Katalog

5 ARALIK 2014 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Bir avuç kömür için bir ömür verenler, dün bir kez daha yürek dağladı. Bir buçuk ay önce madende mahsur kalan son beş madenciye de dün ulaşıldı. Ancak, madencilere reva görülen son, vicdanları sızlattı... 11 İşçiyi ortada bıraktılar MUSTAFA ÇAKIR Vagonlar bu kez cansız Karaman’ın Ermenek ilçesinde 28 Ekim’de su basan maden ocağında mahsur kalan 18 işçiden 5 işçinin daha cenazelerine ulaşıldı. 4 Aralık Dünya Madenciler Günü’nde Türkiye’de madencilerin cenazelerinin kömür vagonlarıyla madenden çıkarılması söyleyecek söz bırakmadı. BARIŞ YAMAN KONYA Ermenek ilçesinde Has Şekerler Madencilik’e ait maden ocağını 28 Ekim’de su basmasının ardından mahsur kalan 18 madenciden 13’ünün cenazelerine ulaşılmıştı. Facianın 38. gününde, 4 Aralık Dünya Madenciler Günü’nde dün 2. baş aşağı bölümünde Kamil Yaman, Hüseyin Gültekin, Mehmet Özcan, Hasan Tuncer ve Ali Haznedar’ın cenazesine ulaşıldı. Ocaktan çıkartılan cesetler ambulanslarla Ermenek Devlet Hastanesi Morgu’na kondu. Yapılacak DNA testiyle kimliklerininin belirlenmesinin ardından işçilerin cenazeleri ailelerine teslim edilecek. Dünya Madenciler Günü’nde Türkiye’de kömür vagonlarında taşınan işçi cenazeleri ise madenciliğin düştüğü noktayı bir kez daha ortaya koydu. İşçilerden geriye ise acı dolu hikâyeler kaldı. Madencilerden Kamil Yaman, annebabası ve özürlü ağabeyine bakıyordu. Daha önce tarım işçisi olarak şehir dışında çalışan, üç çocuk babası olan Yaman, ailesine yakın olmak ve sigortalı işte çalışmak için köye dönüp madende çalışmayı tercih etti. İşçilerden 31 yaşındaki Ali Haznedar da, 6 Kasım günü cansız bedeni çıkartılan 2 çocuk babası 32 yaşındaki Kerim Haznedar ile birlikte mahsur kalmıştı. 6 yıldır madence çalışan 3 çocuk babası Ali Haznedar, yaptığı evin 18 bin lira borcu için 5 ay ara verdiği madende yeniden çalışmaya başladı. Ali Haznedar, 5 aylık hamile olan eşi Fadime Haznedar’ın, dünyaya getireceği kız bebeğini ise göremeyecek. 5 yıldır madencilik yapan ve 2 yıldır da mahsur kaldığı madende çalışan 35 yaşındaki Hasan Tuncer’in su baskını nedeniyle oluşan gürültüyü duyup ocaktan çıktığı ancak arkadaşlarını kurtarmak için tekrar madene indiği belirtildi. madencileri taşıdı Madencilerden 3 çocuk babası 35 yaşındaki Mehmet Özcan’ın ise faciadan kısa bir süre önce çocuklarına “Ben ölürsem, cenazemi anne ve babamın yanına gömün” demişti. Madenci Hüseyin Gültekin ise facianın meydana geldiği maden ocağında mahsur kaldığı gün eşi Ayşe Gültekin, 3 kilo 200 gram ağırlığında bir erkek çocuk dünyaya getirdi. Eşi Ayşe Gültekin oğluna Hüseyin Arda ismini verdi. Öte yandan, CHP Genel Baş kanı Kemal Kılıçdaroğlu bugün Karaman’ın Ermenek ilçesine giderek, madenden çıkarılan işçilerin cenaze törenine katılacağı belirtildi. ANKARA Hükümet madenleri tamamen taşeron şirketlere bırakıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Soma’da işten çıkarılan 2 bin 831 işçinin işe alınmasını isteyen DİSK heyetine, madenleri devlet eliyle işletmek istemediklerini söyledi. DİSK Genel Başkanı Kani Beko “Peki işten atılan 3 bine yakın işçi ne olacak? Aileleri, çocukları bu kış gününde ne yapacak?” diye sorarken, Yıldız, çevrede özel sektör tarafından yeni ocaklar açılabileceğini, işçilerin de buralara girebileceklerini ifade etti. Yıldız, işten atılan işçilerin tazminatlarının ödenip ödenmeyeceği konusunda da hiçbir şey söylemedi. DİSK Genel Başkanı Kani Beko başkanlığındaki DİSK heyeti Soma’da madencilerin işten atılmasının ardından bilgi almak için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’la görüştü. Beko, Soma Kömürleri AŞ’nin 2 bin 831 işçiyi işten çıkararak “sosyal cinayete imza attığını”, Soma’da, Ermenek’te, Zonguldak’ta da şirketlerin “yükü kaldıramayacaklarını” belirterek çekilmeleri halinde 50 bine yakın madencinin işsiz kalacağına dikkat çekti. Bunun da “sosyal cinayet” olacağını dile getiren Beko, bütün madenlerin devletin kurumu olan Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) tarafından işletilmesini önerdi. Beko, Bakan Yıldız’a, “Madenleri devletleştirin. TKİ madenleri çalıştırsın” dedi. Bakan Yıldız, “Biz madenleri devlet olarak çalıştırmayı, işletmeyi düşünmüyoruz” dedi. Beko, işçilerin tazminatları konusunda üst işveren olan TKİ’nin ödeme yapmak zorunda olduğunu da vurguladı. Görüşmede İstanbul BEDAŞ’ta işçi sağlığı ve güvenliği önlemleri kapsamında koruyucu iş malzemesi alınmasını istedikleri için işten atılan 26 işçinin durumu da gündeme geldi. Bakan Yıldız şirketi telefonla aradı, bilgi aldı. Konu daha sonra yeniden görüşülecek. Hükümet işletme düşünmüyor Siz ölmeye devam edin Fotoğraf: VEDAT ARIK TKİ batırıldı yandaş ihya edildi MAHMUT LICALI Yatağan’da işçi hakları korunmalı ÖZCAN ÖZGÜR MUĞLA Bereket Enerji’ye devir işlemleri tamamlanan Yatağan Termik Santralı’nda, kömür çıkarma işleri ve enerji üretimi 5 gündür aralıksız sürüyor. Yatağan’da pazar gecesinden bu yana terk etmeme eylemi yapan çalışanlar, “sendikal hak ve özgürlüklerimizden, bu güne kadar elde ettiğimiz haklardan geri adım atmayız” söylemini kullanıyor. Yeni işverenin “Tüm haklarınız korunacak ve işten çıkarma olmayacak” mesajlarını kuşkuyla karşıladıklarını belirten Tes İş Sendikası Yatağan Şube Başkanı Fatih Erçelik ve Maden İş Sendikası Yatağan Şube Başkanı Süleyman Girgin, ortak açıklamalarına şu görüşe yer verdi: “Direnişimiz devam ediyor. Kamuoyu tarafından yalnız bırakılmadık. Ancak santralın satıldığı da bir gerçek. Biz işçi arkadaşlarımızın haklarının korunması ve geliştirilmesi gibi bir yükümlülüğe de sahibiz. Bugüne kadar işçi arkadaşlar sendikanın aldığı kararları uygulamadı, tersine biz onların görüşleri doğrultusunda karar ürettik. Yine öyle yapacağız. İki ayrı sendika arkadaşlarımızla ayrı ayrı görüşecek ve çıkan kararı genel merkezlerimize bildirerek uygulamaya koyacağız. Mücadele stratejimiz değişebilir.” Bu arada Yatağan Termik Santralı ile maden ocakları önündeki barikatlara ziyaretler devam ediyor. Dün de Petrol İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın ve sendika yönetimi işçileri ziyaret etti. Ayrıca Muğla Barosu, Pir Sultan Abdal Derneği ve Milas ADD mücadeleye desteklerini bildirdi. u Özel sektörün bu işi ciddiye almadığının görüldüğünü dile getiren Eyüp Alabaş, ‘Biraz daha fazla para verelim, siz ölmeye devam edin deniliyor’ diye konuştu. u TKİ, ton başına 80 TL daha fazla tutar ödeyerek 100 binlerce ton kömürü dağıtmak için ihalesiz aldı. Tamince’nin şirketi Çelikler ve Yeni Çeltek, söz konuşu şirketlerden. ANKARA Plansız üretimle kendi teşkilatının üretim ve hedeflerini düşüren Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) sosyal yardım amacıyla dağıttığı kömürün büyük bir bölümünü, AKP’ye yakın işadamı Fettah Tamince ve eski AKP milletvekili Osman Coşkun’un da yönetiminde yer aldığı firmalardan ihalesiz ve menşeine ilişkin hiçbir araştırma yapılmadan aldığı ortaya çıktı. TKİ’nin yasaya aykırı olarak aldığı kömürün maliyeti kendi üretim maliyetine göre ton başına 78.63 TL daha fazla olurken buna göre yalnızca 2011’de söz konusu firmalara 68 milyon 156 bin TL tutarında kâr sağlandı. CHP Adana Milletvekili Turgay Develi, yoksullara dağıtılan kömürle AKP’nin sağladığı siyasi rantın yanı sıra AKP’ye yakın şirketlere de ticari rant sağlandığını söyledi. Sayıştay’ın incelemesine göre 2011’de dört firmadan ihalesiz olarak toplam 866 bin 806 ton kömür alınarak bu firmalara 215 milyon 210 bin TL verildi. AKP’ye yakın işadamı Fettah Tamince’nin sahibi olduğu Çelikler şirketinden alınan 222 bin 555 bin ton kömürün birim fiyatı ton başına 275.93 TL oldu. Buna göre Tamince’nin şirketi diğer şirketlere göre en fazla kâr sağlanan şirket oldu. Eski AKP Yozgat Milletvekili Osman Coşkun’un yöneticisi olduğu Yeni Çeltek aldı firmadan alınan 131 bin 342 ton kömürün birim fiyatı da ton başına 237.34 TL olarak gerçekleşti. Sayıştay’ın yaptığı incelemede ihalesiz alınan 870 bin ton kömürün gerçekten istisna kapsamında olabilmesi için üretim yerinin TKİ’nin kendisine ya da bağlı ortaklığına ait sahalarda olması gerekirken, bu yasal hükme uyulmadığı da belirlendi. Lastik ayakkabı simge oldu EHP üyesi bir grupta dün kafalarında sarı baretleri ile kongre merkezi önünde eylem yaptı. “ İşçi katili maden patronları konferansta değil, hapiste olmalı” yazılı pankartın açıldığı eylemde EHP İl Başkanı Özge Akman da elindeki kara lastik ayakkabıyı göstererek, “Kaçak sarayları için milyon dolar harcayanların işçilere ve ailelere reva gördükleri yaşam bu. Ne AKP’nin ne de işverenlerin gözümüzün içine baka baka bizlere ölümü reva görmesine izin vermeyeceğiz” diye konuştu. İstanbul Haber Servisi Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenen “Uluslararası Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı”nda konuşan Genel Maden İşçileri Sendikası Genel Başkanı Eyüp Alabaş, Türkiye’de maden kazalarının göz göre göre yaşandığını ve bütün kazalarda ihmal olduğunu söyledi. Alabaş,“Biz size biraz daha fazla para verelim ama siz ölmeye devam edin deniliyor. Yasalar hazırlanırken, devlet ciddiyeti ister”dedi. 70 maden işverenin üyesi olduğu Türkiye Madenciler Derneği tarafından dün 4 Aralık Dünya Madenciler Günü nedeniyle Haliç Kongre Merkezi’nde “Uluslararası Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı” düzenlendi. Konfe ransta konuşan Eyüp Alabaş, Maden kazalarında birinci nedenin kısa zamanda fazla kazanma hırsı olduğunu belirterek, “Madencilik sektöründeki özel şirketlerin bu işin ciddiyetini anlamadıklarını bütün dünya gördü. Bu iş yasaların arkasından dolanarak ya da denetimleri farklı yöntemlerle atlatarak yapılabilecek bir iş değildir. Bu sektörü bilmeyen, sermaye gücü yetersiz olanlar bu işi yapmamalıdır” dedi. Çıkarılan yasaları da eleştiren Alabaş, “Biz size biraz daha fazla para verelim ama siz ölmeye devam edin deniliyor. Yasalar hazırlanırken, her şeyden önce devlet ciddiyeti ister. Bu sektör bu şekilde çalışmaya devam edemez. Biz göz göre göre ölmek istemiyoruz” diye konuştu. Meclis’ten ILO sözleşmesine onay çıktı Madenlerden çıkışta iki yol ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Soma ve Ermenek’teki kazaların ardından gözlerin çevrildiği maden ocaklarına ilişkin hükümleri de içeren Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 176 Sayılı Maden İşyerlerinde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Yasa Tasarısı Meclis’te kabul edildi. Buna göre mümkün olduğu takdirde, yeraltındaki her çalışma mahalli için her biri ayrı bir yolla yeryüzüne çıkan iki çıkış bulundurulacak. İşveren, sağlıkla ilgili tehlikelere maruz kalan işçilerin düzenli sağlık kontrollerini yaptıracak. İşçiler, güvenlik ve sağlıkla ilgili endişe teşkil eden bir durum oluştuğunda, inceleme ve denetimlerin yapılmasını talep edebilecek. Madenlerde yeterli bireysel kurtarıcı solunum cihazlarının bulunması zorunlu olacak. Yeraltında yeterli havalandırmanın sağlanması, yangınların başlamasının ve yayılmasının önlenmesi için uygun tedbirler alınacak. İşçilerin güvenliği ve sağlığı açısından tehlikeli bir durum oluştuğunda, faaliyetlerin durdurulması ve işçilerin güvenli yere tahliye edilmesi sağlanacak. Soma’da buruk kutlama SOMA (Cumhuriyet) 4 Aralık Dünya Madenciler Günü, 301 kişinin yaşamını yitirdiği ve 2 bin 831 kişinin işsiz kaldığı Soma’da buruk kutlandı. TMMOB’a bağlı Maden Mühendisleri Odası tarafından dün Atatürk Anıtı önünde yapılan açıklama yapıldı. Grup daha sonra Türkiye Kömür İşletmeleri’ne bağlı Ege Linyit İşletmeleri önünde, DİSK’e bağlı Dev Maden Sen üyelerinin yaptığı eyleme katıldı. Maden İş Sendikası üyeleri de, Soma Mezarlığı’ndaki şehitleri ziyaret etti. Tamince’ye kıyak fiyat Soma’nın Heciz köyünden ölenlerin anısını yüreğinde hisseden 82 yaşındaki Ümmü Akarsu mezarlığı ziyaret etti. Fotoğraf: AA