Katalog

[email protected] 13 ŞUBAT 2010 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER ‘Güç, Hukuk Benim’ Medyamızda kafalar hâlâ basmıyor; TEKEL işçilerinin direnişi ile kamuoyuna, su yüzüne çıkan tartışmayı “Hükümet 4/C’de, işçiler kamuda yeni bir işte diretiyorlar” olarak özetliyor, inatlaşmanın çözümü kitlediği gibi bir sonuca ulaşıyorlar. Erdoğan hükümetinin “4/C’yi işçiler lehine baştan sona yeniledik” tezi, Erdoğan’ın “4/C’yi 4/C olmaktan çıkardık” açıklaması doğru kabul ediliyor. Zahmet edip 4 Şubat tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, işçiler lehine birçok maddesi düzeltilmiş aynı hükümete ait 1974 tarihli kararnameyi değiştiren 2009/15759 sayılı Bakanlar Kurulu kararına şöyle bir başından sonuna üstünkörü olsa da baksalar, Başbakan, hükümet adına herkesin, “İşçilerin emekliliklerine kadar sürekli çalışma hakları var” diye ilan edilen sonucun kocaman bir yalan olduğunu, ancak 2010 yılı için geçerli bir yıllık çalışma hakkının verildiğini görecekler. Direnen TEKEL işçilerinin, sendikaların Bakanlar Kurulu kararındaki koşullar, ücretler ve yerlerdeki çalıştırmaya zaten bir itirazları yok. İtiraz, bir yıllık süreli sözleşme ile iş güvencesinin ortadan kalkmasına, 11 aylık çalışma sonunda otomatik işsiz kalmaya. Ondan sonrası için yasal hakkın verilmemesine, sözlü verilen söz ile yasadışı olarak dayatılan sözleşme arasındaki çelişkiye. Çünkü onlar örgütlü TEKEL işçileri olarak direnip, insanlık dışı bir güçle sağladıkları bu geçici çalıştırma hakkının sonrasından, bir yıl sonra işsiz kalmaktan çok haklı olarak korkuyorlar. Çünkü; “Erdoğan hükümeti iyi niyetli olsa, verdiği sözün karşılığı İş Yasası içinde sözleşme düzenlemek gibi doğru, yasal bir yol varken, aksine yasalara karşı hile yolu ile geçici sözleşmede 4/C’de neden bu kadar inatla diretiyor?” sorusunun yanıtı yok. Çünkü Tek Gıda-İş Sendikası üyesi, TEKEL işçisi olarak gerçekleştirdikleri direnişin sonucu elde edilmiş 4/C’deki düzeltmelerin, gelecek yıllara dönük kalıcılığının yasal, hukuksal güvencesi yok. Erdoğan hükümeti ya da gelecek başka hükümetler keyfe keder yasalara, hukuka karşı hile yolu ile de olsa, emekliliklerine kadar işçilere bir daha bir daha geçici sözleşmelerle iş verseler, bu durum hem lütfa bağlı olacak hem de işletme, çalışma koşulları, sözleşme içerikleri, ücretler ile istenildiği gibi oynanacak. Çünkü her seferinde sözleşmenin hukuken sona ermesi, işten atılma fiili ve yeniden işe alınma söz konusu olacak.. Ha bu arada, bir yıl sonra yeniden işsiz kaldıklarında, artık sendikalı, Tek Gıda-İş üyesi işçiler tablosu ortadan kalkacak. Bakanlıklar, genel müdürlüklere bağlı, Türkiye’nin her yerine dağılmış geçici işçiler olarak işsiz kalmış olacaklar. Hükümetin, bizim yeni öğrendiğimiz, Erdoğan’ın açıklaması ile 1974 yılından bu yana sesizce çıkarılmış yasal haklara aykırı düzenlenmiş kararnameyle, başka özelleştirilmiş işyerlerinden gelmiş uygulaması, 20 bin işçinin deneyimleri var. Bir daha yeniden işe alınmazlar korkusu ile, yürekleri ağızlarında, kölelik düzenine boyun eğerek çalışmaları yetmemiş. Kimi işletmelerde bir yıl sonra daha kötü koşullarda çalıştırma sözleşmesi dayatılırken, kimilerinin sözleşmeleri yenilenmemiş. Emekliliğe kadar iş güvencesi de, sözleşme içerikleri de yasal dayanaklı olmadığından havada kalmış. Şimdi TEKEL direnişi sayesinde bu yılın sözleşmesinde koşullar iyileşti. Ya gelecek yıl? Başka özelleştirmelerden gelecekler eklenmeden bu Bakanlar Kurulu kararnamesine göre 4/C’de çalıştırılacakların sayısı 36 bin olmuşsa, gelecek yıl kaç olacağını kim bilecek? Başbakan Erdoğan’ın iki dudağının arasından çıkacak, bütün bakanların imzalayacaklar yeni koşullu bir karar tabii ki.. Biraz hukuktan anlayanlar ise, Erdoğan hükümetinin söz konusu kararname ve kararları ile kamu çalışanlarının yasalarla düzenlenmiş (işçi- memur yasalarının) koruyucu birçok hükmünü, haklarını gasp eden, yani yasa-hukuk dışı yasalara karşı hile olarak düzenlenmiş bir Bakanlar Kurulu kararı ile yüz yüze kalındığını kavrayacaklar. Kamuda işçi ya da memur, özel sektörde işçi olarak çalışmak için yasaların öngördüğü sözleşmeler süresizdir. TEKEL işçilerinin direnişi sayesinde bu yılın geçici sözleşmenin bir yıllık ücreti kapsaması, 11 aylık fiili çalışma, Başbakan Erdoğan’ının dediği gibi emekliliğe kadar sonraki yıllarda yenilenecekse, bu geçici sözleşme ile sürekli işçi çalıştırma, İş Yasası’na karşı hile yolu ile hukukun dışına çıkma suçunun ta kendisi değil mi? Meclis’te çoğunluk miletvekili var diye bir iktidar yasalar, hukuk dışında, yasalara karşı hile yöntemi ile yasadışı işçi çalıştırabilir mi? Özel sektörün yasadışı işçi çalıştırmasını önleme sorumluluğu olan iktidar bunu bağıra bağıra yapıyorsa, “güç benim, hukuk benim” diyorsa, bir tek emek hakkı, işçi çalıştırma yolundan bile sivil diktatörlüğün ilanı değil midir? Dün ortak açıklamalarında ilan ettikleri gibi işçiler, sendikaları hükümetle inatlaşmıyorlar, Erdoğan hükümetinin iktidar gücü ile yasal haklarını gasp etmesine karşı direniyorlar.. [email protected] Sanayicilere göre 2009’un ikinci yarõsõ, ilkyarõya oranla daha olumlu geçti. 2010’a yönelik de iyimser bakõş açõsõ hâkim. Ancak istihdamdaki sorunlar 2009’daki kadar olmasa da devam edecek. İSO Yönetim Kurulu Baş- kanõ Tanıl Küçük, sanayici- lerin 2009’da krize rağmen imkânlarõnõ zorlayarak ve- rimliliğini artõrdõğõnõ, üretim ve ihracat mücadelesini sür- dürdüğünü söyledi. Küçük, yatõrõmlar artma- dõğõ sürece sanayicinin istih- dam sorununa katkõ sağla- masõnõn zor olduğunun altõ- nõ çizerek, “Sanayici 2010’a iyimser bakıyor, ancak istihdamda bu oranda artış beklemiyor. Sanayicinin özverisini ala- cağımız ekonomik karar- larla desteklersek, hem ya- tırımlara hem de istihda- ma bir ölçüde katkı sağla- mış oluruz” diye konuştu. Küçük “Anket sonuçları- mız, sanayicilerimizin de iyimser beklentiler içinde olduğunu ortaya koymuş- tur. Bu iyimser beklentile- rin hayata geçmesi için sa- nayicimizin mücadelesine destek verilmesi gerek- mektedir. Hükümet ve ekonomi yönetiminden en büyük beklentimiz budur” şeklinde konuştu. Yeni yatırım yoksa iş de yok Ekonomi Servisi - İstanbul Sanayi Odasõ (İSO) 2009 yõlõ ikinci yarõsõna ait Ekonomik Durum Tespit Anketi sonuçla- rõna göre, 2009 ilk yarõ anketinde istih- dam hariç diğer tüm temel göstergelerde olumsuzluk yaşayan işletmelerin payõ yüzde 50’nin üzerindeyken ikinci yarõda bu oranlarda önemli gerilemeler oldu. İlk yarõda işletmelerin yüzde 52.2’si üretim- lerinin azaldõğõnõ belirtirken, ikinci yarõda bu oran yüzde 31.2’ye geriledi. Ekonomik Durum Tespit Anketi sonuç- larõ İSO Yönetim Kurulu Başkanõ Tanıl Küçük tarafõndan açõklandõ. İSO’nun üyeleri arasõnda yaptõğõ üretim, iç ve dõş satõş, yeni siparişler, istihdamdan oluşan beş temel gösterge endeksi için yapõlan ankette şu tespitlere yer verildi: ? Temel göstergelerdeki değişimleri gösteren ve 100’den büyük olmasõnõn olumlu, 100’den küçük olmasõnõn olum- suz gelişmeye işaret ettiği endekslere ba- kõldõğõnda, 2009 ilk yarõda 74.9 olan üre- tim endeksinin ikinci yarõda 109.5’e yük- seldiği belirtildi. ? İstihdamda ilk yarõda yüzde 43.9 azalma olduğunu kaydeden işletmeler oranõ ikinci yarõda yüzde 25.6’ya geriledi. Bulgular, 2009 ilk yarõ kadar olmasa da ikinci yarõda da sorunlarõn devam ettiğini ortaya koydu. ? İstihdam endeksi 2009 ilkyarõda 75.9 seviyesindeyken bu ikinci yarõda 104.4’e yükseldi. Diğer göstergelerden farklõ ola- rak 2008 ilkyarõdan sonraki en yüksek de- ğer olan bu seviye, 2005 ilkyarõ hariç 2002-2007 arasõndaki en düşük değer olarak dikkat çekiyor. ? 2009 ilkyarõya göre iç satõşlarda azalma olduğunu belirten işletmelerin oranõ yüzde 52.5’ten yüzde 33.5’e, dõş satõşlarõnda azalma olduğunu bildiren işletmelerin oranõ yüzde 51.7’den yüz- de 32.8’e, yeni siparişlerinde azalma ol- duğunu belirten işletmelerin oranõ yüzde 32.7’ye geriledi. B E K L E N T İ L E R G E Ç M İ Ş E G Ö R E İ Y İ M S E R 2009 ikinci yarı çalışması sonuçlarının beklentiler bölümünde ise 2010 yılı ilk yarısının, 2009 ilk ve ikinci yarıya göre tüm göstergelerde çok daha olumlu geçmesi bekleniyor. 2010 ilk yarısı için üretim beklenti endeksi 136.3 iken, bu değerin işletmelerin büyük bir bölümünün 2010 ilk yarıda üretimde daha az sorunla karşılaşmayı beklediklerini gösterdiğine işaret edildi. 2010 ilk yarısı için işletmelerin yüzde 14’ü üretimlerinde, yüzde 13.7’si iç satışlarında, yüzde 16’sı dış satışlarında, yüzde 13.3’ü de yeni siparişlerinde daralma bekliyor. İstihdamlarında daralma bekleyen işletmelerin oranı yüzde 10.2 oldu. Anketin kârlılıkla ilgili göstergelerine göre, 2009 yılı ikinci yarıda ankete cevap veren işletmelerin yüzde 22’si, geçen yılın aynı dönemine göre daha fazla kâr ettiklerini bildirdi. JCI, Türkiye’nin yeni liderlerini yetiştirecek Ekonomi Servisi - 200 binden fazla üyesiyle dünyanõn en büyük sivil top- lum kuruluşlarõ arasõnda yer alan Uluslararasõ Genç Liderler ve Giri- şimciler Derneği (JCI), geleceğin lider adaylarõnõ yetiştirmeyi amaçlayan “Liderlik Okulu” projesini dünyada ilk kez Türkiye’de başlattõ. Konuyla ilgili düzenlenen toplantõda konuşan JCI Dünya Başkanõ Roland Kwema- in, iki günlük Türkiye ziyareti sõrasõn- da Anõtkabir’e gittiğini ve genç bir li- der olan Atatürk’ün başarõ hikâyesin- den çok etkilendiğini belirterek “Türklerin liderlik ve girişimcilik konusunda yüksek bir potansiyeli var, gerekli koşullar ve özgürlük var. Atatürk, bir gencin o dönemki koşullarda bile neleri başarabilece- ğinin en büyük kanıtı” dedi. JCI Türkiye Başkanõ İsmail Haznedar ise Liderlik Okulu’nun nisan-kasõm ara- sõnda olacağõnõ, toplam 420 saat süre- ceğini, başvuru için 18-40 yaş arasõn- da olma zorunluluğu dõşõnda hiçbir şartõn aranmadõğõnõ ifade etti. Haznedar, faaliyet gösterdikleri 16 ilde sõnõflar oluşturarak toplamda 300 mezun vermeyi amaçladõklarõ söyledi. Yaklaşõk 65 yõldõr uluslararasõ alan- da faaliyet gösteren JCI’nõn 115 ülke- de 6 bin şubesi bulunuyor. Daha fazla kişinin liderlik tecrübesi elde etmesi misyonuyla hareket eden kuruluş, dünya başkanõ da da- hil olmak üzere tüm üyelerin görev süresi- ni 1 yõl ile sõnõrlandõrõ- yor. Birleşmiş Millet- ler Kalkõnma Hedefle- rini programõna dahil eden JCI, bu yõl sõtma hastalõğõna karşõ 200 bin kişinin hayatõnõ kurtarabilecek büyük- lükte fon çõkarmayõ ve üye sayõsõnda yüzde 15 büyüme sağlamayõ amaçlõyor. Günay: Mısır ile de vizeyi kaldırabiliriz Ekonomi Servisi - Kültür ve Turizm Bakanõ Ertuğrul Gü- nay, Türkiye’nin Suriye ve Lüb- nan ile vizeleri kaldõrdõğõnõ anõm- satarak, Mõsõr’a vizeyi de kaldõ- rarak, iki ülke arasõnda ortak bir destinasyon yaratõlabileceğini vurguladõ. Günay ile 14. Doğu Akdeniz Uluslararasõ Turizm ve Seyahat Fuarõ’nõn (EMITT) onur konuğu Mõsõr’õn Turizm Bakanõ Zoheir Garranah, Beylikdüzü TÜYAP Kongre ve Turizm Merkezi’nde ortak basõn toplantõsõ düzenledi. Bakan Günay, iki ülke arasõnda ilişkilerin geliştirilmesinin öne- mine işaret ederek, Mõsõr ile Türkiye arasõndaki turizm iliş- kilerinin potansiyelin altõnda ol- duğunu belirterek “Mısır’la vi- zeyi kaldırabilir ve iki ülke arasında ortak bir destinasyon yaratabiliriz. Dünyanın böl- geye olan ilgisini artırabili- riz” dedi. Garranah da şöyle konuştu: “Mısır ve Türkiye, ticari, po- litik, bölge barışı ve turizm ko- nularında birlikte hareket edi- yor. EMITT’e konuk ülke ola- rak katılmamızı Mısır ile Tür- kiye arasındaki turizm ilişki- lerinin derinliğinin bir teyidi olarak görüyoruz. İki ülke arasındaki ortak, tarihi ve kül- türel geçmişe dayanarak, vi- zelerin kaldırılmasının ticaret ve turizm anlamında yeni fır- satlar sunacağı gibi mevcut ilişkileri de güçlendireceğine inanıyoruz.” Doğrudan yatırımlar yarıya indi Ekonomi Servisi - Fortis Bank Türkiye, kahve, kakao, şeker ve soya fasulyesi gibi tarõm ürünleri fiyatlarõnõn ar- tõşõna göre değerlenen 1 yõl vadeli “Şekerli Kahve Fo- nu”nu 15 Şubat 2010’da halka arz edecek. Bankadan yapõlan açõkla- mada, Fortis Bank’õn alternatif yatõrõm seçeneği arayan müşterile- rine Koruma Amaçlõ Şemsiye Fo- nu’na bağlõ B Tipi yüzde 100 Ana- para Koruma Amaçlõ Tarõm Ürün- leri Üçüncü Alt Fonu sunduğu be- lirtilerek 1 yõl vadede yüzde 22’ye varan brüt kazanç sunan fonun, kahve, kakao, şeker ve soya fasul- yesi gibi dünya tarõm piyasalarõnõn en cazip ürünlerindeki fiyat deği- şimlerini baz aldõğõ kaydedildi. Risk almaktan hoşlanmayan müş- teriler için cazip bir yatõrõm enstrü- manõ olan ve tarõm ürünleri fiyatla- rõnõn artõşõna göre değerlenen 1 yõl vadeli Şekerli Kahve Fonu’nun, ta- lep toplama süresi 26 Şubat’ta son bulacak. Fonun, içindeki 4 tarõm ürününün fiyatlarõnõn fonun başlan- gõç tarihine göre her 3 ayda bir art- masõ halinde brüt yüzde 5.5 potan- siyel getiri vaat ettiği belirtildi. Fortis Portföy Genel Müdürü Alp Keler, fonun kazanõrken risk almak istemeyen yatõrõmcõlardan büyük il- gi görmesini beklediklerini söyledi. Ekonomi Servisi - Türkiye’ye 2009’da bir ön- ceki yõla göre, net uluslararasõ doğrudan yatõ- rõm girişi yüzde 58.4 azalarak 7 milyar 597 milyon dolara indi. Hazine Müsteşarlõğõ’nõn 2009 aralõğõna ilişkin “Uluslararası Doğrudan Yatı- rım Verileri Bülteni” yayõmlandõ. Geçen yõl uluslararasõ doğrudan sermaye bir ön- ceki yõla göre yüzde 62.3 gerileyerek 15 milyar 332 milyon dolardan 5 milyar 777 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Türkiye’ye 2008’de 18 milyar 269 milyon dolar uluslararasõ doğrudan yatõrõm girmişti. Ara bağlantı tarifesinde indirim Ekonomi Servisi - Bilgi Teknolojiler ve İletişim Kurumu (BTK), ara bağlantõ ücret tarifelerinde 1 Ni- san 2010’dan geçerli olmak üzere yaklaşõk yüzde 52 indirim yaptõ. GSM ve Üçüncü Nesil şebekelerin- de çağrõ sonlandõrma ücreti kuruş/dakika olarak Avea için 3.70, Turkcell için 3.13, Vodafone için 3.23 ola- rak belirledi. Üçüncü Nesilde görüntülü çağrõlar için ücret tarifeleri üç operatör için de dakikasõ 7.75 ku- ruş oldu. Türk Telekom şebekesinden çağrõ başlat- ma ve çağrõ sonlandõrma ücretleri ise dakika başõ- na yerel 1.39 kuruş, alan içi 1.71 kuruş ve alan dõ- şõ 2.24 kuruş olacak. Sabit telefon hizmeti işletme- cilerinin şebekelerinde çağrõ sonlandõrma ücretinin dakikasõ ise 3.20 kuruş olarak belirlendi. BTK’nin belirlediği ücret tarifelerinde vergiler yer almõyor. Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv arabağlan- tõ ücretlerindeki düşüşün sektör beklentisinin üze- rinde gerçekleştiğini kaydetti. Kahve,kakao,şekervesoyafasulyesigibitarõmürünlerininartmasõyladeğerlenenfon,halkaarzedilecek Fortis Bank’tan Şekerli Kahve fonu İSO Ekonomik Durum Anketi’ne göre sanayiciler istihdam dõşõnda üretim, iç-dõş satõş ve yeni siparişler konusunda iyimser Bu yõl da işsize umut yok İstanbul’da düzenlenen EMITT Fuarı’na Asya’yı içine alan her bölgenin yanı sıra dünyanın dört bir yanından binlerce firma katılıyor. EMITT 2010 Fuarı, geçen yıl başlattığı konuk ülke uygulaması kapsamında bu kez Mısır’ı ağırlıyor.