Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 EKİM 2012 CUMA [email protected] 10 EKONOMİ Haklarını kullanarak örgütlenen, düşük ücrete karşı mücadele eden 2 bini aşkın işçi direnişte İşçiye bayram yok Direniş çadırındalar AKP’nin sendika baskılarına karşın direnişlerini havaalanında, fabrikalarda, meydanlarda, lüks semtlerde sürdüren binlerce işçi, bir bayrama daha direniş çadırlarında ‘merhaba’ dedi. İşçiler, direniş çadırlarında polis saldırılarına, işveren baskılarına maruz kalıyor. CİHAN ORUÇOĞLU/ALİ AÇAR 89 Yılda Nereden Nereye... Cumhuriyet’in 89’uncu yıldönümünde nereden nereye geldik... Bunun sorgulanması, değerlendirilmesi gerekir. Özetle, ekonomik açıdan bir değerlendirmesini yapmaya çalışayım. M. Kemal Atatürk’ün ekonomiye, izlenecek ekonomi politikasına verdiği önemi, 1923 İzmir İktisat Kongresi’nde yaptığı konuşmadan alıntılar yaparak yineleyeyim. “Milletimizin kurduğu devletlerde yükseliş ve çöküş sebepleri aranırken birçok askeri, siyasi ve sosyal sebepler bulunmakla beraber, asıl ekonomik durum rol oynar. Türk tarihinin incelenmesinde zaferler yahut çöküntülerin hepsi ekonomik hallerle ilgilidir. Yeni Türkiyemizi layık olduğu kuvvete yükseltebilmek için birinci derecede ve en çok ekonomimize önem vermek zorundayız. Zamanımız bir ekonomik devrimden başka bir şey değildir. Yeni devletimizin, yeni hükümetimizin bütün esasları, bütün programları ekonomi programından çıkmalıdır. Milli egemenlik, ekonomik egemenlikle güçlendirilmelidir. Bir devlet ekonomik egemenliğini sağlayacak olursa, o kadar kuvvetli bir temel üzerine yerleşmiş ve yükselmeye başlamış olacaktır ki, artık bunu yerinden kımıldatmak mümkün olmayacaktır. İşte düşmanlarımızın ‘olur’ diyemedikleri, bir türlü kabul edemedikleri budur.” Atatürk’ün dış denge, yabancı ülkelere muhtaç olmama, borçlanmama, denk bütçe, bütçe fazlası, ekonomik istikrar, ulusal bankalar oluşturma, ulusal sanayi kurma amaç ve politikalarından günümüzde nerelere geldik? Sayısal ve sonuçlar itibarıyla ortaya koymaya çalışayım. * Dış borç ödenmesinden hızlı dış borçlanmaya... Cumhuriyet, Osmanlı İmparatorluğu’nun borçlarının bir bölümünü üstlenmiş, kısıtlı olanaklarla bu borcu ödemiş olmasına karşın, günümüzde ülkemizin dış borcu 300 milyar USD’yi aşmış, dış borçlanma ile ekonomik faaliyeti sürdürme sürecine girmiştir. Atatürk döneminde Düyunu Umumiye İdaresi’nden alınan derslerle dış borçlardan kaçınılırken ülke, 1980 askeri yönetimi, Özal dönemi, ardından AKP iktidarı ile hızlı dış borçlanma sürecine sokulmuş; borçlanılarak ekonomik başarı, refah artışı görüntüsü verilmiştir. * Dış fazladan sürekli dış ticaret ve cari işlemler açıklarına... Atatürk döneminde özellikle 1930 ekonomik bunalımından sonra dış dengeye, hatta dış ticaret fazlası verilmesine özen gösterilmiş, Türkiye savaş yıllarının da etkisiyle 1946 yılına değin dış ticaret fazlası vermiş, uluslararası rezervlerini güçlendirmiş, altın mevcudunu artırmıştır. Günümüzde yıllık dış ticaret açığını 90 milyar USD’ye çektik, cari işlemler açığını 60 milyar USD dolayında tutabileceğiz diye övünüyoruz. * Denk bütçeden hatta bütçe fazlasından sürekli bütçe açıklarına... On beş yıllık Atatürk döneminde 11 bütçe denk kapanmış, 3 bütçe fazla vermiş, yalnız 1924 yılı bütçesi Şeyh Sait ayaklanmasının getirdiği askeri harcamalar nedeniyle açık vermiştir. Günümüzde sürekli bütçe açıkları, bunun getirdiği 400 milyar TL dolayında iç borca karşın, bütçe açığını GSMH’nin yüzde 3 yüzde 4’üne çektik diye övünmeler. * Hızlı ekonomik kalkınmadan ekonomik yavaşlamaya... Atatürk döneminde GSMH 570 milyon USD’den 1938 yılında 1.504 milyon USD’ye yükselmiş, ekonomik krize karşın, Türkiye ekonomisi yılda yüzde 6 hızla büyümüştür. Günümüzde yılda ortalama yüzde 5 dolayında büyüme büyük başarı olarak sunulmakta, ekonomi uzun süreli durağanlığa girmektedir. * Ulusal bankacılıktan yabancılaşmaya... Cumhuriyet döneminde yabancı egemenliğinde ezilmemek için ulusal bankalar kurulmasına özen gösterilmişken günümüzde yabancı banka sayısı ulusal banka sayısını aşmış, yabancı sermayenin banka sermayesi içinde payı yüzde 50 düzeyine değin yükselmiştir. * Ulusal sanayiden montaj sanayiine... Cumhuriyet döneminde sınaileşme ekonomik politikanın amacı iken günümüzde sanayi, dışa bağımlı montaj sanayiine dönüşmüş, yabancı markalar için fason imalat yapar hale gelmiştir. * Kamu iktisadi teşebbüslerinden kamunun mülksüzleştirilmesine... Özelleştirme adı altında Cumhuriyet döneminde oluşan kamu varlıkları satılarak refah artışı diye tüketilmiştir. Daha da acısı TC vatandaşı olmak bir övünç kaynağı iken, yeni anayasade Türk sözcüğüne yer vermemek için reform sayılması aşamasına gelmiş, Türküm demek adeta ayıp sayılmaya başlanmış, tam bağımsızlıktan ABD taşeronluğuna gelinmiştir. Bayram zehir oldu Grev yasağını protesto ettikleri için THY’den işten çıkarılan çalışanlar direnişini sürdürürken 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar gününde işlerinden atılan tekstil işçileri lüks semtlerden sesini duyurmaya çalışıyor. İşçiler, bayramları zehir edenlerin yakasını bırakmamakta kararlı. Sonuna kadar mücadele İktidar yanlısı sendikalara geçmeye zorlanan, ücretleri ödenmeyen Neckermann, BEDAŞ, Güven Elektrik, TOGO, DHL, Hey Tekstil, Kiğılı, Elit Çikolata, Darkmen, Texim, OMK Kâğıt, Tekboy Boyahanesi, Eti Gümüş’ün de aralarında olduğu çok sayıda şirketin işçisi bayramı kutlamıyor. Haklarını istiyorlar Güven Elektrik işçileri direnişi: Güven Elektrik’te 265 işçi fabrikanın kapatılmasının ardından 3 aydır tazminatlarının verilmemesine karşı direnişe geçti. DİSK Birleşik Metalİş üyesi işçiler, fabrikanın bağlı olduğu Cankurtaran Holding önünde çadır kurdu. TOGO işçileri direnişi: Ankara Eskişehir yolu üzerinde bulunan TOGO deri fabrikasında 9 işçi, Deriİş’e üye oldukları için 2 Nisan tarihinde işten çıkarıldı. Bilgi Üniversitesi işçileri direnişi: Sosyalİş üyesi 16 işçi, üniversite içerisinde bir binanın hizmet dışı bırakılması gerekçe gösterilerek işten çıkarıldı. DHL işçileri direnişi: Lojistik firması olan DHL, 28 işçiyi TÜMTİS üyesi oldukları için işten çıkardı. HEY Tekstil işçileri direnişi: Dört aydır maaşları verilmeyen işçiler 6 Şubat’ta eylem yapmaya başladı. 13 Şubat günü 420 işçi işten çıkarıldı. Çoğunluğu kadın işçiler, tazminatları ve maaşlarını istiyor. Kiğılı işçileri direnişi: İşten atılan Didem Sorhun, işe geri alınması talebi ile 21 Temmuz’da işyeri önünde direnişe geçti. Sorhun’a arkadaşları da destek veriyor. Elit Çikolata direnişi: Tek Gıdaİş’e üye oldukları için işten atılan 8 işçinin direnişleri fabrika önünde devam ediyor. Darkmen Tekstil direnişi: Resmi tatil olan 30 Ağustos’ta işe gitmemeleri gerekçe gösterilerek işten çıkarılan 12 işçi, Güngören’deki fabrika önündeler. Texim Triko direnişi: 22 Teksif Sendikası üyesi işçiyi işten attı. İşçiler kararlı. OMK Kâğıt ve Karton fabrikası işçileri direnişi: Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu bulunan OMK Kâğıt Selülozİş’e üye oldukları için işten çıkarılan 22 işçi, direnişi sürüyor. Tekboy Boyahanesi işçileri direnişi: Kırklareli Lüleburgaz’daki şirkette 40 işçi sendikalı olduğu için işten çıkarıldı. Bakır işçileri grevi: Elazığ’daki Eti Gümüş fabrikasında çalışan 283 işçi maaş alamadıkları için grevde. Anayasal haklarını kullanarak örgütlenen, haklarını arayan, düşük ücretlere karşı mücadelen veren ve sendikalı olmak isteyen yurt genelinde işten çıkarılan 2 bini aşkın işçi, Kurban Bayramı’na Türkiye’nin çeşitli illerindeki direniş çadırlarında, meydanlarda giriyor. İşçiler, bayramı kutlamayacaklarını belirterek “Bize bayramları zehir edenlerin yakasını bayramlarda da bırakmayacağız. Biz haklarımız için direniyoruz. Canımız sıkıldığı için her gün eylem yapmıyoruz” dediler. AKP iktidarının uyguladığı ekonomik programlar ve sendika baskılarına karşın direnişlerini havaalanında, fabrika önlerinde, meydanlarda, lüks semtlerin caddelerinde sürdüren 2 bin işçi, bir bayrama daha direniş çadırlarında ‘merhaba’ diyor. Anayasal hak olan sendikalara üye olan, iktidar yanlısı sendikalara geçmeye zorlanan, taşeron olarak çalışan ya da ücretleri aylardır ödenmeyen işçiler, direniş çadırlarında polis saldırılarına, işveren baskılarına maruz kalıyor. Aylardır direnişte olan işçiler dayanışma kutuları ve destek amaçlı verilen konserlerden elde edilen paralarla geçimlerini sağlıyor. BEDAŞ işçileri: Sendika hakkımız endikalı oldukları için işlerinden atılan 120 BEDAŞ Mayıs ayında havacılıkta grev işçisi de haksızlığa karşı aylardır direniyor. Direnişyasağını protesto teki işçilerden Mustafa Turna, maaşlarda kesintiler, ettikleri için geç ödemeler ya da işten çıkartmalar yaşandığı için sentazminatsız bir şekilde dikalı olduklarını belirterek “Sendikalı olduktan sonişlerinden atılan THY ra hakkımızı aradık. Bunları talep edince de işten çıişçileri o günden bu yana karıldık. Başbakan Erdoğan, referandumda sendidirenişlerini sürdürüyor. kaya daha kolay üye olunabileceğini söylerken, senAçıklamanın yapıldığı gün dikalı olduğu gerekçesiyle 120 kişi kapı önüne koresmi raporlu olmasına nuldu” dedi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkarşın işinden çıkarılan ğı İstanbul Bölge Müdürlüğü’nün haksız yere işten Özlem Altıok “O gün uçuşu atıldıkları yönünde raporları olduğuna dikkat çeken olmayan arkadaşlarımız, Turna, “Bu rapora karşın İşKur’dan işsizlik paraporlu olup evinde istirahat rası da alamadık” diye konuştu. eden arkadaşlarımız, o gün uçuşta olan, uçuşuna giden, eckermann işçileri mağdur uçuşundan gelen, yatıda olan Alman şirketi Neckermann.de’nin İstanbul’da faaarkadaşlarımızdan da atılanlar liyet gösteren alt firması Neckermann İletişim Hizoldu. Yani şirket işten atarken metleri şirketinde çalışan 200 işçinin iflas gerekçesiyle de adil davranmadı. Korku ve maaşları ödenmiyor. Şirketin 10 yıllık çalışanı Serbaskı kurmaya çalıştı” dedi. pil Çelikkol, çıkış işlemleri yapılmayan işçilerin her S N gün işyerine gidip giriş yaptığını belirterek “Amaçları bizim tazminatımızı ve birikmiş maaşlarımızı ödemeden işlerimize son vermek” dedi. Çelikkol, yetkililerden yardım istedi. ABD’de ev satışları iki yıldır ilk kez arttı ABD’de, eylül ayında ev satışları arttı. Ticaret bakanlığınca yapılan açıklamaya göre, eylülde ev satışları yüzde 5.7 oranında artış gösterdi. Bu artış, 2010 yılı Nisan ayından beri ulaşılan en yüksek oran. 2012’deki ev satışları geçen yıla göre yüzde 27.1 artış gösterdiği halde bu rakam beklentilerin altında kaldı. Rapora göre, ev satışlarının günden güne artması bekleniyor. Müteahhitler ev satışlarının artmasından ümitli olduğunu belirtti. Satışların artmasında mortgage faizlerinin yüzde 4 oranında olması önemli bir faktör olarak değerlendiriliyor. National Association of Home Builder’a göre, yeni bir ev inşaatı ortalama 3 iş imkânı sağlıyor. Bu da vergi gelirlerine 90 bin dolar katkıda bulunmak anlamına geliyor. Yunanistan Başbak Samaras’ın yeni keme anı Antonis r sık paketinin, zamanın kıs ma önlemleri ABD’nin en büyük bankalarından Bank of America hakkında dolayı, çalışma alanında ıtlı olmasından İngiltere ekonomisi üçüncü çeyrekte emlak kredisi satışlarında dolandırıcılık yaptığı gerekçesiyle karşı oy kullanacağını ki düzenlemelere belirt açıkladığı güçlü büyüme rakamı ile re1 milyar dolarlık tazminat davası açıldı. New York eyaletinSol (DIMAR) partisinin en Demokratik bu tutumundan sesyondan çıktı. Dün açıklanan üçünde Manhattan Başsavcısı Preet Bharara, bankayı ipoteğe dabağımsız, çarşamb cü çeyrek rakamlarına göre ülke ekoyalı emlak kredisi (mortgage) satışlarında dolandırıcılık idonaylanmasında karar a gününe kadar lı old nomisi yüzde 1 büyüdü. Bu veri, son 5 diasıyla suçluyor. Soruşturmayı yürüten savcı, Bank of Amebasını, önceki gün çeşit uğu bildirildi. Yunan li yılın en güçlü çeyreklik performansını rica’nın 2008’de satın aldığı Countrywide Financial’ı, gelen Başbakan Sama bakanlarla bir araya ras sergilemiş oldu. Nisanhaziran arası geABD’de devlet destekli Fannie Mae ve Freddie Mac’e batık ile onaylanması gereken ’ın, önlemler paketi len büyüme rakamlarında yüzde 0.4’lük konut kredi satmakla suçluyor. Bank of America suçlamaçıkarılması yönünde tal önkoşullar için yasa imat daralma yaşayan İngiltere’de temmuzlarla ilgili yorum yapmadı. Önlem paketinin, Avro verdiğini belirtti. Çalışma Grubu eylül verisi resesyondan çıkış sinyali Countrywide, 2007 ve 2009 arasında, kredi kalite denetimi top lan tıs ınd a, resmiye verdi. Piyasa beklentisi İngiltere’nin bu yapılmaksızın kredilerin hızla işletilmesini amaçlayan bir tibeklenirken 13.5 milya t kazanması r Avro’luk kemer çeyrekte yüzde 0.6 büyüme göstermesi caret planı uygulamakla suçlanıyor. Bank of America’nın basıkma paketi, çarşamb a gününe kadar yönündeydi. tık konut kredisi sattığı iddia edilen Fannie Mae ve Freddie Mac, ge ne l ku rul tarafından Üç çeyrek üst üste daralma yaşayarak retüketiciye kredi sağlayamıyor. Ama kredi şirketlerine sigorta poedilebilmesi amacıyla, kabul sesyona giren İngiliz ekonomisinde Londra pazartesi liçesi niteliği taşıyan garantileri bir bedel ile sunuyor, ödenmemesi gü nü tek bir madde halinde Olimpiyatları’nın resesyondan çıkış için durumunda borcu üstleniyor. Emlak kredisi paketlerini de satın alaac il bir şe kilde meclise önemli rol oynadığı belirtiliyor. rak, kredi şirketlerine yeni borçlar verebilmeleri için kaynak yaratıyor. sunulacak. İngiltere resesyondan çıktı Yunanistan’da yeni kemer sıkma paketi 8 Mart Dünya Emekçi Kadın lar Günü’nde işlerinden atılan 120 tekstil işçisi, aylardır İstanbul’un lüks semtlerinde, reston da defilelerinde direnişlerine ların önünde ve modev nunu’na göre ödenmesi ger am ediyor. İş Kaeken kıdem ve ihbar tazminatları ödenmediği içi n çiler, “Bize bayramları zeh işlerinden olan işsını bayramlarda da bırak ir edenlerin yakaRoseteks isimli firmada çal mayacağız” diyor. ışır fından başka taşeron firmaya ken işveren taradevredilen ve aylarca maaşlarını alamayan toplam 120 işçinin işine son verildi. İlgili kurum lardan sonuç alamayan her hafta işverenin ort ağı olduğu Levent, Nişantaşı ve Caddebos tan’da şebaşı restoranlarının önünde ki Köeyl yapmaya başladı. Aktif olarak em direnişte olan işçi sayısının 37 olduğunu ifade eden Meral Özyürek, “Alın terimizden, çocuklarımızın geleceklerinden çaldıklarını kimseye yedirmeyeceğiz” dedi. Lüks semtlerde diren iş Bank of America’ya 1 milyar dolarlık dolandırıcılık davası C MY B