Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 MART 2010 ÇARŞAMBA 16 KÜLTÜR DEFNE GÖLGESİ TURGAY FİŞEKÇİ Nâzım, Sonsuza Dek... Genco Erkal, Dostlar Tiyatrosu’nda tam otuz beş yıl önce Nâzım Hikmet şiirlerinden oyunlaştırarak sahnelediği “Kerem Gibi”yi yeniden, bugünün izleyicilerine sunuyor. Aradan geçen otuz beş yılda dünyamız inanılmaz değişimler yaşadı. Yepyeni düşünceler, buluşlar, yaşam biçimleri ortaya çıktı. Belki de insanoğlu, tarihinin en hızlı dönüşümlerini yaşadı, yaşamayı da sürdürüyor. Bu otuz beş yıl boyunca Nâzım Hikmet, Genco Erkal’ın çalışmalarından hiç eksilmedi. Yurtiçinde ve dışında yüzlerce kez, onun şiirlerini seslendirdi, yorumladı. Her şeyin hızla eskitildiği, tüketildiği günümüz yaşam biçiminde bir ozanın bu denli değerini yitirmeden, diri kalabilmesi üstüne düşünmeye değer. Belki çok iddialı bir söz ama Nâzım Hikmet, yaşadığı çağda sosyalizm düşüncesinin insancıl, özgürlükçü içeriğini derinden kavrayabilmiş az sayıdaki aydından biriydi. Bu derinden kavrayış onda öylesine güçlü, sağlam bir insani ve sanatsal kişiliğe dönüştü ki, hiçbir suçu olmadan yıllarca cezaevinde yatarken de, dünyanın en büyük şairlerinden biri sayılıp yeryüzünü dolaşırken de aynı insandı. Yaşam biçimi, davranışları, tutumu hiç değişmedi. Bu kişilik, ülkesinde kendini hapse atmaya kararlı askeri yargıçlar karşısında da Stalin baskı yönetiminin temsilcileri karşısında da aynı insan olabildi; aynı insancıl, özgürlükçü tavrını korkusuzca ortaya koyabildi. Bu kişilik, hapiste kumaş dokuyarak kazandığı on beş liranın beş lirasını eşi Piraye’ye, beş lirasını Malatya Cezaevi’nde yatan arkadaşı Kemal Tahir’e gönderirken de; yurtdışı yıllarında kazandıklarını genç Sovyet ozanları, ressamlarıyla paylaşırken alınteri yapıtlarının gelirinin dörtte birini Türkiye Komünist Partisi’ne bağışlarken de aynı insandı. Çevresine sevgi yaymada benzeri görülmedik bir geniş gönüllülüğü vardı. Aile çevresinden arkadaş çevresine, çocuklardan sanatçılara, Japonlardan Kübalılara dek bu sevgi çemberiyle bütün yeryüzünü kucaklamıştı. Küçük hesaplar, art niyet barındırmayan, tok sözlü dürüstlüğü karşısında kötücül yaklaşımlar tutunamadı. İki büyük devrimin yarattığı bir kişilikti: Ülkesindeki ulusal kurtuluş hareketinin ve Rusya’daki sosyalist devrimin. Ulusal gururunu hiç yitirmeden, Türkçe yaşadıkça yaşayacak şiirlerinde, bütün insanlığın özgür, barışçı, adaletli, refah içinde gelecek dünyasını anlattı. İyiliği, kişiliğini öylesine bütünleyen bir özelliği olmuştu ki, yaşadığı sürece çevresinde hiç kimseyi kırmadan yeryüzünden ayrılabilen ender insanlardan biri oldu. “Kerem Gibi”, onun gençlik döneminin yüksek sesli, devrimci şiirleriyle başlıyor. Ardından cezaevi yıllarının lirik tonlu, iç yakan, benzersiz güzellikteki şiirleri geliyor. Sonrasında bir dünya şairi olarak, dünyanın dört köşesinden söz eden, insanlık için, ülkesi, halkı, işçi sınıfı için atan bir yüreğin seslenişleriyle sürüyor. Genco Erkal, şiirleri seslendirirken sahnenin arkasındaki ekranda da yılların, olayların görüntüleri akıyor. Şiir ve görüntüler, Fazıl Say’ın müziğiyle bütünleşiyor. Genco Erkal, insanlarımızı Nâzım Hikmet’le buluştururken Nâzım’ın kişiliğinde insanoğlunun evrensel değerlerine ne denli bağlı bir sanatçı olduğunu da bir kez daha gösteriyor. Nâzım Hikmet, yalnızca büyük bir sanatçı değil, temsil ettiği değerlerle geleceğin insanlarının da örnek bir temsilcisidir. turgay@fisekci.com kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B İstanbul Kültür Sanat Vakfõ tarafõndan düzenlenen 29. Uluslararasõ İstanbul Film Festivali için geri sayõm başladõ Kültür Servisi - Beşiktaş Belediyesi “Us- talara Saygı” programõ kapsamõnda önceki ak- şam düzenlenen “Çağdaş Kibeleler” etkinliği, “8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü”ne adandõ. Akatlar Kültür Merkezi Melih Cevdet Anday Sahnesi’ndeki etkinliği Faruk Şüyün, bu kez İstanbul Kadõn Kuruluşlarõ Birliği’nin (İKKB) katkõlarõyla ger- çekleştirdi. Beşiktaş Belediye Başkanõ İsmail Ünal ve eşinin de katõldõğõ etkinliğe; şa- ir ve oyun yazarõ Melisa Gürpınar, gü- nümüzün sevilen öykü ve romancõla- rõndan Müge İplikçi, İKKB koordina- törü olmanõn yanõ sõra eğitim ve kadõn haklarõ konusunda çalõşmalar yürüten, ders veren avukat Nazan Moroğlu, birçok kadõn ku- ruluşunun da kurucu üyesi olan CHP milletvekili Necla Arat, oyuncu Betül Arım, müzisyen Bil- gen Bengü ve Ka-Der’in kurucularõndan ga- zetemiz yazarõ Zeynep Oral konuşmacõ olarak katõldõlar. Slaytlar, şarkõlar, şiirler ve öyküler- le bereket tanrõçasõ Kibele’den bugüne tarihsel süreç içinde kadõnõn dünyada ve ülkemizdeki yerinin ele alõndõğõ gece, Leyla Gencer ve Zeh- ra Yıldız’a adanan aryalarla başladõ. Katõlõm- cõlar gecede; ‘Erkeklerle arasına duvar çe- kilmeye çalışılan kadınları, vicdanlarının se- sine kulak vererek umudu yitirmeden her türlü ayrımcılığa direnmeye’ çağõrdõlar. Zey- nep Oral da, “Kadınlar ‘Çalõşan kadõn alda- tõr’ gibi çeşitli yakıştırmalarla üretimden ko- parılmaya çalışılıyor” diyerek namus kavra- mõnõn biraz da erkeklerden sorulmasõ gerekti- ğini söyledi. Gecede ayrõca yitirdiğimiz çağdaş Kibeleler; Türkan Saylan, Türkel Minibaş, Tülay Arın, Duygu Asena alkõşlarla anõldõ. Kültür Servisi - Bundan önce ‘Yasak- meyve’, ‘Siyahî’ ve ‘Eşik Cini’ gibi birçok edebiyat ve kültür dergisi yayõmlayan Kom- şu Yayõnlarõ, yepyeni bir derginin altõna im- zasõnõ atõyor: ‘Sıcak Nal’. Genel yayõn yö- netmenliğini Süreyyya Evren’in üstlendi- ği ‘Sıcak Nal’õn yayõn kurulunda edebiyat ve kültür dergiciliğinin tanõnan isimleri var: Ali Karabayram, Cem Akaş, Bülent Usta ve Enver Ercan. Adõnõn Cemal Süreya’nõn aynõ adlõ şii- rinden alan dergi, 2 ayda bir yayõmlanacak. Cemal Süreya’nõn yõllar önce ‘Elma’ adlõ şiirinde adõndan attõğõnõ açõkladõğõ ‘y’ har- fini kendi adõna ekleyen, derginin genel ya- yõn yönetmeni Süreyyya Evren, ‘Sıcak Nal’õn “2010’ların yeni edebiyat dili, 2000’lerde yaşanan gelişmelerin edebiyata getirdiği yeri iyi gözleyip değerlendir- dikten sonra dönüştürmeye odaklanan bir perspektif ile” yayõn yapacağõnõ söy- lüyor. “Cemal Süreya, son dönem- lerinde sıklıkla edebiyatta yeni bir aşırılığa ihtiyaç olduğundan söz ederdi” diyen Evren, öyküye ve ro- mana ağõrlõk vererek yola koyulan ‘Sı- cak Nal’õn bu “yeni aşırılığı bul- manın” yeni bir tarifini aradõğõnõ di- le getiriyor. ‘Sıcak Nal’õn Mart-Nisan 2010 ta- rihli ilk sayõsõnda öyküleriyle Meli- da Tüzünoğlu, Can Özoğuz, Ali Karabayram, Ali Teoman ve Di- lawer Zeraq; yazõlarõ ve söyleşile- riyle Mahmut Mutman, Gaston Bache- lard, Lale Dayıoğlu, Yekta Kopan, Etgar Keret ve Şener Özmen; şiirleriyle Cesar Vallejo ve Enver Ercan yer alõyor. SICAK NAL DERGİSİNİN İLK SAYISI BAYİLERDE USTALARA SAYGI KAPSAMINDA ÇAĞDAŞ KİBELELER ETKİNLİĞİ ‘Yenibiraşõrõlõk’ ‘Duvarlarõkaldõralõm’ Kültür Servisi - Bu yõl 3-18 Nisan ta- rihleri arasõnda yapõlacak ve 22 bölümde 57 ülkeden 200’ün üzerinde filmin yer aldõ- ğõ 29. Uluslararasõ İstanbul Film Festiva- li’nin basõn toplantõsõ dün akşam İKSV’nin yeni binasõ Deniz Palas’ta yapõldõ. Kültür ve Turizm Bakanlõğõ, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Beyoğlu Belediyesi, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansõ ta- rafõndan da desteklenen festivalin altõ yõl- dõr sponsorluğunu üstlenen Akbank adõna konuşan Akbank Kurumsal İletişim Bölüm Başkanõ Murat Göllü, festivale önümüzdeki 3 yõlda da destek verme kararõ al- dõklarõnõ duyurdu. Uluslararasõ İstanbul Film Festivali’nin bu yõlki “Sine- ma Onur Ödülleri”, Türk si- nemasõna yõllar boyu emek vermiş üç sanatçõya; kõrk yõlõ aşan sinema geçmişiyle belle- ğimize kazõnan onlarca kahra- manõ canlandõran Kadir İna- nır’a, sinema dilinin temelini oluşturan kurguya yõllarõnõ ada- yan Mevlüt Koçak’a ve önem- li yazarlarõmõzõn eserlerini si- nemaya başarõyla uyarlayan Fey- zi Tuna’ya verilecek. Ödüller sahiplerine 2 Nisan’da Lütfi Kõrdar Sergi ve Kongre Sarayõ’nda gerçekleştirilecek açõlõş törenin- de sunulacak. Bu yõl festivalin “Yaşamboyu Başarı Ödülleri” İtalyan sinemasõnõn önde gelen isimlerinden, yö- netmen, senaryo yazarõ ve oyuncu Marco Bellocc- hio’ya ve Uluslararasõ Altõn Lale jürisinin başkanlõğõnõ da üstlenen Avusturyalõ oyun- cuya Klaus Maria Bran- dauer’e 17 Nisan’daki ka- panõş töreninde sunulacak. ALTIN LALE HEYECANI Bu yõl 11 filmin yarõşa- cağõ “Uluslararası Ya- rışma”nõn “Altın Lale” ödülü bu yõldan itibaren Şakir Ec- zacıbaşı anõsõna verilmeye başlanõyor. 11 fil- min yarõşacağõ yarõşmadaki filmler arasõn- da Tsai Ming-Liang’õn “Surat ”, Xavier Dolan’õn “Annemi Öldürdüm”, Michael Hoffman’õn “Aşkın Son Mevsimi”, Joann Sfar’ın “Gainsbourg”, Jacek Borcuch’un “Sevdiğim Her Şey”, Stephane Brize’õn “Matmazel Chambon”u da var. Festivalin “Türk Sineması” bölümünde ise “Ulusal Yarışma”, “Yarışma Dışı”, “Yeni Türk Sineması” ve “Belgeseller” başlõklarõ altõnda 50’ye yakõn kurmaca ve bel- gesel film yer alõyor. Festivalin “Altın Lale Ulusal Yarışma” jürisinin başkanlõğõnõ yönetmen Yeşim Us- taoğlu üstleniyor. Jürinin seçeceği en iyi film ve en iyi yönetmene ise Altõn Lale heykel- ciği ve Kültür ve Turizm Bakanlõğõ tarafõn- dan 50’şer bin TL’lik para ödülü verilecek. Festivalin Ulusal Yarõşma bölümünde yer alacak 11 film; Miraz Bezar’õn “Ben Gördüm”, Nesli Çölgeçen’in “Denizden Gelen”, Zeki Demirkubuz’un “Kıskan- mak”, A. Taner Elhan’õn “Acı Aşk”, Yıl- maz Erdoğan’õn “Neşeli Hayat”, Çağan Ir- mak’õn “Karanlıktakiler”, Atıl İnaç’õn “Büyük Oyun”, Semih Kaplanoğlu’nun “Bal”, Yağmur ve Durul Taylan’õn “Va- vien”, Ümit Ünal’õn “Ses” ve Onur Ün- lü’nün “Beş Şehir”den oluşuyor. Festivalde ayrõca, “Sinemada İnsan Hak- ları”, “İstanbul: İçeriden ve Dışarıdan”, “Antidepresan”, “Büyüleyici İsyancılar: Ortadoğu ve Kuzey Afrika’dan Bağımsız Sinemacılar Seçkisi”, “İyi bir Başlangıç: 30 Yılın En İyi İlk Filmleri”, “Dünya Fes- tivallerinden”, “NTV Belgesel Kuşağı”, “Genç Ustalar”, “Yıllara Meydan Oku- yanlar”, “Mayınlı Bölge’ye Dikkat!”, “Canlandırma Sineması: Estonya”, “Şair, Vakanüvis ve İsyancı: Elia Sulei- man” gibi bölümler yer alõyor. Festivalin bu yõlki “Anılarına” bölümü ise son bir yõlda yitirdiğimiz Fransõz yö- netmen Eric Rohmer ile Türk yönetmen- ler Zeki Ökten, Halit Refiğ ve Ahmet Ulu- çay’a adandõ. Bölüm kapsamõnda, kaybet- tiğimiz yönetmenlerin filmleri gösterilecek. 20 Mart’ta satõşa çõkacak festivalin bilet- leri Beyoğlu’nda Atlas ve Yeni Rüya, Ka- dõköy’de Kadõköy sinemalarõnda açõlacak gi- şelerden alõnabilecek. Bilet fiyatlarõ ise tam 10 TL, öğrenci ile 65 yaş ve üstü için 7 TL olacak. Kültür Servisi - Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, Finlandiya Büyükelçiliği’nin desteği ile gerçekleştirilen Kadınların Belleği Dizisi: Eski Harfli Kadın Dergilerinin Çeviri Yazımları’nõn tanõtõm toplantõsõnõ, 8 Mart Dünya Emekçi Kadõnlar Günü’nde Kadõn Eserleri Kütüphanesi binasõnda gerçekleştirdi. Finlandiya Büyükelçisi Kiristi Eskelinen ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphaneler ve Müzeler Müdürü Ali Mazak’õn da konuşmalarõyla katõldõğõ toplantõda, Kadõn Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakõf Başkanõ Aslı Davaz, 20 yõldõr kadõnlarõn arşiv mirasõnõ kurtarmaya çalõştõklarõnõ, Kadõn Eserleri Kütüphanesi’nin kadõnõn görünmez tarihini görünür kõlmaya çalõştõğõnõ söyledi. Osmanlõ dönemi kadõn dergilerinden 1895-1908 yõllarõ arasõnda çõkan “Hanımlara Mahsus Gazete”yi derleyip Latin alfabesine çeviren Prof. Dr. Mustafa Çiçekler ve Prof. Dr. Fatih Andı, 1913-1921 yõllarõ arasõnda çõkan “Kadınlar Dünyası” dergisini çeviren Yrd. Doç. Dr. Fatma Büyükkarcı Yılmaz ve Yrd. Doç. Dr. Tülay Gençtürk Değirmencioğlu, 1918-1919 tarihleri arasõnda yayõmlanan “Türk Kadını” dergisini çeviren Dr. Birsen Talay Keşoğlu, 1923-1924 yõllarõ arasõnda çõkan “Süs” dergisi çevirmeni Dr. Fatma Türe ve 1925 ile 1927 yõllarõ arasõnda çõkan “Türk Kadın Yolu” çevirmeni Prof. Dr. Nevin Yurdasever Ateş de tanõtõm toplantõsõna katõlarak kitaplarõn geleceğe õşõk tutan bir arşive dönüştüğünü, bu sayede yeni araştõrmacõlara da ilham kaynağõ olacağõnõ ifade ettiler. Tanõtõm toplantõsõna katõlan piyanist Lale Feridunoğlu ve opera sanatçõsõ Ezgi Saydam da toplantõda bir müzik dinletisi sundu. Kadınların tarihi kayıt altında K A M İ L M A S A R A C I K Ü L T Ü R Ç İ Z İ K ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dünya Kitle İletişimi Araştõrma Vakfõ tarafõndan bu yõl 21.’si gerçekleştirilen “Ankara Uluslararası Film Festivali”nin açõlõşõ bugün Cumhurbaş- kanlõğõ Senfoni Orkestrasõ Konser Salonu’nda ya- põlacak. Dünyaca ünlü sinema sanatçõlarõnõn katõlacağõ, ulusal uzun ve kõsa film yarõşmalarõ- nõn gerçekleştirileceği, söyleşilerin ve panelle- rin düzenleneceği festival 10 gün sürecek. Fes- tival kapsamõnda ayrõca Ankara’nõn sokaklarõ süs- lenecek. “Ankara Uluslararası Film Festivali” ilk kez 1988 yõlõnda, 13 Ekim 1999’da yitirdiğimiz ga- zetemiz yazarõ Mahmut Tali Öngören, mizah ustasõ Aziz Nesin ve 12 sinemasever profesyo- nelin katkõlarõyla, “Ankara Film Şenliği” adõy- la gerçekleştirilmişti. Bu yõl, Dünya Kitle İleti- şimi Araştõrma Vakfõ tarafõndan 21.’si düzenle- nen festivale, Halkbank’õn ana sponsorluğunun dõşõnda gazetemiz Cumhuriyet de destek veri- yor. Bu nedenle gazetemiz Cumhuriyet’e “fes- tivale yaptığı katkılardan ötürü” teşekkür plaketi sunulacak. Cumhurbaşkanlõğõ Senfoni Orkestrasõ Konser Salonu’nda, saat 20.00’de başlayacak festival açõ- lõşõnda, “Kitle İletişim Ödülü”ne değer görü- len, NTV’de Yekta Kopan’õn sunumuyla ya- yõmlanan Gece Gündüz programõna; “Sanat Çı- narı Ödülü”ne değer görülen şair Gülten Akın’a ve festivalin kurucularõndan Aziz Nesin’in adõnõ taşõyan “Aziz Nesin Emek Ödülü”ne de- ğer görülen sinema sanatçõsõ Filiz Akın’a ödül- leri verilecek. Gecenin sunuculuğunu Defne Halman üstlenecek. Görüntü ustasõ, medya sanatçõsõ, hikâye anla- tõcõ, video felsefecisi ve Alman sinemasõnõn en önemli figürlerinden Harun Farocki; “Sil Baş- tan/Eternal Sunshine of the Spotless Mind” fil- mindeki senaristliği ile Oscar kazanan görsel ar- tist Pierre Bismuth; film yapõmcõsõ Sandy Lieberson; Fransõz müzik tasarõmcõsõ Gerard Labady gibi isimlerin de katõlacağõ festivalin bi- let fiyatlarõnda bir değişiklik yok. Festivalin biletleri geçen seneki fiyatlardan sa- tõşa sunuluyor. Festivalde, 12.00 seanslarõ 2.5 TL, 14.30 ve 17.00 seanslarõ 5 TL, 19.15 ve 21.30 se- anslarõ ise 10 TL. Festival biletleri Biletix ve fes- tival gişelerinde bulunuyor. Gösterimler, Batõ Si- nemalarõ, Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi ve Goethe-Institut Ankara’da gerçek- leşiyor. Çağdaş Sanatlar Merkezi ve Goethe Ins- titut Ankara’da gerçekleşen tüm etkinlikler üc- retsiz. Festival kapsamõnda düzenlenen “Ulusal Uzun Film Yarışması”nda, Türk Sinemasõ’nõn son dönemde çekilen filmleri yarõşacak. Pelin Es- mer’in yönettiği “11’e 10 Kala”, Cemal Şan’õn yönettiği “Acı”, “İlksen Başarır”õn yönettiği “Başka Dilde Aşk”, Atıl İnaç’õn yönettiği “Büyük Oyun”, Orhan Eskiköy ve Özgür Do- ğan’õn yönettiği “İki Dil Bir Bavul”, Özlem Akovalıgil’in yönettiği “Kako Si?”, Mehmet Bahatır Er ve Maryna GorbachKara’nõn yö- nettikleri “Kara Köpekler Havlarken”, Aslı Öz- ge’nin yönettiği “Köprüdekiler”, Hakkı Kur- tuluş ve Melik Saraçoğlu’nun yönettikleri “Orada”, Mahir Egemen Ertürk’ün yönetti- ği “Çıngıraklı Top” ve Murat Saraçoğlu’nun yönettiği “Deli Deli Olma” izleyiciyle birlikte jürinin de karşõsõnda olacak. Ertan Yılmaz, Ma- hir Günşiray, Tayfun Pirselimoğlu, Fırat Yücel ve Hasan Ali Toptaş’tan oluşan jüri, 21 Mart günü festival kapanõşõnda düzenlenecek ba- sõn toplantõsõnda kazananlarõ açõklayacak. 21. Ankara Uluslararasõ Film Festivali bu akşamki açõlõş töreniyle başlõyor Başkentte sinema rüzgârõ esecek Dünyaca ünlü sanatçıların katılacağı, ulusal film yarışmalarının düzenleneceği festival 10 gün sürecek. Açılışta, festivale katkılarından ötürü gazetemiz Cumhuriyet’e teşekkür plaketi verilecek. Festival 2 Nisan’da Radu Mihailea- nu’nun ‘Konser” filmi ile açılacak. 3-18 Nisan tarihleri arasõnda yapõlacak festival programõnda 22 bölümde 57 ülkeden 200’ün üzerinde film bulunuyor. Bu yõla özel yeni bölümlerin de yer alacağõ festivalde Uluslararasõ Yarõşma’nõn “Altõn Lale” ödülü bu yõldan itibaren Şakir Eczacõbaşõ anõsõna verilmeye başlanõyor. Festivalin bu yõlki “Sinema Onur Ödülleri” ise 2 Nisan’daki açõlõş töreninde Kadir İnanõr, Mevlüt Koçak ve Feyzi Tuna’ya verilecek. İstanbul sinema kuşağında BaşkaDildeAşk KADIN ESERLERİ KÜTÜPHANESİ PROJESİ