Katalog

16 ARALIK 2014 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] 11 en kötü seviyesinde u İşsiz sayısı TÜİK’e göre kriz dönemi olan 2009’u da geride bırakarak 3 milyon 64 bine ulaştı. Rakam, 2009’da 3 milyon 43 bindi. Ancak iş aramayı bırakanlar da göz önüne alındığında gerçek işsiz sayısı 5.5 milyona yaklaştı. Geniş tanımlı işsizlik oranı da yüzde 17’yi aştı. İş talep edenlerin sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 807 bin kişi arttı. Ekonomi Servisi Türkiye ekonomisinde büyüme oranlarındaki düşüş devam ederken işsiz sayısındaki artış da sürüyor. Yılı üçüncü çeyreği için gayri safi yurtiçi hasıla bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.7’lik büyüme ile kötü bir performans göstermişti. Ekonomik büyümedeki kötü performans işsizlik verilerine de yansımış görünüyor. Eylülde işsiz sayısı 3 milyonu aştı. 2014 yılı Eylül döneminde 3 milyon 64 bin kişi oldu. Yüzde 10.5’lik işsizlik oranı aynı zamanda yılın en yüksek işsizlik oranı oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işsizlik rakamlarını açıkladı. Eylülde mevsimsel etkilerden arındırılmamış işsizlik oranı yüzde 10.5’e yükseldi. Önceki dönem işsizlik oranı yüzde 10.1’di. Tarım dışı işsizlik yüzde 12.3’ten eylül ayında yüzde 12.8’e yükselirken genç nüfus işsizliği yüzde 19.2’de kaldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam sayısı bir önceki döneme göre 98 bin kişi artarak 25 milyon 916 bin kişi oldu. İstihdam oranı da 0.1 puanlık artış ile yüzde 45.3 oldu. arındırılmış veTarım dışında güçlü artış var Mevsimsellikten rilerle işsizlik oranı ise yüzde 10.7 oldu ve Ekim 2010’dan bu yana Betam tarafından yapılan en yüksek seviyeye çıktı. değerlendirmede de tarım dıEylül 2014 döneminde 15 ve şı işsizliğe dikkat çekildi. Değernı yüzde 25.9’a çıktı. daha yukarı yaştaki istihdam lendirmeye göre, mevsim etkilerinden * Kadınlar resmi işsizlerin arındırılmış işgücü verilerine göre taedilenlerin sayısı, 26 milyon yüzde 38’i iken, işsizlik kaprım dışı işsizlik, Eylül 2014 döneminden 169 bin kişi, istihdam oranı samı dışında tutulan umutbir önceki döneme kıyasla 0.3 yüzde puda yüzde 45.8 oldu. Bu oran suz ve diğer işsizlerin yüzan artarak yüzde 12.8 seviyesine yükseldi. de 60’ını kadınlar oluşturdu. erkeklerde yüzde 65.2, kaTarım dışı işsizlik oranı son bir yılda yüzde * Yükseköğretim mezundınlarda yüzde 26.8 olarak 11.3’ten yüzde 12.8’e yükseldi. Bu artışın ları arasında işsiz sayısı yeni önemli bir kısmı 2014 yılının ikinci yarısında gerçekleşti. seriye göre Şubat 2014 dögerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılHerhangi bir sosyal güvenneminden bu yana 281 bin mış verilere göre eylül döneminde ağuslik kuruluşuna bağlı olmadan tos dönemiyle kıyaslandığında tarım dı kişi artarak 769 bine ulaştı. çalışanların oranı 2014 yılı Eyşı işgücü 209 bin artarak 23 milyon * Her dört işsizden biri üni580 bin oldu... Tarım dışı istihdam lül döneminde yüzde 35.7 olarak versite mezunu. Özellikle yükda 112 bin artarak 20 milyon seköğretim mezunu kadınlar işgerçekleşti. Bu oran tarım sektö562 bin oldu. Böylelikle tasizliğin hedefi olmaya devam etründe yüzde 83.9 iken tarım dışı rım dışı işsiz sayısı 97 ti. Yükseköğretim mezunu kadınlar sektörlerde yüzde 22.5 oldu. bin arttı. yeni işsizlerin yüzde 76’sını oluşturdu. İşsizlik dört yılın Diplomalı işsizler artıyor Eylül 2014 döneminde resmi işsizlere, umudu olmadığı için ya da diğer nedenlerle son 4 haftadır iş arama kanallarını kullanmayan ve işe başlamaya hazır olduğu halde bu nedenle işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 17.5, işsiz sayısı da 5 milyon 549 bin kişiye çıktı. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSKAR), TÜİK tarafından açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi Eylül 2014 dönem sonuçlarını değerlendirdi. Buna göre, * Eksik ve yetersiz istihdam edilenler eklendiğinde işsizler ve çaresizlerin toplam sayısı 6 milyon 588 bin kişiye ulaştı. * Resmi işsizlik oranı yüzde 13.6’ya yükselen kadınlar için geniş tanımlı işsizlik ora Torba Yasalar, At Çuvala; Yargılamalarla... Yeni Darbe... İktidarları, torba yasaları, suç odaklı yerine “At çuvala” yöntemiyle susturulmak istenen ne kadar birey, örgütlenme varsa, özel yargı eliyle, yargısız infaz yöntemlerinde baskı altına alma, susturmada sınır tanımaz icraatlarında yeni bir sürecin başındalar. Cemaat ortaklığında yaşanmış, ortak irade sorumluluğunda işlenmiş ne kadar haksızlık, hukuksuzluk varsa, sorumluluk, suçları Cemaat kadrolarına atılmış, bugünün İktidarları gücünü ellerinde tutanlar, Cumhurbaşkanlığı paralel yapılanmasıyla hükümet icraatçıları arasındaki İktidarları, güçler ilişkisi, hukuksal, anayasal düzen, icraatları çelişkileri, çatışmaları yok sayılarak işlenmiş tüm haksızlık, hukuksuzluk, yolsuzluklardan aklanma hesaplanıyor... Suçlar siyaseten, en azından yandaş seçmen algılamasında “paralel devlet örgütlenmesine atılmış olarak” yolsuzluklarla hesaplaşmanın en azından seçimler sonrasına ertelenebilmesinde başarılı olunabilirse... İktidar gücünün bal gibi de geçerli anayasal, hukuk devleti düzeni, demokrasinin olmazları, güçler, bağımsız kurumlar ayrılığı ilkeleriyle çatışan, çakma başkanlık ya da yarıbaşkanlık işleyişiyle hesaplaşma yaşanmadan sandığa gidilebilirse... Sandıkta verilen oylar AKP’ye aitmiş gibi, Cumhurbaşbakanlığı paralel gücünün iradesinde yeni Meclis’te istenen çoğunluğa vardırılabilirse... Elbette siyaseten ekonomide, dış politikada, Kürt açılımında yaşanan kritik eşiklerde de korkulan senaryoların hepsi birden atlatılabilirse... Yaşamın her alanında patlayan yaşamsal olumsuzluklarda, işsizlik, yoksullaşma, yoksunluk çaresizliğinde, “Ak Saray”la onurlanmaları istenen yandaş seçmenlerin, çoğunluk medyatik güdümlemede bile çaresiz biat etmelerinde korkulan oy kayıpları yaşanmasa... Yeni demokrasi olarak pazarlanan, hızlı diktatörlüğe geçişin anayasal değişikliklerle de desteklenmesinin önü açılabilir... Düşün sürdürülebilmesi yolu hâlâ ve de öncelikle, yolsuzluklarla hesaplaşmanın önünün tıkanmasından geçiyor olmalı ki 17 Aralık’ın önüne 14 Aralık operasyonu sokuldu... Bugünün temizlenmesi gündeme sokulmuş “paralel yapı” ile birlikte, ortak siyasal sorumlulukta işlenmiş insan hakları ihlalleri, yargısız infazlar, hukuk devleti suçlarından sıyırtmak başka, yolsuzluklardan arınabilmek, bire bir insanlar, örgütlenmelerin toptan KISA... KISA... l Denizbank Genel Müdürü Ateş, 2015’te ekonomi yönetiminin aldığı makro ihtiyati tedbirleri biraz gevşetmesini beklediklerini söyledi. l Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği ve Reidin.com tarafından Garanti Mortgage’ın desteğiyle hazırlanan emlak endeksine göre birinci ve ikinci el ortalama konut satış fiyatları kasımda bir önceki aya göre yüzde 1.15, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 17.1 yükselirken; en yüksek yıllık artış yüzde 21.58 ile İstanbul’da yaşandı. l ASELSAN ile King Abdullah II Design & Development Bureau Yatırım Grubu tarafından ortaklaşa kurulan ve Ürdün Silahlı Kuvvetleri ile bölge ülkelerinin sınır güvenliği ekipmanlarının üretileceği ASELSAN Middle East Fabrikası, Ürdün Kralı Abdullah’ın katıldığı törenle açıldı. l Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE), kasımda bir önceki aya göre yüzde 0.15, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.77 arttı. aynı yöntemlerle suçlanmaları, yargılanmalarına kalkışmak çok başka... HHH Varsayalım ki İktidarlarının, aralarında su sızmayan yıllarında anlamlı bir görev paylaşımı söz konusuydu... Bu ülkenin insan hakları savunucusu, demokrat geçinen örgütlenmelerinin, bireylerinin karşı çıkamayacakları “darbelerle hesaplaşmak” gibi bir kavramla yola çıkılarak askeri darbeler dönemlerinin çok olumsuz, insan haklarına ağır darbeler vurulmuş yargılama süreçlerinin bile üstünde ağır sonuçlar üreten sivil darbe hukuku uygulamalarının bütününde sorumluluk ortaktı... Yine de özel yargılamayı yürüten kadrolar çoğunlukla Cemaatçiydiler... İktidarlarının sorumluluğu, suçlarında en küçük bir eksilmeyi, masumiyeti getirmese de, bireyler olarak sorumluluk üstlenmiş kadrolarda çoğunluk Cemaatçi olarak, bugünkü İktidarları operasyonuyla ayıklanacaklardı... Cumhurbaşkanı, Başbakan, yandaş koroların katıldığı paralel suçlamasının kendi seçmenleri için geçerli bir siyasal yutturmacası olabilecekti... Malum İktidarları nimetlerinden, güç odağından pay alanlarla, çaresiz seçmen çoğunluk eski ortaklıklara bakmak yerine, yeni güç odağının peşinden yürümeyi seçebilirlerdi... Paralel operasyonu, İktidarları için artık tehdit odağı olmuş Cemaatin eritilmesi, başka başka cemaatler, güçlerle ittifak edilmesinde siyaseten işlevsel görülebilir... Hele de yolsuzlukların üstüne örtü örtülebilir, İktidarları gücünün liderlik, başkanlık sistemi çatısı altında olabilirliği de pompalanabilirse... Seçmenin Sünni İslamcı kimlikle evrensel insan hakları, hukuk devleti düzeni, demokrasi duyarlılıkları, ötekilerin haklarına saygılı olma algılamalarının sürekli aşağı çekildiği varsayımı da geçerli ise... Senaryo, düşler tamam da, ortada İktidara geldikleri yıllardan bugünlere gelişte değişmiş çok şeyler var. Köprülerin altından çok sular akmış... Gelir dağılımı çarpılması, yolsuzluklar, vurgun düzeninde akıl almaz zenginlikler, haksızlıklar üretilmiş olmasını bir yana atıyorum... ABDAB’nin 2000’li yıllardaki çıkarlar projeleri, Ortadoğu, İslam dünyası hesapları içinde söz konusu ılımlı İslam projesine, İktidarlarının Cemaatle ortaklığına biçtikleri roller, kendi Irak, Afganistan işgalleri, Arap baharları uygulamalarının çuvallamaları ne olacak? Siyasal İslama verilmiş desteklerden türemiş radikal İslamcı terör örgütleriyle gelinen kaosta, Ortadoğu bataklığında, İslam dünyası siyasal kördüğümünde; İktidarlarına biçilmiş roller, ılımlı İslam, yeni Osmanlı’ya bağlanmış hesaplar tuzla buz... “Güçlüyüm, bana zorunlusunuz...” tezini kabul etmek isteseler bile, sandık demokrasisinde bile yutturulamayacak hızlı diktatörlüğe gidişin belgesi hukusuz operasyonları... siyaseten kendi kamuoylarına nasıl onaylatabilecekler ki... Bütçe 11.3 milyar TL açık verdi Ekonomi Servisi Merkezi yönetim bütçesi, kasım ayında 3.6 milyar TL fazla, ocakkasım döneminde ise 11.3 milyar TL açık verdi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kasım ayı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre, merkezi yönetim bütçesi 2013 yılı kasımda 6 milyar 423 milyon TL fazla verirken 2014 Kasımı’nda 3 milyar 601 milyon TL fazla verdi. Merkezi yönetim bütçesi 2013 OcakKasım döneminde 1 milyar 241 milyon TL açık verirken bu yılın aynı döneminde 11 milyar 339 milyon TL açık verdi. 2014 OcakKasım döneminde faiz dışı fazla 37 milyar 121 milyon TL olarak gerçekleşti. 2013 yılı OcakKasım döneminde bütçe giderleri 358 milyar 224 milyon TL olurken 2014’ün aynı döneminde yüzde 11.2 oranında artarak 398 milyar 237 milyon TL oldu. 2014 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 436 milyar 433 milyon TL ödenekten kasımda 35 milyar 618 milyon TL gider gerçekleştirildi. 2014 Kasım ayında mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14 oranında artarak 4 milyar 82 milyon TL olarak gerçekleşti ve bütçede öngörülen 37 milyar 590 milyon TL ödeneğin yüzde 10.9’u bu ayda kullanıldı. C M Y B