Katalog

20 OCAK 2013 PAZAR EKONOMİ CUMHURİYET SAYFA [email protected] 11 ‘Sağlıkta dönüşüm bir fiyasko, delik büyüdü’ diyen Oran’a göre devletin iki yakası bir araya gelemiyor ? CHP’li Umut Oran, bütçe açığının rekor düzeyde büyüdüğünü iddia ederek “Bütçedeki kötü gidişin önüne geçmek için son çeyrekte vatandaşa yansıtılan korkunç vergi artırımı ve zamlara rağmen 2012’de bütçe gelirleri düşük kaldı, harcamalarda da katılık kırılamadı” dedi. AKP bütçede de çuvalladı Ekonomi Servisi CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, bütçe açığının rekor düzeyde büyüdüğünü, devletin iki yakasının iyice açıldığını iddia etti. Yazılı bir açıklama yapan CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, 2012 bütçesine ilişkin değerlendirmede bulundu. “AKP, yıllardır bütçeyi dolaylı vergilerle finanse etme kolaycılığına alıştı” diyen Oran, bütçeye ilişkin görüşlerini şöyle özetledi: Geçen yıl ekonomide soğuma ve tüketimde frene basılmasıyla vergi tahsilatı düşük kalınca AKP’nin aczi de ortaya çıktı. Bütçedeki kötü gidişin önüne geçmek için son çeyrekte vatandaşa yansıtılan korkunç vergi artırımı ve zamlara rağmen 2012’de bütçe gelirleri düşük kaldı, harcamalarda katılık kırılamadı. Toplam bütçe geliri yüzde 11.7 cari artışla 331.7 olurken, bütçe harcamaları yüzde 14.6 artarak 360.5 milyara çıktı; açık yüzde 61.9’luk bir büyümeyle 28.8 milyar liraya ulaştı. Sağlıkta dönüşüm fiyaskosunun SGK’yi sürüklediği batağın cari transferleri büyütmesi, AKP’li Ankara ve İstanbul Büyükşehir belediyelerinin açıkları, kamu kadrolarının şişirilmesi sonucu personel giderlerindeki büyüme ve 50 milyar liraya yaklaşan faiz ödemesi, bütçe harcamalarındaki katılığın başlıca nedenlerini oluşturdu. 2012’de bütçe açığı, yılın başında 21.1 milyar lira ile zaten yüksek belirlenen hedefe göre yüzde 36.5 oranında 7.7 milyar lira saptı. “2012 zor ama başarılı geçti” diyen Maliye Bakanı’na sormak lazım: “28.8 milyar lira bütçe açığı vermek sizce başarı mıdır? Bütçe açığını bir yılda yüzde 62 büyütmek nasıl bir başarıdır?” Sağlık fiyaskosu 2012’de 81 ilden 69’unun bütçesi açık verdi. Başka deyişle bu illerden elde edilen bütçe gelirleri, bu illere yapılan bütçe harcamasını dahi karşılamadı. Bu illerin başında 2.8 milyar liralık açıkla Diyarbakır geliyor. 2012’de tahakkuk eden bütçe gelirlerinin 139 milyar liralık bölümü tahsil edilemedi. Türkiye genelinde tahakkuk eden toplam bütçe gelirine göre gerçekleşen tahsilatın 2011’de yüzde 74.8 olan oranı geçen yıl yüzde 70.5’e düştü. Tahsilat/tahakkuk oranı en düşük ise yüzde 18.7 ile Hakkâri’de gerçekleşti. Iğdır, Adana, Gaziantep, Düzce illerinde de tahsilat/tahakkuk oranı yüzde 50’nin alUmut tında kaldı. Oran Emir Büyük Yerden “Kürt Sorunu” diye kamuya algılatılan olayda gelişmelere, desteği belli yayınlara, açıklamalara “kan dursun, demokrasi, eşitlik, insan hakları” ağırlıklı yorumlara bakıldığında emrin, Atlantik ötesinden geldiği izlenimi giderek güçleniyor. Atlantik ötesi, Ortadoğu’da Türkiye’ye yeni bir rol biçtiğinden, en azından şimdilik Büyük Kürdistan hevesinden vazgeçmiş veya ertelemiş görünüyor. Türkiye’de yazılı ve görsel medyadaki yayınlara, Amerikan muhibbi sivil toplum örgütlerinin, ABD güdümündeki cemaatin açıklamalarına, bu bağlamda malum sesyayarların TV’lerde görevlendirilmelerine, hatta MİT’in devreye aktif şekilde girişine, rol alışına bakıldığında, bir yerden bu konuda düğmeye basıldığı anlaşılıyor. Etkili bir odaktan talimat, direktif gelmeden bu denli organize ve senkronize yayın ve davranış gerçekleşemez. Nedense Irak’ta, Libya’da, hatta Suriye’de yaşanan insanlık dramlarına sessiz, bigâne duyarsız kalan çevreler, kişiler bir merkezden düğmeye basıldığında insancıl, eşitlikçi kesiliveriyorlar. ABD, Atlantik ötesi niçin geçici de olsa GOP, Genişletilmiş Ortadoğu Projesi’nde, en azından şimdilik rötuş, düzeltme yapma gereğini duyuyor? Bunun ekonomik ve siyasal nedenleri var. Finansal uçurum (financial cliff) ABD’nin karşılaştığı finansal, ekonomik zorlukların bir ifadesi. ABD bu kapsamda bir yandan vergileri artırırken öte yandan kamu giderlerini kısmayı hedefliyor. ABD yönetiminin, böyle bir çaba içindeyken, Ortadoğu’da, Afganistan’da askeri harcama artışını kamuoyuna benimsetmesi çok zor. Kaldı ki ABD eğitim harcamalarını artırmak, eski altyapı yatırımlarını yenilemek gereğini, eksikliğini de duyuyor. Sosyal amaçlı harcamaları, altyapı yatırımlarını kısıp, askeri harcamaları artırmanın, ABD’nin geleceği tehlikeye attığını artık çoğu iktisatçı da öngörüyor. ??? Ortadoğu’da, Afganistan’da askeri harcamalar kısılacağına göre, bu bölgede bir taşerona, kolluk gücüne gerek var. Türkiye’ye yeni bir görev verilirken terörün de bir şekilde durdurulması gerekiyor. Bu nedenle talimatın iki yönlü olduğu anlaşılıyor. ABD, niçin Ortadoğu’da kolluk gücüne gereksinim duyuyor. Basitçe iki neden söylenebilir. İlki İsrail varlığının ve yayılmacılığının korunması; ikincisi petrol bölgeleri üstünde egemenliğin sürdürülmesi, Irak’ın kuzeyindeki özerk Kürt yönetimi ile Bağdat arasında MusulKerkük konusunda tehlikeli çıkar uyuşmazlığı var. Bu olgu Irak’ta bir iç savaşa, ArapKürt savaşına dahi yol açabilir. Özerk Kürt bölgesinin olası bir saldırıya karşı korunması da gerekiyor. İşte Türkiye’ye bu bağlamda bir görev, rol biçiliyor. Sayın Başbakan RTE’nin ABD’ye ve Kuzey Irak Kürt Yönetimi’ne böyle bir koruma sözü verdiği de doğru veya yanlış, basında yankılanıyor. ABD, Türkiye’yi de araç olarak kullanarak Suriye’de yandaş bir yönetim kurmayı planlıyordu. Ancak Rusya, Çin ve İran’ın Başkan Esad yönetimine destek vermesi, bu planın pek kolay ve kısa sürede gerçekleşmeyeceğini gösteriyor. Bu olgu da ABD’nin GOP’ta değişiklik yapmasına neden olabilir. Türkiye’nin güneyine yerleştirilen Patriot füzelerinin neyin ve kimin koruyucusu olduğuna doğru tanı koymak gerekiyor. Herhalde füzeler, olası bir Suriye saldırısına karşı Türkiye’yi korumak için yerleştirilmiyor. Zaten böyle bir gerekçe bile Türkiye için küçültücü ve yüz kızartıcı oluyor. Kişisel olarak Türk, Kürt, Çerkez, Laz, Ermeni ayırımı yapmam; yaratık mı, insan mı ona bakarım. Kitleler bu bölgede oynanan pis oyunun farkına varıncaya kadar ne yazık ki insanlık dramlarının sahnelenmesine tanık olacağız. Bu bölge insanlarına yazık değil mi? Planlayanlar, aracılar, çıkar umanlar, sözcüler, sesyayarlar bunun sorumluluğundan kurtulabilecekler mi? ‘Enerjini tasarruf et Türkiye’ Yılda 4 milyar lira gelir beklenen kampanya Kayseri’de başlatıldı. Bakana göre en büyük kaynak tasarruf RECEP BULUT KAYSERİ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Sanayici, tüccar, tarım sektöründeki bütün çalışanlar, yol aydınlatmaları, kamu binaları ve özel sektörün yapacağı toplam tasarruf miktarı yıllık 15 milyar lira civarında” dedi. Yıldız, Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Enerji Verimliliği Derneği’nin (ENVER) yürüttüğü “Enerji Hanım” projesinin Kayseri İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen tanıtım programına katıldı. AKP 13 il ve ilçe kadın kollarından gelen kadın üyeler eşliğinde düzenlenen kampanyada konuşan Yıldız, 21 ilSueda de bu eğitim programlaÇin rının gerçekleştirileceğini, enerji tasarrufunun çok önemli olduğunu söyledi. “Enerji tasarrufu verimliliği aslında 6. büyük kaynak olarak gösterilirken Türkiye’de birinci sıradadır. O yüzden bizim bu yerli kaynağımızı mutlaka çok iyi kullanmamız gerekir. Sizin için küçük adımlar olabilir ama Türkiye için büyük bir adım haline geliyor. Yıllık 4 milyar lira, bizim yalnızca üretim tesisleri için harcadığımız paranın yarısı demek” diye konuştu. Tasarruf önlemlerinin Sueda Çin tarafından anlatılmasından sonra, çekilişle 50 kadına, buzdolabı, çamaşır makinesi gibi tasarruflu elektrikli ev aletleri verildi. İbrahim öldü yaşasın Parga ? Muhteşem Yüzyıl’da Kanuni’nin emriyle boğdurulan İbrahim’in memleketi Parga, Türk turistlerden ilgi görünce tanıtımı hızlandırdı. 24 Ocak’taki EMITT’ye Parga’nın ilk kez katılacağını belirten Ekin Fuar Direktörü Hacer Aydın, “Yunanlılar cepteki son parayı fuarda harcayacak. Muhteşem tanıtıma hazırlanıyorlar” dedi. 2427 Ocak’ta Beylikdüzü TÜYAP’ta düzenlenecek olan, 17. yıla gelmeden dünyanın 4. Daha önceki yıllarda Türkiye’de adı anıl fuarı olan EMITT’ye büyük bir ilgi olduğunu ifamayan Parga, son iki ay içinde 500 Türk turistin de eden Hacer Aydın, bu yıl konuk ülkenin Ar“Pargalı İbrahim Paşa”nın yaşadığı yeri gör jantin olduğunu söyledi. Aydın, krizdeki Yumeye gitmesi üzerine Türkiye’de tanıtım ata nanistan’ın fuara ayrı bir önem verdiğini de beğı başlatma kararı aldı. Parga, Türkiye’de ilk kez lirterek özetle şu bilgileri verdi: Doğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve Seyahat Muhteşem Yüzyıl Yunanistan’da reyting reFuarı’na (EMITT) katılacak. Pargalı yetkililer korları kırıyor. Oraya gittiğinizde istisnasız her turist sayısını 5 binlere taşımayı hedeflerken dergide Türk oyuncular, diziler var. Şimdi ParEMITT’yi düzenleyen Ekin Fuar Direktörü Ha ga bu işi çok önemsiyor. cer Aydın, “Müthiş bir hazırlık içindeler. Gö Türk turistler Atina, Selanik, Rodos, Sanrünen o ki beş kuruş harcamamaya çalışan torini ve Mikonos ile “Muhteşem Yüzyıl”da boYunanlılar son paralarını buraya yatıracak” ğularak öldürülen İbrahim Paşa’nın doğum yededi. ri Parga’yı da ziyaret etmeye başladı. 60 bin 500 metrekare fuar alanını 4 bin 500 uluslararası katılımcı, 57 bin profesyonel ve 71 bin tatil arayışındaki kişi ziyaret etmişti. Toplam ziyaretçi Fuarın konuk ülkesi Arjantin’in yanı sıra Latin Amerika ülkeleri fuarda öne sayısı önceki yıla göçıkıyor. Buraya THY’nin sefer başlatması umutları artırdı. re, geçen yıl yüz EMITT, dünyada rakipsiz bir fuar. Yıllara göre verilere bakıldığında EMITT katılımcısının de 12 artmıştı. sayısının artışı ile Türkiye’den yurtdışına çıkış ve Türkiye’ye gelen turist sayısındaki artış EMITT, ücarasında paralellik bulunuyor. retsiz olarak Fuarda Türkiye’den 81 ilin beldeleri kendilerini ayrı ayrı tanıtıyor. Kentlerde ve beldelerde gezilebilibüyük bir farkındalık yarattı. Çünkü fuar, beldelerin her alandaki değerlerini bulup çıkardığı, yor. yaşattığı ve sergilediği alan oluşturdu. EMITT’ye Libya, Yemen, Maldivler, Bosna, Yunanistan, İtalya, Moldova, Sırbistan, Portekiz, Kuveyt, Dubai, Brezilya’nın da aralarında olduğu onlarca ülke yoğun bir ilgiyle katılım sağlıyor. 2013’te çok daha geniş katılımla yeni bir rekora imza atmaya hazırlanan EMITT fuarına 2012’de dünyanın 62 ülkesi ve Türkiye’nin 150 şehir ve turizm beldesinden katılım gerçekleşti. FATMA KOŞAR Bu ilçeler henüz bankayla tanışamadı DİYARBAKIR (AA) Doğu ve Güneydoğu’da banka şubesi bulunmayan Güçlükonak, Aydınlar, Yedisu ve Yayladere ilçelerinde vatandaşlar bunun sıkıntısını yaşıyor. Herhangi bir banka şubesinin olmadığı ilçelerden Şırnak Güçlükonak’ta vatandaşlar ihtiyaç durumunda 60 kilometre mesafedeki Cizre ilçesine gitmek zorunda. İlçedeki yoksul vatandaşlar, SYDV’nin 200 liralık yardımını bir banka şubesinden alabilmek için Cizre ya da Şırnak’a giderken 40 lira yol ücreti ödüyor. Her kurumdan neredeyse haftada bir Cizre’ye gitmek zorunda kalanlar var. Para havalesi yapacaksanız, ya internetten yapacaksınız ya da Cizre’ye gitmek zorundasınız. Banka sorunu nedeniyle burada çiftçiler hiç kredi kullanmıyor. Öğretmeni, polisi, askeri, köy korucusu, emeklisi, imamı kısacası 400450’ye yakın memur her ay maaşlarını almak için en az bir defa Cizre’ye gitmek zorunda. e k l Arjanti ü k u n o n K KISA... KISA... Adabank’ın satışı yine uzatıldı  Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilen Adabank’ın satışına ilişkin düzenlenecek ihalede, ön yeterlilik için son başvuru tarihi 2’nci kez uzatıldı. Son başvuru tarihi 20 Şubat 2013 tarihine ertelendi. Buna göre ihale tarihi 26 Şubat 2013 saat 11.00’e uzatıldı. Başkent Doğalgaz’a altı teklif Hacer Aydın İş Bankası’ndan kentsel dönüşüm protokolü İş Bankası, risk raporu bulunan veya riskli alanda yer alan binaların yıkılarak yeniden inşa edilmesi için hazırladığı “Kentsel dönüşüm konutişyeri yapım ve konutişyeri güçlendirme kredisi” için yıllık yüzde 4 ile yüzde 3 faiz indirimi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile protokol imzaladı. İş Bankası, bu kapsamla bakanlık ile protokol imzalayan ilk banka oldu. Atlasjet Kayseri’de Atlasjet haftanın 7 günü İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan günde karşılıklı üç sefer ile Kayseri uçuşlarına başladı. Atlasjet İcra Kurulu Başkanı Sami Alan, “Ekonomi yolcularına bile sıcak ikram veren tek havayoluyuz. İstanbul hariç, uçtuğumuz her noktada şehir içine ve yakın civar ilçelere ücretsiz otobüs servisi koyan tek havayoluyuz” dedi. Koltuk aralıklarının 77 santimetre olduğu vurgulanan Atlasjet’te “EkonomiPlus’ta 100 biletten 90’ı 2 basamaklı. Yani 99 TL ve altı” bilgisi verildi. Garanti’den destek Garanti Mortgage, Gaziosmanpaşa Belediyesi iştiraki GOPAŞ’ın, Gaziosmanpaşa Kentsel Dönüşüm Alanı’nda başlattığı konut projesi Yıldızpark Modern’in ilk etabına konut finansmanı sağlıyor. Garanti’den yapılan açıklamaya göre, Garanti Mortgage, Avrupa Yapı Gayrimenkul, Bayraktar Otomotiv, Erkay Otomotiv ve Dasis Yapı tarafından kurulan Gaziosmanpaşa İş Ortaklığı’yla işbirliği yapıyor.  Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Başkent Doğalgaz Dağıtım Anonim Şirketi’ne ait yüzde 100 oranındaki hissenin özelleştirilmesine ilişkin ihaleye katılmak üzere teklif veren firmaları açıkladı.Teklif veren girişimci ve gruplar şunlar: Eksim Yatırım Holding GENPA Telekomünikasyon ve İletişim Hizmetleri Sanayi ve Ticaret MKS Marmara Entegre Kimya Sanayi, Fernas İnşaat, Torunlar Gıda Sanayi, Türkerler İnşaat Tur. Mad. Enerji Üretim Ticaret ve San AŞ Gama Holding, Zorlu Holding ve Akfen Holding AŞ STFA Yatırım Holding AŞ. BNP 1 milyar Avro kesecek  Türkiye Ekonomi Bankası’nın (TEB) Fransız ortağı BNP Paribas’ın 1 milyar Avro düzeyinde kesintiye gitmeyi planladığı kaydedildi. BNP Paribas, 2 trilyon Avro civarındaki varlıkları ve 56,5 milyar Avro piyasa değeri ile en büyük bankaları arasında yer alıyor.