Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CMYB
C M Y B
1 EYLÜL 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER 9
Bilge köyü katliamõnda anne-babasõnõ yitiren beş çocuk, eğitimlerini Darüşşafaka’da sürdürecek
Özlemlerini kâğõda döktüler
ÖNERİLER
Kapsamlı
araştırma
yapılmalı
a) Bu çalõşma, alanda daha
uzun zaman kalõnarak ve çeşitli
niteliksel araştõrma yöntemleri
kullanõlarak tekrarlanmalõdõr.
b) Sosyolojik ve psikolojik
araştõrmalarõn yanõ sõra antropo-
lojik araştõrma yapõlmasõ da böl-
gede zaman zaman patlak veren
bu ve buna benzer olaylara õşõk tu-
tabilecektir.
c) Bir süre sonra derin yarala-
rõn başka kan davalarõna dönüş-
mek üzere şekillenmemesi için
eğitim paketleri uygulanmalõdõr.
d) Bu olay sonunda öksüz ve
yetim kalan çocuklarla ilgili, ak-
rabalarca benimsenebilecek, uy-
gulanabilir ve uzun erimli çö-
zümlere yönelik önlemler alõn-
malõdõr.
a. Köyde, bu çocuklara özel
özen gösterilebilecek bir mer-
kezin kurulmasõ düşünülmeli-
dir.
b. Bir seçenek köydekilerin de
savunduklarõ gibi, devlet organ-
larõnõn ve özellikle Milli Eğitim
Bakanlõğõ’nõn ve Sosyal Hiz-
metler ve Çocuk Esirgeme Ku-
rumu’nun desteği ile çocuklarõn
köyde büyütülmeleri ve eğitil-
meleri olabilir.
c. İkinci bir seçenek, 6 yaşõn-
dan küçük çocuklarõn dağõtõl-
madan birlikte şehirde bir yuva-
ya ve altõ yaşõndan büyük olan-
larõn ise, yatõlõ bir okula alõn-
malarõ ve içinde bulunduklarõ du-
rum dikkate alõnarak bakõm ve
eğitimlerinin yürütülmesidir.
d. Bu konuda karar verecek
olanlar, çocuklarõn çok yakõn
akrabalarõdõr. Eğer akrabalar
arasõnda herhangi bir ihmal ya da
kötü davranõş yoksa yakõn akra-
balarõn rõzasõ olmadan herhangi
bir uygulama yapõlmasõ doğru ol-
mayacaktõr.
e) Köyde zihinsel ve bedensel
özürlü çocuklar bulunmaktadõr.
Diğer çocuklarõn zihinsel yapõ-
larõnõn değerlendirilmesi ve böy-
lece genetik problemin bilimsel
olarak ortaya konmasõnda ve
köylülere açõkça anlatõlmasõnda
yarar vardõr.
f) Bu köylere gidecek öğret-
men ve din görevlilerine, travma
sonrasõ görülecek semptomlar
ve eğitim başarõsõnõn düşüklüğü
gibi sorunlarla başa çõkma eği-
timleri verilmelidir. Bu eğitim-
leri almamõş olanlarõn, insanla-
rõ yanlõş anlamalarõ ve yanlõş tep-
kide bulunmalarõ olasõlõğõ dikkate
alõnmalõdõr.
BİLGE KÖYÜ
Katliam
davası
başlıyor
Çorum Adalet
Komisyonu Başkanõ
Bayraktar, davanõn,
duruşmalarõnõn basõna açõk
olup olmayacağõna yarõn
karar verileceğini belirtti.
SEYFETTİN METE
ÇORUM - Mardin’in Mazõ-
dağõ ilçesine bağlõ Bilge köyün-
de 44 kişinin öldürüldüğü katlia-
mõn davasõ yarõn Çorum Ağõr Ce-
za Mahkemesi’nde başlayacak.
Çorum Adalet Komisyonu Baş-
kanõ Hüseyin Turgut Bayrak-
tar, Yargõtay’õn güvenlik gerek-
çesiyle Çorum’da görülmesine
karar verdiği davaya yarõn baş-
lanacağõnõ, duruşmalarõn basõna
açõk olup olmayacağõna ise o
gün karar verileceğini belirtti.
Bayraktar, 10’u tutuklu 11 sanõ-
ğõn yargõlanacağõ dava için gerekli
güvenlik önlemlerinin alõndõğõnõ
da vurguladõ.
Davanõn başlamasõna saatler
kala kentteki hareketlilik de art-
tõ. Sanõk yakõnlarõnõn güvenliği
içinde olağanüstü önlemler alõn-
dõ. Çorum Valisi Mustafa Top-
rak, sanõk yakõnlarõnõn Çorum
Öğretmenevi’nde kalacağõnõ ve
burada her türlü güvenlik önle-
minin alõndõğõnõ bildirdi. Mardin
Valiliği ile sürekli irtibat kur-
duklarõnõ ifade eden Toprak, sa-
nõk yakõnlarõnõn yolculuk sõra-
sõndaki güvenliğinin de jandarma
tarafõndan sağlanacağõnõ anlattõ.
Yoğun güvenlik önlemleri al-
tõnda geçen günlerde Gazian-
tep’ten Çorum’a sevk edilen 10
tutuklu sanõk için Çorum L Tipi
Kapalõ Cezaevi’nde özel bir ko-
ğuş oluşturulduğu ve diğer hü-
kümlü ve tutuklularla ilişkilerinin
önlendiği ifade edildi.
Mardin Cumhuriyet Savcõlõğõ
tarafõndan hazõrlanan iddiana-
mede tutuklu 9 sanõk hakkõnda,
TCY’nin “Tasarlayarak ve ca-
navarca hisle adam öldürme”
suçundan 36’şar kez, 7 çocuğun
öldürülmesi suçundan 7’şer kez
ve gebe olduğu bilinen kadõnõ öl-
dürmek suçundan da birer kez ol-
mak üzere 44’er kez ağõrlaştõrõl-
mõş müebbet hapis istenmişti.
İddianamede ayrõca, tutuklu 9
sanõğõn, 4’ü çocuk 10 kişiyi de
“Kasten öldürmeye kalkışma”
suçundan 200’er yõlla cezalandõ-
rõlmalarõ, evinde 6 el bombasõ bu-
lunan Ahmet Çelebi hakkõnda da
ise 17 yõla kadar hapis talep edil-
mişti. Sanõklardan 18 yaşõndan
küçük olan M.S.Ç. ile ilgili so-
ruşturma ise ayrõ yürütülüyor.
Yakınları şikâyetçi
Katliam mağdurlarõ ise duruş-
malarõn Çorum’da görülmesine
tepkili. Bilge köyü Muhtarõ Ab-
durrahman Çelebi, katliamla
bir darbe yediklerini, duruşma-
larõn Çorum’a alõnmasõnõn ken-
dileri için ikinci bir darbe oldu-
ğunu söyledi. Köyden 37 kişinin
tanõk olarak dinleneceğini ifade
eden Çelebi şöyle konuştu:
“Köyümüzde zaten ancak bu
kadar yetişkin var. Dava için
hepimiz Çorum’a gidersek kim
bu çocuklara bakacak. Bir de
Çorum yakın bir yer değil.
Oraya gidersek nerede kalaca-
ğız? Ne yiyeceğiz, nasıl gidece-
ğiz? Kimse bunu düşünmüyor.
Valimizden bu konuda destek
bekliyoruz.” dedi.
Çorumlular tedirgin
Davanõn Çorum’a alõnmasõ ise
kentte tartõşma konusu oldu. Dost
Radyo’nun sahibi Şahin Örgel,
dava nedeniyle ulusal medyanõn
kente ilgisinin artacağõnõ, bunun
kentin tanõtõmõ için iyi bir fõrsat ol-
duğunu söyledi. Esnaf Cihan
Akbulut ise davanõn kentin adõ-
nõ karalayacağõnõ savundu.
Akbulut, “Ben kesinlikle bu
davanın Çorum’da görülmesi-
ni uygun bulmuyorum. Ne-
dendir bilmem Çorum’un adı
ulusal basında hep böyle kötü
olaylar ile anılıyor. Neden Ço-
rum’un güzelliklerini tanıtmak
için fırsat vermiyorlar. Bu da-
va ile birlikte Çorum’un adı bir
kez daha karalanacaktır” diye
konuştu.
FİGEN ATALAY
Mardin’in Bilge köyünde 7’si ço-
cuk, 44 kişinin öldürüldüğü katliamõn
ardõndan dört öğretim üyesi tarafõn-
dan bölgede yapõlan alan çalõşmasõ,
öksüz ve yetim kalan çocuklara ne
olacağõ sorusunu bir kez daha akõlla-
ra getirdi. Köyde, bu çocuklara özel
özen gösterilecek bir merkezin ku-
rulmasõ önerilirken, İki ailenin bö-
lünmesiyle Köyden götürülen ço-
cuklar, köylerine duyduklarõ özlemi
kağõtlara döküyorlar.
Öksüz ve yetim kalan çocuklardan
beşi, eğitimlerini Darüşşafaka Eğitim
Kurumlarõ’nda sürdürmek üzere İs-
tanbul’a getirildi.
Maltepe Üniversitesi, İnsan ve Top-
lum Bilimleri Araştõrma ve Uygula-
ma Merkezi’nden Prof. Dr. Bahattin
Akşit, Prof. Dr. İsa Eşme, Prof. Dr.
Belma T. Akşit, Prof. Dr. Nursel Tel-
man, Mardin’in Bilge köyünde 4
Mayõs 2009 Pazartesi günü yaşanan
ve Türkiye toplumunu derinden et-
kileyen olayõn sosyolojik, eğitimsel ve
psikolojik boyutlarõnõ ortaya koy-
mak amacõ ile bir alan çalõşmasõ yap-
tõlar.
Öğretim üyeleri, bu çalõşma kap-
samõnda; Bilge köyünde iki gün,
çevresindeki üç köyde bir gün ve Ma-
zõdağõ Fosfat Tesisleri Lojmanla-
rõ’nda da bir gün olmak üzere alanda
dört günlük gözlemler, olayõ bi-
len/duyan kişilerle görüşmeler, olayõ
yaşayan kadõn ve erkeklerle derinle-
mesine görüşmeler ve odak grup gö-
rüşmeleri yaptõlar.
Öğretim üyeleri, Bilge köyünde
ve çevre köylerde muhtarlar, öğret-
menler, güvenlik güçleri ve imamlarla
da görüştüler, okullarõ ziyaret ederek,
öğrencilerle sohbet ettiler.
Araştõrmaya göre, 44 kişinin ölü-
müyle sonuçlanan olay, köylüler ta-
rafõndan “şiddetli husumet ve kıs-
kançlık sonucu işlenen kitlesel öl-
dürme” olarak ortaya konuluyor ve
“kan davası veya namus cinayeti ve-
ya töre cinayeti olmadığı” sõklõkla
vurgulanõyor.
Araştõrmadan çõkan bulgular şunlar:
a)Mardin’deki köylerin çoğunluğu
büyük topraklõ köyler olmasõna kar-
şõn Bilge köyü ve çevresindeki köy-
ler küçük topraklõ köylerdir. Özellikle
çevre köylerden çok göç olmuş bazõ
köyler “terör olaylarõ” nedeni ile
boşaltõlmõş ve son yõllarda köye dö-
nüşlerle yeniden canlanmaya başla-
mõşlardõr.
b)1983’teki bir kan davasõ olayõ ne-
deni ile Bilge köyündeki birçok aile
ve sülale köyden göç etmek duru-
munda kalmõştõr. Çelebi sülalesi köy-
de kalmõş, onlarõn da bazõlarõ, iş im-
kânõ çerçevesinde, köyden ayrõlõp
başka şehirlerde çalõşmaya başla-
mõşlarõdõr. Ancak 1994’teki “terör
olayı”ndan sonra köyden ayrõlanlar
da geri dönmüş ve “korucu” ol-
muşlarõdõr. Bilge köyünün diğer köy-
lerden en büyük farkõ devletin düzenli
ordusunun yanõnda ve birlikte sa-
vunma yapmak üzere “paramili-
ter”liği veya “koruculuğu” seçmiş
olmalarõdõr. Bu durum, çevre köy-
lerden en önemli fark olup birçok ko-
nuda ve özellikle seçimlerdeki oy ver-
me davranõşlarõnda çok açõk olarak
görülmektedir.
c)Bilge köyünün çevre köylerden
diğer önemli bir farkõ da tapu ve ka-
dastro çalõşmalarõnõn bu köyde ya-
põlamamõş olmasõdõr. Bunun nedeni
“1983 kan davası olayı”ndan sonra
köyü terk etmiş olan köylülerin top-
raklarõnõn durumudur.
d)Katliamõn engellediği nişan ve
düğün gerçekleşmiş olsaydõ, belki de
bir aile daha dönmüş olacaktõ.
e)Şimdi en önemli konu “4 Mayıs
Katliamından” sonra köyün, köy-
deki çocuklarõn ne olacağõdõr.
BM Çocuk Haklarõ Komitesi, yargõlanan 18 yaş altõndaki yüzlerce çocuğa ilişkin soru yolladõ
Çocuklara kıymayın efendiler!
ESRA AÇIKGÖZ
Küçük bir çocuğun yüzüyle açõlõyordu albüm,
çocuk her fotoğrafta biraz daha değişti, boy at-
tõ, büyüdü, sivilce, sakal... Mekân da değişti,
şimdi demir parmaklõklarõn, yüksek duvarlarõn
izin verdiğince görülebilen gökyüzünün altõn-
da, hapishanede. Suçu saymakla bitmeyecek ka-
dar çok; polise taş atmak, gösteri yasasõnõ ih-
lal, polise mukavemet, örgüt üyesi olmasa da
örgüt adõna suç işlemek... 29.5 yõl ile yargõla-
nõyordu, 13.5 yõl ceza verildi. Karar Yargõtay’da.
F.G, Terörle Mücadele Kanunu’yla (TMK) yar-
gõlanõp cezaevine konulan çocuklardan. BM Ço-
cuk Haklarõ Komitesi, o ve onun gibi TMK kap-
samõnda yargõlanan 18 yaş altõndaki çocuklar-
la ilgili Türkiye’yi soru yağmuruna tuttu.
Yetkililer sessiz, ancak Tabipler Birliği,
İHD gibi kurumlarla, ailelerin ve aydõnlarõn
oluşturduğu Çocuklar İçin Adalet Çağrõcõlarõ
Grubu geniş bir kamuoyu yaratõyor. Kürt açõ-
lõmõndan bahseden Tayyip Erdoğan’õn sami-
mi olmadõğõnõn göstergesinin TMK mağduru
çocuklar olduğunu söylüyorlar.
Biz şimdi, yine F.G.’ye ve ailesine dönelim...
Tam bir yõldõr hapishanede F.G. Terörle mü-
cadele şubesi tarafõndan gözaltõna alõnmõş.
Gerisini babasõ Alaattin Gürcü’den dinleye-
lim: “Çevik kuvvette, dört-beş saat meydan
dayağından geçirmişler. Ayakta duramı-
yordu. Aklınıza gelen ne varsa tutanağa yaz-
mışlar. Üç ay cezaevinde kaldı, mahkemesi
oldu. 2008 Kasım’ının 1l’inde karar aşa-
masına gelindi, 29.5 yıl ceza istenmişti, ba-
zı maddelerden affedildi, 13.5 yıl ceza verildi.
Yargıtay’ı bekliyoruz.”
Her hafta cuma kapalõ, salõ da açõk görüşe gi-
diyor, 45 dakika görüyor oğlunu. Her gidişte bi-
raz daha değişmiş buluyor, ne olduğuna anlam
veremiyor. F.G, psikolojik şiddet gördüğünü
söylüyor. Haksõz da sayõlmaz. Çocuklarõn
mahkemeye götürülürken ellerine kelepçe vu-
rulmasõ, mahkemelerde uzun süre bekletilme-
leri, aylar sonra mahkemeye çõkarõlmalarõ
uluslararasõ çocuk haklarõna da aykõrõ. Üstelik
sağlõksõz yemekler, yetersiz temizlik sağlõkla-
rõnõ da bozmuş. En çok Başbakan’õn Filistin hal-
kõna, Filistinli çocuklara sahip çõkõp, “Davos
Fatih”liği yaparken, ülkenin vatandaşõ ço-
cuklara duyarsõz kalabilmesi öfkelendiriyor Gür-
cü’yü. Yine de bir umudu var. “Ne de olsa ço-
cuktur” diyor.
M.B. 4 Ekim 2008’den beri cezaevinde. 49
yõl hapis cezasõ isteniyor. B.A. 15 Şubat’tan be-
ri cezaevinde. 19 ile 44 yõl arasõ hapis istemiyle
yargõlanõyor. Liseyi içerden bitirdi, teşekkür bel-
gesini babasõ Yaşar Azize götürdü cezaevine.
Azize buruk, “Hani” diyor, “kimsenin eğitim
hakkı engellenemezdi. Çocuklarımız gele-
ceğimizdir diyoruz, biz de çocuklarımıza ge-
lecek hazırlıyoruz. İki yıldır dershaneye
gönderiyordum. Dershane çıkışında, olaylar
çıkıyor, polislerden korktuğu için kaçıyor,
yakalıyorlar. Tek delil polislerin tutanağı, beş
aydır içeride..”
BM Çocuk Haklarõ Komitesi’nin sorusuna yetkililer sessiz, ailelerse öfkeli,
şaşkõn. En çok da Filistinli çocuklara sahip çõkan “Davos Fatihi” Erdoğan’õn ülke
çocuklarõnõn sesine duyarsõz kalmasõna kõzõyorlar.
Çocukların cezaevlerinde değil oyun alanların-
da olmaları gerektiğini söyleyen uzmanlar, ‘Bı-
rakın çocuklar özgürce oynasın’ diyorlar.
Maltepe Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştõrma ve
Uygulama Merkezi’nden Prof. Dr. Bahattin Akşit, Prof. Dr. İsa
Eşme, Prof. Dr. Belma T. Akşit, Prof. Dr. Nursel Telman Bilge
köyünde keşif araştõrmasõ yaptõlar.
Bilge köyü katliamõnda anne ve babasõnõ kaybeden ilköğretim dördüncü sõnõf
öğrencisi üç kõz, iki erkek toplam beş çocuk, 2009-2010 ders yõlõndan itibaren
Darüşşafaka Eğitim Kurumlarõ’nda eğitimlerini sürdürecek. Geçtiğimiz gün-
lerde Darüşşafaka Cemiyeti Başkanvekili Davut Ökütçü ve Darüşşafaka Eği-
tim Kurumlarõ rehberlik öğretmeni Ayşe Türkçe tarafõndan Mardin’deki köylerinden alõnan İnan, Mehmet Ali, Remziye, Hilal ve Zeynep Çe-
lebi’ye, Darüşşafaka Eğitim Kurumlarõ Rehberlik Servisi tarafõndan dört günlük özel bir uyum programõ uygulandõ. Öğrenciler, Darüşşafaka
Eğitim Kurumlarõ giriş sõnavõna girerek eğitim hakkõ kazanan 123 öğrenci ve beş şehit çocuğu ile birlikte 30 Ağustos-7 Eylül tarihleri ara-
sõnda yapõlacak olan uyum programõna katõlacaklar. (Çiğdem Çelebi’nin yaptõğõ resim alt sağda.)
5 çocuk İstanbul’da