Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 MART 2013 ÇARŞAMBA 10 EKONOMİ [email protected] ‘Konutta Güney Kıbrıs parlamentosundaki tartışmalı toplantıdan ‘Hayır’ çıktı vergiyi indirin’ Rumlar reddetti u AB’nin finansal kriz içindeki Rum kesimine dayattığı ülkenin dış borçlarına karşılık bankalardaki bütün mevduattan vergi kesintisi yapılması formülü kabul görmedi. Bu durumda ülkenin temerrüde düşmesinden ve finansal bir çöküşe sürüklenmesinden korkuluyor. kümetinin, verginin ağırlığını büyük mevduat sahiplerine yansıtarak küçük tasarruf sahiplerini korumak için formüller aradığı ve 100 bin Avro’nun altındaki mevduattan alınacak vergiyi asgariye indirmek için büyük mevduattan alınacak vergi oranını yüzde 15.6’ya çıkaracak bir formül üzerinde çalıştığı belirtiliyor. Olaylar bu şekilde gelişirken meclis önünde toplanan yüzlerce kişi “Sizin kobayınız değiliz” diye gösteri yapıyordu. Güney Kıbrıs’taki kriz en fazla Yunanistan piyasalarını etkiledi. Komşu’da faaliyet gösteren üç Güney Kıbrıs bankasının 340 şubesi dün ve bugün için kapatıldı. Gelişmelerden tedirgin olan Atina Borsası’nda hisse senetlerinin değer kaybı da öğle saatlerinden sonra hızlandı. Oylamanın yapılacağı saatlere doğru Atina Genel Endeksi’ndeki kayıplar yüzde 3.87’ye, bankacılık endeksinde yüzde 12’ye ulaştı. Düşüşten, Finansbank’ın ana hissedarı National Bank of Greece hisseleri de yüzde 12.73 etkilendi. Bu arada Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Rahmioğlu, Güney Kıbrıs’tan, KKTC’deki bankalara muhtemel mevduat akışına karşı tüm bankaları uyardıkları Ekonomi Servisi Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik, çok kârlı bir iş yaptıkları algısına karşın markalı konut üreticilerinin yüzde 7 kâr marjı ile çalıştığını belirterek vergilerin indirilmesi gerektiğini söyledi. Çelik, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a ilgili raporun sunulduğunu belirterek şunları kaydetti: * KONUTDER üyesi 17 firma yüzde 1.6 pazar payına sahip. Pazarın geri kalan yüzde 87.7’si 510 dairelik apartmanlar inşa eden küçük firmaların. Kayıt dışı ve vergi kaçağı var. * Haksız rekabetin bir ucunda devlet bir ucunda yüzde 87’lik üreticiler var. Markalı konut projeleri ortada sıkıştı. Vergiler gözden geçirilmeli. * Firma tarafından karşılanan vergiler satış hasılatının yüzde 13. Hasılat üzerinden brüt yüzde 20 kâr marjı elde eden firmanın net kârı yüzde 7. Alıcı da yüzde 2 tapu harcı ve yüzde 1 KDV ödüyor. Ekonomi Servisi Güney Kıbrıs Rum parlamentosu, Avrupa Birliği’nin finansal krize destek olma karşılığında şart koştuğu bankalardaki bütün mevduat hesaplarından vergi kesintisi yapılması formülünü reddetti. Sert tartışmalarla geçen oylamadan önce gelen haberlerin tümünde, banka mevduatlarına vergi getirilmesi talebinin reddedilmesine kesin gözüyle bakılıyor ve bu durumda ülkenin temerrüde düşeceği ve bankacılık sektörünün bir çöküşün eşiğine geleceği belirtiliyordu. Bilindiği gibi Avrupa Birliği’nin kararlaştırdığı 10 milyar Avro’luk yardım programının koşulu olarak banka mevduatlarından 100 bin Avro’nun üzerinde mevduatı olanlar için yüzde 9.9, bunun altındaki mevduat için yüzde 6.75 seviyesinde vergi alınması öngörülmüştü. Oylama saatine kadar Rum hü nı, kaynağı belli olmayan parayı kabul etmeyeceklerini bildirdi. KKTC Maliye Bakanı Ersin Tatar da, tedbirleri içeren paketin reddi halinde “bir karapara cenneti olan” Güney Kıbrıs’ın resmen batacağını, halkın bankalara saldıracağını söyledi. Güney Kıbrıs’taki adımının ardından olayın önce İtalya’ya sıçrayabileceği yolunda da tahminler ileri sürülüyor. Piyasaların Güney Kıbrıs’ta yaşananların aynısının kendi başlarına gelebileceğinden korktuğunu belirten Standart Bank Gelişen Piyasalar Ekonomisti Timothy Ash, “Bunun sadece Güney Kıbrıs’a has bir durum olduğu söyleniyor. Fakat bir kere yapıldı mı yapılmış demektir. Pandora’nın kutusu açıldı. İleride İtalya’da buna benzer bir durum yaşanabilir” dedi. THY’nin ödülünü Temel Kotil aldı. THY, TAV ve Çelebi’nin onur günü Türk sivil havacılık şirketleri, havacılık sektörünün önemli yayınlarından Air Transport News Dergisi’nin 2013 ödül törenine damgasını vurdu. 17 dalda dağıtılan ödüllerin üçünü kazanan Türk firmaları, Türk Hava Yolları (THY), Çelebi ve TAV oldu. 5 ülkede toplamda 35 havalimanında yer hizmetleri, kargo ve antrepo hizmetleri veren Çelebi de, Air Transport News Ödülleri’nde alanındaki tüm rakiplerini geride bırakarak “Yılın Yer Hizmetleri Şirketi” seçildi. TAV’ın işlettiği İstanbul Atatürk Havalimanı da “Yılın Havalimanı” ödülüyle taçlandırıldı. Montreal’de düzenlenen bir törenle “Yılın En İyi Havayolu Şirketi” ödülünü alan THY Genel Müdürü Temel Kotil, “Avrupa pazar payını, bu yıl üçüncülükle kapattık. Ödülün ana kaynağını oluşturan şey de bu sürekli gelişimdir” dedi. Avrupa’daki rakiplerinden yüzde 30 daha ucuz olduklarını belirten Kotil, ödüle layık görülenin ‘Batı gibi kurumsal, Doğu gibi duygusal’ hizmet anlayışı olduğunu vurguladı. İtalya’ya da sıçrar mı? ‘Bu iş Güney’i batırır’ Atina Borsası çakıldı IMF ve ILO ekonomiye farklı bakıyor İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Direktörü Ümit Deniz Efendioğlu , gelişmiş ekonomilerdeki istihdam seviyesinin 2016’nın sonlarına kadar krizden önceki düzeylerine ulaşmasının beklenmediğini vurguladı. Yaşar Üniversitesi’nde dün gerçekleştirilen “İstikrar mı? İstihdam mı?” başlıklı konferans öncesin de, IMF Türkiye Direktörü Mark Lewis, ILO Türkiye Direktörü Ümit Deniz Efendioğlu ve Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı, gazetemiz yazarı Prof. Dr. Erinç Yeldan gazetecilerin soru larını yanıtladı. Türk ekono misinde olumlu gelişmeler ol duğunu kay deden Lewis, “Kamu harcamaları, bankacılık sistemi, özel sektö rün güçlenmesi gibi alanlarda olumlu gelişmeler hissedildi. Ekonominin iyi durumda, temellerinin güçlü olduğunu söyleyebiliriz” dedi. “Risk” yerine “zorluk” demeyi tercih eden Lewis, bunları da şöyle sıraladı: “Her ülkenin zorlukları var. Türkiye’nin öncelikleri de birikimlerini artırmak, yatırımlarını desteklemek. 10 bin dolar gelirin üzerine çıkmak için rekabet alanında da bir şeyler yapılmalı.” 35’i inşat ve 002’e makine mühendisi 2 gösteren et liy faa la nıy yakın çalışa Ur rli tim, yeni 33 yıllık yüzde yüz ye at, cirosunu 2 k ni yatırımıyla üretimi a artırmayı ise yüzde 50 oranınd hedefliyor. Çin, Japonya ve G. Kore STA için masaya oturuyor Ekonomi Servisi Çin, Japonya ve Güney Kore arasında yapılması planlanan serbest ticaret anlaşmasının (STA) gerçekleştirilebilmesi için harekete geçiyor. Çin Ticaret Bakanlığı Sözcüsü Şın Danyang, üç ülkenin 2628 Mart tarihleri arasında STA kurulması amacıyla Seul’de toplanarak görüşmelerin ilk turuna başlayacaklarını ve bu yıl üç toplantının yapılmasının planlandığını açıkladı. Bir süre önce ABD ile Avrupa Birliği arasında bir STA oluşturmak için görüşmelere başlanacağı bildirilmiş ve söz konusu girişimin ABD Başkanı Obama tarafından da desteklendiği duyurulmuştu. Her iki proje de gerçekleştikten sonra, önümüzdeki birkaç yıl içinde dünyanın doğu ve batısında, iki büyük ekonomik güç merkezinin oluşması bekleniyor. Her iki proje de Rusya ve Türkiye’nin dışında gelişiyor. ABD’nin Kanada ve Meksika ile yaptığı iki ayrı STA ile birlikte düşünüldüğünde, ABDAB arasındaki STA, dünyanın en büyük ticari blokunu oluşturacak. Türkiye bu girişimlerin dışında kalmamak için, Kanada ve Meksika üzerinde girişimlerini yoğunlaştırmaya, AB ile ABD’ye de baskı yapmaya hazırlanıyor. Bakan Yıldız: Elektrikte satışa devam Ekonomi Servisi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, elektrik dağıtımında 2005’te başlayan özelleştirme sürecine kararlılıkla devam edileceğini kaydederek “Temenni ederiz ki yatırımcılarımız verdikleri tekliflerin arkasında dururlar” dedi. Yıldız, dağıtımın ardından elektrik üretim tesislerinin özelleştirilmesine geçileceğini, rehabilitasyona ihtiyaç olan tesislerin özelleştirilmesine öncelik verileceğini bildirdi. Bu arada Elektrik Üreticileri Derneği’ne göre son 12 yılda özel sektör elektrik üretimine 50 milyar dolara yakın yatırım yaptı. ari açık sorunu Buna karşılık ILO T emsilcisi Efendi oğlu, kırılganlıklara dikkat çekerek “Küresel kriz öncesinde Türkiye’nin artan cari işlemler açığı büyük ölçüde kısa vadeli kredilerle ve doğrudan yabancı yatırımlarla finanse ediliyordu. Bu durum, ekonomiyi kırılgan hale getiriyor” dedi. C Hadımköy’den Gine’ye kalıp sistemi satıyor Ekonomi Servisi Türkiye’de inşaatlara beton kalıp ve iskele sistemleri üreten Urtim Kalıp ve İskele Sistemleri ürünlerini 20’den fazla ülkeye ihraç ediyor. Urtim Genel Müdürü Serdar Urfalılar, Tüpraş, Simpaş projeleri, Azerbaycan’da Haydar Aliyev, Türkmenistan’da Türkmenbaşı, Kars ve Erzincan’daki havalimanlarının beton kalıp ve iskele sistemleri işlerini yürüttüklerini belirterek üretimlerinin yüzde 55’ini ihraç ettiklerini söyledi. Urfalılar düzenlediği basın toplantısında, Azerbaycan’dan Romanya’ya, Rusya’dan Libya’ya, Türkmenistan’dan Ekvator Ginesi ve Gana’ya kadar birçok ülkeye kalıp ihracatıyla altyapı ve üstyapı çalışmaları yaptıklarını aktararak endüstriyel kalıpların beton kalitesini artırdığını ifade etti. Urfalılar, halen Hadımköy’deki 20 bin metrekarelik tesiste yaklaşık 2.5 milyon liralık ek yatırım yaptıklarını kaydederek, Japonya’dan gelen robotlar ile üretimin yüzde 85’ini el değmeden üretir hale geleceklerini anlattı. Havaİş, THY’yi ILO’ya şikâyet etti Ekonomi Servisi Havaİş, Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (ITF) ile birlikte Türk Hükümeti ve THY hakkında, Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) şikâyet başvurusunda bulundu. Ekleri ile birlikte 65 sayfadan oluşan 4 Mart tarihli mektupta hükümetin havacılık sektörüne getirdiği grev yasağının ve THY’nin demokratik haklarını kullanarak bu yasağı protesto eden 305 işçinin işten çıkarmasının ILO’nun temel ilkelerine aykırı olduğu vurgulandı. Mektupta ILO Örgütlenme Özgürlüğü Komitesi’nden, Türk hükümetine işten çıkarılmış işçilerin tüm ücretleri ve tazminatları ödenerek derhal işlerine iadelerini sağlaması yolunda bir çağrı yapması talep edildi. İspanyollar Anadolu rüzgârına kapıldı u Rüzgâr enerjisinde dünya dördüncüsü İspanyol firmalar, yenilenebilir enerjideki uzmanlıklarını Türkiye’de değerlendirmek istiyor. Ekonomi Servisi Türkiye’de yatırım fırsatları arayan 26 İspanyol şirketi İspanyaTürkiye Yatırım ve İşbirliği Forumu kapsamında İstanbul’a geldi. İki gün sürecek forumun açılışında konuşan Ekonomi Bakan Yardımcısı Mustafa Sever, Türkiye’nin hedefleri doğrultusunda enerji ve ulaşımda 250 milyar dolarlık altyapı yatırımı yapacağını belirtti. Sever, İspanyol yatırımcıları enerjideki yeni teşvik sisteminden yararlanmaya çağırdı. Söz konusu teşvik yasası, yenilenebilir enerji üretimi yapılacak tesisler için on yıllık sabit fiyat garantisi, beş yıl süreyle yerli katkı ilavesi, saha tahsisinde kolaylık ve işletme döneminin ilk on yılında izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine yüzde 85 indirim hakkı gibi kolaylıklar sağlıyor. İspanya yenilenebilir enerjilerin endüstriyel olarak geliştirilmesi ve teknolojisinde dünyanın referans ülkelerinden biri. 2011’de “en fazla kurulu rüzgâr enerjisi olan dördüncü dünya ülkesi” olarak belirlenen İspanya’dan gelen firma sahipleri, dün Türk meslektaşlarıyla yatırım ve ortaklık konularında görüşmeler yaptı. İspanyollar, enerji yanısıra bilgi ve iletişim teknolojileri sektörüyle de ilgilendi. İspanya Ticaretten Sorumlu Devlet Sekreteri Jaime GarciaLegaz, Türk firmalarını da İspanya’da yatırım yapmaya davet etti. Globul’da teklif süresi uzadı Yunan OTE, Turkcell ve Telekom’un da ilgi gösterdiği Bulgaristan’daki birimi Globul’un satışı için teklif süresini bir ay uzattı. OTE, Globul’un satışından 700 milyon Avro gelir bekliyor. Apple nakit zengini çıktı u Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, kasasında en fazla parası olan ABD şirketlerini sıraladı. Apple toplam 137.1 milyar dolar ile birinci çıktı. Ekonomi Servisi Moody’s’e göre ABD’de de kasasında en fazla parayı Apple, Microsoft ve Google gibi teknoloji devleri bulunduruyor. Apple’ın kasasında 137.1 milyar dolar bulunurken Microsoft’un kasasında 68.3 milyar dolar nakit yer alıyor. Arama motoru Google ise kasasında 48.1 milyar doları saklarken Pfizer’in kasasında 46.9 dolar, Cisco Systems’de ise 46.4 nakit var. Moody’s Apple’ın temettü ve hisse geri satın alma konusundaki stratejisini değiştirmemesi durumunda, kasasındaki nakit miktarının 170 milyar dolara çıkabileceğini öngördü. Bugüne kadar ilk kez geçen yıl temettü, yani hissedarlarına kâr payı dağıtma konusunu gündeme getiren Apple şirketi o günden bu yana kasasında nakit biriktirmeye devam ediyor. Moody’s notladığı finans kuruluşu ya da banka harici şirketlerin toplam nakit oranlarının 2012’de 1.45 trilyon dolara yükseldiğini de duyurdu. Bu 2011 rakamlarına göre yüzde 10’luk artış anlamına geliyor. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 1.8151 1.8184 20 MART 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1 ABD Doları: 0.9640 Avustralya Doları 5.7611 Danimarka Kronu 0.9452 İsviçre Frangı 6.4438 İsveç Kronu 95.36 Japon Yeni 1.0236 Kanada Doları 5.8069 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.2942 ABD Doları 1.5110 ABD Doları 1.8138 1.8211 1.8698 1.9019 2.3475 2.3568 2.7361 2.7564 1.9130 1.9311 1.7643 1.7857 6.2480 6.5225 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8784 1.8906 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.3491 2.3533 2.7380 2.7523 1.9159 1.9282 1.7709 1.7789 6.3431 6.4261 1 DANİMARKA KRONU 0.31458 0.31612 0.31436 0.31685 SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını ALIŞ 1.8170 2.3520 2.7250 1.9100 93.95 632.00 SATIŞ 1.8200 2.3540 2.7650 1.9400 94.30 635.00 0.28049 0.28339 0.28029 0.28404 0.31181 0.31391 0.31159 0.31463 1.8989 1.9115 1.8919 1.9188 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.48401 0.48488 0.48038 0.48852 GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 5.54 1 Kuveyt D.: 3.5143 ABD Doları fonbul.com