşturma, tüm kanıtları sunma sözünü tutup tutmayacağı merak konusu. Ferguson’da ellerini kaldırıp teslim olma işareti yaptığı iddia edilen Michael Brown ve New York’ta 6 polisin üzerine çullanıp gırtlağını sıktığı Eric Garner’ı silahsız olmalarına rağmen öldüren polislerin aklanmasına yönelik protestolar durmuyor. Önceki gece Kaliforniya’nın üniversite kenti Berkeley’de binlerce öğrenci sokaklara döküldü. Asker gibi davranan polisin, kalabalığı dağıtmak için gözyaşartıcı gaz, duman, şok bombaları ve plastik mermiler yağdırmasıyla ortalık savaş alanına döndü. Bazı gençler kendilerine atılan bombaları geri göndermenin yanı sıra taş, tuğla, boru fırlattı. Çok sayıda protestocunun yanı sıra iki polis yaralandı, bir polisin atılan kum torbasıyla omzu çıktı. rın linç edilmesinin çağdaş versiyonuyla karşı karşıya olduklarını savundu: “Akai masumdu. Bunlar günümüzün linçleri, üst üste tekrarlanan. Akai sadece kurbanlardan biri.” Polis reformu talep eden Powell, protestocuları, bu ölümlerin tekrarlanmaması için ellerinden gelen her şeyi yapmaya çağırdı. Gospel şarkıcılarının ilahi söylediği törende Akai’nin erkek kardeşi Malaki Palmer’ın okuduğu şiir kendisiyle birlikte herkesi gözyaşlarına boğdu. Protestolara pek çok sanatçı ve NBA oyuncusu destek veriyor. Putin’den sonra Kayıp öğrencilerde ilk kimlik saptandı Meksika’da eylül ayından beri kayıp olan 43 öğrencinin polis bağlantılı çeteler tarafından öldürüldüğüne dair kanıtlar artıyor. Guerro eyaletinde geçen ay bulunan ceset kalıntılarından birinin kayıp öğrencilerden Alexander Mora’ya ait olduğu anlaşıldı. İleri derecede yanıklar bulunan ceset Austrian tıp fakültesinde DNA incelemesine alınmıştı. Başkentte protesto gösterilerini sürdüren öğrencilerin aileleri, hükümetten diğer kayıp öğrencilerin de bulunmasını talep ediyor. Aileler, kendileri de arama çalışmaları yürütüyor. Guerro’ya eğitim haklarıyla ilgili bir eylem için giden öğrencileri yerel polis kaçırıp uyuşturucu çetesine teslim etmiş, yakalanan bir çete üyesi öğrencileri öldürüp çöplükte yaktıklarını, küllerini de nehre attıklarını itiraf etmişti. Iguala kenti belediye başkanı ile eşi tutuklanmıştı. Kardeşi ağladı, ağlattı Gurley’nin kardeşini zor teselli ettiler. Çağımızın linç kampanyası New York, Philadelphia, Chicago, Detroit, Las Vegas, Seattle, Oregon dahil onlarca kent protes tolara sahne olurken, New York ve Berkeley’de yaklaşık 200 kişi gözaltına alındı. Brooklyn’de Gurley’nin cenazesini yöneten sivil haklar aktivisti Kevin Powell, kölelik döneminde siyahla Erdoğan ve Kılınç BERKİN ATİNA’NIN KALBİNDE Atina, anarşistlerin mahallesinde silahsız 15 yaşında bir genç olan Aleksis Grigoropulos’un polis tarafından öldürülmesinin 6. yıldönümünde karıştı. Öğrencilerin barışçı gösterilerinin polisle çatışmaya dönüşmesiyle Yunan başkentini yer yer alevler sardı. Türkiye’de polisin öldürdüğü 15 yaşındaki Berkin Elvan da unutulmadı. Stadiu Caddesi’ne açılan pankartın ortasına “Katil devlettir”, Berkin’in fotoğrafı altına “Kardeşimsin Aleksis”, Aleksis’in fotoğrafı altına da “Kardeşimsin Berkin” yazıldı. Kuzey Kore: Kim hack’lediyse iyi yaptı Kuzey Kore, hacker’ların saldırısına uğradığını açıklayan Sony Pictures’ı yalanlamakla birlikte, hack’leme eylemini doğru bulduğunu duyurdu. Kuzey Kore lideri Kim Jongun’a suikast konulu bir film çeken Sony’nin hack’lanmesiyle ilgilerinin olmadığını savunan Pyongyang’dan, “Hack’leme Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) taraftarı ve sempatizanları tarafından düzenlenmiş olabilir” açıklaması geldi. Ulusal Savunma Komisyonu Politika Departmanı Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, “Kuzey Kore yetkilileri, Sony Pictures’ın ABD’deki yerini ve saldırıya hangi yanlış hareketinin neden olduğunu bile bilmediği gibi, bilme ihtiyacı içinde de değiliz. Ancak açıkça bildiğimiz şu ki, Sony Pictures, bir terörist eylemi konu alan bir film yaparak KDHC liderinin onurunu incitmiş, ABD yönetiminin KDHC’ye yönelik düşmanca politikasından yararlanmıştır” denildi. Fotoğraf Hurriyet.com.tr’den alınmıştır. ‘ABD her şeyi mahvetti’ ABD’nin Arap Yarımadası Kaidesi’nin elindeki rehinelerden Amerikalı gazeteci Luke Somers’ı ikinci kurtarma girişiminin de başarısızlığa uğramasının bedeli ağır oldu. Yemen’de birlikte öğretmenlik yaptığı eşiyle Mayıs 2013’te kaçırılan Güney Afrikalı Pierre Korkie için pazarlık yapan “Gift of the Givers” isimli kuruluş, ocakta eşinin bırakılmasını sağladıklarını, ağır fıtık hastası Pierre Korkie’nin de pazar günü (dün) bırakılacağı sözünü aldıklarını ama ABD’nin cuma gecesi düzenlediği operasyonun “her şeyi mahvettiğini” belirtti. Başta Kaide, Korkie için 3 milyon dolar fidye istiyordu. Somers’ın yanı sıra Korkie’nin de öldüğü operasyonla ilgili ABD yönetimi savunmaya geçti. Somers’a Dış Haberler Servisi Köpek havlayınca Korkie’nin eşlik ettiğinden de, ikincinin bırakılacağından da haberdar olmadıklarını ileri süren ABD’li yetkililer, başarısızlığı bir köpeğin havlamasına bağladı. Buna göre, Yemen’in güneyindeki Şebva bölgesinin Dafaar köyüne helikopteruçak arası CV22 Osprey’le varan 40 komando, Kaidecilerin merkezine 10 km. kala inip yürüyüşe geçti. Ama merkeze 100 metre kala bir köpeğin havlamasıyla operasyon “sürpriz unsurunu” kaybetti. Ve merkeze girilmesiyle birlikte silahlı çatışma çıktı. Çatışma sırasında bir militan, arka kapıdan çıkıp Somers ile Korkie’yi vurdu. Komandoların ağır yaralı halde bulduğu iki rehine kurtarılamadı. Yemenli yetkililere göre operasyonda bir kadın ve 10 yaşında bir çocuk dahil en az 11 kişi öldü. ABD Başkanı Barack Obama, Kaide’nin 3 gün içinde öldürme Korkie Yemen halkıyla kaynaşmıştı. Borat’ı bırak, Hollande’a bak Dış Haberler Servisi Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’ın Kazakistan ziyareti sırasında Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev’in hediye ettiği geleneksel kıyafetlerle çektirdiği fotoğraf alay konusu oldu. Kazak liderin fotoğrafları Instagram’a koymasıyla Hollande, sosyal medyada komedyen Sascha Cohen’in yarattığı Kazak karakter Borat’a benzetildi. “Mr. Chapka” hashtagiyle yayınlanan mesajlarda Hollande, çeşitli ülkelerin ulusal kıyafetleriyle gösterildi, hatta Cengiz Han, Noel Baba, geyşa, Fransa güzeli ve palyaço kılıklarına sokuldu. Paris’in isteği üzerine Kazakistan orjinal fotoğrafı hemen kaldırdı. kle tehdit ettiği Somers’ın hayatının tehlikede olduğu sunumu üzerine, Somers ve aynı yerde tutulan diğer rehinelerin kurtarılması için operasyon emri verdiğini açıklamıştı. Pentagon’dan üst düzey bir yetkili “Ya riski göze alıp hemen harekete geçecektik ya da mühletin geçmesine seyirci kalacaktık” dedi. Ancak askeri ve istihbarat yetkilileri, operasyonun perşembe günü planlanıp cuma günü incelenip onaylanarak hayata geçirilmesinin başarısızlığı tetiklediğini söyledi.