Katalog

SAYFA CUMHUR YET 19 MART 2011 CUMARTES 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Olası Marmara Depremi Tsunami Oluşturur mu? Marmara Denizi’nde beklenen olası deprem Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara içerisindeki kuzey uzantısı üzerinde, kıyıdan 10 12 km uzaklıkta ve büyüklüğü de 7.4 büyüklüğündeki 17 Ağustos 1999 Doğu Marmara depreminden daha küçük olacaktır. Bu koşullar altında söz konusu depremin Marmara’da tsunami oluşturması ve bunun Marmara’nın kuzey kıyılarında etkili olabilme olasılığı çok zayıftır. Prof. Dr. K. Erçin KASAPOĞLU HÜ Doğal Afetler Araştırma ve Uygulama Merkezi (HÜDAM) Müdürü derinliği ne kadar fazla, kıyıya ne kadar uzak, fay düzleminin eğimi ne kadar dik, atımı ne kadar fazla, kıyı şekli ne kadar girintili çıkıntılı ve topoğrafyası ne kadar düz olursa tsunaminin boyutu ve kıyıdaki etkisi de o kadar büyük olur. Marmara Denizi’nde beklenen olası deprem Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara içerisindeki kuzey uzantısı üzerinde, kıyıdan 10 12 km uzaklıkta ve büyüklüğü de 7.4 büyüklüğündeki 17 Ağustos 1999 Doğu Marmara depreminden daha küçük olacaktır. Bu koşullar altında söz konusu depremin Marmara’da tsunami oluşturması ve bunun Marmara’nın kuzey kıyılarında etkili olabilme olasılığı çok zayıftır. Çünkü Kuzey Anadolu Fayı doğrultu atımlı yani düşey değil, yatay hareketin egemen olduğu bir faydır. Gerçi çok küçük bir düşey atım da söz konusudur ama bu bir tsunami oluşturabilecek boyutta bir düşey atım değildir. Ancak Marmara’da deniz tabanının topoğrafyası oldukça engebelidir ve özellikle kuzey kıyısında çok dik şevlerin varlığı söz konusudur. Bu nedenle söz konusu depremin tetikleyebileceği denizaltı heyelanlarının Marmara’da çok küçük boyutta da olsa bir tsunami oluşturma olasılığı vardır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Ortadoğu Teknik Üniversitesi ile birlikte yaptığı tsunami araştırmalarının ortaya koyduğu verilere göre Marmara’da oluşabilecek bir tsunaminin dalga yüksekliği 2 metreyi aşmayacaktır ve kıyıdan içeriye doğru en fazla 150 metrelik bir alanı etkileyecektir. Bu nedenle çok küçük bir olasılık da olsa olası bir tsunami etkisine karşı Marmara’nın kuzey kıyı şeridinde kıyıdan içeriye doğru 150 metrelik bir alan içerisinde gerekli önlemlerin bir an önce alınması zorunluluğu vardır. Bunun için öncelikle söz konusu alan içerisinde yeni yapılaşmalara izin verilmemesi ve mevcut yapılar içerisinde olası bir tsunamiden etkilenebilecek zayıf yapıların boşaltılması ve yıkılması gerekir. ir büyük deprem sonrasında tsunami oluşabilmesi için depremin denizde ve düşey atımlı bir fay üzerinde oluşması gerekir. Oluşacak tsunaminin boyutları ise depremin büyüklüğüne, derinliğine, kıyıya olan uzaklığına, fay düzleminin eğimine ve atımına, kıyı şekline ve topoğrafyasına bağlıdır. Deprem ne kadar büyük, B Yine Yolcumuz Var... Orduevi’nin önünde bir adam sinirliydi... Saatine bakıyor, birisine kızıyordu... 12 Eylül darbesinden hemen sonraydı, askerler yönetime el koymuşlar, siyasetçileri Zincirbozan’a göndermişlerdi. Kenan Evren devlet başkanıydı, o sabah yurt gezisine çıkacaktı... Orduevi’nin önündeki adam yine saatine baktı, başını iki yana salladı... Rütbeli askerler, valiler, bürokratlar, gazeteciler duvar dibine sinmiş gibi neredeyse hazırolda darbenin liderini beklerken, sinirli adam eli arkasında boydan boya yürüyor, arada bir yeniden saatine bakıp kızıyordu... Şık giyimliydi... Lacivert bir ceket, gri pantolon, gür beyaz saçları... Ben tıfıl gazeteci, yanımdakilere sormuştum: “Kim bu?..” “Milliyet’in Ankara temsilcisi...” “Niye kızdı?..” “Kenan Evren geç kaldı diye...” “Yani şimdi bu darbenin liderine mi kızıyor?..” “Evet...” O gün onu tanımıştım... Kapıda bekletilerek kendisine ve diğerlerine saygısızlık edildiğini düşünüyordu. Kendinden emindi ve sinirlenmişti... Saatine bakıp soruyordu: “Nerede kaldı bu ulan?..” Kimi zaman da soruyordu: “Şey miyiz biz?..” Sonraki yıllarda gazetecilerin başbakanların önünde yalakalaştıklarını gördükçe hep o adamı hatırladım... Aralarına genç gazeteci olarak katıldığım yıllarda, toplantılarda, yemeklerde, resepsiyonlarda iktidar adamlarının ona nasıl saygı gösterdiklerini, onu ne kadar önemsediklerini izliyordum... Kendi kendime “İşte gazeteci” diyordum... Korkusuz... Başı dik... Belli ki vicdanı tertemiz ve özgür... Sonraki zamanlarda dost olduk, başım her derde girdiğinde gidip ona danıştım... Eşi ressam Özen Hanım ile birlikte bize hem örnek, hem ailemizin büyükleri gibi olmuşlardı... Onları çok sevdik... Çok... Dün yine yolcumuz vardı, haber verdiler: “Orhan Tokatlı öldü...” Nur içinde yat ağabey... Bize öğrettiğin ve gösterdiğin her şey için teşekkür ederiz... Milyonlarca kez... C MY B C MY B